Pełny tekst orzeczenia

WYROK

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2020 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Witold Zawisza

Protokolant: sekr. sądowy Elżbieta Radochońska

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2020 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. J.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. J. kwotę 1.500,00 zł (jeden tysiąc pięćset złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 października 2016 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 362,00 zł (trzysta sześćdziesiąt dwa złote 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w R. kwotę 826,56 zł (osiemset dwadzieścia sześć złotych 56/100) tytułem kosztów sądowych tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sędzia

Sygn. akt VI GC 854/19

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym dnia 22 listopada 2018 r. powód M. J. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...)S.A. w W. kwoty 1.500 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 października 2016 r. i zwrot kosztów procesu. Wskazał, że jako cesjonariusz dochodzi odszkodowania za skutki kolizji drogowej, której sprawca był ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Na żądaną kwotę składały się koszty najmu samochodu zastępczego przy stawce dziennej 369 zł brutto za okres 38 dni w kwocie 14.022 zł, pomniejszone o dotychczas wypłacone odszkodowanie w wysokości 246 zł. Powód dochodził części należności, nie zrzekając się pozostałej części roszczenia. /k. 2-4/.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 21 stycznia 2019 r. powództwo uwzględniono w całości /k. 45/.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Wskazała, że informowała poszkodowanych o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego u pozwanej oraz o akceptowalnych stawkach, a także o konsekwencjach wynajmu we własnym zakresie. Zarzuciła poszkodowanym brak minimalizacji rozmiarów szkody przez nieskorzystanie z propozycji najmu u pozwanej. Uznała okres najmu wynoszący jedynie 2 dni i zweryfikowała stawkę czynszu najmu pojazdu zastępczego do 123 zł brutto. /k. 51-56/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W wyniku zdarzenia z dnia 26 lipca 2016 r. uszkodzeniu uległ samochód marki J. (...) (nr rej. (...)rok prod. (...)) będący własnością M. B. i R. B., która upoważnił do działania w swoim imieniu poszkodowaną M. B.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej - (...) S.A. w W.. Poszkodowani nie mieli możliwości odliczenia podatku VAT. Szkodę zgłoszono w dniu 29 lipca 2016 r.

bezsporne , a ponadto: oświadczenie poszkodowanej /k.10/, oświadczenie poszkodowanego /k. 25/

W dniu 26 lipca 2017 r. poszkodowana na czas likwidacji szkody wynajęła od powoda M. J. pojazd zastępczy marki F. (...) (nr rej. (...)), za czynsz wynoszący 369 zł brutto za dobę. Najem trwał do 1 września 2016 r. Łącznie czynsz najmu za 38 dni wyniósł 14.022 zł brutto. Poszkodowana została obciążona fakturą za najem pojazdu zastępczego. Faktura została pozwanej doręczona drogą mailową w dniu 2 września 2016 r. Pojazd zastępczy był potrzebny poszkodowanej do użytku codziennego.

dowód : umowa najmu /k. 9/, (...) /k. 11/, cennik /k. 12/, protokół zdawczo-odbiorczy /k. 13/, faktura /k. 26/, wiadomość mailowa /k. 27/, oświadczenie poszkodowanej /k. 35/

Umową zawartą w dniu 26 lipca 2016 r. poszkodowana przelała na rzecz powoda wierzytelność przysługującą jej wobec pozwanej z tytułu szkody wyrządzonej 26 lipca 2016 r. w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego. O cesji pozwana została poinformowana drogą mailową.

dowód : umowa cesji /k. 28/, wiadomość mailowa /k. 29/

Pismem doręczonym dnia 19 października 2016 r., powód wezwał pozwaną do wypłaty odszkodowania w kwocie 14.022 zł za najem pojazdu zastępczego w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania wraz z należnymi odsetkami.

dowód : wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem doręczenia /k. 30/

Decyzją z dnia 2 listopada 2016 r. pozwana przyznała 246 zł brutto odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, w oparciu o uznaną przez nią stawkę 100 zł netto (123 zł brutto) i okres najmu do 2 dni. W formularzu zgłoszenia szkody pozwana pouczyła poszkodowanych o stosownych i akceptowanych przez nią stawkach dziennych najmu samochodu zastępczego w tym m.in. do 123 zł brutto dla klasy (...).

dowód : druk zgłoszenia szkody /k. 14-15/, decyzja pozwanej z 02.11.2016 r. /k. 17, k. 31/, dokumentacja zdjęciowa /k. 22-24/, akta szkody

Pismem doręczonym dnia 2 października 2018 r. powód złożył odwołanie od decyzji pozwanej. Pozwana pismem z dnia 23 października 2018 roku odmówiła zapłaty dalszego odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

dowód : pismo pozwanej /k. 32/, odwołanie z potwierdzeniem nadania /k. 33-34/

Uszkodzony pojazd marki J. (...) należał do segmentu (...). Wynajęty pojazd marki F. (...) należał do klasy(...).

Minimalna dzienna stawka najmu na rynku województwa (...) samochodu z segmentu (...), wynosiła 249 zł netto/dzień.

Maksymalna dzienna stawka najmu na rynku województwa (...) samochodu z segmentu(...), wynosiła 650 zł netto/dzień.

Minimalna dzienna stawka najmu na rynku województwa (...) samochodu z segmentu (...), wynosiła 159 zł netto/dzień.

Maksymalna dzienna stawka najmu na rynku województwa (...) samochodu z segmentu (...), wynosiła 325 zł netto/dzień.

Zastosowana przez powoda stawka 300 zł netto, mieściła się wśród stawek rynkowych, stawek najmu bezgotówkowego na rynku woj. (...) i zawierała wszystkie składniki, tj. ubezpieczenia, zniesienie udziału własnego w ewentualnej szkodzie oraz zniesienie limitu kilometrów.

Uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowaną z uwzględnieniem: technologicznego czasu naprawy, w tym technologicznych przestojów, przerw wywołanych dniami wolnymi od pracy oraz dodatkowych zdarzeń niezbędnych do przeprowadzenia naprawy wynosił 22 dni kalendarzowe.

dowód : opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej R. W. /k. 74-88/

Stan faktyczny ustalono w oparciu o wymienione powyżej dowody, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, a nie było podstaw, by podważać ich wiarygodność z urzędu. Opinia biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej R. W., stanowiła podstawę ustaleń, jako że została sporządzona rzetelnie, z wykorzystaniem wiedzy fachowej i doświadczenia zawodowego, logicznie uzasadniona oraz oparta na znajomości akt sprawy oraz akt szkody. Strona pozwana kwestionowała jedynie opinię zarzucając biegłemu nieuwzględnienie faktu, że pojazd po wypadku komunikacyjnym nadawał się do ruchu po drogach publicznych, a uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego biegły powinien uwzględnić jedynie technologiczny czas naprawy pojazdu i wniosła o sporządzenie opinii uzupełniającej. W druku zgłoszenia szkody, dokonano opisu uszkodzeń pojazdu. Uszkodzony został hak, błotnik tylny lewy i prawy, podłoga bagażnika, pokrywa tylna, zawieszenie tylne oraz zderzak tylny. Trudno zatem stwierdzić, że przy tak licznych uszkodzeniach, pojazd mógł być bezpiecznie użytkowany po drogach publicznych. Zatem Sąd oddalił zarzuty pozwanej do opinii biegłego.

Oddalono wnioski stron o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków M. B. i R. B., bowiem okoliczności, na które został powołany dowód, nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia. Oddalono także pozostałe nierozpoznane wnioski, gdyż nie stanowiły dowodu w sprawie faktury i potwierdzenia przelewów w innych sprawach, ponieważ dotyczyły one innego okresu oraz innych ubezpieczycieli.

Sąd zważył, co następuje

Powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Podstawę prawną roszczenia stanowił przepis art. 822 § 1 k.c., który stwarza po stronie ubezpieczyciela obowiązek zapłacenia określonego w umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej odszkodowania za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, wobec której odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z § 2 wymienionego przepisu, umowa obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w niej zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przesłankami powstania odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela są zatem: zaistnienie zdarzenia, z którym umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wiąże odpowiedzialność odszkodowawczą ubezpieczającego lub ubezpieczonego (tj. zdarzenie ubezpieczeniowe), szkoda oraz adekwatny związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy szkodą a przedmiotowym zdarzeniem. Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...)precyzuje szczegółowe podstawy i zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela (art. 9, art. 9a, art. 34, art. 36 ustawy).

W rozpoznawanej sprawie zdarzenie ubezpieczeniowe, i odpowiedzialność pozwanej z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, prawo poszkodowanych do najmu pojazdu zastępczego oraz legitymacja czynna powoda pozostawały poza sporem. Pozwana kwestionowała stawkę dobową czynszu najmu oraz okres najmu.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 08.09.2004 r., (...) wskazał, że „utrata możliwości korzystania z rzeczy stanowi szkodę majątkową, w związku czym poniesione wydatki na najem pojazdu zastępczego podlegają wyrównaniu - jako wydatki konieczne - jeżeli odpowiadają lokalnym stawkom czynszu najmu pojazdu o zbliżonej klasie.” Nadto, wbrew niektórym poglądom, w myśl których wystarczy by koszt najmu nie odbiegał rażąco od cen rynkowych, na poszkodowanym tj. wierzycielu ubezpieczyciela ciąży obowiązek działania zmierzającego do minimalizacji kosztów poniesionego uszczerbku. Wynika to m.in. z art. 354 § 2 k.c., a zatem odpowiedzialność ubezpieczyciela nie jest nieograniczona i powinna mieścić się w widełkach cen najczęściej spotykanych na rynku, a nie od nich w jakikolwiek sposób odbiegających (nawet nieznacznie). Oczywiście, jak słusznie podnosi się w orzecznictwie, nie oznacza to obowiązku szukania najtańszych ofert rynkowych, ale nie oznacza to również prawa poszkodowanego do korzystania z ofert najdroższych na rynku (co trafnie zauważył Sąd Okręgowy w G. w uzasadnieniu do wyroku w sprawie o sygn. akt (...) ).

W myśl art. 361 § 2 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Szkoda jest rozumiana jako utratę lub zmniejszenie aktywów, bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Przy ustaleniu szkody stosuje się ogólne zasady prawa odszkodowawczego, choć odszkodowanie należne od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zawsze wypłaca się w pieniądzu. Zasadą jest całkowita kompensata doznanego uszczerbku, wykluczone jest jednak nieuzasadnione wzbogacenie poszkodowanego. Stosownie do art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (adekwatny związek przyczynowy). Normalny związek przyczynowy zachodzi wtedy, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajowym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest rezultatem typowym, w zwykłej kolejności rzeczy, a więc nie będącym rezultatem jakiegoś zupełnie wyjątkowego zbiegu okoliczności.

Wypożyczenie samochodu zastępczego pozostawało w normalnym związku przyczynowym ze szkodą. Jednakże odpowiedzialność pozwanej jest ograniczona jedynie do obiektywnie koniecznych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów związanych z wyrównaniem szkody powstałej w majątku poszkodowanych. Dlatego też ustalając wysokość szkody związaną z najmem samochodu zastępczego, pod uwagę należało wziąć co do zasady przeciętny koszt najmu pojazdu odpowiadającego klasą pojazdowi najętemu oraz obiektywny okres, jaki jest konieczny, a zarazem wystarczający do wykonania czynności związanych z likwidacją szkody w postaci uszkodzenia pojazdu.

Odnośnie zarzutu co do dochodzonego okresu najmu , to nie może być ona dowolnie ustalana. W wartości szkody mieści się bowiem jedynie okres, który jest wymagany i potrzebny dla dokonania naprawy pojazdu z uwzględnieniem technologicznego czasu naprawy, czasu związanego z przyjęciem i wydaniem pojazdu, a także w zależności od okoliczności, czasu potrzebnego na zamówienie części oraz okresu od zgłoszenia szkody do ustalenia zakresu uszkodzeń. Okres niezbędnego czasu trwania najmu oraz stawkę czynszu najmu ustalono w oparciu o opinię biegłego, gdyż biegły szczegółowo i wnikliwie przedstawił sekwencję zdarzeń związanych z naprawą uszkodzonego pojazdu. W realiach rozpoznawanej sprawy ustalono, że konieczny czas naprawy pojazdu wynosił 4 dni robocze, w tym 2 dni technologicznego czasu naprawy. Do tego okresu należało dodać czas od zdarzenia do zgłoszenia szkody (3 dni), czynności likwidacyjne (4 dni), dni organizacyjne naprawy (1 dzień), oczekiwanie na części zamienne (3 dni) oraz dni wolne przypadające w okresie naprawy (7 dni). Tak przeprowadzona naprawa powinna zostać wykonana w okresie do 22 dni kalendarzowych.

Za podstawę oceny rynkowości stawki dobowej dochodzonej w sprawie przez powoda przyjęto stawki wskazane przez biegłego opinii biegłego. Uszkodzony pojazd marki J. (...) należał do segmentu (...). Wynajęty pojazd marki F. (...) należał do klasy(...). Stawka dobowa najmu ustalona przez powoda wynosiła 369 zł brutto (300 zł netto) i mieściła się w stawkach rynkowych dla pojazdów klasy(...), gdyż minimalna dzienna stawka najmu wynosiła 249 zł netto/dzień (306,27 zł brutto), a maksymalna dzienna stawka najmu wynosiła 650 zł netto/dzień (799,50 zł brutto). Ponadto należy mieć na uwadze, że poszkodowana wypożyczyła pojazd zastępczy klasy (...), a stawka zastosowana przez powoda również mieściła się wśród stawek rynkowych dla tej klasy, gdyż minimalna dzienna stawka najmu wynosiła 159 zł netto/dzień (195,57 zł brutto), a maksymalna dzienna stawka najmu wynosiła 325 zł netto/dzień (399,75 zł brutto). Z kolei w ofercie najmu złożonej przez pozwaną na formularzu zgłoszenia szkody, pozwana wskazała stawki za najem w klasie (...), (...), (...), z czego dobowa stawka najmu pojazdu w klasie (...) wynosiła do 123 zł brutto. Brak było stawek dla pojazdów klasy (...)(w klasie uszkodzonego) oraz (...) (w klasie najętego). Pozwana nie zaproponowała poszkodowanym najem pojazdu zastępczego w klasie uszkodzonego, bądź zbliżonego do uszkodzonego. Sąd zważył, że poszkodowana nie naruszyła obowiązku minimalizacji rozmiarów szkody, gdyż skorzystała z najmu pojazdu zastępczego u powoda, którego stawka 369 zł brutto/za dobę najmu mieściła się wśród stawek rynkowych, stawek najmu bezgotówkowego na rynku woj. (...) i zawierała wszystkie składniki, tj. ubezpieczenia, zniesienie udziału własnego w ewentualnej szkodzie oraz zniesienie limitu kilometrów. Ponadto poszkodowana nie była co prawda zobowiązana do poszukiwania najtańszej oferty najmu samochodu na czas naprawy, lecz swobodny wybór oferty podmiotów zajmujących się najmem samochodów zastępczych nie jest nieograniczony. Pozwana nie wykazała, że mogłaby wynająć pojazd zastępczy poszkodowanej w klasie uszkodzonego. Mając powyższe na względzie Sąd uznał stawkę powoda 369 zł brutto (300 zł netto) za zasadną.

W tym miejscy należy podkreślić, iż tut. Sąd Rejonowy całkowicie i zupełnie podziela stanowisko SN wyrażone w wyroku z dnia 24.08.2017 r. sygn. akt (...), gdzie Sąd ten stwierdził n.in. cyt. „Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.” Pomimo trafności logiczności i zupełności w/w stanowiska SN - to wymaga ono doprecyzowania, o to iż koszty najmu zaproponowane przez ubezpieczyciela muszą być rynkowe tj. nie mogą mieć charakteru „dumpingowego” w stosunku do najniższych cen oferowanych przez „niezależne” podmioty funkcjonujące na rynku najmu pojazdów. Sytuacja jest analogiczna do kwestii oceny kosztów najmu stosowanych przez niektóre pomioty „niezależne” w ramach tzw. najmów bezgotówkowych, z tymże tutaj problemem jest kwestia zaniżania kosztów w stosunku do cen podmiotów w żaden sposób z nikim nie powiązanych, zaś przy najmach bezgotówkowych ich zawyżania.

Zasadne odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego wynosiło zatem 8.118 zł (22 dni x 369 zł brutto). Pozwana wypłaciła powodowi kwotę 246 zł, wobec tego pozostała część odszkodowania wynosiła 7.872 zł. Powód wniósł o część swego roszczenia w wysokości 1.500 zł, które mieściło się w przyznanym odszkodowaniu. Zatem zasądzono od pozwanej na rzecz powoda 1.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do dnia 3 października 2016 r.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zgodnie z żądaniem pozwu, uwzględniając upływ terminu 30 dni od doręczenia faktury pozwanej, tj. 3 października 2016 r.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy wyrażoną w art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. Pozwana przegrała spór i obowiązana jest do zwrotu na rzecz powoda kosztów procesu w kwocie 362 zł, na którą składają się: 75 zł tytułem opłaty od pozwu, 270 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika określono zgodnie z § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

W oparciu o art. 113 ust. 1 u.k.s.c. nakazano pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w R. kwotę 826,56 zł, tytułem niepokrytego z zaliczki wynagrodzenia biegłego.

R., dnia 04 grudnia 2020 r. Sędzia