Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Anna Kołatek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 listopada 2020 r. w Kamiennej Górze

sprawy z powództwa Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

z udziałem interwenienta ubocznego H. (...) z siedzibą w W.

przeciwko B. C., K. K.

roszczenia z umów bankowych innych

I  zasądza solidarnie od pozwanych K. K. i B. C. na rzecz strony powodowej Banku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 53.246,40 zł ( słownie złotych: pięćdziesiąt trzy tysiące dwieście czterdzieści sześć złotych i 40/100 ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14.08.2019 r. do dnia zapłaty;

II  wobec cofnięcia pozwu umarza postępowanie w zakresie żądania zasądzenia kwoty ponad 55.775,03 zł;

III  dalej idące powództwo oddala;

IV  zasądza solidarnie od pozwanych K. K. i B. C. na rzecz strony powodowej Banku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 8.282,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 5.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

V  zasądza solidarnie od pozwanych K. K. i B. C. na rzecz interwenienta ubocznego H. (...) z siedzibą w W. kwotę 6.176,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 281/20

UZASADANIENIE

Strona powodowa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (poprzednio Bank (...) Spółka akcyjna z siedzibą w W.) wniosła o zasądzenie od pozwanych K. K. i B. C. kwoty 57 629,75 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 54 062,21 zł od dnia 07.02.2019 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k.102).

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa podała, że pozwani nie wywiązali się z warunków określonych w umowie co spowodowało powstanie zadłużenia.

W odpowiedzi na pozew pozwana K. K. wniosła o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych oraz w przypadku zasadności powództwa – o rozłożenie świadczenia na raty.

Pozwana podniosła zarzuty przedwczesności powództwa, oparcia powództwa na częściowo nieważnym stosunku prawnym zawierającym klauzule niedozwolone. Pozwana przyznała, że zawarła umowę. Pozwana wskazała, że nie została poinformowana o możliwości sfinansowania zaległości poprzez ubezpieczenie kredytu lub produkty dodatkowe, które mogłyby się przyczynić do obniżenia salda kredytu, a które pozwana mogła sfinansować spłacając zobowiązanie. Pozwana podała, że w związku z otrzymanym pismem z 9.11.2018 r. skontaktowała się z kancelarią (...) i zobowiązała się do spłaty długu w ratach równych w kwocie 750 zł i od stycznia 2019 roku spłaca dług w ustalonej kwocie. Wniosek o rozłożenie na raty świadczenia pozwana uzasadniła swoją trudną sytuacją materialną – jej kłopoty finansowe spowodowane były zmianą pracy; nie jest w stanie spłacić jednorazowo tak znacznej sumy, a dodatkowo pomaga córce, która studiuje. Pozwana K. K. podniosła również zarzut złożenia przez bank dokumentów objętych tajemnicą bankową oraz powoływania się na dokumenty generowane bezpośrednio przez bank, które nie mogą być podstawą dowodzenia w postępowaniu cywilnym (k. 621).

Strona powodowa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. pismem z 22.08.2019 r. (k.102) wskazała, że stan zadłużenia pozwanych na dzień 14.08.2019 r. wynosi łącznie 55 775,03 zł, na co składa się kwota 50 312,21 zł tytułem kapitału, kwota 2 273,43 zł tytułem odsetek umownych, kwota 3 189,39 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych do dnia 13.08.2019 r. oraz dalsze odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od dnia 14.08.2019 r. do dnia zapłaty. Strona powodowa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. cofnęła pozew ze zrzeczeniem się roszczenia ponad kwotę 55 775,03 zł.

Pozwany B. C. wniósł o oddalenie powództwa (k.129).

Interwenient uboczny H. (...) z siedzibą w W. powołując się na nabycie wierzytelności wobec pozwanych wniósł o zasądzenie od pozwanych kwoty 53 246,40 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanych na rzecz interwenienta ubocznego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k.335-341).

Interwenient uboczny H. (...) z siedzibą w W. złożył oświadczenie o wstąpieniu w miejsce dotychczasowego powoda za jego zgodą (k.533-534, 547-548). Pozwani sprzeciwili się wejściu interwenienta ubocznego w miejsce powoda (k.621-626, 628).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 kwietnia 2015 roku została zawarta umowa o kredyt między (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., a pozwanymi K. K. i B. C. na następujących warunkach. Kwota udzielonego przez Bank kredytu wynosiła 81 633 zł, którą kredytobiorcy zobowiązali się zwrócić w 96 miesięcznych ratach do 25 dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 110 308,01 zł. Bank mógł wypowiedzieć umowę w razie nie zapłacenia w terminie określonym w umowie i harmonogramie pełnych rat za co najmniej dwa okresy płatności. Umowa przewidywała, że Bank mógł wypowiedzieć umowę na piśmie z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia.

Dowód: umowa o kredyt na miarę k.15-19.

Pozwani od kwietnia 2018 roku przestali spłacać raty kredytu.

Dowody: historia spłat k. 103-104, zestawienie transakcji k. 107-109.

W maju 2018 roku pozwani zostali wezwani do zapłaty wymagalnego zadłużenia pod rygorem wypowiedzenia umowy. Z uwagi na zaleganie przez pozwanych z zapłatą dwóch pełnych rat R.Bank pismami z dnia 23.08.2018 roku wypowiedział przedmiotową umowę z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia. Zadłużenie pozwanych wynosiło wówczas 58 115,02 zł.

Dowody: wypowiedzenia umowy wraz z dowodami nadania korespondencji k. 20-23, wezwania do zapłaty wraz z dowodami nadania korespondencji k. 110-113, historia spłat k. 103-104, zestawienie transakcji k. 107-109.

Po rozwiązaniu umowy, w okresie od grudnia 2018 roku do lipca 2019 roku, pozwani dokonali jeszcze 8 wpłat z tytułu zaległości w spłacie kredytu na łączną sumę 6 000 zł.

Dowody: potwierdzenia przelewów k. 91-96, historia spłat k. 103-104, zestawienie transakcji k. 107-109.

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. z dniem 31.10.2018 r. wstąpiła w prawa i obowiązki kredytodawcy (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W..

(okoliczność bezsporna)

Pozwana K. K. otrzymała odpis pozwu w dniu 22 lipca 2019 r., a B. C. po dwukrotnym awizowaniu przesyłki z dniem 8 sierpnia 2019 r.

Dowód: potwierdzenie odbioru k. 81, koperta k. 115.

Strona powodowa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w dniu 13 września 2019 r. sprzedała wierzytelność z tytułu umowy kredytu z 17 kwietnia 2015 roku wobec pozwanych na rzecz H. (...) z siedzibą w W..

Dowody: umowa przelewu wierzytelności z załącznikami k. 342-365, pełnomocnictwa i oświadczenie z notarialnie poświadczonymi podpisami k.366-371, wyciąg z rejestru k.372-377, informacja z rejestru przedsiębiorców k. 378-443.

Pozwani zostali zawiadomieni o przelewie wierzytelności pismami z 8.10.2019 r.

(okoliczności bezsporne)

Po sprzedaży przedmiotowej wierzytelności pozwani spłacili na poczet zadłużenia kwotę 1 950 zł.

(okoliczności bezsporne)

Sąd zważył co następuje:

Ustaleń stanu faktycznego dokonano w oparciu o dowody z dokumentów przedłożone przez stronę powodową, w szczególności o umowę kredytu, wypowiedzenia oraz dokumenty wskazujące na stan salda zadłużenia i dokonywanych wpłat. Autentyczność żadnego z dokumentów nie była kwestionowała, a nadto nie budziła wątpliwości.

Okoliczność, że pozwani zawarli z Bankiem (...) umowę kredytu nie budziła wątpliwości. Fakt ten przyznała pozwana K. K.. Pod umową kredytu znajdują się własnoręczne podpisy K. K. i B. C.. Na podstawie umowy kredytu bankowego pozwani zaciągnęli kredyt w wysokości 81 633 zł. Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Jak wynika z dokumentów zebranych w sprawie pozwani nie dochowali warunków umowy to jest nie spłacali rat kredytowych w pełnej wysokości, w wymaganym terminie wynikającym z umowy. Okoliczność tę przyznała również K. K.. Jak wynika z rozliczeń dotyczących kredytu (k. 103-104, 107-109) kredytobiorcy od kwietnia 2018 roku zaprzestali spłaty zadłużenia. W miesiącu maj 2018 roku pozwani posiadali zadłużenie w wysokości, które dawało podstawy do wypowiedzenia im umowy na podstawie § 12 pkt. 3 lit. d umowy. Pozwani zostali przez Bank wezwania do zapłaty powstałego zadłużenia (zob. k. 110-113). Ostatecznie, z powodu naruszenia warunków umowy (niespłacenia w terminie 2 kolejnych rat kredytu) umowa o kredyt bankowy została im przez poprzednika prawnego powodowego Banku skutecznie wypowiedziana (k. 20-23). W ten sposób, po upływie okresu wypowiedzenia, cała wierzytelność została postawiona w stan natychmiastowej wykonalności. Jak wynika z historii spłat (k.103-104) rozwiązanie umowy nastąpiło w dniu 07.10.2018 r.

W toku sprawy nastąpiło zbycie prawa. Pozwana K. K. otrzymała odpis pozwu w dniu 22 lipca 2019 r., a B. C. po dwukrotnym awizowaniu przesyłki z dniem 8 sierpnia 2019 r. Jak wynika z umowy przelewu wierzytelności w dniu 13 września 2019 r. strona powodowa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. scedowała na rzecz H. (...) z siedzibą w W. wierzytelność wynikającą z umowy kredytu z dnia 17 kwietnia 2015 roku wobec pozwanych K. K. i B. C.. Zgodnie z przepisem art. 192 pkt 3 k.p.c. z chwilą doręczenia pozwu zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy. Skutkiem doręczenia pozwu jest wystąpienie stanu zawisłości sporu. Cedent - H. (...) z siedzibą w W., za zgodą zbywcy wierzytelności (...) Banku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., próbował wejść do sporu w miejsce strony powodowej, czemu sprzeciwili się pozwani. Brak zgody pozwanych na wstąpienie nabywcy prawa w miejsce zbywcy powoduje, że nie mogło dojść do zmian podmiotowych w zawisłym już sporze. W tej sytuacji stroną powodową pozostawał (...) Banku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., zaś H. (...) z siedzibą w W. występował w sprawie jako interwenient uboczny. Ten drugi podmiot jest jednak faktycznym dysponentem prawa i najlepiej orientuje się w kwestii aktualnego zadłużenia, tym bardziej że po zawiadomieniu o cesji dłużnik powinien spełniać świadczenie do rąk nabywcy wierzytelności. Stąd też stanowisko interwenienta ubocznego o aktualnym stanie zadłużenia pozwanych powinno znaleźć wyraz w końcowym orzeczeniu. Dokonywane przez dłużników wpłaty po rozwiązaniu umowy zostały przez cesjonariusza zaliczone i uwzględnione w złożonym zestawieniu. Podobnie uczynił nabywca wierzytelności, który rozliczył dokonane przez dłużników wpłaty w łącznej kwocie 1 950 zł (k.336). Brak było podstaw do przychylenia się do stanowiska pozwanej K. K. o zawarciu pomiędzy stronami umowy kredytowej jakiegokolwiek ugody. Pozwana nie poparła tych twierdzeń żadnym dowodem. W piśmie przedstawionym przez pozwaną kredytodawca wyraził jedynie chęć ugodowego załatwienia sprawy. Szczegóły ugody nie zostały jednak uzgodnione. Dokonywanych spłat w kwotach po 750 zł nie można zatem wiązać z jej istnieniem.

Nie dopatrzono się stosowania w umowie kredytu klauzul abuzywnych. Pozwana nie wskazała, które konkretnie zapisy umowy mogły stanowić postanowienia niedozwolone stosowane przez przedsiębiorcę z udziałem konsumenta. Z dokumentów Banku nie wynika, aby obciążył on pozwanych dodatkowymi opłatami. Bank zrezygnował z pobrania prowizji. Koszt kredytu obejmował w zasadzie jedynie odsetki od pożyczonego kapitału, a wyszczególnione opłaty w § 1 pkt 3 umowy nie były wygórowane i były ekwiwalentne do rzeczywistego kosztu danej czynności. Pozaodsetkowe koszty kredytu nie przekraczały ustawowego limitu.

Na uwzględnienie nie zasługiwał wniosek pozwanej K. K. o rozłożenie świadczenia na raty. W myśl przepisu art. 320 in principio k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Celem instytucji z art. 320 k.p.c. jest ułatwienie spłaty długu. Pozwana po rozwiązaniu umowy dokonała stosunkowo nieznacznych spłat zadłużenia, a następnie wykazała się całkowitą biernością. Trudno byłoby uznać, aby rozłożenie świadczenia na raty mogło doprowadzić do całkowitego zaspokojenia wierzyciela.

W kwestii zarzutu pozwanej o posługiwaniu się w niniejszym postępowaniu przez bank dokumentami objętymi tajemnicą bankową należy stwierdzić, iż zgodnie z przepisem art. 104 ust. 2 pkt 1 Prawa bankowego obowiązek przestrzegania tajemnicy bankowej nie dotyczy przypadków, w których bez ujawnienia informacji objętej tajemnicą bankową - ze względu na istotę i charakter czynności bankowej lub obowiązujące przepisy - nie jest możliwe należyte wykonanie umowy, na podstawie której jest wykonywana ta czynność bankowa lub należyte wykonanie czynności pozostających w związku z zawarciem i wykonaniem tej umowy. Jak zaznaczają komentatorzy do tej kategorii należałoby zaliczyć przykładowo ujawnienie informacji sądowi w wypadku dochodzenia przez bank roszczeń z tytułu niespłaconego przez klienta kredytu czy pożyczki ( zob. w Kawulski Arkadiusz, Prawo bankowe. Komentarz do Artykułu 104, Opublikowano: LexisNexis 2013).

Podobnie za nietrafiony należało uznać zarzut pozwanej o powoływaniu się na dokumenty generowane bezpośrednio przez bank, które nie mogą być podstawą dowodzenia w postępowaniu cywilnym. Według poglądu wyrażonego w orzecznictwie niepodpisany wydruk komputerowy jest „innym środkiem dowodowym” w rozumieniu art. 309 k.p.c. ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2016 r., V CSK 13/16, LEX). Realizując zasadę swobodnej oceny dowodów sąd doszedł do wniosku, że wydruki wygenerowane przez bank pozostają w ścisłym związku z treścią umowy czy choćby wpłatami dokonywanymi przez pozwanych. Wpłaty te zostały bowiem zarachowane przez bank na poczet spłaty zadłużenia.

W tych warunkach zasadnym było zasądzenie solidarnie od pozwanych K. K. i B. C. na rzecz strony powodowej Banku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 53.246,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14.08.2019 r. do dnia zapłaty. Za datę odsetek przyjęto 15 dzień po dokonaniu ostatniej, potwierdzonej wpłaty przez dłużników (k.109v). W dacie 14.08.2019 r. dochodzone świadczenie było wymagalne.

Wobec cofnięcia pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia przez (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w zakresie żądania zasądzenia kwoty ponad 55.775,03 zł postępowanie należało umorzyć.

Powództwo w zakresie ponad sumę zaakceptowaną przez interwenienta ubocznego tj. 53.246,40 zł oraz w zakresie daty odsetek należało oddalić.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., który stanowi, że sąd może wyłożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Do kosztów strony powodowej należała opłata sądowa w kwocie 2 882 zł oraz koszt zastępstwa procesowego w kwocie 5 400 zł; łącznie 8 282 zł i taką sumę zasądzono solidarnie od pozwanych na rzecz strony powodowej. Do kosztów procesu interwenienta ubocznego należały: opłata od apelacji w kwocie 2 882 zł, opłata od interwencji w kwocie 577 zł, koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 2 700 zł, koszt opłaty skarbowej w kwocie 17 zł; łącznie 6 176 zł, którą zasądzono solidarnie od pozwanych na rzecz interwenienta ubocznego.