Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 stycznia 2021 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodnicząca sędzia Grażyna Sienicka

Protokolantka st. sekretarz sądowy Przemysław Badurka

po rozpoznaniu w dniu 5 stycznia 2021 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.

o uzupełnienie aktu zgonu J. Z.

postanawia:

oddalić wniosek.

Sędzia Grażyna Sienicka

Sygn. aktIII Ns 255/20

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 23 czerwca 2020 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa (...)
w S. wniosła o uzupełnienie aktu zgonu J. Z. z dnia
5 listopada 2019 roku, sporządzonego przez Urząd Stanu Cywilnego w S.,
w zakresie daty zgonu, godziny zgonu oraz miejsca zgonu. W uzasadnieniu wniosku pełnomocnik Spółdzielni wskazał że prowadzone jest postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po J. Z., postępowanie toczy się przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie, którego referent zobowiązał Spółdzielnię do złożenia odpisu aktu zgonu spadkodawcy uzupełnionego o datę zgonu, w terminie jednego miesiąca pod rygorem zawieszenia postępowania. Postanowieniem z dnia 22 maja 2020 roku kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w S. zwrócił wniosek o uzupełnienie aktu zgonu, wskazując
w uzasadnieniu, że akt zgonu J. Z. został sporządzony zgodnie
z dokumentacją znajdującą się w aktach zbiorowych.

Stan faktyczny.

J. Z. urodził się (...). W chwili śmierci mieszkał
w S. przy ul. (...). Zajmowany przez niego lokal stanowił spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu i wchodzi w skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S..

J. Z. w chwili śmierci był wdowcem. 16 czerwca 2017 roku
o godzinie 17:00 w S. znalezione zostały jego zwłoki. Kartę zgonu w dniu
16 czerwca 2017 roku sporządził lekarz M. C., który wskazał w dokumencie, że przyczyną przyczyna zgonu była nieznana, nie stwierdził udziału osób trzecich, nie wskazał daty i godziny zgonu ale datę i godzinę znalezienia zwłok.

Protokół zgłoszenia zgonu sporządziła A. Ż. – zastępca kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w S.. W protokole tym nie wskazano daty ani godziny zgonu, wskazano datę znalezienia zwłok jako 16 czerwca 2017 roku godzina 17:00. Osobą zgłaszającą zgon był M. Ł.. M. Ł. był osobą obcą dla zmarłego J. Z..

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. w złożyła do Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po J. Z.. Sprawę zarejestrowano pod numerem III Ns 596/197. 7 kwietnia 2020r. zobowiązano pełnomocnika spółdzielni do złożenia odpisu aktu zgonu spadkodawcy uzupełnionego o datę zgonu w terminie jednego miesiąca pod rygorem zawieszenia postępowania. 15 maja 2020 roku spółdzielnia złożyła w Urzędzie Stanu Cywilnego
w S. wniosek o uzupełnienie aktu zgonu stosownie do zobowiązania sądu. Postanowieniem z dnia 22 maja 2020 roku kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w sprawie USC – VI. (...).154. 2020 zwrócił wniosek o uzupełnienie aktu zgonu dotyczący J. Z. wskazując w uzasadnieniu, że akt zgonu został sporządzony zgodnie
z dokumentacją znajdującą się w aktach zbiorowych, co powoduje że kierownik USC nie ma podstaw do uzupełnienia treści aktu, który sporządzono zgodnie z wyżej wymienioną dokumentacją.

Dowód: akt zgonu, protokół zgłoszenia zgonu, pełnomocnictwo, karta zgonu, postanowienie, wniosek o uzupełnienie aktu odpisu aktu zgonu zobowiązanie
k. 25, 32-38.

Rozważania.

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni wniosła o uzupełnienie aktu zgonu J. Z. ze względu na zamieszczenie w dokumencie jedynie daty i miejsca znalezienia zwłok, podczas gdy wnioskodawczyni zobowiązana została do przedstawienia aktu zgonu zawierającego dane dotyczące daty, godziny i miejsca zgonu spadkodawcy. Konieczność ustalenia ww. danych wynikła więc ze zobowiązania sądu w postępowaniu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Zgodnie z treścią art. 38 ustawy z dnia 28 listopada 2014r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2224 z późn. zm.) uzupełnienia aktu zgonu dokonuje sąd w postępowaniu nieprocesowym, na wniosek osoby zainteresowanej lub prokuratora, jeżeli akt zgonu nie zawiera daty lub godziny zgonu, a dane te nie wynikają z akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego stanowiących podstawę sporządzenia aktu zgonu.

Przepis art. 95 ust. 1 pkt 4 Ustawy z dnia 28 listopada 2014r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 463 z późn. zm.) reguluje kwestię elementów aktu zgonu wskazując, że akt zgonu powinien m.in. zawierać datę, godzinę oraz miejsce zgonu albo jeżeli nie są znane - datę, godzinę oraz miejsce znalezienia zwłok. Przepis ten wymiennie zatem traktuje datę wpisaną do aktu zgonu - jest nią albo data faktycznego zgonu albo data znalezienia zwłok.

Z przepisu art. 94 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy wynika, że karta zgonu powinna zawierać datę, godzinę oraz miejsce zgonu albo, jeżeli nie są znane - datę, godzinę oraz miejsce znalezienia zwłok. Również zgodnie ze wzorem karty zgonu, określonym w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 11 lutego 2015r. w sprawie wzoru karty zgonu (t.j. Dz. U. z 2019r. poz. 1085), wydanego na podstawie art. 144 ust. 7 ustawy z dnia 28 listopada 2014r. - Prawo o aktach stanu cywilnego, podaje się datę i godzinę zgonu albo datę i godzinę znalezienia zwłok. Skoro zatem akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu i/lub protokołu zgonu, które - zgodnie z powołanymi przepisami - zawierały datę znalezienia zwłok, to akt zgonu
nie mógł zawierać daty zgonu. Ponadto, zgodnie z art. 95 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy, akt zgonu może zawierać datę zgonu albo jeżeli nie są znane - datę znalezienia zwłok.

W pierwszej kolejności Sąd zauważył, iż Spółdzielnię Mieszkaniową (...)
w S. należy uznać za osobę mającą interes prawny w ustaleniu danych zgonu J. Z. z uwagi na nieuregulowany stan prawny lokalu położonego w S. przy ul. (...), wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielni.

W analizowanej sprawie, karta zgonu została wystawiona przez lekarza, który wypełnił rubrykę "data i godzina znalezienia zwłok". Kierownik urzędu stanu cywilnego jest przy tym zobligowany do wpisania w akcie zgonu wyłącznie informacji wskazanej przez lekarza
w karcie zgonu. Dlatego też w protokole zgłoszenia zgonu, a następnie w akcie zgonu prawidłowo wpisano datę i godzinę znalezienia zwłok, zaś rubryka "data i godzina zgonu" pozostały niewypełnione. Organ sporządzający akt zgonu jest związany informacjami dotyczącymi daty i godziny zgonu, bądź daty i godziny znalezienia zwłok zapisanymi w karcie zgonu przez osobę uprawnioną i nie ma kompetencji do dokonywania innych ustaleń.

Wskazać należy również, że artykuł 95 ust. 1 ustawy o aktach stanu cywilnego określa dane, które muszą być zawarte w akcie zgonu. M.in. jest to nazwisko, nazwisko rodowe, imię (imiona), datę i miejsce urodzenia osoby zmarłej, stan cywilny; nazwisko, nazwisko rodowe, imię (imiona) małżonka osoby zmarłej, jeżeli w chwili śmierci pozostawała ona w związku małżeńskim; datę, godzinę oraz miejsce zgonu albo jeżeli nie są znane - datę, godzinę oraz miejsce znalezienia zwłok; nazwiska, nazwiska rodowe, imiona rodziców osoby zmarłej; nazwisko i imię lub nazwę zgłaszającego zgon; nazwisko i imię biegłego lub tłumacza, jeżeli brał udział w czynności

W związku z powyższym, należy uznać, że zamieszczanie w akcie zgonu informacji dotyczących zgonu należy uznać za regułę, natomiast zamieszczanie informacji dotyczących znalezienia zwłok za sytuację wyjątkową. Drugie z tych rozwiązań, daleko mniej użyteczne
z punktu widzenia potrzeb obrotu prawnego, winno znajdować zastosowanie tylko wtedy, gdy daty, godziny, czy też miejsca zgonu istotnie nie można ustalić przy sporządzaniu aktu,
co nie może jednakże wykluczać możliwości zamieszczenia tych danych w przyszłości (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 7 grudnia 2005r. SA/Wa 992/05).

Złożony w niniejszej sprawie akt zgonu zawiera wszelkie wymagane przez ustawę dane. W przypadku, gdy daty śmierci ustalić nie można, wystarczające jest bowiem wpisanie daty znalezienia zwłok.

Podkreślić należy, że skoro wnioskodawczyni wnosiła o to, aby uzupełnić akt zgonu
o datę i miejsce śmierci spadkodawcy, to zgodnie z obowiązującym rozkładem ciężaru dowodu stosownie do treści art. 6 k.c. , powinna była okoliczność tę wykazać. Tymczasem przeprowadzone postępowanie dowodowe nie doprowadziło do wykazania, w jakiej dacie nastąpił zgon spadkodawcy.

W ocenie Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wykazał daty i godziny śmierci J. Z. - daty i godziny zgonu nie podała również wnioskodawczyni, nie miała bowiem możliwości jej ustalenia.

Zgodnie z przepisami ustawy o aktach stanu cywilnego, w przypadku gdy brak jest możliwości ustalenia daty zgonu, należy wówczas wpisać datę znalezienia zwłok.

W związku z powyższym biorąc pod uwagę, że brak jest dowodów wykazujących datę i godzinę zgonu J. Z. uzupełnienie aktu USC, którego wniosek dotyczył jest niemożliwe. Tym samym konieczne było oddalenie wniosku.

ZARZĄDZENIE

S., dnia 22 stycznia 2021r.

1.  Odnotować.

2.  Odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

3.  Opublikować orzeczenie w Portalu Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie.

4.  W. do akt załączniki do wniosku z dnia 23 czerwca 2020r. w postaci odpisu wniosku z dnia 20 listopada 2019r. z załącznikami.

5.  Wykonać zarządzenie w terminie 7 dni.

6.  Przedłożyć akta z pismem lub za 21 dni.

Sędzia Grażyna Sienicka