Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie – Wydział III Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Janik-Białek

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2020 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy M. S.

przeciwko Z. T.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  nakazuje pobrać od powoda Gminy M. S. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 1.240 (jednego tysiąca dwustu czterdziestu) złotych i 37 (trzydziestu siedmiu) groszy tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSR Małgorzata Janik- Białek

UZASADNIENIE

w postępowaniu zwykłym

Pozwem złożonym dnia 25 września 2015 roku Gmina M. S. – Zarząd (...) w S. wniosła o zasądzenie od Z. S. (obecnie Z. T.) kwoty 14.703,46 złotych wraz z ustawowymi odsetkami określonymi szczegółowo w treści petitum pozwu i kosztami procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu żądania pozwu Gmina M. S. – Zarząd (...) w S. wskazał, że jest właścicielem pomieszczenia piwnicznego położnego przy ul. (...) w S.. W 1995 r. lokal ten został zdjęty z ewidencji lokali mieszkalnych z przeznaczeniem na piwnicę. W dniu 19.01.1996 r. Stronnictwo Katolików Polskich zwróciło się o oddanie tego pomieszczenia w użytkowanie. W dniu 26 stycznia 1996 r. między powodem, a Stronnictwem Katolików Polskich została zawarta umowa najmu na czas oznaczony do dnia 31.01.1997 r. Przedmiotowe pomieszczenie od maja 1996 r. było wykorzystywane przez pozwanego na cele mieszkalne. Powódka wzywała pozwanego do wydania przedmiotowego lokalu. Brak tytułu prawnego do zajmowanego pomieszczenia potwierdza wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 19.06.2012 r. w sprawie o sygn. akt I C 943/11 oddalający powództwo o ustalenie istnienia stosunku najmu między powodem a pozwanym. Pozwany zajmował przedmiotowe pomieszczenie do dnia 04.03.2015 r., kiedy to powód przejął wskazane pomieszczenie piwniczne. Biorąc powyższe pod uwagę powód wskazał, że pozwany zajmował przedmiotowe pomieszczenie bez tytułu prawnego, a co za tym idzie, zobowiązany był do uiszczania na rzecz powoda odszkodowania za bezumowne zajmowanie lokalu. Pomimo wezwania do zapłaty z dnia 31.08.2015 r. pozwany nie uregulował ciążących na nim zaległości. Na dochodzoną pozwem należność składają się: odszkodowanie za bezumowne zajmowanie lokalu w wysokości 11.977,88 zł za okres od 1 czerwca 2010 r. do dnia 04 marca 2015 r. oraz skapitalizowane na dzień 07 sierpnia 2015 r. odsetki ustawowe w wysokości 3.325,58 zł, co łącznie stanowi kwotę dochodzoną pozwem.

W dniu 18 stycznia 2016 roku referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt III Nc 1909/15).

Pozwany Z. T. zaskarżył nakaz zapłaty sprzeciwem, w którym wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że roszczenie jest nienależne i przedawnione. Nadto podniósł, iż regulował opłaty w pełnej wysokości i w terminie za lokal będący w najmie Stronnictwa Katolików Polskich do czerwca 2012 r. na podstawie umowy najmu, która była zawarta na czas nieokreślony i nie została wypowiedziana. W pewnym okresie Stronnictwo Katolików Polskich przestało istnieć i dlatego pozwany wystąpił o umowę najmu na lokal, lecz jego starania się nie powiodły, w tym i na drodze sądowej. W takim stanie prawnym po oddaleniu pozwu o ustalenie opuścił lokal wolny od osób i rzeczy w czerwcu 2012 r. Nadto pozwany zaprzeczył, by przedmiotowy lokal był piwnicą oraz by (...) miało zaległości w opłatach, a także by umowa najmu była zawarta na czas określony. W dalszym toku postępowania pozwany podniósł nadto, że powódka przypisuje mu cudzy dług poprzedniego lokatora, który powstał, zanim on zajął lokal.

Na skutek prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty stracił moc, zgodnie z przepisem art. 505 § 1 k.p.c. i sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie w postępowaniu zwykłym.

W piśmie z dnia 17 stycznia 2018 r. Gmina M. S. podtrzymała żądanie pozwu precyzując nadto okres, jakiego dotyczy należność główna objęta pozwem wskazując, iż jest to okres od 01.06.2010 r. do 04.03.2015 r. z wyłączeniem miesiąca grudnia 2012 r., marca 2013 r., maja 2013 r., lutego 2014 r., marca 2014 r., maja 2014 r. czerwca 2014 r. i okresu od 01.11.2014 r. do 31.03.2015 r.

Zarządzeniem z dnia 3 czerwca 2020 r. na podstawie art. 15 zzs ² ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem C.-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U z 2020 r, poz. 374 z późn. zm) skierowano sprawę na posiedzenie niejawne celem zamknięcia rozprawy i wydania orzeczenia, albowiem postępowanie dowodowe zostało w całości przeprowadzone. Żadna ze stron nie sprzeciwiła się rozpoznaniu sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Lokal położny w S. przy ul. (...) stanowi własność Gminy M. S.. Przed 1995 r. lokal był zamieszkiwany przez W. i J. Z.. Decyzją z dnia 18.01.1995 r. zostali oni skierowani do zwarcia umowy najmu lokalu położnego przy ul. (...) w S. jako lokalu zamiennego w związku z wykwaterowaniem z lokalu przy ul. (...) (suterena) nie nadającego się na stały pobyt ludzi. W dniu 16 lutego 1995 r. między Gminą M. S., a J. Z. i W. Z. została zawarta umowa najmu lokalu położnego w S. przy ul. (...). Wg. stanu na dzień 31 grudnia 1996 r. na koncie lokalu nr (...) prowadzonym dla W. i J. Z. widniała zaległość w kwocie 564,43 zł.

W 1995 r. lokal ten został zdjęty z ewidencji lokali mieszkalnych z przeczeniem na piwnice dla lokatorów. W dniu 1 stycznia 1996 r. Stronnictwo Katolików Polskich reprezentowane przez Z. S. (obecnie Z. T.) zwróciło się do Gminy M. S. o oddanie w użytkowanie prawej piwnicy w budynku przy ul. (...) w S. oznaczonego wcześniej jako lokal mieszkalny numer (...). Naczelnik Wydziału Budynków i Lokali (...) w S. wydał decyzję o przekazaniu wnioskodawcy pomieszczeń piwnicznych i zawarciu umowy najmu na okres 12 miesięcy. W dniu 26.01.1996 r. pomiędzy Gminą M. S. a Stronnictwem Katolików Polskich została zawarta umowa najmu pomieszczeń piwnicznych położonych w budynku nr (...) przy ul. (...) w S. na czas określony do 31.01.1997 r.

Dowód:

- umowa najmu k. 5-8

- uzasadnienie wyroku wydanego w sprawie I C 943/11

- pismo z dnia 1.08.2008 r.

- pismo z dnia 16.01.1996 r. k. 318

- skierowanie k. 347

- umowa najmu k. 348-351

- wydruki stanów kont k. 352,353,

- pisma k. 234-236v

Pismem z dnia 1 sierpnia 2008 r. Koordynator Rejonu nr 7 i 9 Z. K. zwróciła się do (...) w S. o zajęcie stanowiska w sprawie lokalu położnego przy ul. (...) użytkowanego przez Stronnictwo Katolików Polskich w S.. W treści tego pisma wskazano, że „umowa najmu zawarta ze Stronnictwem Katolików Polskich wygasła z dniem 31.12.1996 r. W dniu 26.11.1998 r. skierowano sprawę na drogę postępowania sądowego o wydanie lokalu oraz o zapłatę. W dniu 29.10.1999 r. Sąd Rejonowy w Szczecinie postanowił odrzucić pozew. Wezwania do zapłaty nie są odbierane, a poczta zwraca je do (...) rejon 7,9. Lokal jest opłacany od stycznia 1996 r. Wpłaty uiszczane były nieregularnie. Od stycznia 2005 r. systematycznie uiszczane są wpłaty mniejsze niż wysokość wymiaru. Zaległość główna na dzień 01.08.2008 r. wynosi 6.171,44 zł. Wpłat dokonuje pan Z. S.”.

Pismem dnia 23 marca 2010 roku oraz pismem z dnia 16 kwietnia 2010 r. (...) poinformował Z. S., iż zajmuje on lokal bez tytułu prawnego, wobec czego wezwanie do opróżnienia i wydania jest zasadne. Nadto wskazano, że nie ponosił on pełnych kosztów utrzymania lokalu, co spowodowało wzrost zadłużenia.

Pismem z dnia 7 sierpnia 2015 r. Gmina M. S. wezwała Z. S. do zapłaty kwoty 14.703,46 zł z tytułu bezumownego korzystania z lokalu.

Dowód:

- pisma z dnia 1.08.2008 r. k. 9

- pismo z dnia 23 marca 2010 r. k. 11

- pismo z dnia 16 kwietnia 2010 r. k. 13

- wezwanie do zapłaty k. 20

- potwierdzenie nadania k. 21

W lokalu został wykonany remont. Lokal został przystosowany do zamieszkania, były tam dwa pokoje, kuchenka i łazienka. Lokal był w pełni umeblowany. Stronnictwo Katolików Polskich z dniem 26 marca 1998 r. zostało wykreślone z ewidencji partii politycznych. W 2011 r. Z. S. (obecnie Z. T.) wystąpił z powództwem o ustalenie istnienia między nim, a Gminą M. S. stosunku najmu przedmiotowego pomieszczenia. Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2012 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I C 943/11 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie oddalił powództwo. Z. T. zlecił prace remontowe w zakresie odmalowania lokalu C. U.. Z uwagi na przegranie sprawy w sądzie Z. T. opróżnił lokal ze swoich rzeczy i przewiózł je z pomocą R. W. do M., gdzie miał dom. Razem z R. W. po drodze podjechali na ul. (...), gdzie mieściło się biuro administracji lokali komunalnych. Biuro było zamknięte z uwagi na późną porę, więc R. W., który był niegdyś pracownikiem (...), poradził Z. T., by wrzucił klucze do skrzynki na korespondencję. Z. T. na kartce napisał adres lokalu, przypiął ją do kluczy od lokalu i wrzucił klucze z kartką do skrzynki. Po tym czasie Z. T. nie zajmował tego lokalu, nie zamieszkiwał w nim, nie nocował w nim i nie trzymał w nim swoich rzeczy, a także nie dysponował kluczami do lokalu. Lokal był przez kilka lat niezamieszkały, stał pusty i zamknięty, nikt nie zabierał doręczanej tam korespondencji. Następnie do lokalu weszli bezdomni.

Dowód:

- wyrok z uzasadnieniem w sprawie I C 943/11 k. 14-17 ,

- zeznania świadka R. W. k. 329-330

- zeznania świadka W. M. k. 365-366

- przesłuchanie pozwanego k. 369-370

- zeznania świadka C. U. k. 366-367

W dniu 4 marca 2015 r. sporządzony został protokół zdawczo-odbiorczy dotyczący lokalu położnego w S. przy ul. (...) w suterenie. Lokal został przejęty po otrzymaniu informacji z policji, że jest zajęty przez bezdomnych. Lokal nosił znamiona niezamieszkania, był zaniedbany, podgrzewacz wody i kuchenka były zdewastowane. Dokonane zostało zgłoszenie przedmiotowego lokalu jako wolnego. Ostatecznie lokal został wyremontowany i służy jako lokal kryzysowy.

Dowód:

- protokół k. 18-19 v

- zeznania świadka T. P. k. 281

- zeznania świadka M. S. k. 331-332

- zeznania świadka S. R.

- zgłoszenie wolnego lokalu k. 340-342

- pismo z dnia 22.09.2016 r. k. 349

- pismo z dnia 11.10.2016 r. k. 344

W okresie do przejęcia lokalu w marcu 2015 r. na adres lokalu były wystawiane zawiadomienia o zmianie wysokości opłat. W zawiadomieniach tych jako adresata wskazywano Stronnictwo Katolików Polskich, a potem Z. S.. Za lokal były naliczane opłaty, których wymiary były odnotowywane po stronie WN na koncie prowadzonym dla tytułu prawnego nr (...). Po stronie MA odnotowywano dokonywane na poczet opłat wpłaty.

W wydruku stanu tego konta na dzień 31 grudnia 2010 r. po stronie WN odnotowano kwotę 7.541,28 zł, zaś po stronie MA odnotowano wpłaty na łączną kwotę 4.767,84 zł. Jako bilans otwarcia po stronie WN wskazano na dzień 01.01.2010 r. kwotę 7.899,47 zł.

W wydruku stanu tego konta na dzień 31 grudnia 2011 r. po stronie WN odnotowano kwotę 7.151,00 zł, zaś po stronie MA odnotowano wpłaty na łączną kwotę 4.108,34 zł. Jako bilans otwarcia po stronie WN wskazano na dzień 01.01.2011 r. kwotę 7.541,28 zł.

W wydruku stanu tego konta na dzień 31 grudnia 2012 r. po stronie WN odnotowano kwotę 7.046,14 zł, zaś po stronie MA odnotowano wpłaty na łączną kwotę 1.931,28 zł. Jako bilans otwarcia po stronie WN wskazano na dzień 01.01.2012 r. kwotę 7.151 zł. W 2012 r. wpłaty były dokonywane w dniach 10.01.2012 r, 10.02.2012 r., 12.04.2012 r., 10.05.2012 r., 11.06.2012 r., 11.07.2012 r. Po tej dacie brak jest jakichkolwiek wpłat dokonywanych na konto prowadzone dla tytułu prawnego o numerze (...).

Dowód:

- wydruk stanów kont k. 22-24, 291-293

- kartoteki konta k. 24v-25v

- analiza odsetek k. 26

- zawiadomienia o wysokości opłat i wymiary k. 95-128

- dokumentacja dotycząca naliczeń i rozliczenia mediów k. 129-231v

- zeznania świadka J. K. k. 280

Zaległości w opłatach za lokal powstawały przed 2010 r. W okresie od 2010 r. do lipca 2012 r. wpłaty były dokonywane w odpowiedniej wysokości.

Dowód:

- zeznania świadka M. S. k. 331

W okresie od 1995 r. do 2015 r. lokal położny przy ul. (...) w sutenerze spełniał warunki lokalu mieszkalnego. Odszkodowanie za bezumowne zajmowanie lokalu wg. stawek komunalnych w okresie od września 2010 r. do czerwca 2012 r. wyniosło 3.625,16 zł, zaś w okresie od września 2010 r. do 4 marca 2015 r. – 11.525,18 zł. Wg. stawek rynkowych odszkodowanie za bezumowne zajmowanie lokalu w okresie od września 2010 r. do czerwca 2012 r. wynosiłoby 12.200 zł, zaś w okresie od września 2010 r. do 4 marca 2015 r. wyniosłoby 30.500 zł.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa F. Z. k. 405-411

- opinia biegłej sądowej z zakresu szacowania nieruchomości B. K. k. 427-427

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione i uległo oddaleniu w całości.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 1610) w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie, zgodnie z treścią którego osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego.

Ostatecznie Sąd ustalił, że powódki i pozwanego nie łączyła umowa najmu lokalu położonego w S. przy ulicy (...). Okoliczność ta znajdowała nadto potwierdzenie w treści wyroku Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2012 roku w sprawie I C 943/11, którym sąd oddalił powództwo Z. T. (wówczas Z. S.) o ustalenie, że łączy go z Gminą M. S. umowa najmu tego lokalu.

Niewątpliwie zatem pozwany nie posiadał tytułu prawnego do zajmowania tego lokalu, co w świetle treści przepisu art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (…) zasadniczo obligowało go do comiesięcznego uiszczania odszkodowania. Obowiązek ten spoczywa jednak na pozwanym do dnia opróżnienia lokalu, a zatem jedynie w tym okresie czasu, w którym faktycznie lokal ten bez tytułu prawnego zajmował.

Powódka domaga się zapłaty odszkodowania za bezumowne zajmowanie lokalu przy ulicy (...) za okres od 01.06.2010 r. do 04.03.2015 r. z wyłączeniem miesiąca grudnia 2012 r., marca 2013 r., maja 2013 r., lutego 2014 r., marca 2014 r., maja 2014 r. czerwca 2014 r. i okresu od 01.11.2014 r. do 31.03.2015 r. W świetle treści przepisu art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (…) przesłanką żądania odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu jest fakt zajmowania lokalu. Owo „zajmowanie” lokalu przejawia się w zamieszkiwaniu w lokalu albo we władaniu nim w inny sposób, który faktycznie uniemożliwia właścicielowi wykonywanie prawa własności, np. poprzez dysponowanie kluczami do lokalu czy przechowywanie w nim swoich rzeczy.

Pozwany podniósł, że po przegraniu sporu sądowego z Gminą o ustalanie istnienia stosunku najmu tego lokalu opróżnił lokal ze swoich rzeczy i zdał klucze w czerwcu 2012 r. Strona powodowa zaprzeczyła temu podnosząc, iż odzyskała władztwo nad lokalem dopiero w marcu 2014 r., co dokumentuje protokół zdawczo-odbiorczy. Jednakże w ocenie Sądu pozwany zdołał w sposób wystarczający wykazać, że nie zajmował lokalu i nie władał kluczami do niego po czerwcu 2012 r. Przede wszystkim świadczą o tym zeznania świadka R. W., który zeznał: „ Uczestniczyłem w wyprowadzce. Wiem, że pan S. przegrał sprawę, bo ubiegał się o ten lokal. Wyprowadzka była w czerwcu 2012 r., ja w tym uczestniczyłem. (...), które tam były, zobowiązałem się zawieść panu Z. do M.. Pozostało wyposażenie stałe, wanna, grzejniki, kuchenka gazowa. Lokal był opróżniony z rzeczy. Pojechaliśmy na ul. (...), bo tam była siedziba administracji i pan S. chciał zwrócić klucze, ale już było zamknięte. Mówiłem, że jest tam całodobowa skrzynka kontaktowa i że tam można wrzucić klucze. Pan S. wziął ode mnie kartkę i napisał, że zwraca klucze od Ś. 40/1 i widziałem jak wrzuca je do tej skrzynki. Po tej wyprowadzce pozwany już nie był w tym lokalu, bo już nie miał kluczy. Lokal stał pusty, bo zdarzało się, że tam na podwórzu garażowałem. Żadnych zmian nie było tam widać”. Jest to w pełni zgodne ze stanowiskiem prezentowanym od początku postępowania przez pozwanego oraz jego zeznaniami: „ Pan R. W. przyjechał z M., bo tam miałem domek, samochodem z przyczepką, załadowaliśmy, ale nie wszystko. Pozostała jakaś szafka, rzeźba, wanna i mówię. „Podjedź na J., oddam klucze” było to już po południu. Biuro było nieczynne, był tam taki prześwit. Do biura było z prześwitu w prawo i przy tym była skrzynka dla lokatorów. Mówię do R., że jest zamknięte i czy ma jakiś pisak bo jedziemy do M., opisz, że jest to Ś. mieszkania (...) i wrzucę im do skrzynki. Na kółku od kluczy zwinąłem tą karteczkę tak, żeby się nie zerwała i wrzuciłem do skrzynki. Były to dwa klucze – jeden od mieszkania i drugi od drzwi wejściowych”. O wiarygodności twierdzeń powoda w tym zakresie świadczy również fakt, iż ostania wplata za lokal została odnotowana w lipcu 2012 r., zaś przed tą datą wpłaty były dokonywane regularnie, a po tej ostatniej wpłacie z lipca 2012 r. wpłaty nie były już dokonywane, co odpowiada twierdzeniom pozwanego, że po opuszczeniu lokalu opłat już nie regulował. Za przyjęciem wersji pozwanego co do opuszczenia lokalu w 2012 r. przemawiają także zeznania świadka W. M., która w dniu 5 października 2018 r. zeznała, że : „j akieś 6-7 lat mieszkanie stoi puste” oraz że „ Po tym, jak zauważyłam, że nikt tam nie zamieszkuje, nie widywałam już tam pozwanego”. Nadto świadek T. P. zeznała, że przejmowała lokal w marcu 2015r . po otrzymaniu z policji informacji o tym, że lokal jest zajęty przez bezdomnych oraz że lokal nosi ślady niezamieszkiwania, a kuchenka i podgrzewacz gazowy były zdewastowane. Skoro przed 4 marca 2015 r. lokal był zajmowany przez bezdomnych i nosił ślady niezamieszkania przed jego przejęciem przez powoda, to nie sposób uznać, by pozwany zajmował ten lokal do 4 marca 2015 r.

W ocenie Sądu całokształt powyżej przedstawionego materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że lokal został przez pozwanego opróżniony z rzeczy i opuszczony przez niego w czerwcu 2012 r. Pozwany i świadek R. W. zgodnie zeznali, że lokal w tym właśnie czasie został opróżniony z rzeczy, a klucze do lokalu zostały wrzucone do skrzynki na korespondencję biura administracji lokali komunalnych przy ul. (...). To, iż nie wiadomo, co dalej stało z kluczami, nie może stanowić argumentu za przyjęciem, iż pozwany zajmował lokal do marca 2015 r. Nie ma żadnych dowodów na zajmowanie lokalu przez pozwanego w okresie po czerwcu 2012 r. Obowiązek zaś udowodnienia faktu zajmowania lokalu przez pozwanego w całym okresie objętym żądaniem pozwu jest obowiązkiem strony powodowej, albowiem z faktu tego wywodzi ona swoje roszczenie wobec pozwanego o odszkodowanie za bezumowne zajmowanie lokalu. Skoro strona powodowa nie udowodniła faktu zajmowania lokalu przez pozwanego w tym okresie, zaś pozwany naprowadził szereg dowodów na wykazanie faktu opuszczenia lokalu w czerwcu 2012 r., to roszczenie o zapłatę odszkodowania za bezumowne zajmowanie lokalu przez pozwanego za okres od lipca 2012 r. do 4 marca 2015 r. jest niezasadne.

Dalszej zatem ocenie podlegać będzie zasadność roszczenia za okres poprzedzający czerwiec 2012 r.

W tym zakresie wskazać należy, że pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.

Zgodnie z treścią art. 117 z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu (§1). Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (§2).

Przedawnienie jest instytucją prawa cywilnego, której zadaniem jest porządkowanie obrotu cywilnoprawnego. Podniesienie w sposób skuteczny tego typu zarzutu w toku procesu powoduje, że merytorycznie uzasadnione żądanie pozwu z uwagi na wskazany w ustawie upływ czasu nie znajduje ochrony prawnej i Sąd zobligowany jest powództwo oddalić.

Oceniając zasadność zgłoszonego zarzutu należało rozstrzygnąć, czy dochodzone należności mają charakter należności okresowych. Świadczenie okresowe to świadczenie pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, powtarzające się w określonych odstępach czasu, które nie stanowi jednak z góry ustalonej całości (np. renta, czynsz, alimenty). Każde ze świadczeń przypadających za poszczególne okresy jest samodzielne w tym sensie, że ma własny termin wymagalności oraz odpowiednio do tego wyznaczony początek biegu przedawnienia. Wielkość całego świadczenia nie jest znana z góry, lecz zależy od czasu trwania stosunku. Dla ustalenia globalnej powinności zobowiązanego do świadczenia okresowego trzeba pomnożyć liczbę jednostek czasu, za które świadczenie się należy, przez wartość jednostkową świadczenia (por. Komentarz do art. 118 kodeksu cywilnego [w:] B. Giesen, W.J. Katner, P. Księżak, B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, R. Majda, E. Michniewicz-Broda, T. Pajor, U. Promińska, M. Pyziak-Szafnicka, W. Robaczyński, M. Serwach, Z. Świderski, M. Wojewoda, Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, LEX, 2009).

W odniesieniu do roszczeń właściciela z tytułu bezumownego korzystania z jego rzeczy, które mogą powstać zwłaszcza w razie korzystania z niej po wygaśnięciu stosunku najmu czy dzierżawy, przeważa w orzecznictwie pogląd, iż nie są to roszczenia o świadczenie okresowe i stąd też przedawniają się one z upływem dziesięcioletniego terminu (por. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 24 października 1972 r., III CZP 70/72, OSNCP 1973, nr 6, poz. 102; z dnia 18 kwietnia 1974 r., III CZP 20/74, OSNC 1974, nr 12, poz. 208). W ocenie Sądu stanowisko to należy uznać za prawidłowe w odniesieniu do roszczeń opartych o przepisy kodeksu cywilnego normujące wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy bez podstawy prawnej. Nie jest ono jednakże uzasadnione w odniesieniu do roszczeń z tytułu odszkodowania za korzystanie z lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego opartych na treści art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów […], gdyż te roszczenia dotyczą świadczeń okresowych w rozumieniu art. 118 k.c. Za prawidłowością takiego stanowiska przemawia fakt, że zgodnie z treścią powołanego przepisu osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Przepis ten ma charakter szczególny wobec unormowań kodeksu cywilnego związanych z wynagrodzeniem za korzystanie z rzeczy cudzej bez tytułu prawnego, które przewidują możliwość domagania się wynagrodzenia z tego tytułu za cały okres korzystania z rzeczy. Wynagrodzenie za korzystanie z lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego zawarte jest w odrębnej ustawie i dotyczy jedynie tego konkretnego rodzaju należności. Tym samym zawiera uregulowanie szczególne względem ogólnych unormowań zawartych w k.c. Skoro zatem przepis szczególny wskazuje, że odszkodowanie za korzystanie z lokalu bez tytułu prawnego powstaje osobno za każdy miesiąc, to należy przyjąć, że każda z miesięcznych należności powstaje samodzielnie i staje się wymagalna za każdy miesiąc odrębnie. Oznacza to, że należności te mają charakter okresowy, a zatem podlegają 3-letniemu terminowi przedawnienia.

Stosownie do treści art. 118 kc jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Art. 5 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw z dnia 13 kwietnia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1104) która weszła w życie 9 lipca 2018 r. stanowi, że do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. A zatem do roszczeń, które uległy przedawnieniu przed dniem jej wejście w życie zastosowanie mają przepisy dotychczasowe.

Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 25 września 2015 r. A zatem wszelkie roszczenia z tytułu bezumownego zajmowania lokalu wymagalne przed dniem 25 września 2012 r. są przedawnione. Skoro zaś pozwany nie zajmował lokalu po czerwcu 2012 r., a roszczenia wymagalne przed wrześniem 2012 r. są przedawnione, całe powództwo musiało ulec oddaleniu.

Sąd nie podzielił argumentacji strony powodowej co do tego, że podniesienie zarzutu przedawnienia przez pozwanego jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego i stanowi nadużycie prawa podmiotowego. W tym zakresie strona powodowa podniosła, że pozwany mimo obowiązku, nie uiszczał opłat związanych z zajmowaniem spornego pomieszczenia. W ocenie Sądu nie jest to wystarczająca przesłanka, by uznać zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego za sprzeczny z art. 5 kc. Z wydruków stanów kont dla przedmiotowego lokalu wynika bowiem, że od 2010 r. do lipca 2012 r. opłaty były systematycznie wnoszone, nie jest zatem tak, że pozwany uchylał się w ogóle od regulowania opłat za lokal. Jak jednak wynika ze stanowiska powoda, wpłaty były zaliczane na roszczenia najdawniej wymagalne i stąd powstało zadłużenie. Postawa pozwanego nie wskazuje jednak na to, by uchylał się on od opłacania należności. Widać, iż zabiegał on o lokal, dążył do tego, by status lokalu był uregulowany, i by to on był jego najemcą. W momencie, gdy jego powództwo o ustalenie istnienia stosunku najmu zostało oddalane, odnowił lokal, opróżnił go ze swoich rzeczy i opuścił lokal oddając klucze poprzez wrzucenie do skrzynki w siedzibie administracji. Nie sposób zatem postawić pozwanemu skutecznie zarzutu naruszenia zasad współżycia społecznego w relacjach z powódką, które uzasadniałaby uznanie podniesionego przez niego zarzutu przedawnienia za nadużycie prawa.

Ustalenia faktyczne w sprawie oparte zostały o przedłożone przez obydwie strony dokumenty, którym sąd dał wiarę, albowiem nie zostały one skutecznie zakwestionowane przez żadną ze stron. Sąd dał nadto wiarę zeznaniom świadków R. W. i W. M., gdyż były one spójne z pozostałym, zaoferowanym przez pozwanego materiałem dowodowym. Zeznania C. U. pozwoliły jedynie na ustalenie faktu wykonywania prac remontowych w lokalu, gdyż zasadniczo tej okoliczności one dotyczyły, a świadek nie posiadał wiedzy w zakresie innych kwestii istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Zeznania świadków strony powodowej potwierdzały zaś ustalenia wynikające z dokumentów, ale także pozwoliły ustalić fakty korzystne dla pozwanego- a mianowicie, z zeznań świadka M. S. wynikało, że w latach 2010 r. do lipca 2012 r. wpłaty były dokonywane w odpowiedniej wysokości i wtedy nie powstawały zaległości. Z kolei świadek T. P. zeznała, że lokal został przejęty w marcu 2015 r. po informacji policji, że jest zajęty przez bezdomnych oraz że lokal sprawiał wrażenie niezamieszkałego i zdewastowanego, co świadczy o tym, że pozwany nie mógł zajmować tego lokalu już jakiś czas przed jego przejęciem przez świadka. Za wiarygodne Sąd uznał także zeznania pozwanego Z. T. w charakterze strony, ponieważ żaden z zaoferowanych przez powódkę dowodów nie podważył ostatecznie ich wiarygodności.

Ustalenia faktyczne dotyczące wysokości należności z tytułu bezumownego zajmowania lokalu oraz tego, czy lokal spełniał w okresie 1995-2015 r. warunki lokalu mieszkalnego Sąd ustalił w oparciu o treść opinii biegłych sądowych: z zakresu budownictwa F. Z. oraz z zakresu (...). Każdy z biegłych sporządził opinię zgodnie z treścią postanowienia dowodowego w tym przedmiocie, a opinie te nie zawierają braków ani sprzeczności. Istotne zaś okoliczności dotyczące ich przedmiotu, ustalone na podstawie załączonych do akt przez strony dokumentów, są przedstawione w sposób nie budzący wątpliwości - opinie są jasne i nie zawierają twierdzeń i wniosków, które nie znajdowałyby oparcia w materiale dowodowym sprawy, w wiedzy i doświadczeniu zawodowym biegłych oraz zasadach logiki. Zawarte zaś w ich treści wywody i wnioski pozwalają na prześledzenie toku rozumowania każdego z biegłych i ustalenie, że wyciągnięte wnioski są logicznie poprawne. Strony nie zgłaszały żadnych zastrzeżeń do przedmiotowych opinii. Stąd też Sąd uznał złożone w sprawie opinie za przydatne do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie.

O nieuiszczonych kosztach sądowych obejmujących kwotę 1.240,37 złotych tytułem wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków na poczet wynagrodzenia biegłych sądowych i zwrotu stawiennictwa świadka, Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Przepis art. 113 ust. 1 stanowi, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. W sprawie zostały sporządzone dwie opinie biegłych, a ich wynagrodzenie wyniosło łącznie kwotę 1.958,06 zł (493,46 zł i 1464,60 zł). Powstały również pokryte tymczasowo przez Skarb Państwa koszty związane ze stawiennictwem świadka C. U. w kwocie 82,31 zł. Zaliczka wpłacona przez stronę powodową w kwocie 800 zł nie pokryła zatem wszystkich powstałych w sprawie kosztów sądowych. Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie II wyroku nakazał pobrać od Gminy M. S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie tytułem kosztów sądowych kwotę 1.240,37 złotych.

Z powyższych względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSR Małgorzata Janik - Białek

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w kontrolce uzasadnień (termin przedłużony przez Prezesa tut. sądu do dnia 4 lutego 2021 r. )

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki z informacją, iż, termin do sporządzenia uzasadnienia został przedłużony przez Prezesa tut. sądu do dnia 4 lutego 2021 r.).

3.  Zlikwidować akta zastępcze.

4.  Akta przedłożyć do postępowania międzyinstancyjnego po wpłynięciu pisma lub za 28 dni od wykonania zarządzenia z epo.

SSR Małgorzata Janik - Białek

S., dnia 2 lutego 2021 roku