Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Edyta Buczkowska-Żuk (spr.)

Sędziowie: SA Artur Kowalewski

SA Tomasz Sobieraj

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2020 r. w Szczecinie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. G.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) w G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim

z dnia 29 stycznia 2020 r. sygn. akt I C 744/19

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 4050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

T. Sobieraj E. Buczkowska-Żuk A. Kowalewski

Sygnatura akt I ACa 321/20

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 stycznia 2020 r. w sprawie o sygnaturze akt I C 744/19
Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim w punkcie I zasądził od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) z siedzibą w G. na rzecz powoda R. G. kwotę 110 000 (sto dziesięć tysięcy) złotych z odsetkami umownymi w wysokości 4,5% w stosunku rocznym, liczonym od dnia 6 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty, natomiast w punkcie II zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 10 917 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 5 grudnia 2014 r. powód zawarł z pozwaną umowę pożyczki na kwotę 110 000 zł. Odsetki od niej wynosiły 4,5% w stosunku rocznym. Powód oraz drugi wspólnik pozwanej posiadali oraz posiadają w niej po 50% udziałów. Niemożność dojścia do porozumienia w zakresie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej przez pozwaną spółkę spowodowała, że Sąd Rejonowy w Zielonej Górze
VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego wydał dnia 30 stycznia 2018 r. postanowienie w zakresie powołania likwidatora spółki w osobie K. P., posiadającego uprawnienia doradcy restrukturyzacyjnego.

Dokumenty spółki, w tym umowa przedmiotowej pożyczki, zostały przekazane pełnomocnikowi ustanowionemu przez likwidatora w dniu 29 stycznia 2018 r.

Pismem z dnia 7 marca 2019 r. powód wypowiedział pozwanej umowę pożyczki,
a następnie pismem z dnia 29 marca 2019 r. wezwał ją do zapłaty kwoty pożyczki w wysokości 131 061,23 zł, w skład której wchodzi należność główna w wysokości 110 000 zł oraz kwota 4,5% odsetek liczonych od dnia udzielenia pożyczki do dania wypowiedzenia umowy,
tj. 7 marca 2019 r., w wysokości 21 061,23 zł.

Sąd Okręgowy zważył, że reprezentującemu pozwaną likwidatorowi prawidłowo doręczono odpis pisma procesowego z dnia 9 grudnia 2019 r. z zobowiązaniem do ustosunkowania się i ewentualnego zajęcia stanowiska w sprawie. Likwidator był także prawidłowo zawiadamiany o terminach rozpraw. Brak było jednak jego stawiennictwa, jak również jakichkolwiek dowodów świadczących o spłacie pożyczki. Nie zgłaszał również zastrzeżeń do dokumentów przedstawionych przez powoda.

Zgodnie z kodeksowym rozkładem ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) w procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę tej kategorii, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. Biorący pożyczkę powinien zaś wykazać wykonanie swojego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości, przy czym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Zgromadzony materiał dowodowy zdaniem Sądu Okręgowego wskazuje, że umowa pożyczki została zawarta i powód wypełnił wypływający z niej obowiązek przekazania środków pieniężnych na wskazane w umowie konto bankowe, pozwany natomiast nie wykazał ich zwrotu, innego rozliczenia, zwolnienia z długu czy z innych przyczyn umorzenia zobowiązania. Powód dokonał należytej staranności aby udowodnić słuszność dochodzonego roszczenia, przy piśmie z dnia 9 grudnia 2019 r. przedłożył wnioskowany przez stronę pozwaną dokument potwierdzający wpływ środków na rachunek spółki, do którego autentyczności pozwana zarzutów nie czyniła.

Pozwana zaskarżyła ww. orzeczenie apelacją co do jego całości, zarzucając mu naruszenie art. 6 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, a w konsekwencji uwzględnienie pozwu bez zbadania czy zobowiązanie nie zostało wcześniej spełnione.

Wobec powyższego wniosła o zamianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa,
a w konsekwencji zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania przed sądem I instancji według norm przepisanych oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja pozwanej jest bezzasadna w stopniu oczywistym.

Sąd pierwszej instancji zasadnie określił rozkład ciężaru dowodu w sprawie, w której powód dochodzi zwrotu pożyczki, wymieniając które fakty, wokół których ogniskuje się spór na gruncie umowy pożyczki, przez którą ze stron powinny być wyjaśnione. Skutki prawne
w postaci możliwości skutecznego dochodzenia zwrotu pożyczki (z zastrzeżeniem następczych już kwestii, jak jej wymagalność) wynikają już z samego faktu zawarcia tej umowy
i spełnienia jej przez pożyczkodawcę. Absurdem byłoby wymagać od pożyczkodawcy,
aby obciążał go dowód tego, że pożyczka nie została mu spłacona. W ten sposób aktywność dowodowa biorącego pożyczkę byłaby właściwie zupełnie zbędna, skoro w istocie zastępowałby go w niej (od strony negatywnej) pożyczkodawca. Wypaczałoby to sens kontradyktoryjnego procesu cywilnego, sprowadzając go wyłącznie do postępowania między powodem a sądem.

Apelujący postuluje swoiste odczytanie rozkładu ciężaru dowodu w kontekście rzekomego ograniczenia mu przez wspólników pozwanej (w tym przez powoda) dostępu do akt księgowych spółki. Tłumaczenie pozwanego jest jednak nieprzekonujące. Powód wykazał,
że pozwanemu (a dokładnie działającemu za niego pełnomocnikowi) przekazano dokumentację spółki, w tym również umowę spornej pożyczki (k. 69v). Pozwany w żaden sposób nie odniósł się do przedstawionych przez powoda protokołów przekazania dokumentów spółki,
nie naprowadzając choćby hasłowo na to, których koniecznych do obrony swojego stanowiska procesowego dokumentów mogłoby brakować. Nie wystąpił również o zobowiązanie kogokolwiek (choć wyraźnie wskazuje osoby mające uniemożliwiać mu podejmowanie czynności) do przedstawienia jakichkolwiek dokumentów w trybie art. 248 § 1 k.p.c.

Zwraca również uwagę, że likwidator spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma zapewniony dostęp do rachunków bankowych oraz do kasy spółki. Sam likwidator nie wskazywał, aby spotykał się tu z jakimikolwiek przeszkodami. Likwidator, na którym spoczywa obowiązek zwalczenia żądania pozwu, powinien dokonać odpowiedniego sprawdzenia w rachunkach i kasie, a po stwierdzeniu, że zapłata nastąpiła, powinien zaoferować sądowi odpowiedni materiał dowodowy, gdyż to on a nie powód z faktu zapłaty wywodzi skutki prawne.

Reasumując, stanowisko zaprezentowane w apelacji, oparte jedynie na dowolnych twierdzeniach oraz wykładni art. 6 k.c. contra legem, stanowiło jedynie zanegowanie rozstrzygnięcia wydanego w pierwszej instancji, co nie mogło spowodować oczekiwanego przez pozwaną skutku w postaci jakiegokolwiek wzruszenia zaskarżonego wyroku.

Mając na uwadze powyższe, apelacja została oddalona na zasadzie art. 385 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zapadło zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c.
w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za jego wynik, biorąc pod uwagę,
że pozwana w całości przegrała zainicjowane przez siebie postępowanie apelacyjne.

W tym stanie rzeczy pozwana zobowiązana jest do pokrycia kosztów wykonywanego przez radcę prawnego zastępstwa procesowego powoda w postępowaniu apelacyjnym, którego kwota zgodnie z § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265) zostało określone na kwotę 4 050 zł.

Tomasz Sobieraj Edyta Buczkowska – Żuk Artur Kowalewski