Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 sierpnia 2020r.

Sąd Rejonowy w Toruniu – V Wydział Gospodarczy

w składzie:

przewodniczący: SSR Maciej J. Naworski

protokolant: sekretarz sądowy Irena Serafin

po rozpoznaniu dnia 6 sierpnia 2020r.,

w T.

na rozprawie

sprawy

z powództwa M. Z. ( NIP (...) )

( KRS (...) )

przeciwko (...) Towarzystwu (...) S.A. w W. ( KRS (...) )

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. Z. kwotę 1.794zł ( tysiąc siedemset dziewięćdziesiąt cztery złote ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 stycznia 2017r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.042,83zł ( dwa tysiące czterdzieści dwa złote i osiemdziesiąt trzy grosze) tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym 900zł ( dziewięćset złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VGC 1385/18

UZASADNIENIE

M. Z. domagał się od (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. 1.794zł. Podniósł, że kierowca ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez pozwanego spowodował kolizję drogową, w czasie której uszkodzeniu uległ samochód osobowy a jego właściciel wynajął inny pojazd za 125,10zł dziennie. Najem trwał 46 dni, kosztował 5.754,60zł, powód nabył roszczenie o odszkodowanie na drodze cesji a pozwana zapłaciła tylko 3.960,60zł, co uzasadnia żądanie ( k. 3 – 4 ).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, ponieważ czynsz był rażąco wygórowany a pozwany poinformował bowiem poszkodowanego o możliwości wynajęcia samochodu za 86,10zł za dobę ( k. 28 ).

Sąd ustalił, co następuje:

W 2016r. A. K. miał samochód marki T..

Bezsporne.

4 listopada 2016r. kierowca ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. spowodował kolizję drogową i uszkodził t. A. K..

Bezsporne.

4 listopada 2016r. A. K. wynajął od M. Z. inny samochód za 125,10zł dziennie i korzystał z niego przez 46 dni

Bezsporne.

M. Z. polecił A. K. kierowca holownika, który zabrał uszkodzony samochód do naprawy.

Dowód: zeznania A. K., k. 85v.

Pracownik (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. przyjmujący zgłoszenie szkody od A. K. złożył deklarację, że ubezpieczyciel może zapewnić mu samochód zastępczy, jednak nie podał żadnych szczegółów dotyczących tego samochodu i warunków używania go przez poszkodowanego; zaaprobował też jego decyzję, że sam wynajmie samochód.

Dowód: zapis rozmowy k. 99 – 100.

(...) Towarzystwo (...) S.A. w W. wysłała A. K. wiadomość e – mail, w której zadeklarowała, że uznaje za ekonomicznie uzasadnione czynsze najmu samochodów zastępczych w wysokości 70zł netto ( 86,10zł brutto ) za dobę.

Dowód: wydruk k. 81.

A. K. przelał na M. Z. roszczenie o odszkodowanie za wynajęcie samochodu zastępczego.

Bezsporne.

(...) Towarzystwo (...) S.A. w W. zapłaciła M. Z. 3.960,60zł odszkodowania za wynajęcie samochodu zastępczego.

Bezsporne.

Rynkowe stawki najmu samochodów podobnych do wynajętego przez A. K. w 2016r. wahały się od 60 do 110,70zł dziennie; wyższe stawki były natomiast oferowane w przypadku najmu na koszt ubezpieczycieli sprawców szkody.

Dowód: opinia biegłego, k. 165v.

Sąd zważył co następuje:

I.

1. Stan faktyczny w zasadniczej części był bezsporny wobec czego Sąd ustalił go na podstawie zgodnych oświadczeń stron i art. 230 k.p.c.

Sąd dał wiarę świadkom, ponieważ wypowiadali się spójnie i logicznie a nie było żadnych podstaw do przyjęcia, że mówi nieprawdę.

Dokumenty złożone przez strony były natomiast wiarygodne z formalnego punktu widzenia; nie budziły bowiem wątpliwości a strony ich nie zakwestionowały.

Wiarygodna była też opinia biegłego. Była bowiem spójna i konkretna a wnioski eksperta logicznie wypływały z dokonanych przez niego ustaleń.

2. Przed przystąpieniem do zasadniczych rozważań należy poczynić kilka uwag natury ogólnej.

Po pierwsze, zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych pokrywa się z odpowiedzialnością sprawcy szkody.

Po drugie, w sprawach o odszkodowanie ciężar dowodu okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spoczywa przede wszystkim na stronie powodowej. Powód musi bowiem udowodnić fakt poniesienia szkody, jej wysokość i typowy związek przyczynowy pomiędzy szkodą a działaniem sprawcy. Pozwanego obciąża z kolei ciężar udowodnienia faktów, które przytacza, jeżeli podejmuje obronę tego typu ( ei incumbit probatio qui dicit – art. 6 k.c. ).

Po trzecie, w świetle art. 361 § 2 k.c., szkoda na gruncie prawa cywilnego polega albo na powstaniu straty ( damnum emergens ) albo na utracie spodziewanych korzyści ( lucrum cessans ). Zgodnie przy tym z communis opinio stratę rodzi zarówno zmniejszenie aktywów jak zwiększenie pasywów poszkodowanego scil. polegające na zaciągnięciu zobowiązania ( zob. zwłaszcza uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2008r., III CZP 62/08, OSN z 2009r, nr 7 – 8, poz. 106, powoływanej dalej jako uchwała z dnia 10 lipca 2008r., w której Sąd ten uznał, że zaciągnięcie zobowiązanie nawet jeżeli nie jest ono wymagalne stanowi stratę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. ).

Po czwarte, wierzyciel może przelać wierzytelność, w tym także wierzytelność przyszłą, na osobę trzecią ( art. 509 k.c. ) a umowa tego typu wywołuje skutek rozporządzający ( art. 510 § 1 k.c. ).

II.

1. Powództwo było usprawiedliwione co do zasady.

Poszkodowany zaciągnął bowiem zobowiązanie do zapłaty czynszu a zatem poniósł szkodę, za którą odpowiadał pozwany. Obecnie wynajęcie samochodu zastępczego należy przecież uznać za typowy skutek uszkodzenia pojazdu.

Powód nabył zaś roszczenie przeciwko pozwanemu na drodze cesji.

Zachodziły zatem wszystkie przesłanki jego odpowiedzialności.

Podkreślenia wymaga też, że powód przedstawiając umowę najmu wykazał fakt poniesienia szkody. Zaciągniecie zobowiązania oznacza bowiem obciążenie majątku; wzrost pasywów jest natomiast równoznaczny z powstaniem szkody ( tak trafnie Sąd Najwyższy w powoływanej już uchwale z dnia 10 lipca 2008r. ).

W rezultacie, na pozwanym spoczywał ciężar wykazania przesłanek zwalniających go od odpowiedzialności.

2. Pozwany bronił się zarzutem zawyżenia czynszu.

Trzeba jednak pamiętać, że poszkodowany już tylko z tej racji, że doznał szkody nie ma obowiązku poszukiwania najtańszych ofert najmu, lecz może skorzystać z dogodnego i niestrącającego problemów rozwiązania. Pozwany nie zarzucał zaś poszkodowanemu zmowy z wynajmującym; nie było zresztą żadnych podstaw do formułowania takich wniosków.

Z kolei rozbieżność pomiędzy stawkami najmu, które występowały na rynku a umówioną przez poszkodowanego z powodem nie przesądza sprawy na korzyść pozwanego.

Co istotne, nie obowiązują urzędowe stawki czynszów.

Czynsze najmu samochodów w 2016r. były natomiast niejednolite, a różnica pomiędzy najwyższą stawką rynkową ( 110,70zł ) a umówioną przez poszkodowanego ( 125,10zł ) nie przekraczała 15 procent; stawka ta była przy tym wyższa od średniej arytmetycznej o 2 piąte ( 110,70zł plus 63,40zł, 60zł, 85zł, 100zł, 107,53zł i 98,40zł daje 625,03zł, a 625,03zł dzielone przez 7 równa się 89,29zł ) ale już tylko o 3 dziesiąte od średniej ucinanej ( 85zł dodać 100zł, 107,53zł i 98,40zł jest 390,93zł a dzielone przez 4 97,73zł ).

Sporna stawka mieściła się zatem w granicach wyznaczonych przez adekwatny związek przyczynowy. Nie sposób bowiem mówić ojej rażącym wygórowaniu.

3. Przeciwko żądaniu pozwu przemawiać miało też to, że pozwany poinformował poszkodowanego o możliwości zorganizowania mu samochód zastępczego. Istotnie, pracownik pozwanego złożył taką deklarację, jednak nie podał żadnych szczegółów w tym zwłaszcza dotyczących samochodu zastępczego i warunków używania go przez poszkodowanego; co więcej, zaaprobował decyzję poszkodowanego, że sam wynajmie samochód ( transkrypcja rozmowy, k. 99 – 100 ).

Z kolei z faktu, że pozwany uznaje za „ekonomicznie uzasadnione” tylko niskie czynsze trudno wywodzić daleko idące wnioski.

Twierdzenie strony, tak w czasie postępowania jak i przed jego rozpoczęciem nie stanowi dowodu w rozumieniu art. 6 k.c. i przepisów Działu III, Tytułu VI, księgi pierwszej, części pierwszej k.p.c. Ma bowiem taką samą wagę, jak uzasadnienie sprzeciwu czy odpowiedź na pozew. Innymi słowy z faktu, że pozwany twierdził, że w granicach adekwatnego związku przyczynowego mieści się czynsz w wysokości 70zł za dobę netto ( 86,10zł brutto ) nie stanowi dowodu, że tak było.

Odmienne zapatrywanie prowadzi przy tym do absurdu, ponieważ oznacza, że dłużnik składając określone oświadczenia może wpływać na wysokość swojego zobowiązania.

Jest zaś oczywiste, że ma interes majątkowy w ich ogłaszaniu.

Należy też zaznaczyć, że pozwany powinien przeprowadzić dowód, że był w stanie zapewnić poszkodowanym najem pojazdu zastępczego na przedstawionych przez siebie warunkach. Był jednak bierna i nie przeprowadził dowodów zmierzających w tym kierunku. Dowód nie powinien natomiast nastręczać pozwanemu żadnych kłopotów. Wystarczyło przecież złożyć umowy, które zawarł z osobami mającymi użyczyć poszkodowanym samochód zastępczy oraz udowodnić, że takie umowy są realizowane na tych warunkach, o których pisał.

Znamienne jest, że pozwana zignorowała wniosek powoda o przedstawienie tego typu umów ( wniosek k. 52, zarządzenie, k. 56, zobowiązanie, k. 59, zwrotka, k. 64 ).

III.

1. W konsekwencji na podstawie art. 805 § 2 pkt 1 i 822 § 4 związku z art. 415, 463 § 2, 361 § 2 i 509 § 1 i 2 k.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda 1.794zł ( 5.754,60zł minus 3.960,60zł spełnionego już świadczenia )

2. Sąd zasądził od pozwanego odsetki zgodnie z żądaniem, ponieważ pozwany go

nie kwestionował na a było uzasadnione w myśl art. 481 § 1 w związku z art. 817 § 1 k.c. oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( tekst j. Dz. U. z 2018r., poz. 473 ze zm. ).

3. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. mając na uwadze, że na celowe koszty dochodzenia roszczenia złożyły się 90zł opłaty od pozwu, 900zł wynagrodzenia pełnomocnika, 17zł podatku od pełnomocnictwa oraz 677,27zł i 358,56zł zaliczek na wynagrodzenie biegłego ( razem 2.042,83zł ).

Z.

1. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego,

2. z wpływem lub za 2 tyg.