Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V ACz 369/18

POSTANOWIENIE

Dnia 13 września 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach, Wydział V Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Olga Gornowicz-Owczarek

Sędziowie: SA Aleksandra Janas (spr.)

SA Tomasz Pidzik

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2018 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa E. M., S. M.

przeciwko Syndykowi masy upadłości Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o zapłatę

na skutek zażalenia powodów

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 25 stycznia 2018 r., sygn. akt I C 90/17

postanawia:

1. oddalić zażalenie;

2. zasądzić od powodów solidarnie na rzecz pozwanego kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

SSA Tomasz Pidzik SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Aleksandra Janas

Sygn. akt V ACz 369/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Gliwicach umorzył postępowanie
i zasądził od powodów solidarnie na rzecz pozwanego kwotę 10.817 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd uznał, że zachodzą podstawy do umorzenia postępowania na mocy art. 355 § 1 in fine k.p.c. Wierzytelność objęta pozwem została bowiem umieszczona na liście wierzytelności w toku postępowania upadłościowego, zatem zbędne stało się prowadzenie odrębnego postępowania w przedmiocie ustalenia czy wierzytelność taka przysługuje powodom. Ponadto kwestia dopuszczalności zarzutu potrącenia, który został zgłoszony przez syndyka, była również przedmiotem badania w toku postępowania upadłościowego i tylko
w takim trybie mogła być badana. W tym zakresie wydanie wyroku było więc niedopuszczalne. Do takiego wniosku Sąd pierwszej instancji doszedł po analizie treści art. 180 § 1 pkt 5 b k.p.c. w powiązaniu z art. 145 ust. 1 ustawy z 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe, poprzez ustalenie jaki wpływ ma uznanie wierzytelności na liście na postępowanie cywilne toczące się o tą wierzytelność, które zostało zawieszone. Kontynuowanie tego procesu byłoby niecelowe i zbędne, winno zatem być umorzone na podstawie art. 355 § 1 in fine k.p.c.

O kosztach procesu Sąd pierwszej instancji orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c. obciążając powodów kosztami postępowania poniesionymi przez pozwanego.

W zażaleniu powodowie wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości
i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę zaskarżonego postanowienia w zakresie kosztów procesu poprzez odstąpienie od obciążania powodów kosztami procesu w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz każdego z powodów kosztów postępowania zażaleniowego.

Zarzucili błąd w ustaleniach faktycznych, stanowiących podstawę orzeczenia,
a polegający na stwierdzeniu, iż wydanie wyroku w niniejszej sprawie jest niedopuszczalne, naruszenie art. 355 § 1 k.p.c. w związku z art. 263 p.u. poprzez jego zastosowanie, naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, jak również nierozważenie zebranego materiału dowodowego
w sposób wszechstronny. Zarzucili także naruszenie art. 102 k.p.c. przez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy w przedmiotowej sprawie zachodziły podstawy do odstąpienia od ogólnej zasady obciążania strony przegrywającej kosztami procesu.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zasadności rozstrzygnięcia o umorzeniu postępowania to stwierdzić trzeba, iż jedyną drogą kwestionowania dopuszczalności złożonego przez syndyka oświadczenia woli o potrąceniu, które to oświadczenie wywołało
u powodów szkodę, był tryb postępowania upadłościowego. Zatem niedopuszczalne jest aby Sąd w innym postępowaniu cywilnym, wszczętym po ogłoszeniu upadłości, badał zasadność zarzutów zgłoszonych w toku postępowania upadłościowego w zakresie wierzytelności zgłoszonej i zatwierdzonej poprzez umieszczenie na liście wierzytelności, która podlegała zaspokojeniu na skutek potrącenia.

Skarżący podnoszą, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie mogą mieć zastosowania powołane przez Sąd Okręgowy przepisy prawa upadłościowego, albowiem de facto nie jest to sprawa o wierzytelność, a tym bardziej nie dotyczy wierzytelności nie zgłoszonej sędziemu – komisarzowi czy też nie ujętej na liście wierzytelności.

Kwestia wypłaty na rzecz powodów kwoty określonej w odrębnym planie podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości, na której wierzyciele ustanowili zabezpieczenie rzeczowe, była przedmiotem rozpoznania przez Sędziego komisarza, w toku postępowania upadłościowego. Sąd Rejonowy w Gliwicach postanowieniem z dnia 14 listopada 2016 r. sygn. akt XII GUp 23/09, XII GUkz 2/15 oddalił zarzuty powoda E. M. do ostatecznego oddzielnego planu podziału funduszy masy upadłości dotyczących sum uzyskanych ze zbycia nieruchomości położonej w K.. Na skutek odrzucenia zażalenia postanowienie to jest prawomocne.

Powyższe prowadzi do wniosku, że powodowie wytoczyli niniejsze powództwo, domagając się zapłaty tej samej kwoty, której zapłaty żądali na swoją rzecz na podstawie spornego planu podziału, co do którego nie wnieśli zażalenia na postanowienie o oddaleniu zarzutów. W postanowieniu tym sędzia-komisarz uznał za właściwe działania syndyka, który przy sporządzeniu ostatecznego oddzielnego planu podziału postanowił o niewypłaceniu wierzycielom sumy przypadającej wierzycielowi. Oznacza to, że kwestia skuteczności potrącenia była już przedmiotem badania w toku postępowania sądowego i brak podstaw do wytaczania kolejnej sprawy w tym samym przedmiocie.

Trafnie wskazuje pozwany, że przyjęcie dopuszczalności takiego powództwa prowadziłoby do sytuacji, w której strona niezadowolona z rozstrzygnięcia co do planu podziału mogłaby de facto dochodzić zapłaty tej kwoty w innym postępowaniu. Skutkowałoby to tym, że jeden podmiot uprawniony byłby do otrzymania sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości, na podstawie planu podziału zatwierdzonego przez Sędziego komisarza, natomiast drugi do otrzymania tej samej kwoty, uzyskanej ze sprzedaży tej samej nieruchomości, na podstawie wyroku innego Sądu. Sytuację taką uznać należy za niedopuszczalną, podobnie jak wydanie wyroku w stanie faktycznym sprawy. Postanowienie o umorzeniu niniejszego postępowania na podstawie art. 355 in fine k.p.c. uznać zatem należy za prawidłowe.

Mimo, iż w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia brak wskazanej wprost podstawy prawnej orzeczenia o kosztach nie budzi wątpliwości, że Sąd obciążając w całości kosztami powodów zastosował zasadę odpowiedzialności za wynik procesu przewidzianą
w art. 98 k.p.c.

Powodowie wszczynając postępowanie winni się liczyć z obowiązkiem pokrycia kosztów procesu strony przeciwnej w przypadku jego przegrania. Charakter przedmiotowej sprawy oraz przeświadczenie powodów o słuszności roszczenia nie może stanowić samodzielnej podstawy zastosowania art. 102 k.p.c. Przed zaangażowaniem drugiej strony
w proces powodowie winni rozważyć, czy zasadne jest domaganie się zasądzenia należności, która powstała przed dniem ogłoszenia upadłości, została ujęta na liście wierzytelności, a tym samym stanowi już tytuł wykonawczy. Z wytoczeniem powództwa zawsze wiąże się ryzyko przegrania sprawy, co z kolei pociąga za sobą określone skutki finansowe, które skarżący muszą ponieść.

W związku z powyższym zażalenie – jako bezzasadne – podlega oddaleniu (art. 385 w związku z art. 397 § 2 k.p.c.).

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., a także § 2 pkt 7 oraz § 10 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1668 ze zm.).

SSA Tomasz Pidzik SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Aleksandra Janas

V ACz 369/18

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE