Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy
w składzie:

Przewodniczący SSO Mariola Urbańska - Trzecka - sprawozdawca

Sędziowie SO Włodzimierz Hilla

SO Małgorzata Lessnau-Sieradzka

Protokolant st.sekr.sądowy Justyna Bobak

przy udziale Jarosława BittneraProkuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2014 roku

sprawy Z. R.

oskarżonego z art. 284§2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Szubinie VI Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Nakle nad Notecią

z dnia 13 listopada 2013 roku sygn. akt VI K 90/13

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że czyn przypisany oskarżonemu kwalifikuje z art. 284§1 kk; obowiązek naprawienia szkody obniża do kwoty 7.858,61 (siedem tysięcy osiemset pięćdziesiąt osiem 61/100) zł; w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i poniesionymi wydatkami tego postępowania obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 128/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Szubinie VI Zamiejscowy Wydział Karny w Nakle nad Noteciąz dnia 13 listopada 2013 roku sygn. akt VI K 90/13 Z. R.został uznany za winnego tego, że w nieustalonym miejscu i czasie i w nieustalonym dniu w okresie pomiędzy 17 lipca 2011 roku a 24 lipca 2011 roku dokonał przywłaszczenia 4 kół (opony i felgi) naczepy (...) łącznej wartości 12.450 złotych na szkodę (...) Sp. z o.o.w G.tj. występku z art. 284 § 2 kk i za to na mocy tego przepisu został skazany na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo zawieszono na okres próby 2 lat. Na podstawie art. 46 § 1 kk orzeczono wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego (...) Sp. z o.o.w G.kwoty 12.450 złotych.

Wyrok zawiera także rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Apelację od powyższego wyroku na korzyść oskarżonego wniósł prokurator zaskarżając wyrok w całości.

Na podstawie art. 438 pkt 2 kpk wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, to jest art. 7 kpk polegającą na uznaniu, że łańcuch poszlak zgromadzonych i udowodnionych w niniejszym postępowaniu prowadzi do wniosku, że jedynie oskarżony mógł się dopuścić podmiany kół d naczepy oraz, że można wykluczyć wszelkie inne hipotetyczne wersje zdarzeń, podczas gdy dokonana przez Sąd ocena dowodów zgromadzonych w niniejszym postępowaniu ma charakter oceny dowolnej, a zgromadzone w sprawie dowody pośrednie pozwalają na przyjęcie innych wersji zdarzenia oraz art. 413 § 2 pkt 1 kpk poprzez niedokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu z art. 284 § 2 kk z pominięciem jednego z ustawowych znamion tego przestępstwa tj. wskazania, iż przedmiotem przywłaszczenia było mienie powierzone

Stawiając ten zarzut prokurator wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego im czynu.

Oskarżony Z. R. powyższego wyroku nie zaskarżył.

Sąd Odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja prokuratora wywołując kontrolę zaskarżonego wyroku skutkowała jedynie jego zmianą w zakresie kwalifikacji karnej czynu przypisanego oskarżonemu oraz wysokości orzeczonego środka karnego.

Stwierdzić w pierwszym rzędzie należy, że w ocenie sądu odwoławczego - sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, po czym poczynił trafne ustalenia faktyczne po przeprowadzeniu właściwej analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie dochodząc do słusznego wniosku, że materiał zebrany w sprawie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że okoliczności przestępstwa jak i wina oskarżonego nie budzą żadnych wątpliwości w odniesieniu do zarzucanego czynu. Wbrew twierdzeniom autora apelacji sąd zgodnie z przepisami procedury karnej sąd zebrał i ujawnił pełny materiał dowodowy niezbędny do ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o przedmiocie procesu, nie pomijając żadnych istotnych faktów. Lektura uzasadnienia wskazuje, że sąd dokonał zgodnej z wymogami i zasadami procesowymi analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, stosownie do wskazania zawartego w art. 4 k.p.k., uwzględnił zarówno dowody przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, nie przekraczając przy tym zasady swobodnej ich oceny, z których to wyprowadził wnioski, które odpowiadają zasadom logicznego rozumowania oraz wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. Sąd orzekający wskazał, jakie fakty uznał za dowiedzione, na czym opierał poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. W związku z powyższym podkreślić należy, iż proces wyrokowania w przedmiotowej sprawie w pełni odpowiada przepisom procedury karnej.

Czyniąc natomiast zadość stosownym wymogom procesowym przewidzianym dla postępowania odwoławczego treścią przepisów art. art.: 433 § 2 i 457 § 3 k.p.k., należy stwierdzić co następuje.

Nie ma żadnych podstaw by uznać za trafny zarzut naruszenia przepisów postępowania sformułowany w apelacji w w szczególności zaś obrazy art. 7 kpk . Podkreślić trzeba, że zarzut ten nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazywać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności (postanowienie SN z dnia 14 lutego 2007 r., II KK 397/06,niepubl.). Sąd orzekający, rozstrzygając o winie lub niewinności oskarżonego, kieruje się własnym wewnętrznym przekonaniem, nieskrępowanym żadnymi ustawowymi regułami dowodowymi, a przekonanie to pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. dopóki nie zostanie wykazane, że sąd I instancji oparł swoje przekonanie o winie oskarżonego bądź na okolicznościach nieujawnionych w toku przewodu sądowego, bądź ujawnionych, ale ocenionych w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Tego rodzaju uchybień autor apelacji nie wykazał, apelacja jawi się jako typowo polemiczna wobec prawidłowych ustaleń sądu meriti co do okoliczności popełnienia przestępstwa jak i winy oskarżonego. W procesie nie chodzi o to, czy zeznania lub wyjaśnienia są nieprzekonujące dla strony, lecz o to, czy są one przekonujące lub nie dla sądu w kontekście całokształtu materiału dowodowego. Sama odmienność przekonania autora apelacji oparta na jednostronnej ocenie materiału dowodowego bez uwzględnienia całokształtu okoliczności sprawy nie jest obrazą prawa uzasadniającą zarzut obrazy prawa procesowego i w konsekwencji błędu w ustaleniach faktycznych. Wyrażona w art. 7 k.p.k. zasada swobodnej oceny dowodów oznacza nakaz dokonywania oceny uwzględniającej kryteria obiektywne (logikę, wiedzę, doświadczenie życiowe), która podlega kontroli procesowej w trybie odwoławczym, a sąd w uzasadnieniu podjętej decyzji musi wyjaśnić motywy, jakie nim kierowały w dokonywaniu rozstrzygnięcia. Ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia zawartego w wyroku zatem tylko wtedy nie naruszają zasady swobodnej oceny dowodów, gdy dokonane zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, a ocena tych dowodów nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej i jest zgodna ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego.

W ocenie sądu odwoławczego analiza dowodów zgromadzonych w przedmiotowej sprawie żadną miarą nie potwierdza zarzutu podniesionego w apelacji, by orzeczenie w niniejszej sprawie zapadło w wyniku dowolnej oceny materiału dowodowego z naruszeniem jak się podnosi w apelacji art. 7 kpk. Apelacja co należy stanowczo podkreślić - jawi się jako wybitnie polemiczna wobec prawidłowych i pełnych ustaleń sądu orzekającego oraz logicznej i przekonującej argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie dostarczając jakichkolwiek merytorycznych argumentów pozwalających na podzielenie zarzutów i argumentacji na ich poparcie.

Wymowa zeznań świadków reprezentujących pokrzywdzonego w połączeniu z dokumentacją fotograficzną w sposób jednoznaczny dowodzą podmiany dowodowych kół w okresie, w którym pojazdem dysponował wyłącznie oskarżony Z. R.. Sąd dokonując drobiazgowej oceny dowodów, w znacznej mierze o charakterze poszlakowym doszedł do słusznego wniosku, że przywłaszczenia kół mógł dokonać tylko oskarżony. Wbrew twierdzeniom autora apelacji sąd słusznie odrzucił wszelkie inne hipotetyczne wersje wydarzeń jako nielogiczne i niemożliwe do zaistnienia bez wiedzy oskarżonego, który był jedynym dysponentem pojazdu w krytycznym okresie czasu i nikt inny nie miał do niego dostępu, a jak wykazano ponad wszelką wątpliwość podmiana kół leżała w jego możliwościach technicznych. W ocenie sądu odwoławczego argumentacja sądu w tym zakresie zasługuje na uwzględnienie, jest przekonującą w świetle zasad doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania przez co pozostaje pod ochroną art. 7 kpk.

Prokurator poza polemiczną oceną dowodów, które przywiodła sąd do wniosku o zasadności zarzutu stawianego osakrzonemu nie przedstawił żadnych rzeczowych argumentów, które tę ocenę by podważyły.

Należy więc stwierdzić, że – sąd rejonowy rozpoznając przedmiotową sprawę podjął konieczną inicjatywę dowodową zmierzającą do wyjaśnienia wszelkich istotnych okoliczności zdarzenia, a swoje rozstrzygnięcie oparł na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy, nie pomijając żadnych istotnych dla sprawy okoliczności, które mogłyby mieć wpływ na rozstrzygnięcie w kwestii winy.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że żadną miarą zebrany w sprawie materiał dowodowy, wbrew twierdzeniom skarżącego nie pozwala na postawienie Sądowi Rejonowemu zarzutu obrazy prawa procesowego, który wpływałby na trafność zaskarżonego orzeczenia w odniesieniu do zakwestionowanego wyroku.

Zasadny był jednak zarzut obrazy art. 413 § 2 pkt 1 kpk związany z przyjęciem przez sąd w odniesieniu do zarzucanego oskarżonemu czynu kwalifikacji z art. 284 § 2 kk, mimo, że w opisie czynu brak było ustawowego znamienia dotyczącego przywłaszczenia powierzonego mienia.

Sąd meriti nie dostrzegł tego braku w opisie czynu zarzuconego oskarżonemu i nie uzupełnił go zgodnie z brzmieniem przepisu art. 284 § 2 kk. W uzasadnieniu wyroku wprawdzie sąd prawidłowo opisał znamiona przestępstwa przywłaszczenia powierzonego mienia, tyle, że znamiona te nie przystają do opisu czynu zarzucanego i ostatecznie przypisanego Z. R..

Z opisu czynu przypisanego oskarżonemu, który nie zawiera znamienia przywłaszczenia „powierzonego” mienia wynika, że czyn ten zawiera jedynie znamiona typu podstawowego przywłaszczenia określonego w art. 284 § 1 kk.

Kierunek apelacji prokuratora wniesionej na korzyść oskarżonego nie pozwalał z uwagi na treść art. z treści art. 434 kpk i art. 443 kpk i gwarancyjną funkcję zakazu reformationis in peius, która rozciąga się także na sferę ustaleń faktycznych, zwłaszcza tych, które należą do znamion przestępstwa zmienić wyroku na nie korzyść oskarżonego poprzez dookreślenie, że czyn oskarżonego polegał na przywłaszczeniu powierzonego mu mienia. W zaistniałej sytuacji procesowej możliwa była jednak zmiana wyroku poprzez uznanie, że czyn zarzucany i przypisany oskarżonemu wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 284 § 1 kk.

Na gruncie ustaleń wynikających z niniejszej sprawy oczywistym jest, że oskarżony Z. R. wyczerpał swoim zachowaniem znamiona konieczne dla bytu przestępstwa przywłaszczenia, działając w zamiarze bezpośredniego włączenia rzeczy do swojego majątku, kosztem pokrzywdzonego. Skutek przywłaszczenia objęty zamiarem bezpośrednim stanowi utratę rzeczy przez osobę uprawnioną, wobec czego szkoda powstała w majątku tej osoby ma w zamierzeniu przywłaszczającego nieodwracalny charakter.

Ingerencji ze strony sądu odwoławczego wymagał też błędnie ustalony przez sąd obowiązek naprawienia szkody, który został winien być zgodnie z wnioskiem pokrzywdzonego określony na kwotę 7.858. 61 złotych, a nie na kwotę 12.450 złotych.

Co do kary wystarczającym jest stwierdzić, że w ocenie Sądu Okręgowego rozstrzygnięcie w omawianej materii sąd I instancji uczynił, respektując zasady wymiaru kary i nie wykroczył poza swoje uprawnienia w zakresie swobodnego kształtowania sędziowskiego wymiaru kary. Kara w ostatecznym swym wymiarze została ukształtowana uwzględniając wszystkie okoliczności tej sprawy, jest adekwatna w stosunku do winy i społecznej szkodliwości czynu jakiego się dopuścił i spełnia cele kary tak w zakresie prewencji ogólnej jak i szczególnej, czyniąc zadość wymogom kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

W konsekwencji powyższego stanowiska zaskarżony wyrok zmieniono, orzekając jak w części dyspozytywnej wyroku.

O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 636 w zw. z art. 624 §1 kpk.