Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 343/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2021r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marek Konrad

Protokolant: Ewa Pędzich

przy udziale Prokuratora: Andrzeja Ołdakowskiego

z udziałem oskarżyciela posiłkowego: A. K. (1)

po rozpoznaniu w dniu: 24.03.2021r.

sprawy: Z. K.

oskarżonego o popełnienie czynu z art. 284§1kk

z powodu apelacji: Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Ostrowi Mazowieckiej i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej z dnia 22.09.2020r. w sprawie IIK 96/19

orzeka:

I.  Uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Ostrowi Mazowieckiej do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IIKa 343/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sadu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej z dnia 22.09.2020r.. w sprawie IIK 96/19

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

Granice zaskarżenia

Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Ocena dowodów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. Zarzuty zawarte w apelacji Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Ostrowi Mazowieckiej:

a. obraza przepisów postępowania - art. 399§1kpk, która miała wpływ na treść orzeczenia polegająca na niesłusznym przyjęciu przez Sąd, że modyfikacja opisu czynu zawartego w akcie oskarżenia, wykraczałaby poza jego granice, podczas gdy modyfikacja taka jest dopuszczalna i umożliwiałaby zakwalifikowanie zachowania oskarżonego jako czynu z art. 278§1 kk.

b. rażące naruszenie prawa materialnego - art. 11§1kk polegające na wyrażeniu błędnego poglądu o braku tożsamości pomiędzy czynem zarzucanym a wskazywanym w treści apelacji, tj. czynem z art. 278§1kk, w sytuacji, gdy analiza obu czynów prowadzi do wniosku, iż jest to ten sam czyn traktowany jako zdarzenie faktyczne, różniące się jedynie odmiennym obrazem prawnym.

2. Zarzuty zawarte w treści apelacji oskarżyciela posiłkowego:

a. - naruszenie art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. poprzez nie danie wiary zeznaniom A. K. (1), iż to Z. K. dopuścił się przywłaszczenia wielopiły gąsiennicowej pomimo, iż oskarżony w rozmowie telefonicznej przyznał mu się, iż zabrał A. K. (1) wielopiłę gąsiennicową a oskarżyciel posiłkowy nie miał jakichkolwiek innych powodów by kierować fałszywe oskarżenia przeciwko Z. K.;

b. - naruszenie art. 410 k.p.k w zw. art. 7 k.p.k. poprzez pominiecie zeznań R. N. (1) z protokołu z dnia 15.10.2017 w którym to świadek wskazał, że oskarżony przyznał mu się w rozmowie telefonicznej, iż zabrał A. K. (1) wielopiłę gąsiennicową;

c. naruszenie art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. poprzez nie danie wiary zeznaniom sprzedawcy J. R., w których stwierdził, że wielopiłę zabrał Z. K., w sytuacji gdy jego zeznania są zgodne z innymi dowodami - zeznaniami A. K. (1), D. S. oraz R. N. (1);

d. naruszenie art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę zeznań świadka D. S. z których wynika, iż to Z. K. zabrał z Francji wielopiłę, która należała do A. K. (1);

e. naruszenie art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. poprzez danie wiary zeznaniom członkom rodziny oskarżonego - B. K., E. K., T. K. oraz kierowcy J. A. w sytuacji gdy zeznania te były nie przydatne do stwierdzenia okoliczności czy doszło do przywłaszczenia wielopiły gąsiennicowej przez Z. K.;

f. naruszenie art. 167 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt. 2 poprzez niedopuszczenie dowodu z przesłuchania M. P. oraz A. K. (2) na okoliczność zawarcia transakcji zakupu wielopiły gąsiennicowej na terenie Francji od R. J. przez A. K. (1) co miało w ocenie oskarżyciela istotne znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego sprawy, bowiem potwierdzałoby to zawarcie transakcji kupna wielopiły przez A. K. (1).

II. Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wydania rozstrzygnięcia, polegający na:

- błędnym przyjęciu, iż A. K. (1) nie był właścicielem wielopiły gąsiennicowej w sytuacji gdy wyjaśnienia A. K. (1), D. S., R. N. (2) oraz sprzedawcy J. R. wskazują, że A. K. (1) nabył przedmiotową rzecz i był już jej właścicielem od połowy lipca 20ł7r. oraz że uważali go za właściciela rzeczy.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu Okręgowego, zarzuty zawarte w obu apelacjach są częściowo zasadne. Jednakże nawet uznanie ich za częściowo zasadne skutkowało uchyleniem zaskarżonego orzeczenia. Zdaniem Sądu Okręgowego bowiem, Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy przepisów postępowania, która to obraza miała oczywisty wpływ na treść wyroku.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego orzeczenia.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec wpływu uchybień prawa procesowego, jakich dopuścił się Sąd Rejonowy na treść wyroku, który to wyrok był wyrokiem uniewinniającym, wniosek o uchylenie zaskarżonego orzeczenia jest zasadny.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Biorąc pod uwagę charakter uchybień jakich dopuścił się Sąd Rejonowy, zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego na nowo w całości.

Oceniając sprawę niniejszą Sąd Okręgowy doszedł do następujących konkluzji.

Na wstępie wskazać należy, iż zaproponowany przez oskarżyciela opis czynu oraz kwalifikacja prawna zachowania oskarżonego jest - w kontekście zgromadzonego materiału - problematyczna. W istocie rzeczy nie ma przekonującego dowodu, z którego wynikałoby, iż oskarżony dokonał przywłaszczenia rzeczy należącej do pokrzywdzonego.

Jednakże to Sąd winien ustalić okoliczności sprawy, których ustalenie pozwoli z kolei na prawidłowy opis czynu i przyjęcie w tym zakresie kwalifikacji prawnej. Czynności te oczywiście winny odnosić się jednakże do zachowania oskarżonego, ujętego w kontekście zdarzenia historycznego.

Zdaniem Sądu Okręgowego, zaskarżony wyrok jaki zapadł w sprawie, stanowi wyraz naruszenia przez Sąd zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w treści art 7kpk.

Otóż jak bowiem wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, Sąd Rejonowy uznał, iż pokrzywdzony dokonał zakupu przedmiotowej piły w dniu 8 września 2017r. a zatem po dacie wskazanej w zarzucie. Jako dowody na tę okoliczność Sąd Rejonowy wskazał polecenie przelewu, fakturę, wyjaśnienia oskarżonego i zeznania świadków: S., N. oraz częściowo pokrzywdzonego K..

W tym zakresie wskazać jednak należy, iż wnioskowanie na podstawie faktury i polecenia przelewu, iż zakupu wielopiły dokonano w miesiącu wrześniu jest co najmniej wątpliwe. Wątpliwość owa rodzi się z tej przyczyny, iż ani z treści faktury ani tym bardziej przelewu nie wynika wprost, iż owe dokumenty dotyczyły tej maszyny. Za całkowicie nieprzekonujące uznać należy także wnioskowanie Sądu Rejonowego, iż treść zeznań D. S. przemawia za ustaleniem daty sprzedaży na wrzesień. To że w O. na początku września ściemnia się o określonej godzinie nie świadczy o tym, że w miejscowości S. C. A. M. ściemnia się o tej samej godzinie i z całą pewnością na takiej podstawie nie można wyciągnąć wniosku co do czasokresu dokonanego zakupu. Co najmniej brak dowodów na tę okoliczność.

Analiza dowodów w sprawie i treści uzasadnienia w którym wskazano jakie okoliczności legły u podstaw wyroku uniewinniającego prowadzi do wniosku, iż Sąd Rejonowy popadł w niedopuszczalną dowolność w zakresie oceny dowodów.

Z jednej strony bowiem Sąd wskazuje np. iż świadek R. dbał o swoje interesy w szczególności - co wynika np z zeznań świadka S., finansowe z drugiej zaś twierdzi, że świadek R. zeznaje kłamliwie co do czasu sprzedaży wielopiły i to zeznaje kłamliwie by ukryć własne przestępstwo (?). Biorąc pod uwagę to, że świadek ten był całkowicie niezainteresowany wynikiem postępowania trudno uznać te wnioski Sądu za logiczne. Właściwa ocena zaś zeznań tego świadka - co ważne w korelacji z zeznaniami innych świadków - N. czy S. prowadzi zdaniem Sądu Okręgowego do oczywistego wniosku, iż pokrzywdzony K. za wieliopiłę zapłacił podczas swojego pierwszego pobytu we Francji. O fakcie tym mówi wprost świadek R. N. (1) a pozostali - bezstronni świadkowie - jednoznacznie stwierdzają, że R. nie pozwoliłby zabrać jakiejkolwiek rzeczy bez wcześniejszego uiszczenia za nią zapłaty - co wydaje się logiczne. Wskazać zaś należy, iż wielopiła miała zostać zabrana przez pokrzywdzonego a na przeszkodzie temu stanął brak miejsca w samochodzie.

Logiczne są bowiem zeznańia świadka P., który stwierdził, że przewoził różne rzeczy dla pokrzywdzonego, zaś na miejscu załadunku we Francji pozostały jakieś rzeczy, które nie zmieściły się na samochód, choć świadek nie wiedział dokładnie jakie to były rzeczy, przy czym z zeznan innych świadków wynika, iż co najmniej jednym z przedmiotów była właśnie owa wielopiła.

Z treści uzasadnienia wynika zaś, iż Sąd Rejonowy za kluczowy dowód uznał fakturę, dowodów zaś które o znacznie czasowo wcześniejszej zapłacie przez pokrzywdzonego ceny za wielopiłę, bądź w ogóle nie dostrzegając, bądź zeznania świadków w tej kwestii uznając za nieprawdziwe.

Takie rozumowanie jest błędne, tym bardziej, że jak wskazano wyżej, w treści faktury wszak nie wymieniono nawet owej wieolopiły. Co prawda zachowanie pokrzywdzonego w trakcie postępowania trudno uznać za całkowicie racjonalne i spójne, jednakże nie zwalnia ono Sądu z obowiązku przeprowadzenia wnikliwego postępowania dotyczącego określonych okoliczności. Poza sporem jest wszak to, iż pokrzywdzony wielopiły ostatecznie nie otrzymał.

Konsekwencją powyższych uwag - dotyczących daty zapłaty za wielopiłę - jest to, iż Sąd nie podzielił argumentacji Sądu jakoby przyjęcie innej kwalifikacji prawnej zachowania oskarżonego byłoby wyjściem poza granice aktu oskarżenia. Prawidłowe ustalenie daty dokonania zapłaty za maszynę przez pokrzywdzonego pozwala tak na zmianę opisu czynu jak i przyjęcie zmienionej kwalifikacji prawnej zachowania oskarżonego.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy Sąd Rejonowy winien wziąć pod uwagę powyżej podniesione uwagi, w szczególności odnoszące się do ustalenia daty zapłaty za wielopiłę.

Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

PODPIS

Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Prokuratury Rejonowej w Ostrowi Mazowieckiej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana