Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2021 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa K. A.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 21 września 2020 r. sygn. akt I C 2219/20

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki K. A. kwotę 600 euro (sześćset euro) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postepowania, w tym kwotę 900 tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki K. A. kwotę 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt V Ca 2342/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 stycznia 2020 r. K. A. wniosła o zapłatę od (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 600 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 3 stycznia 2020 roku do zapłaty, a także kosztów procesu według norm przepisanych, wskazując że dochodzi zryczałtowanego odszkodowania za odwołanie lotu, który miał zostać zrealizowany przez pozwanego w dniu 3 stycznia 2019 r. na trasie z W. do S. ( (...)) o numerze (...).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie 3 kwietnia 2020 r., sygn. akt I Nc 247/20, pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, podnosząc iż odwołanie lotu zostało spowodowane nadzwyczajną okolicznością, tj. wadą fabryczną silnika samolotu.

Wyrokiem z dnia 21 września 2020 r., sygn. akt I C 2219/20, Sąd Rejonowy oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 917 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniosła powódka, skarżąc go w całości. Orzeczeniu Sądu pierwszej instancji zarzuciła naruszenie:

- art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z at. 227 k.p.c. w zw. z art. 5,6 i 7 Rozporządzenia nr 261/2004 poprzez brak wywiedzenia przez Sąd I instancji właściwych wniosków w zakresie stanu faktycznego i oddalenie powództwa, poprzez stwierdzenie, iż strona pozwana podjęła wszelkie dostępne jej racjonalne środki zaradcze tylko na tej podstawie, że dokonała doraźnego przeglądu technicznego maszyny tuż przed wykonaniem spornego rejsu z pominięciem takich okoliczności jak: fakt wadliwości silników (...), w który wyposażony był samolot wykonujący sporny rejs był znany pozwanej z dostatecznym wyprzedzeniem oraz brak podjęcia przez pozwaną należytych prób pozyskania zastępstwa dla maszyn wyposażonych w silniki dotknięte wadą;

- art. 5 ust. 3 Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na stwierdzeniu, że odwołanie przedmiotowego lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności stanowiących zdarzenie o charakterze zewnętrznym, na które przewoźnik nie miał wpływu i któremu nie mógł zapobiec;

- art. 7 ust. 1 pkt c Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz błędne przyjęcie, że brak jest podstaw do zasądzenia na rzez powódki odszkodowania, o którym mowa w rzeczonym przepisie, co skutkowało oddaleniem powództwa w niniejszej sprawie.

Wskazując na powyższe powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 600 euro wraz z odsetkami od daty wniesienia pozwu do dnia zapłaty, ewentualnie przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Nadto, powódka wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z Dyrektywy EASA z dnia 27 października 2016 r. na potwierdzenie faktu posiadania przez pozwaną wiedzy o wadach fabrycznych silników (...) na dwa lata przed datą spornego rejsu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Z uwagi na to, że niniejsza sprawa podlegała rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie w całości.

W ocenie Sądu Okręgowego wydane przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięcie nie jest prawidłowe. W niniejszej sprawie powódka dochodziła odszkodowania z tytułu odwołania lotu, który miał zostać zrealizowany przez pozwanego w dniu 3 stycznia 2019 r. na trasie z W. do S..

Zgodnie z art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Przewoźnik w celu uchylenia się od odpowiedzialności odszkodowawczej musi więc udowodnić wystąpienie dwóch przesłanek egzoneracyjnych: wystąpienia okoliczności nadzwyczajnej oraz podjęcia wszelkich racjonalnych środków celem uniknięcia skutków tego nadzwyczajnego zdarzenia.

Jak stanowi pkt 15 Preambuły rozporządzenia nr 261/04, za nadzwyczajne okoliczności powinno się uważać sytuację, gdy decyzja kierownictwa lotów w stosunku do danego samolotu spowodowała danego dnia powstanie dużego opóźnienia, przełożenie lotu na następny dzień albo odwołanie jednego lub więcej lotów tego samolotu pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przez zainteresowanego przewoźnika, by uniknąć tych opóźnień lub odwołań lotów. Nadto jak wskazuje się w orzecznictwie za nadzwyczajne okoliczności w rozumieniu art. 5 ust. 3 ww. rozporządzenia można uznać zdarzenia, które ze względu na swój charakter lub swoje źródło nie wpisują się w ramy normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i nie pozwalają na skuteczne nad nim panowanie (zob. wyroki TSUE: z dnia 22 grudnia 2008 r., C 549/07; z dnia 31 stycznia 2013 r., C 12/11; z dnia 17 września 2015 r., C 257/14).

Pragnąc zwolnić się z odpowiedzialności w rozumieniu przepisów rozporządzenia przewoźnik musi zatem dowieść, że nawet przy użyciu wszystkich zasobów ludzkich i materiałowych oraz środków finansowych, jakimi dysponował, w sposób oczywisty nie mógł - bez poświęceń niemożliwych do przyjęcia z punktu widzenia możliwości jego przedsiębiorstwa w tym momencie - uniknąć sytuacji, w której zaistniałe nadzwyczajne okoliczności skutkowały opóźnieniem lotu (por. wyrok NSA z 27 marca 2014 r. sygn. akt I OSK 1971/12).

W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował tego, że powódka posiadała potwierdzoną rezerwację na sporny lot, ani faktu jego odwołania. Podnosił natomiast, że przyczyną odwołania lotu była wada produkcyjna silnika samolotu. Zdaniem Sądu Rejonowego okoliczność ta stanowiła zdarzenie o charakterze zewnętrznym, na które przewoźnik nie miał wpływu i któremu nie mógł zapobiec. Tym samym, Sąd pierwszej instancji uznał, że wyłączona została odpowiedzialność linii lotniczych za odwołanie przedmiotowego lotu.

Z powyższym stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Rację ma powódka, wskazując w apelacji, że Dyrektywa EASA, w której producent silników (...) informował o możliwym wystąpieniu wady fabrycznej w silnikach tego typu, została wydana 13 kwietnia 2018 r., a zatem na blisko 9 miesięcy przed zaplanowanym lotem. Co więcej, powódka wskazywała, że taką wiedzą pozwana dysponowała znacznie wcześniej, w oparciu o Dyrektywę EASA z dnia 27 października 2016 r., załączoną do apelacji. Strona pozwana mogła więc i powinna przewidzieć, iż koniecznym będzie podjęcie dodatkowych czynności, które pozwolą na prawidłowe wykonanie umowy przewozu. Zgodzić się należy z powódką, że termin i przebieg obowiązkowego przeglądu technicznego jest czynnikiem zależnym od strony pozwanej, która nie podjęła nawet próby udowodnienia dlaczego, mimo wiedzy o konieczności przeprowadzenia takiego badania, poddała samolot inspekcji dopiero w dniu 29 grudnia 2018 r., a więc na kilka dni przed zaplanowanym lotem. Przewoźnik nie wykazał więc z jakiego powodu wykonanie przeglądu dedykowanego do wykonania rejsu (...) we wcześniejszym terminie było niemożliwe, a data dokonania przeglądu została wymuszona przez czynniki od niego niezależne. W konsekwencji uznać należy, iż do odwołania lotu nie doszło z uwagi na wystąpienie nadzwyczajnej okoliczności jaką była wada fabryczna silnika samolotu, ale z powodu nieprawidłowego, zbyt późnego, zaplanowania przeglądu technicznego maszyny.

W świetle tych okoliczności, zdaniem Sądu Okręgowego, wbrew temu co stwierdził Sąd Rejonowy, w realiach niniejszej sprawy zaszły podstawy, wobec niewykazania wyłączenia odpowiedzialności przewoźnika, do przyznania powódce zryczałtowanego odszkodowania w wysokości 600 euro w oparciu o art. 7 ust. 1 c powołanego rozporządzenia.

Powódce należały się również odsetki za opóźnienie w wypłacie odszkodowania. Odsetki te na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. zasądzono zgodnie z żądaniem, tj. od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Z powyższych względów zmianie podlegało również rozstrzygnięcie o kosztach procesu. Wobec tego, iż pozwany przegrał postępowanie w całości, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. pozwany obowiązany jest do zwrotu na rzecz powódki kwoty w wysokości 1.117 zł, na którą złożyła się opłata od pozwu w wysokości 200 zł, opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 900 zł, ustalone w oparciu o § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r.

Z tych względów, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzeczono jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy postanowił na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz powódki zwrot opłaty od apelacji w kwocie 200 zł oraz zwrot kosztów zastępstwa prawnego w wysokości 450 zł na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia.