Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Dnia 10 czerwca 2016 roku (data prezentaty) do Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie I Wydziału Rodzinnego wpłynął opłacony pozew na urzędowym formularzu M. R. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 250 euro (dwustu pięćdziesięciu euro) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6 czerwca 2018 roku do dnia zapłaty. Powód domagał się także zasądzenia na jego rzecz od pozwanej kwoty 952,20 zł (dziewięciuset pięćdziesięciu dwóch złotych dwudziestu groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu według spisu kosztów (k. 2 – 2v – pozew).

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż powód zakupił bilet lotniczy, zawierając przy tym umowę przewozu z pozwaną spółką na relacji Z. – W. w dniu 6 czerwca 2018 roku. Powód stawił się na lotnisko w dniu wylotu o wskazanej przez przewoźnika godzinie i prawidłowo dokonał odprawy. Lot miał jednak zostać znacznie opóźniony, wskutek czego M. R. dotarł do portu docelowego z opóźnieniem wynoszącym 8 godzin i 40 minut (k. 3 – uzasadnienie pozwu).

W dniu 25 czerwca 2019 roku wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zasądzający sporną kwotę od pozwanej spółki na rzecz powoda (k. 13 – nakaz zapłaty).

(...) S.A. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wnosząc przy tym o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie pod powoda na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej według norm przepisanych (k. 19 – 19v – sprzeciw od nakazu zapłaty).

W uzasadnieniu sprzeciwu, pozwana spółka przyznała, że powód był pasażerem lotu (...), na którym wystąpiło wskazane w treści pozwu opóźnienie. Opóźnienie to miało jednak nastąpić z powodu warunków pogodowych powodujących ograniczenia w przepływie ruchu lotniczego. Ograniczenia wystąpiły w wyniku ograniczonej przepustowości i regulacji wydawania slotów przez E. – dotyczyły one nie tylko przedmiotowego lotu, ale także poprzednich i kolejnych, na których wystąpiły duże opóźnienia. Zdaniem pozwanej, w takich okolicznościach nie mogła ona ani przewidzieć, ani zapobiec opóźnieniu – miało być ono bowiem spowodowane okolicznościami niezależnymi od przewoźnika (k. 19v – 20 – uzasadnienie sprzeciwu).

Przez cały czas trwania postępowania strony pozostawały na pierwotnie zajętych przez siebie stanowiskach.

S ąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 czerwca 2018 roku odbył się lot o numerze rejsu (...) na relacji Z. – W., na której przewoźnikiem była pozwana spółka. Powód, będący pasażerem rejsu, stawił się na lotnisku o wyznaczonej godzinie i prawidłowo dokonał odprawy. W wyniku opóźnienia, samolot dotarł do W. z ponad 8 godzinnym opóźnieniem.

(bezsporne, ponadto dowody: k. 7 – 8 – karty pokładowe)

Odległość pomiędzy Z. a W., liczona po ortodromie, wynosi mniej niż 1500 kilometrów.

(fakt notoryjny)

Powód w dniu 7 marca 2019 wystosował do pozwanego przewoźnika wezwanie do zapłaty spornej kwoty tytułem odszkodowania. W korespondencji mailowej, (...) S.A. poinformowały, że do opóźnienia doszło w wyniku ograniczeń (...) w wydawaniu slotów na realizację lotów.

(dowody: k. 9 – wezwanie do zapłaty; k. 10 – 11v – korespondencja mailowa)

W wyniku restrykcji slotowych ograniczających przewoźnikom lotniczym możliwość realizacji połączeń doszło do opóźnienia zarówno przedmiotowego lotu, jak i poprzednich oraz kolejnych. Ograniczenie przepustowości spowodowało wystąpienie licznych oraz dużych opóźnień w związku z brakiem możliwości zrealizowania zaplanowanego rozkładu lotów. Pojawiły się także dodatkowe, nieduże restrykcje wywołane brakiem personelu (...) w Polsce.

(dowody: k. 25, k. 28 – 28v – rejestry lotów na relacji Z. – W.; k. 26 – dzienny raport operacji; k. 29 – korespondencja mailowa pomiędzy pracownikami; k. 30 – 65 – rejestr operacji)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów załączanych przez strony do akt niniejszej sprawy, a którym Sąd nie odmówił przymiotu wiarygodności i ponadto uznał za istotne w stworzeniu jej spójnego, logicznego i klarownego obrazu. Okoliczności bezsporne, które podniosła strona powodowa a strona pozwana im nie zaprzeczyła zostały przez Sąd ustalone na podstawie art. 229 k.p.c., zgodnie z którym nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości.

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, należało je oddalić.

Roszczenie powoda opierało się na przepisach Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego Rozporządzenie (EWG) nr 295/91 [dalej jako: (...)]

Jak wynika z art. 5 ust. 1 Rozporządzenia, w przypadku odwołania lotu pasażerowie, których to dotyczy:

1. otrzymują pomoc od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 8;

2. otrzymują pomoc od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. a) i art. 9 ust. 2, jak również, w przypadku zmiany trasy, gdy racjonalnie spodziewany czas startu nowego lotu ma nastąpić co najmniej jeden dzień po planowym starcie odwołanego lotu, pomoc określoną w art. 9 ust. 1 lit. b) i c);

3. mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że:

i)  zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub

i)  zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub

i)  zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Zgodnie natomiast z art. 7 ust. 1 Rozporządzenia, pasażerowie są uprawnieni do dochodzenia zryczałtowanego odszkodowania za odwołany lot w wysokości uzależnionej od długości, jaką ten lot miał obejmować. Odległość pomiędzy lotniskami, liczona po ortodromie, jest mniejsza niż 1500 kilometrów, tak więc powód mógł się ubiegać o zryczałtowane odszkodowanie określone w lit. a cytowanego przepisu, czyli w wysokości 250 euro.

Jakkolwiek art. 7 Rozporządzenia w swojej treści porusza wyłącznie kwestię pasażerów lotów odwołanych, to zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej uprawnienie do żądania odszkodowania zostało rozciągnięte na pasażerów lotów opóźnionych w przypadku, gdy poniosą oni stratę czasową w liczbie co najmniej 3 godzin – to znaczy: jeżeli dotrą do miejsca docelowego co najmniej 3 godziny po przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Wynika to z wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach połączonych C – 402/07 i C – 432/07, których przedmiotem było wydanie orzeczeń prejudycjalnych na skutek wniosków złożonych w postępowaniach C. S., G. S., A. S. przeciwko (...) (C – 402/07) oraz S. B., K. L. przeciwko A. France SA (C – 432/07). Trybunał w swoim rozstrzygnięciu stwierdził: ,,Artykuły 5, 6 i 7 rozporządzenia nr 261/2004 ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów należy interpretować w ten sposób, że do celów stosowania prawa do odszkodowania pasażerów opóźnionych lotów można traktować jak pasażerów odwołanych lotów oraz że mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 tego rozporządzenia, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Niemniej takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego”.

W innym wyroku z dnia 23 października 2012 r. w połączonych sprawach C – 581/10 oraz C – 629/10, Trybunał w składzie (...) potwierdził tę interpretację zwracając uwagę na fakt, iż zarówno pasażerowie lotów odwołanych, jak i opóźnionych znajdują się w porównywalnej sytuacji związanej ze stratą czasu w liczbie co najmniej 3 godzin w stosunku do czasu wskazanego przez przewoźnika. Obie kategorie pasażerów są też pozbawione realnej możliwości zmiany planu podróży – jeżeli muszą dotrzeć do miejsca docelowego w danym momencie, w żaden sposób nie mogą uniknąć utraty czasu wynikającej z nowej sytuacji.

Zakres odpowiedzialności przewoźnika lotniczego, z którego wynika obowiązek wypłaty zryczałtowanego odszkodowania pozostaje zatem dosyć szeroki, ale niemniej jednak nie nieograniczony. Jak wynika bowiem z treści art. 5 ust. 3 Rozporządzenia, obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Definicję nadzwyczajnych okoliczności pozwalają zrekonstruować motywy 14. oraz 15. stanowiące preambułę Rozporządzenia. Zgodnie z nimi, podobnie jak w konwencji montrealskiej, zobowiązania przewoźników lotniczych powinny być ograniczone lub ich odpowiedzialność wyłączona w przypadku, gdy zdarzenie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Okoliczności te mogą, w szczególności, zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika. Za nadzwyczajne okoliczności powinno się także uważać sytuację, gdy decyzja kierownictwa lotów w stosunku do danego samolotu spowodowała danego dnia powstanie dużego opóźnienia, przełożenie lotu na następny dzień albo odwołanie jednego lub więcej lotów tego samolotu pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przez zainteresowanego przewoźnika, by uniknąć tych opóźnień lub odwołań lotów.

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, opóźnienie, jakie zaistniało w przedmiotowym locie, ale też lotach go poprzedzających i po nim następujących, było wynikiem ograniczenia czasu slotów na realizację przewozów lotniczych narzuconych przez E. w wyniku złej sytuacji meteorologicznej. Opóźnienie dotknęło zatem nie tylko lot, w którym uczestniczył powód, ale też wiele innych, również realizowanych przez innych przewoźników niż (...) S.A. Opóźnienie, jakie bezspornie wystąpiło, było tego rodzaju, że przewoźnik nie miał realnej możliwości jego uniknięcia, niezależnie od tego, jaką decyzję by podjął; realizacja połączeń lotniczych uzależniona jest bowiem, między innymi, od czasu slotów ustalanych arbitralnie przez E., któremu wszyscy przewoźnicy muszą się podporządkować.

Na tej podstawie, w pkt I wyroku, Sąd oddalił niniejsze powództwo.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c., strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

O kosztach Sąd orzekł w pkt II wyroku, zasądzając od powoda M. R. na rzecz pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 287,00 zł (dwustu osiemdziesięciu siedmiu złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 270,00 zł (dwustu siedemdziesięciu złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 1481 k.p.c., zgodnie z którym sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

W związku z powyższymi rozważaniami, orzeczono jak w sentencji.