Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: asesor sądowy Barbara Golec

Protokolant: Justyna Leszczyńska

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2019 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...)

przeciwko E. C.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt VI GC 985/19

UZASADNIENIE

Powód (...) reprezentowany przez Marszałka Województwa (...) w dniu 13 maja 2019 r. wniósł pozew przeciwko pozwanej E. C. o zapłatę kwoty 7 220,29 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot i dat wskazanych w pozwie oraz zwrot kosztów postępowania. W uzasadnieniu podał, że pozwana w momencie powstania zobowiązania była członkiem zarządu spółki Usługi (...) sp. z o.o. w likwidacji w R. (dalej spółka). Na podstawie wyroku Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach w dniu 8 marca 2016 r. powód wypłacił byłemu pracownikowi spółki (...) wynagrodzenie za pracę za lipiec, sierpień i wrzesień 2012 r., zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w łącznej kwocie 5 355,58 zł, a egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Na dochodzoną należność składała się kwota 5 355,58 zł powiększona o skapitalizowane odsetki 64,71 zł oraz 1 800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Powód dochodził zwrotu wypłaconej kwoty jako następca prawny pracownika spółki (k. 3-5).

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu podniosła zarzut przedawnienia roszczenia. Podała, że w dniu 6 grudnia 2012 r. zrezygnowała z pełnienia funkcji prezesa zarządu. Zarzuciła niewykazanie bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce. Wskazała, że w dniu 3 września 2012 r. złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości, jednak nie uzupełniła braków formalnych wniosku z uwagi na brak kompetentnych pracowników, ponadto o wezwaniu do uzupełnienia braków dowiedziała się z opóźnieniem. Wskazała, że ze względu na choroby i częste zwolnienia lekarskie nie była w stanie kontrolować sytuacji finansowej spółki (k. 39-41).

Sąd ustalił, co następuje.

Spółka Usługi (...) sp. z o.o. w likwidacji w R. zalegała z zapłatą wynagrodzenia pracownikowi D. W. za okres lipiec, sierpień, wrzesień 2012 r. W dniu 13 grudnia 2012 r. Sąd Rejonowy w Rybniku w sprawie o sygn. akt
V P 519/12 wydał wyrok zaoczny, w którym zasądził od spółki na rzecz D. W. kwotę 4 570 zł z odsetkami tytułem wynagrodzenia za okres od lipca do września 2012 r. D. W. wszczęła egzekucję przeciwko spółce, a postępowanie egzekucyjne prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Żorach B. W.. Następnie sprawa została przekazana do Naczelnika Urzędu Skarbowego w R., który postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2014 r. umorzył postępowanie egzekucyjne jako bezskuteczne.

dowód: uzasadnienie wyroku k. 11v-13

W dniu 26 stycznia 2016 r. Sąd Rejonowy Katowice – Zachód w Katowicach sygn. akt VII P 1039/15 zasądził od (...) (powoda w niniejszej sprawie) reprezentowanego przez Marszałka Województwa (...) w imieniu, którego działał Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w K., na rzecz D. W. 4 570 zł tytułem wynagrodzenia za lipiec, sierpień i wrzesień 2012 r. Ponadto, zobowiązał (...) do zapłaty kwoty 498,90 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego D. W. i nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwotę 229 zł tytułem opłaty od pozwu. (...) w dniu 8 kwietnia 2016 r. uregulował należność względem D. W..

dowód: wyrok z dnia 26 stycznia 2016 r. k. 11, uzasadnienie wyroku k. 11v-13, karta indywidualna rozliczenia świadczenia pracowniczego k. 15, pismo zatwierdzające wniosek o wypłatę świadczeń z (...) k. 16, potwierdzenie przelewu k. 17

W dniu 28 września 2016 r. Sąd Rejonowy w Raciborzu sygn. akt I Nc 932/16 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z powództwa powoda (...) w W. przeciwko spółce Usługi (...) sp. z o.o. w likwidacji w R., w którym nakazał zapłacić na rzecz powoda kwotę 5 420,29 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 5 355,58 zł od dnia 11 maja 2016 r. do dnia zapłaty i od kwoty 64,71 zł od dnia 24 maja 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1 800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Nakaz zapłaty został opatrzony klauzulą wykonalności w dniu 3 stycznia 2017 r.

dowód: tytuł wykonawczy – nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 28 września 2016 r. k. 6, postanowienie o sprostowaniu klauzuli wykonalności z dnia 17 lutego 2017 r. k. 7

W dniu 4 września 2012 r. spółka złożyła do Sądu Rejonowego w Gliwicach wniosek o ogłoszenie upadłości, który został zwrócony zarządzeniem 25 września 2012 r. ze względu na braki formalne wniosku. Zarządzenie uprawomocniło się 10 października 2012 r.

dowód: pismo Sądu Rejonowego w Gliwicach z 10 czerwca 2017 r. k. 18

W okresie od 31 maja 2010 r. pozwana pełniła funkcję członka zarządu w spółce. Pozwana w dniu 6 grudnia 2012 r. zwróciła się do Zgromadzenia Wspólników spółki o jej odwołanie. Z KRS została wykreślona jako członek zarządu w dniu 2 października 2013 r. Następnie pozwana w okresie od 27 lutego 2014 r. do 2 kwietnia 2015 r. była likwidatorem spółki. W dniu 7 kwietnia 2017 r. spółka została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego.

dowód: odpis KRS spółki k. 8-10, oświadczenie k. 42

Pismem z 19 czerwca 2018 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 7 220,29 zł z odsetkami. Pozwana nie spełniła świadczenia.

dowód: wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem odbioru k. 19, pismo pozwanej
z 4 lipca 2018 r. k. 20, pismo powoda z 20 sierpnia 2018 r. z potwierdzeniem odbioru k. 21

Oddalono wnioski pozwanej o kopię wyroku Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach z dnia 26 stycznia 2016 r. sygn. akt VII P 1039/15, kopię wniosku pracownika spółki skierowanego do powoda, udostępnienie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Raciborzu z dnia 6 września 2016 r. sygn. akt I Nc 9632/16 celem weryfikacji przez pozwaną czy pracownik był zatrudniony w spółce w okresie lipiec-wrzesień 2012 r. oraz jakiej wysokości wynagrodzenie mu przysługiwało, bowiem pozwana mogła zweryfikować te informacje i podnieść stosowne zarzuty podczas toczących się procesów sądowych. Badanie tych okoliczności po wydaniu prawomocnych orzeczeń należało uznać za spóźnione, ponieważ prawomocny wyrok jest wiążący dla Sądu. Co więcej, w okolicznościach sprawy żądane przez pozwaną dokumenty nie miały dla rozstrzygnięcia istotnego znaczenia.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka oparła swe roszczenie o przepis art. 299 § 1 k.s.h., zgodnie z którym członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna.

Pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia, niewykazanie bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce i brak winy w niezgłoszeniu skutecznego wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.

Przesłanką konieczną do powstania odpowiedzialności po stronie członka zarządu spółki z o.o. za zobowiązania tej spółki na podstawie powołanego przepisu jest istnienie określonego zobowiązania spółki w czasie, kiedy dana osoba była członkiem zarządu spółki, oraz bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce, czy to w czasie pozostawania przez tę osobę członkiem zarządu, czy to już po jej odwołaniu z zarządu. Odpowiedzialność odszkodowawcza członków zarządu uzależniona jest zatem od wykazania istnienia zobowiązania spółki oraz bezskuteczności egzekucji z majątku spółki.

Powódka przedkładając tytuł wykonawczy wykazała swoje roszczenie względem spółki. Wbrew twierdzeniu pozwanej bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce została stwierdzona postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z 9 kwietnia 2014 r. Ponadto w dniu 7 kwietnia 2017 r. spółka została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego, co zostało potwierdzone odpisem pełnym z rejestru przedsiębiorców, zatem przeprowadzenie kolejnej egzekucji przeciwko spółce było niemożliwe. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r., sygn. akt V CKN 416/01, ustalenie przesłanki bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu. Okoliczność umorzenia postępowania egzekucyjnego i wykreślenia spółki z rejestru jednoznacznie wskazuje na brak majątku spółki na zaspokojenie roszczenia powoda. Ponadto, sama pozwana usiłowała złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości spółki we wrześniu 2012 r., a brak jest informacji, by po tym okresie sytuacja spółki uległa poprawie.

Pozwana podniosła także brak winy w niezgłoszeniu skutecznego wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, powołując się na swoje problemy zdrowotne i liczne zwolnienia lekarskie. Wskazać należy, że powód obowiązany jest jedynie do wykazania bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce, a wówczas wina członka zarządu rozumiana jako umyślne lub rażące niedbałe zachowanie ogłoszenia upadłości we właściwym czasie przez członka zarządu jest domniemana. Zatem na pozwanej spoczywał ciężar wykazania braku winy. Pozwana na obalenie domniemania swojej winy nie przedstawiła żadnych środków dowodowych, zatem jej zarzut nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zasadny okazał się jednak zarzut przedawnienia roszczenia.

Powód wypłacił świadczenie na rzecz D. W. zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego Katowice – Zachód w Katowicach z dnia 26 stycznia 2016 r. w dniu 8 marca 2016 r. i z tą chwilą, zgodnie z art. 23 ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, nastąpiło z mocy prawa przejście na marszałka województwa działającego w imieniu dysponenta (...) roszczenia wobec pracodawcy albo innej osoby zarządzającej majątkiem pracodawcy, w szczególności likwidatora albo członka zarządu, albo roszczenia do masy upadłości o zwrot wypłaconych świadczeń. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 2017 r., sygn. akt
II CSK 402/16, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, który spłacił wierzytelność spółki – jak wynika z art. 518 § 1 k.c. – nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości spłaty. Oznacza to, że ma on wierzytelność wobec spółki w takim kształcie, w jakim przysługiwała ona pracownikowi. (...) zatem może powoływać się na to, kiedy należne pracownikowi wynagrodzenie powinno być mu wypłacone i tę chwilę brać pod uwagę przy ocenie, czy członkowie zarządu we właściwym czasie zgłosili wniosek o ogłoszenie upadłości.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy, stwierdzić trzeba, że powód wszedł w prawa pracownika z chwilą wypłaty należności. Z dniem tym nastąpiła cesja wierzytelności z mocy prawa (518 § 1 pkt 4 k.c.). Ocena zasadności roszczenia powinna być przeprowadzona zatem z uwzględnieniem, że roszczenie to przysługiwało właśnie pracownikowi. Roszczenie to dotyczyło wynagrodzenia pracownika za miesiące lipiec, sierpień, wrzesień 2012 r. W tym okresie prezesem zarządu była pozwana. Słusznie zatem adresatem roszczenia była pozwana, a nie likwidator spółki w czasie wypłaty należności przez powoda pracownikowi. Zgodnie jednak z art. 513 § 1 k.c. pozwanej przysługiwały przeciwko powodowi jako nabywcy wierzytelności z mocy prawa wszelkie zarzuty, które miała przeciwko zbywcy, czyli pracownikowi, w tym zarzut przedawnienia.

Do roszczeń wierzycieli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko członkom jej zarządu mają zastosowanie przepisy o przedawnieniu roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (por. uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 7 listopada 2008 r., sygn. akt III CZP 72/08). Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia (art. 442 ¹ § 1 k.c.). Termin przedawnienia roszczeń wobec członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością rozpoczyna bieg od momentu uzyskania przez wierzyciela świadomości, że wyegzekwowanie długu od spółki jest niemożliwe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2007 r., sygn. akt II CSK 414/06).

W rozpoznawanej sprawie poprzednik prawny powoda uzyskał wiedzę o braku możliwości wyegzekwowania wierzytelności objętej tytułem wykonawczym przeciwko spółce w dniu wydania postanowienia o umorzeniu egzekucji z 9 kwietnia 2014 r., a powództwo przeciwko pozwanej zostało wytoczone w dniu 13 maja 2019 r., zatem po upływie trzyletniego okresu przedawnienia.

W konsekwencji, na podstawie powołanych przepisów, powództwo oddalono, jako że roszczenie jest przedawnione.