Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Litwińska–Bargiel

Protokolant: Joanna Bobrowska

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2020 roku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) (...) z siedzibą w W.

przeciwko B. D.

o zapłatę

oddala powództwo w całości.

UZASADNIENIE

Strona powodowa: (...) (...) z siedzibą w W. w dniu 29 lipca 2019r. wniosła zasądzenie w elektronicznym postępowaniu upominawczym od pozwanej B. D. kwoty 3 302,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 30 lipca 2019r. do dnia zapłaty, a nadto o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu.

Powód, na uzasadnienie swojego roszczenia, wskazał, iż pozwana w dniu 10 lipca 2015r. zawarła z (...) Sp. z o.o. Spółka komandytowa z siedzibą w K. umowy pożyczki nr (...). Umowa została zawarta przez pośrednika. Podpisanie umowy było poprzedzone złożeniem wniosku oraz zweryfikowaniem tożsamości pożyczkobiorcy przez pośrednika. Po pozytywnej weryfikacji zdolności kredytowej klienta została udostępniona umowa pożyczki wraz z regulaminem, formularzem informacyjnym, tabelą opłat i harmonogramem spłaty. Niniejsza dokumentacja została wydane pożyczkobiorcy, co poświadczył w umowie. Klient został również poinformowany o prawie do odstąpienia od umowy. Pozwana po zapoznaniu się z treścią powyższych dokumentów zaakceptowała warunki umowy poprzez złożenie własnoręcznego podpisu w obecności pośrednika pożyczkodawcy. Środki pieniężne zawnioskowane przez pożyczkodawcę zostały mu przekazane, zaś ten zobowiązał się do spłaty wszelkich należności wynikających z umowy pożyczki w tygodniowych ratach, płatnych zgodnie z harmonogramem spłaty do dnia 25 sierpnia 2016r. na rachunek bankowy pożyczkodawcy. Umowa pożyczki została zawarta na czas określony. Roszczenie stało się wymagalne wraz upływem czasu na jaki została zawarta umowa. Pozwana uchybiła terminowy spłaty świadczenia, wobec czego powód rozpoczął naliczanie odsetek za opóźnienie w spłacie zobowiązania w wysokości określonej w umowie. W dniu 15 lipca 2015r. (...) 1 (...) z siedzibą w W. na mocy umowy sprzedaży wierzytelności nabył od (...) Sp. z o.o. Spółka komandytowa niniejsza wierzytelność. Następnie (...) (...) z siedzibą w W. na mocy przelewu wierzytelności z dnia 3 lipca 2017r. nabyła od (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego wierzytelność objętą niniejszym postępowaniem. Powód bezskutecznie wzywał pozwaną do dobrowolnej spłaty.

Postanowieniem z dnia 3 września 2019r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i sprawę przekazał do Sąd Rejonowego w Dzierżoniowie.

W piśmie procesowym z dnia 3 października 2019r. strona powodowa podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz wniosła o przyznanie wszystkich kosztów procesu.

Na rozprawie w dniu 23 stycznia 2019r. pozwana podała, że pożyczkę wzięła dla kuzynki, która załatwiała wszystkie formalności. Kuzynka część spłaciła, ale nie była w stanie podać szczegółów. Przyznała jednak, że podpisała umowę, ale nie została poinformowana o ,,Pakiecie komfort:, nie wiem, z czym była związana ta usługa. Zaskoczona jest wysokością kosztów dodatkowych za tą usługę. Otrzymała jedno tylko pismo od strony powodowej. Podniosła zarzut przedawnienia. Zaprzeczyła, aby otrzymała wypowiedzenie umowy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 lipca 2015r. pozwana B. D. złożyła wniosek o przyznanie pożyczki gotówkowej w kwocie 2 500 zł.

W tym dniu pozwana zwarła z (...) Sp. z o.o. Spółka (...) w K. umowę pożyczki nr (...) (28/R), na mocy której otrzymała kwotę 2 500 zł, oprocentowaną według zmiennej stopy i wynoszącej 10% w skali roku lub czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku, w zależność od tego, która z tych wartości była niższa. Łączna kwota odsetek wyniosła 65,50 zł. Umowa została zawarta na 60 tygodni. Pozwana nadto skorzystała z opcjonalnego ,,pakietu komfort” za kwotę 3 134,50 zł. Całkowita kwota do zapłaty wyniosła 5 700 zł, a pozwana zobowiązana się do jej spłaty w tygodniowych ratach zgodnie z harmonogramem spłat. Jako zabezpieczenie pożyczki został wskazany weksel in blanco z klauzulą ,,nie na zlecenie”. W razie powstania zadłużenia przeterminowanego pożyczkodawca zastrzegł sobie prawo naliczania odsetek karnych w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego, która na dzień zawarcia umowy wynosiła 10%. Nadto pożyczkodawca mógł obciążyć pożyczkobiorcę kosztami windykacji. Natomiast w przypadku, gdyż pożyczkobiorca nie zapłaciłby w terminie pełnych rat za co najmniej dwa okresy płatności, wówczas pożyczkodawca mógł wypowiedzieć umowę po uprzednim pisemnym wezwaniu do zapłaty w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Termin wypowiedzenia został określony na 30 dni. W umowie pożyczkodawca zaświadczyła, że przed podpisaniem umowy otrzymał formularz informacyjny, bezpłatny projekt umowy wraz z regulaminem, tabelą opłat i oświadczeniem o odstąpieniu od umowy, zapoznała się z treścią umowy oraz regulaminem oraz otrzymała harmonogram spłat. Pożyczkodawca zastrzegł sobie prawo do zbycia całości lub części wierzytelności przysługującej mu na postawie niniejszej umowy.

Dowód: - umowa pożyczki – k. 13,

- wniosek o pożyczki –k. 14.

W dniu 15 lipca 2015r. (...) Sp. z o.o. Sp. Komandytowo-Akcyjna zawarła z (...) (...) umowę cesji (sekurytyzacji) nr 16, na mocy której spółka sprzedała na rzecz funduszu wierzytelności wskazanych w załączniku nr 1, w tym wierzytelność wobec pozwanej z tytułu umowy nr (...) z dnia 10 lipca 2015r. w kwocie 3 335,50 zł.

W dniu 3 lipca 2017r. (...) (...) zawarł ze stroną powodową umowę cesji, na mocy której zbywca przeniósł na rzecz cesjonariusza wyłączne prawo do wierzytelności określonych w załączniku nr 1.

Dowód:- umowa cesji z dnia 15 lipca 2015r. k. 18-21,

- umowa cesji z dnia 30 czerwca 2017r. wraz z aneksem nr (...) – k. 22-25.

W dniu 21 marca 2019r. strona powodowa sporządziła wezwanie do zapłaty adresowane do pozwanej, w którym podała, że na podstawie umowy cesji z dnia 3 lipca 2017r. nabyła wierzytelność wobec pozwanej w kwocie 3 302,84 zł z tytułu umowy pożyczki nr (...) z dnia 10 lipca 2015r. zawartą z pierwotnym wierzycielem (...) Sp. z o.o. Sp. Komandytowa.

Również w dniu 21 marca 2019r. strona powodowa sporządziła adresowane do pozwanej zawiadomienie o cesji wierzytelności, w którym tym podała, że (...) (...) w dniu 30 czerwca 2017r. wierzytelność z tytułu umowy (...) z dnia 10 lipca 2015r. sprzedał na jej rzecz. Wierzytelność wynosi 3 302,19 zł i składa się z kapitału 99,72 zł, odsetek 2,47 zł oraz kosztów 3 200 zł.

Nadto strona powodowa również w dniu 21 marca 2019r. sporządziła adresowane do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty kwoty 3 302,19 zł, na która składał się: kapitał 99,72 zł, odsetki 2,47 zł oraz koszty 3 200 zł.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 21 marca 2019r.-k. 15,

- zawiadomienie o cesji wierzytelności z dnia 21 marca 2019r.-k. 16,

- ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 21 marca 2019r.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wymienione dokumenty. Dokumenty w postaci: umowy pożyczki, wniosku o udzielenie pożyczki, umów cesji, zawiadomienie o przelewie wierzytelności, wezwania do zapłaty oraz ostatecznie wezwanie do zapłaty. Są to dokumenty prywatne, a więc stanowiły dowód tego, że osoba, która je podpisała złożyła oświadczenia w nich zawarte. Ich wiarygodność nie była kwestionowana, a tym samym Sąd poczynił ustalenia na ich podstawie.

W przedmiotowej sprawie powód P. (...) z siedzibą w W. domagał się zasądzenia od pozwanej B. D. kwoty 3 302,84 zł wynikającej z umowy pożyczki nr (...). Jak czytamy z wezwania do zapłaty oraz ostatecznego wezwania do zapłaty dochodzona kwota składa się z:

- kapitał w kwocie 99,72 zł,

- odsetki w kwocie 2,47 zł,

- kosztów w kwocie 3 200 zł.

Pozwana nie negowała faktu zawarcia umowy pożyczki, ale podniosła zarzut przedawnienia oraz zarzut bezpodstawnego naliczenia opłaty przewyższającej kwotę pożyczki za (...) i kosztów.

Jak wynika z umowy pożyczki pozwana zobowiązana była do spłaty kwoty 5 700 zł, na którą składały się tylko trzy elementy, a to: kapitał w kwocie 2500,00 zł, odsetki w kwocie 65,50 zł oraz opłata za tzw. „pakiet komfort” w kwocie 3 134,50,00 zł.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Gdy dający pożyczkę zastrzegł wynagrodzenie za korzystanie z kapitału w postaci odsetek lub udziału w zysku osiąganym przez biorącego w związku z używaniem przedmiotu pożyczki, to wówczas mowa jest o odpłatnym charakterze pożyczki (J. Gudowski, Komentarz do art. 720 kc [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom V. Zobowiązania. Część szczegółowa (red.), Bielska-Sobkowicz T., Ciepła H., Drapała P., Sychowicz M., Trzaskowski R., Wiśniewski T., Żuławska C. WKP 2017).

Powód nie podał jakie usługi składały się na ,,pakiet komfort”. Pozwana również nie miała takiej wiedzy. Taka informacja nie wynika również z treści umowy. Trudno jest więc określić, czy usługi wycenione w tym pakiecie zostały wykonane. Z samej istoty umowy pożyczki nie wynikają dodatkowe usługi, a jeżeli miały one miejsce to należy wskazać jakie dodatkowe czynności podejmuje pożyczkodawca na rzecz pożyczkobiorcę, skoro pobiera za to opłatę. Nie można tracić z pola widzenia, że opłata za ,,pakiet komfort” była wyższą niż sama kwota pożyczki. Wynagrodzeniem za korzystanie z cudzego kapitału są odsetki, a jeżeli pierwotny wierzyciel poniósł dodatkowe koszty związane z umową, które pokrył z opłaty za pakiet, to powinno to być wskazane.

Obowiązek przedstawienia wyjaśnień co do okoliczności sprawy spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Skoro powód nie przedstawił wyjaśnień, a tym bardziej dowodów, wskazujących na zasadność dochodzonej kwoty z tytułu ,,pakietu komfort” , a więc w tym zakresie powództwo powinno zostać oddalone jako nieudowodnione.

Ponadto, jak wynika z wezwania do zapłaty oraz ostatecznego wezwania do zapłaty na dochodzoną kwotę składa się: kapitał w kwocie 99,72 zł, odsetki w kwocie 2,47 zł oraz koszty w kwocie 3 200 zł. Zwłaszcza ta ostatnia pozycja budzi wątpliwości. Umowa pożyczki nr (...) przewidywała, że w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań wynikających z umowy pożyczkodawca był uprawniony do obciążenia pożyczkobiorcy kosztami monitów telefonicznych, kosztami wizyt windykacyjnych, kosztami monitów pisemnych w wysokości określonej w Tabeli Opłato oraz na zasadach określonych § 3 Regulaminu. Przy czym strona powodowa nie przedłożyła Tabeli Opłat ani Regulaminu, a tym bardziej wykazu podjętych czynności windykacyjnych. Pozwana podała, że otrzymała tylko jeden list w tej sprawie. Również w tym przypadku nie można pominąć fakty, że wskazane koszty przekroczyły wartość pożyczki, która wynosiła 2 500 zł. W tych okolicznościach trudno uznać naliczoną kwotę w wysokości 3 200 zł za zasadną.

Pozwana podniosła zarzut przedawnienia. Zgodnie z art. 117 § 2 k.c., po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Przepis art. 117 § 1 k.c. stanowi z kolei, że z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Roszczenie dochodzone niniejszym powództwem bez wątpienia jest roszczeniem majątkowym, a zgodnie z zasadą ogólną z upływem trzech lat przedawniają się roszczenia – jak w przedmiotowej sprawie – związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, jako że pierwotny wierzyciel takową działalność niewątpliwie prowadził. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata (art. 118 k.c.).

Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 zd. 1 k.c.). Wierzytelność dochodzona przedmiotowym powództwem wynika z zobowiązania o charakterze terminowym (pozwana była zobowiązana do cotygodniowej spłaty rat kapitałowo-odsetkowych), wobec tego jest wymagalna, jeżeli nadszedł termin świadczenia, bowiem od tej daty wierzyciel może domagać się spełnienia świadczenia, które dłużnik musi spełnić (por. wyrok SN z dnia 12 lutego 1991 roku, III CRN 500/90, OSNC 1992/7-8/137, wyrok SN z dnia 13 lipca 2005 roku, I CK 65/05, Biul. SN 2005/11/13, wyrok SN z dnia 12 marca 2002 roku, IV CKN 862/00, LEX ).

Początkiem więc biegu terminu przedawnienia jest chwila wymagalności roszczenia. W przedmiotowej sprawie brak jest Harmonogramu spłaty, a więc trudno określić daty płatności poszczególnych rat, a tym samym daty ich wymagalności. Brak jest bliższych danych w oparciu o które Sąd mógłby ustalić, kiedy wierzytelność dochodzona przedmiotowym powództwem stała się wymagalna. Przypomnieć należy, iż obowiązek spłaty pożyczki zaciągniętej przez pozwaną miał charakter ratalny, a pozwana zobowiązana była do uiszczania rat w okresach tygodnia. Strona powodowa nie załączyła jednak żadnego dokumentu, którego treść wskazywałaby na liczbę rat spłaconych oraz niespłaconych przez dłużniczkę. Wprawdzie przedmiotowa umowa przewidywała termin spłaty pożyczki w ciągu 60 tygodni, ale nie określała daty płatności pierwszej oraz ostatniej raty. Jednak za bezsporne należy uznać, iż każda z rat była odrębnie wymagalna z uwagi na odmienny termin płatności. W świetle zasad doświadczenia życiowego z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że wobec braku spłaty zobowiązania przez pozwaną i ziszczenia się przesłanek z pkt 6 ust. 4 umowy pożyczki, umowa ta została przez pożyczkodawcę wypowiedzenia, a całość zadłużenia postawiona w stan wymagalności. W takim przypadku to data rozwiązania umowy wyznaczałaby datę wymagalności roszczenia (oczywiście raty, których termin płatności przypadał na okres sprzed wypowiedzenia umowy byłyby wymagalne w tychże terminach). W tym miejscu podkreślenia wymaga, że wątpliwości Sądu w przedmiocie liczby niespłaconych rat przez pozwaną oraz terminu ich wymagalności, zwłaszcza wobec podniesionego zarzutu przedawnienia, powinien rozwiać powód. Powód powinien bowiem załączyć do pozwu odpowiednie dokumenty (m.in. wykaz rat niezapłaconych przez pozwaną z terminami ich płatności), w świetle których Sąd mógłby ustalić precyzyjnie termin wymagalności poszczególnych rat i ocenić podniesiony zarzut przedawnienia, jeżeli powód chciałby wywodzić korzystne dla siebie skutki prawne z twierdzenia, że roszczenie nie uległo przedawnieniu. Biorąc pod uwagę dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, należało uznać, że roszczenie częściowo uległo przedawnieniu. Sąd zobligowany był bowiem do oceny podniesionego zarzutu, w świetle dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Wyjaśnić wreszcie należy, że nawet gdyby założyć, iż pierwotny wierzyciel nie wypowiedział stosunku zobowiązaniowego łączącego go z pozwaną, to z uwagi na wytoczenie powództwa w dniu 29 lipca 2019 roku przedawniona mogłaby być rata pożyczki wymagalna w okresie od 13 lipca 2015r. do 31 grudnia 2015r.

Wobec znikomego materiału dowodowego można uznać zarzut pozwanej za uzasadniony odnośnie dochodzonego kapitału pożyczki w kwocie 99,72 zł.

Mając powyższe na uwadze, przedmiotowe powództwo należało oddalić, co też Sąd uczynił orzekając jak w sentencji.