Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Ewa Oknińska
Protokolant:	sekretarz sądowy Dominika Orzepowska

po rozpoznaniu w dniu 07 kwietnia 2021 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. K., D. K.

przeciwko Krajowemu Ośrodkowi (...) w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza solidarnie od powodów na rzecz pozwanego kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) zł tytułem kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Ewa Oknińska

Sygn. akt: I C 923/20

UZASADNIENIE

Powodowie D. K. oraz K. K. domagali się zasądzenia od pozwanego od Krajowego Ośrodka (...) w W. Oddział Terenowy w O. kwoty 166.813,61 zł tytułem zapłaty ustawowych odsetek za opóźnienie naliczonych od kwot: 41.897,37 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 29 stycznia 2020 r., 2,97 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 30 stycznia 2020r., 300.000,00 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 27 lutego 2020r., 500.039,96 zł od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 4 marca 2020r. , 38.934,80 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 4 marca 2020r, 392.377,14 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 4 marca 2020r., 401 510,64 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 4 marca 2020r., 9 554,71 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 9 marca 2020r., 7 600,00 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 6 maja 2020r. ,13 500,00 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 6 maja 2020r., 6 348 022,11 zł od dnia 1 stycznia 2020r. do dnia 7 maja 2020r., a nadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów, solidarnie kosztów niniejszego postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz kwoty 17 zł zapłaconej tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że w dniu 17 października 2019 r. zawarli z K. W. i M. W. warunkową umowę sprzedaży nieruchomości za cenę 8.054.339,70 zł. W § 6 umowy strony ustaliły, że cenę sprzedaży kupujący zapłacą częściowo na rachunki techniczne banków oraz na rachunek J. Z. celem spłaty zadłużenia, a pozostałą kwotę w dniu zawarcia umowy przeniesienia prawa własności nieruchomości na rachunek sprzedających. W dniu 31 grudnia 2019 r. pozwany złożył oświadczenie o wykonaniu prawa pierwokupu, skutkiem czego było przeniesienie własności nieruchomości i powstanie wymagalności zapłaty ceny sprzedaży na warunkach ustalonych w warunkowej umowie sprzedaży nieruchomości. Z uwagi na to, że cena sprzedaży stała się wymagalna w całości w dniu 1 stycznia 2020 r., a pozwany dokonał zapłaty ceny sprzedaży po tym dniu, uzasadnione jest roszczenie o odsetki. Pozwany wezwany do zapłaty odsetek odmówił spełnienia świadczenia, powołując się na okoliczność nie mającą znaczenia prawnego tj. na datę wydania nieruchomości.

Pozwany Krajowy Ośrodka (...) w W. Oddział Terenowy w O. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie solidarnie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowisko pozwany wskazał, że powodowie pomimo wielokrotnych wezwań, do dnia 18 września 2020 r. nie wydali nieruchomości. Zapłata części ceny wynikającej z umowy nie nastąpiła na rzecz powodów, tylko zgodnie z postanowieniami aktu notarialnego — na rzecz osób trzecich - wierzycieli powodów, to powodowie, w ocenie pozwanego, nie mają legitymacji do występowania przeciwko pozwanemu o zapłatę kwoty odsetek. Niezależnie od tego pozwany podniósł, że w jego ocenie nie sposób uznać, że pozwany dopuścił się opóźnienia w zapłacie należności. W związku z faktem, że powodowie nie przedłożyli pozwanemu aktualnych promes i zaświadczeń o aktualnym stanie zadłużenia, który to obowiązek wynikał z oświadczenia pozwanego - aktu notarialnego z dnia 31 grudnia 2019r. i do czego zostali ponadto zobowiązani pismem z dnia 31 grudnia 2019r., pozwany samodzielnie występował w tym zakresie do poszczególnych wierzycieli. W związku z powyższym wskazane wyżej terminy spłaty poszczególnych zobowiązań związane były z uzyskaniem przez pozwanego wymaganych dokumentów. Ponadto pozwany dokonał zapłaty kwoty 6.348.022,11 zł wcześniej niż określono w akcie notarialnym z dnia 31 grudnia 2019 r, pomimo niewydania nieruchomości na dzień dokonania zapłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie D. K. i K. K. w dniu 17 października 2019 r. zawarli z K. W. i M. W. warunkową umowę sprzedaży nieruchomości:

1.  położonej w miejscowości Ż., gm. K., oznaczonej nr geod. (...), o pow. 5,0010 ha, dla której Sąd Rejonowy w L. W.prowadzi księgę wieczystą o nr (...);

2.  położonej w miejscowości Ż., gm. K., oznaczonej nr geod. (...)0 łącznej powierzchni 50 ha, dla której Sąd Rejonowy w L. W.prowadzi księgę wieczystą o nr (...);

3.  położonej w miejscowości Ż., gm. K., oznaczonej nr geod. (...), o łącznej powierzchni 15,8699 ha, dla której Sąd Rejonowy w L. W.prowadzi księgę wieczystą o nr (...);

4.  położonej w miejscowości P., gm. B. oznaczonej nr geod. (...), o łącznej powierzchni 55,16 ha, dla której Sąd Rejonowy w B. prowadzi księgę wieczystą o nr (...);

5.  położonej w miejscowości M. gm. J., oznaczonej nr geod. (...), o łącznej powierzchni 118,04 ha, dla której Sąd Rejonowy w B. prowadzi księgę wieczystą o nr (...);

za cenę 8.054.339.70 zł, w formie aktu notarialnego sporządzonego w Kancelarii Notarialnej notariusza M. S., repertorium (...),

W § 6 aktu notarialnego strony ustaliły, że cenę sprzedaży w kwocie 8.054.339.70 zł, kupujący zobowiązują się zapłacić częściowo na rachunki techniczne banków wskazane w zaświadczeniach o aktualnym stanie zadłużenia sprzedających oraz na rachunek J. Z. celem spłaty zadłużenia sprzedających, natomiast pozostałą kwotę na rachunek sprzedających w dniu zawarcia umowy przeniesienia prawa własności nieruchomości na rachunek wskazany przez sprzedających nr (...).

Zgodnie z § 2 aktu notarialnego przy umowie okazano m.in.:

- zaświadczenie wydane przez (...) Bank Spółdzielczy Oddział w O. z dnia 11 października 2019 r., z którego wynikało, że powodowie posiadają zobowiązania zabezpieczone hipotecznie z tytułu kredytów:

1) obrotowego w aktualnej wysokości 28.500 zł udzielonego na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia 06 maja 2015 r.,

2) obrotowego w aktualnej wysokości 43.000 zł udzielonego na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia 30 czerwca 2015 r.,

3) obrotowego w aktualnej wysokości 27.200 zł udzielonego na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia 11 lutego 2016 r.,

zabezpieczenie w/w kredytów stanowi hipoteka umowna w wysokości 620.330 zł ustanowiona na nieruchomości, objętej księgą wieczystą Kw Nr (...),

4) inwestycyjnego preferencyjnego z linii nKZ w aktualnej wysokości 41.400 zł udzielonego na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia 20 września 2013 r., zabezpieczenie kredytu stanowi hipoteka umowna do kwoty 108.800 zł na nieruchomości objętej księgą wieczystą Kw Nr (...),

Środki na wcześniejszą spłatę całości kredytu powinny zostać przelane na wskazany w akcie rachunek, dokumenty dotyczące zwolnienia ustanowionych na rzecz banku hipotek, zostaną wydane niezwłocznie po spłacie w/w kredytów ,

- zaświadczenie wydane 15 października 2019 r. przez (...) S.A.w W., z którego wynika, że powód posiada kredyt hipoteczny z dnia 16 listopada 2007 r. ,całkowite zadłużenie z tytułu kredytu na dzień 15 października 2019 r. wynosi 407.019, 69 zł, podano w akcie nr rachunku do spłaty,

- zaświadczenie z dnia 15 października 2019 r. wydane przez (...) S.A. w W., z którego wynika, że bank udzielił powodom kredytu inwestycyjnego z dnia 30 grudnia 2008 r., stan zadłużenia z tytułu umowy do dnia 10 października 2019 r wynosi 44.156,90 zł, jednocześnie bank oświadczył, że prowizja od przedterminowej spłaty kredytu wynosi 1,50 % spłacanej przedterminowo kwoty, podano nr rachunku, na który winna zostać dokonana spłata,

- zaświadczenie z dnia 15 października 2019 r. wydane przez (...) S.A. w W., z którego wynika, że bank udzielił powodom kredytu w rachunku bieżącym na podstawie umowy o kredyt w rachunku bieżącym z dnia 07 kwietnia 2010 r., stan zadłużenia z tytułu umowy do dnia 10 października 2019 r. wynosi 484.265,52 zł, jednocześnie bank oświadczył, że jest to kredyt odnawialny, co powoduje, że zadłużenie kredytobiorcy może ulegać zmianie w zakresie limitu kredytowego w wysokości 508.000 zł wraz z należnymi odsetkami i kosztami z tytułu umowy, bank nalicza odsetki według stawki Wibor dla 3-miesięcznych depozytów, powiększonych o 1,90 pkt procentowych w stosunku rocznym, prowizja za obsługę kredytu wynosi 0,60 %, podano nr rachunku, na który powinna być dokonana spłata,

- zaświadczenie z dnia 15 października 2019 r. wydane przez (...) S.A. w W., z którego wynika, że bank udzielił powodom kredytu inwestycyjnego z dnia 15 czerwca 2009 r., stan zadłużenia z tytułu umowy do dnia 10 października 2019 r wynosi 555.999,50 zł, podano nr rachunku, na który winna być dokonana spłata.

Ponadto powód działając w imieniu własnym i powódki oświadczył, że przedwstępna umowa sprzedaży z dnia 05 marca 2012 r. została rozwiązana dnia 17 października 2017 r. , Rep. A Nr(...)r., a wniosek o wykreślenie roszczenia wpisanego w dziale III księgi wieczystej Kw Nr (...) zostanie złożony w umowie przeniesienia własności nieruchomości, przy czym J. Z. zobowiązał się ww. rozwiązaniu przedwstępnej umowy sprzedaży wyrazić zgodę na wykreślenie hipoteki po zapłacie na jego rachunek kwoty 300.000 zł tytułem zwrotu ceny sprzedaży z tytułu przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 05 marca 2012 r.

W § 7 aktu notarialnego zastrzeżono, że wydanie nieruchomości nastąpi w dniu zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży z prawem do korzyści oraz obowiązkiem ponoszenia ciężarów, po zarachowaniu całej ceny sprzedaży. Pozwanemu wysłano wypis aktu notarialnego.

Aneksem z dnia 18 listopada 2019 r. strony warunkowej umowy sprzedaży dodały w §7 umowy ustęp 3, w którym oświadczyły, że nieruchomości zostały obsiane ze środków sprzedających, w związku z powyższym wszelkie plony rolne powstałe z tego obsiewu będą należały do powodów, a zabranie plonów nastąpi nie później niż do 15 września 2020 r. Powyższy aneks nie został wysłany pozwanemu przed złożeniem oświadczenia o wykonaniu pierwokupu.

( dowód: kopia warunkowej umowy sprzedaży Rep. A (...) wraz z aneksem Rep. A. (...)k. 10-24, k. 25-28, dokumenty z akt (...)– pisma powodów – k.44-46).

W dniu 31 grudnia 2019 r. pozwany złożył w formie aktu notarialnego sporządzonego w Kancelarii Notarialnej notariusza M. M., repertorium A Nr (...), oświadczenie o wykonaniu prawa pierwokupu na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, nieruchomości wymienionych w akcie notarialnym repertorium A Nr(...).

(dowód: oświadczenie pozwanego o skorzystaniu z prawa pierwokupu z dnia 31.12.2019r rep. A.(...)k. 29-40, pismo pozwanego z 31 grudnia 2019r. k. 72-73 wraz potwierdzeniem odbioru i potwierdzeniem nadania k. 74-75.)

W § 4 aktu notarialnego Nr A (...) pozwany wskazał, że „cena sprzedaży zostanie pomniejszona o kwotę z tytułu wierzytelności zabezpieczonej hipotekami: umowną zwykłą w kwocie 1.500.000 zł, umowną kaucyjną do kwoty 750.000 zł, umowną kaucyjną do kwoty 690.000 zł, umowną do kwoty 1.212.000 zł, umowną zwykłą w kwocie 137.542,00 zł, umowną kaucyjną do kwoty 68.771 zł, umowną do kwoty 300.000 zł, umowna zwykłą w kwocie 493.702,77 zł, umowną kaucyjną do kwoty 143.180,00 zł, umowną do kwoty 620.330,00 zł i umowną do kwoty 108.800 zł jak i ewentualnych kosztów ich wykreślenia z ksiąg wieczystych, zapłacona zostanie na rzecz sprzedających małżonków K. K. i D. K. po przedłożeniu kupującemu (pozwanemu) zaświadczeń z banków w sprawie aktualnego salda zadłużenia wraz z adnotacją, że w przypadku zapłaty wskazanej w zaświadczeniu kwoty zadłużenia, bank wyrazi zgodę na wykreślenie opisanych hipotek z ksiąg wieczystych, po przedłożeniu pisma z podpisem notarialnie poświadczonym wierzyciela hipotecznego - J. Z. z numerem rachunku bankowego, na który ma nastąpić zwrot ceny sprzedaży w wysokości 300.000,00 zł wpłaconej z tytułu przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 7 marca 2012r. wraz z zobowiązaniem się do złożenia oświadczenia o wyrażeniu zgody na wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej; po przedłożeniu zgody J. Z. z podpisem notarialnie poświadczonym na wykreślenie hipoteki wpisanej na jego rzecz z księgi wieczystej oraz wydaniu (...) nieruchomości będących przedmiotami niniejszego aktu notarialnego przelewem na rachunek bankowy wskazany przez sprzedających w terminie 7 dni od dnia wskazania przez sprzedających numeru rachunku bankowego”

(dowód: oświadczenie pozwanego o skorzystaniu z prawa pierwokupu z dnia 31.12.2019r.).

Pismem z dnia 31 grudnia 2019r. powodowie zostali poinformowani, że pozwany skorzystał z przysługującego mu prawa pierwokupu przedmiotowej nieruchomości a ponadto, że cena sprzedaży nieruchomości, pomniejszona o kwotę z tytułu wierzytelności zabezpieczonej hipotekami jak i ewentualnych kosztów ich wykreślenia z ksiąg wieczystych płatna będzie przelewem na wskazany przez sprzedających rachunek bankowy, niezwłocznie po przejęciu nieruchomości, jednak „nie wcześniej niż po przedłożeniu z banku promes zwolnienia zabezpieczeń, uzyskania zezwolenia na wykreślenie hipotek z ksiąg wieczystych oraz po przedłożeniu zgody wierzyciela hipotecznego - J. Z. z podpisem notarialnie poświadczonym na wykreślenie hipoteki wpisanej na jego rzecz z księgi wieczystej i po dostarczeniu pisma z podpisem notarialnie poświadczonym przez Pana J. Z. z numerem rachunku bankowego, na który ma nastąpić zwrot ceny sprzedaży w wysokości 300.000,00 zł wraz z zobowiązaniem się do złożenia oświadczenia o wyrażeniu zgody na wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej.

Jednocześnie, pismem z dnia 31 grudnia 2019r. pozwany wezwał powodów do wydania nieruchomości w terminie 7 dni od dnia dostarczenia wezwania.

( dowód: pismo pozwanego z dnia 31 grudnia 2019r. wraz ze zwrotnymi potwierdzeniami odbioru).

Wobec braku odpowiedzi ze strony powodów, co do informacji na temat aktualnych promes i zaświadczeń o aktualnym stanie zadłużenia, pozwany samodzielnie występował w tym zakresie do poszczególnych wierzycieli.

(...) Bank Spółdzielczy w dniu 29 stycznia 2020r. wystawił zaświadczenie, z którego wynikało, że powodowie posiadają zobowiązania z tytułu umowy kredytowej nr (...) z dnia 20 września 2013 r., w przypadku całkowitej spłaty zobowiązania bank wyda zgodę na wykreślenie hipoteki umownej do kwoty 108.800 zł.

Pismem z dnia 06 maja 2020 r. pozwany zwrócił się do (...) Banku Spółdzielczego Oddział w O. o podanie aktualnego salda do spłaty całości zobowiązania powodów wynikającego z umów: nr (...) z dnia 06 maja 2015 r., nr (...)/O./15 z dnia 30 czerwca 2015 r., nr (...) z dnia 11 lutego 2016 r. W tym samym dniu bank poinformował, że zadłużenie z tytułu kredytów wynosi odpowiednio: 9.554,71 zł, 13.500 zł, 7.600 zł. W dniu 07 maja 2020 r. bank w związku ze spłatą długu z tytułu udzielonych ww. kredytów zezwolił na wykreślenie hipoteki umownej do kwoty 620.330 zł.

Pismami z dnia 27 lutego 2020 r. pozwany zwrócił się do (...) Bank (...) S.A. o podanie aktualnego salda do spłaty całości zobowiązań wynikających z: umowy kredytu inwestycyjnego z dnia 30 grudnia 2008 r., umowy o kredyt w rachunku bieżącym z dnia 07 kwietnia 2010 r., umowy kredytu z dnia 15 czerwca 2009 r.

W dniu 06 maja 2020 r. wpłynęło do pozwanego oświadczenie J. Z. w którym wyraził zgodę na wykreślenie hipoteki w związku z wygaśnięciem wierzytelności.

( dowód: zaświadczenie w (...) Banku Spółdzielczego z dnia 28 stycznia 2020r. k. 99, zezwolenie z dnia 4 lutego 2020r. - k. 100, pismo z dnia 6 maja 2020r. k. 101, zezwolenie z dnia 7 maja 2020r. k. 102, zaświadczenie z dnia 6 maja 2020r. k. 103, korespondencja pozwanego z (...) S.A.: 3 pisma z dnia 27 lutego 2020r. k. 106, 2 e-maile z dnia 27 lutego 2020r. k. 107-108, pismo z dnia 14 października 2020r. k. 109, korespondencja pozwanego z (...) S.A.: pismo z dnia z dnia 6 maja 2020r. k. 110, pismo z dnia 14 października 2020r. k. 111, oświadczenie J. Z. z datą wpływu 6 maja 2020r. k. 112, przesłuchanie powoda – k. 138-138 v.)

Po przeniesieniu prawa własności nieruchomości, pozwany dokonał zapłaty ceny jej sprzedaży w terminach:

- 29 stycznia 2020r. - zapłata na rzecz (...) — (...) Banku Spółdzielczego w P. (kwota 41.897,37 zł),

- 30 stycznia 2020r. zapłata na rzecz (...) Banku Spółdzielczego w P. (kwota 2,97 zł),

- 27 lutego 2020r. - zapłata na rzecz J. Z. (kwota 300.000,00 zł);

- 04 marca 2020r. zapłata na rzecz (...) Bank (...) S.A. (kwoty: 500.039,96 zł, 38.934,80 zł i 392.377,14 zł);

- 09 marca 2020r. - zapłata na rzecz Bank (...) S.A. (kwota 401.510,64 zł);

- 6 maja 2020r. - zapłata na rzecz (...) Banku Spółdzielczego Oddział w O. (kwoty: 9.554,71 zł, 7.600 zł i 13.500,00 zł),

- 7 maja 2020r. - zapłata na rzecz powodów (kwota 6.348.022,11 zł).

( okoliczność bezsporna, ponadto dowód: wydruk przelewów (...) na rzecz wierzycieli powodów, potwierdzenia realizacji przelewów k. 46-47, k. 89-98).

Pozwany pismami z dnia 18 marca 2020r., 3 kwietnia 2020r. 20 maja 2020r. oraz z 9 września 2020r. wzywał powodów do wydania nieruchomości. Powodowie wydali pozwanemu nieruchomości w dniu 18 września 2020r.

( dowód: pisma pozwanego o wydanie nieruchomości wraz z potwierdzeniami nadania k. 76-78, k. 79-80, k. 81-83, k. 4-87 protokół zdawczo odbiorczy z dnia 18 września 2020r. k. 88).

Sąd Okręgowy w O. wyrokiem z dnia 06 lipca 2020 r. ustalił, że umowa sprzedaży, do jakiej doszło między stronami w wyniku złożenia przez pozwanego oświadczenia z dnia 31 grudnia 2019 r., sporządzonego w formie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej notariusza M. M. (rep. A numer (...)), o wykonaniu prawa pierwokupu nieruchomości rolnych stanowiących przedmiot warunkowej umowy sprzedaży z dnia 17 października 2019 r., zawartej w Kancelarii Notarialnej notariusza M. S. (rep. A. nr (...)), obejmuje swoją treścią zmianę dokonaną na podstawie aneksu do warunkowej umowy sprzedaży, zawartego w dniu 18 listopada 2019 r. w Kancelarii Notarialnej notariusza M. S. (rep. A. nr (...)).

(dowód: wyrok – k. 399 akt (...)

Pismem z dnia 30 września 2020r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 166.813,61 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie od uiszczonych należności za nabycie nieruchomości.

( dowód: wezwanie do zapłaty k. 41,-42).

Pozwany pismem z dnia 7 października 2020r. odmówił zapłaty kwoty wskazanej w wezwaniu do zapłaty.

(dowód: pismo – k. 43)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego należy uznać, iż powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, które nie były wzajemnie kwestionowane, zaś fakty, dla których wykazania były przedkładane w zdecydowanej większości pozostawały pomiędzy stronami bezsporne. Ponadto Sąd uwzględnił zeznania powoda w zakresie, w którym znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Powód potwierdził, że otrzymał od pozwanego wezwanie do przedłożenia aktualnych zaświadczeń o wysokości zobowiązania sprzedających, jednakże nie przedłożył żądanych dokumentów, albowiem w jego ocenie wszystkie informacje były zawarte w akcie notarialnym – warunkowej umowy sprzedaży.

Zasadniczą kwestią było zatem ustalenie, czy w świetle ustalonych w sprawie okoliczności, pozwany pozostawał w opóźnieniu z zapłatą ceny nabycia nieruchomości.

W ocenie Sądu zasługuje na podzielenie argumentacja przedstawiona przez pozwanego, że terminy spłaty poszczególnych zobowiązań związane były z uzyskaniem przez pozwanego wymaganych zaświadczeń o stanie zadłużenia.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Stosownie do art. 600 § 1 k.c. przez złożenie oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, dochodzi do skutku umowa sprzedaży tej samej treści, co umowa zawarta przez zobowiązanego z osobą trzecią. W § 6 aktu notarialnego z dnia 17 października 2019 r warunkowej umowy sprzedaży, strony ustaliły m.in, że cenę sprzedaży kupujący zobowiązują się zapłacić częściowo na rachunki techniczne banków wskazane w zaświadczeniach o aktualnym stanie zadłużenia sprzedających. W ww. akcie notarialnym zostały wskazane wysokości poszczególnych zobowiązań powodów wobec: (...) Banku Spółdzielczego według stanu na dzień 11 października 2019 r., (...) S.A. według stanu na 15 października 2019 r., (...) S.A. według stanu na dzień 10 października 2019 r.

Jednakże powyższa okoliczność nie uzasadnia przyjęcia, iż w przypadku skorzystania z prawa pierwokupu, pozwany winien uiścić kwoty w takich samych wysokościach, co w umowie warunkowej, tym bardziej, że już w § 6 umowy warunkowej sprzedaży nieruchomości (k. 22v.) wyraźnie wskazano, iż kupujący zobowiązują się zapłacić cenę częściowo na rachunki techniczne banków wskazane w zaświadczeniach o aktualnym stanie zadłużenia. Już z samej natury umów kredytowych wynika, iż są one z reguły spłacane w comiesięcznych ratach, zatem zadłużenie kredytobiorców może ulegać zmianie. Ponadto w przypadku kredytu odnawialnego zawartego z (...) S.A. zadłużenie mogło ulegać zmianie w zakresie limitu kredytowego w wysokości 508.000 zł. W umowie brak było informacji, która świadczyłaby, że w okresie pomiędzy zawarciem umowy warunkowej sprzedaży, a datą przeniesienia własności nieruchomości wysokość zobowiązań powodów względem wierzycieli nie ulegnie zmianie. Tym samym uzasadnione było postępowanie pozwanego, zmierzające do ustalenia, w jakiej wysokości powinien on uiścić należności na rzecz poszczególnych banków w dacie realizacji płatności. Koniecznym było również dokonanie sprawdzenia, czy zobowiązania uiszczane na rachunki techniczne banków w ogóle istnieją na dzień uiszczania ceny nabycia.

Ponadto w akcie notarialnym zostało zawarte jedynie oświadczenie sprzedających, że J. Z. zobowiązał się akcie notarialnym - rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży wyrazić zgodę na wykreślenie hipoteki po zapłacie na jego rachunek kwoty 300.000 zł (nie podano numeru rachunku) tytułem zwrotu ceny sprzedaży z tytułu przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 05 marca 2012 r. Pozwany zatem nie dysponował oświadczeniem wierzyciela hipotecznego - J. Z., ani też numerem rachunku bankowego, na który ma nastąpić zwrot kwoty 300.000 zł.

Powodowie we wskazanym zakresie winni współdziałać z pozwanym, czego jednakże w niniejszej sprawie nie uczynili, pomimo wezwania pozwanego do złożenia zaświadczeń o aktualnym stanie zadłużenia i pisma od J. Z.. Tym samym pozwanemu nie można zarzucić, aby pozostawał w opóźnieniu w realizacji płatności. Pozwany nie mógł bowiem jednie na podstawie informacji zawartych w warunkowej umowie sprzedaży, spełnić zobowiązana na rzecz banków, nie miał bowiem wiedzy jaka jest aktualna wysokość zobowiązania.

Niewątpliwie okres opóźnienia, za który przysługują odsetki, wyznacza wymagalność roszczenia, czyli chwila, w której świadczenie powinno być spełnione. Zgodnie z § 6 aktu notarialnego cenę sprzedaży w kwocie 8.054.339.70 zł, kupujący zobowiązali się zapłacić częściowo na rachunki techniczne banków wskazane w zaświadczeniach o aktualnym stanie zadłużenia oraz na rachunek J. Z., natomiast pozostałą kwotę na rachunek sprzedających w dniu zawarcia umowy przeniesienia prawa własności nieruchomości, Konstrukcja roszczenia odsetkowego za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego jest oparta na założeniu, iż w chwili powstania obowiązku świadczenia dłużnik musi znać rozmiar świadczenia, które ma spełnić. Pozwany w chwili złożenia oświadczenia o skorzystaniu z prawa pierwokupu nie dysponował zaświadczeniami banków o aktualnym stanie zadłużenia powodów, nie dysponował również numerem rachunku bankowego J. Z.. Zatem należy przyjąć, że pozwany nie pozostawał w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia na rzecz powodów. Po uzyskaniu dokumentów od wierzycieli sprzedających, pozwany dokonał spłaty zobowiązań.

Podkreślić należy, że w aneksie z dnia 18.11.2019 r. ustalono, że wszelkie plony rolne powstałe z obsiewu nieruchomości dokonanego przez powodów przed sprzedażą będą należały do nich i poniosą oni koszty związane z ich zbiorem, a zebranie plonów nastąpi nie później niż do 15.09.2020 r. Powyższe postanowienie nie spowodowało zmiany obowiązku daty wydania nieruchomości, a jedynie umożliwiało sprzedającym zebranie plonów z zasiewów, których dokonali przed zawarciem umowy. Zatem powodowie mieli obowiązek wydania nieruchomości zgodnie z § 7 ust. 1 warunkowej umowy sprzedaży tj. w dniu zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży po zarachowaniu całej ceny sprzedaży.

Z tych przyczyn na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w pkt I wyroku,

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca jest zobowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Pozwany poniósł koszty procesu: wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 5400 zł. Dlatego też, zasądzono od powodów na rzecz pozwanego kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Ewa Oknińska