Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2013 r. w Krakowie

sprawy z wniosku J. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w N.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji wnioskodawczyni J. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu Wydziału IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 24 maja 2012 r. sygn. akt IV U 346/12

o d d a l a apelację.

Sygn. akt III AUa 1021/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 maja 2012 r. Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie J. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. z dnia 6 lutego 2012 r. przeliczającej jej emeryturę od dnia 1 grudnia 2011 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawczyni J. W., ur. (...), od dnia 5 czerwca 2005 r. pobierała wcześniejszą emeryturę ustaloną decyzją organu rentowego z dnia 21 czerwca 2005 r. w oparciu o art. 46 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.). Do ustalenia wysokości tej emerytury organ rentowy przyjął 32 lata i 5 miesięcy okresów składkowych oraz 3 lata i 7 miesięcy okresów nieskładkowych oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wysokości 121,12%, obliczony z 10 lat kalendarzowych (tj. od 1994 r. do 2003 r.), a kwotę bazową w wysokości 1.903,03 zł. Kolejną decyzją z dnia 25 czerwca 2010 r. organ rentowy przyznał wnioskodawczyni emeryturę od dnia 5 czerwca 2010 r. z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przy czym świadczenie to zostało zawieszone jako świadczenie mniej korzystne i wnioskodawczyni nadal pobiera emeryturę ustaloną w oparciu o art. 46 cytowanej ustawy.

Ustalił dalej Sąd Okręgowy, że w dniu 27 września 2010 r. wnioskodawczyni wystąpiła o przeliczenie emerytury z zastosowaniem przepisu art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ponownego ustalenia podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej z daty złożenia wniosku), ale otrzymała odmowną decyzję z dnia 16 listopada 2010 r. Na skutek odwołania wnioskodawczyni wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2011 r. Sąd Okręgowy w Nowym Sączu (do sygn. akt IV U 32/11) zmienił tą decyzję i przeliczył jej emeryturę od dnia 1 września 2010 r., przyjmując do jej obliczenia w zakresie części socjalnej kwotę bazową obowiązującą w tej dacie. Jednakże wyrokiem z dnia 28 września 2011 r. Sąd Apelacyjny w Krakowie (do sygn. akt III AUa 886/11) zmienił powyższy wyrok i oddalił odwołanie. Sąd Apelacyjny uznał bowiem, że w przypadku wnioskodawczyni nie ma możliwości przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, gdyż ma on zastosowanie do wyliczenia emerytury powszechnej (art. 27 powołanej ustawy), której podstawę wymiaru stanowi zwaloryzowana podstawa wymiaru ustalonej uprzednio renty z tytułu niezdolności do pracy (art. 21 ust. 1 pkt 1 tej ustawy) lub wcześniejszej emerytury (art. 21 ust. 2 pkt 1 tej ustawy), w sytuacji gdy po nabyciu prawa do świadczenia zainteresowany był ubezpieczony co najmniej przez 30 miesięcy. Tymczasem wnioskodawczyni w związku z osiągnięciem w 2010 r. 60 lat, nie nabyła prawa do emerytury powszechnej na mocy art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, albowiem jest ona przewidziana dla ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.

Ustalił też Sąd Okręgowy, że w dniu 30 grudnia 2011 r. wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o przeliczenie emerytury przedkładając zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za lata 2006-2011. W wyniku rozpoznania tego wniosku organ rentowy zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 6 lutego 2012 r. przeliczył wnioskodawczyni emeryturę. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto przeciętna podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych (tj. z lat 1994-2003) ustalając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru na poziomie 121,12%. Podstawa wymiaru została obliczona poprzez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru (121,12%) oraz kwoty bazowej (1.903,03 zł) i wyniosła 2.304,95 zł. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto 36 lat, 11 miesięcy i 14 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 2 miesiące i 23 dni okresów nieskładkowych. Kolejną decyzją z tej samej daty organ rentowy przeliczył wnioskodawczyni emeryturę w oparciu o art. 108 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przyjmując jako podstawę obliczenia świadczenia kwotę zewidencjonowanych składek po dniu ustalenia prawa do emerytury podzielonych przez średnie dalsze trwanie życia w dniu złożenia wniosku o przeliczenie emerytury. Po takim przeliczeniu emerytura wnioskodawczyni wyniosła 1.567,44 zł i została zawieszona jako świadczenie mniej korzystne.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżoną decyzją organ rentowy dokonał przeliczenia emerytury wnioskodawczyni – zgodnie z jej wnioskiem – jedynie poprzez doliczenie dodatkowego stażu pracy. Natomiast wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, kwota bazowa oraz podstawa wymiaru emerytury nie uległy zmianie w stosunku do decyzji o przyznaniu świadczenia. Tymczasem w odwołaniu wnioskodawczyni, nie kwestionując stażu ubezpieczeniowego ustalonego w zaskarżonej decyzji, domagała się przeliczenia świadczenia z zastosowaniem nowej kwoty bazowej z art. 53 i art. 19 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, powołując się w tym zakresie na wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu w sprawie do sygn. akt IV U 32/11. Żądanie to, w ocenie Sądu Okręgowego, nie mogło być uwzględnione, albowiem przeliczenie świadczenia, polegające na doliczeniu stażu ubezpieczeniowego, nie dokonuje zmian odnośnie kwoty bazowej przyjętej do obliczenia wysokości świadczenia. Sąd Okręgowy stwierdził też, że przedmiotem jego oceny w niniejszym postępowaniu nie mogły być okoliczności podnoszone przez wnioskodawczynię, a dotyczące m.in. prawidłowości wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 września 2011 r. To treść odwołania wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenie sądu, a takie zarzuty nie dotyczą przedmiotu rozstrzygnięcia zaskarżonej decyzji organu rentowego z dnia 6 lutego 2012 r. Ponadto kwestia przeliczenia emerytury wnioskodawczyni z zastosowaniem art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS była już przedmiotem oceny w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Nowym Sączu zakończonym wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2011 r. oraz Sądu Apelacyjnego w Krakowie zakończonego wyrokiem dnia 28 września 2011 r., w którym Sąd Apelacyjny prawomocnie potwierdził, że wnioskodawczyni nie spełnia przesłanek do przeliczenia świadczenia z nową kwotą bazową na podstawie art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Kwestionowanie tego rozstrzygnięcia jest obecnie niedopuszczalne. Ponadto Sąd Okręgowy zauważył, że kolejną decyzją z dnia 6 lutego 2012 r. organ rentowy dokonał przeliczenia emerytury powszechnej wnioskodawczyni na podstawie art. 108 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale świadczenie ustalone tą decyzją zostało zawieszone, jako mniej korzystne dla wnioskodawczyni od dotychczas przyznanej emerytury. W konsekwencji uznał Sąd Okręgowy, że nie było podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji i odwołanie oddalił.

Apelację od wyroku Sądu pierwszej instancji wywiodła wnioskodawczyni J. W.. Zaskarżając go w całości wniosła o jego zmianę poprzez dokonanie przeliczenia jej emerytury z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej.

Apelująca powołała się ogólnie na ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.) i podniosła jedynie, że od 20 czerwca 2006 r. podjęła pracę i od tego czasu nadal podlega ubezpieczeniom społecznym. W jej ocenie przy doliczeniu stażu pracy jej emerytura winna zostać obliczona z zastosowaniem nowej kwoty bazowej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela ustalenia faktyczne i wywody prawne oraz zapadłe rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji. Wnioskodawczyni J. W. jest uprawniona zarówno do wcześniejszej emerytury (nabytej od dnia 5 czerwca 2005 r. na podstawie art. 46 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.) jak i emerytury powszechnej z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (nabytej od dnia 5 czerwca 2010 r.), przy czym dotychczas było wypłacane jej to pierwsze świadczenie, jako korzystniejsze. Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 6 lutego 2012 r. organ rentowy dokonał przeliczenia pobieranej przez wnioskodawczynię wcześniejszej emerytury przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych (tj. z lat 1994-2003) i ustalając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru na poziomie 121,12%. Do przeliczenia tego doszło na skutek wniosku J. W. z dnia 30 grudnia 2011 r., w którym domagała się ona przeliczenia świadczenia poprzez zaliczenie dodatkowych okresów zatrudnienia i przedłożyła zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za lata 2006-2011 – do ustalenia wysokości emerytury ostatecznie przyjęto 36 lat, 11 miesięcy i 14 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 2 miesiące i 23 dni okresów nieskładkowych. Skoro wnioskodawczyni nie kwestionowała przyjętego przez organ rentowy stażu ubezpieczeniowego, to trafnie Sąd pierwszej instancji uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i nie było podstaw do jej zmiany. Natomiast zarzuty apelującej dotyczące żądania obliczenia świadczenia z zastosowaniem nowej kwoty bazowej w trybie o art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – nie miały wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Przedmiotem kognicji sądu ubezpieczeń społecznych wywołanym odwołaniem od decyzji organu rentowego jest kontrola zgodności z prawem, w aspekcie formalnym i materialnym, tej zaskarżonej decyzji. Oznacza to, że zakres rozpoznania w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych musi dotyczyć przedmiotu rozstrzygnięcia decyzji organu rentowego. W zaskarżonej decyzji organ emerytalny nawet nie odniósł się do tego żądania, bowiem w ogóle tej kwestii nie rozstrzygał, co znajduje pełne uzasadnienie świetle okoliczności którą trafnie podniósł Sąd pierwszej instancji, że możliwość przeliczenia emerytury wnioskodawczyni z zastosowaniem nowej kwoty bazowej (w oparciu o art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) była już przedmiotem rozstrzygnięcia w postępowaniu zakończonym prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 września 2011 r. (do sygn. akt III AUa 886/11), którym Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 5 kwietnia 2011 r. (do sygn. akt IV U 32/11) i oddalił odwołanie. Sąd Apelacyjny stwierdził, że nie ma możliwości przeliczenia emerytury wnioskodawczyni z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej w oparciu o art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, albowiem przepis ten ma zastosowanie do wyliczenia emerytury powszechnej (tj. na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, co wynika już z tytułu Rozdziału 4 tej ustawy – „Ustalenie wysokości emerytur, o których mowa w art. 27-50e”), której podstawę wymiaru stanowi zwaloryzowana podstawa wymiaru ustalonej uprzednio renty z tytułu niezdolności do pracy (art. 21 ust. 1 pkt 1 tej ustawy) lub wcześniejszej emerytury (art. 21 ust. 2 pkt 1 tej ustawy), w sytuacji gdy po nabyciu prawa do świadczenia zainteresowany był ubezpieczony co najmniej przez 30 miesięcy. Natomiast wnioskodawczyni w związku z osiągnięciem w 2010 r. 60 lat, nie nabyła prawa do emerytury powszechnej na mocy art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, bo jest ona przewidziana dla ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., a wnioskodawczyni jest urodzona w dniu (...) Wyrok ten jest prawomocny i korzysta z powagi rzeczy osądzonej. Słusznie zauważył więc Sąd pierwszej instancji, że zgodnie z treścią art. 365 § 1 k.p.c. wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej. Nie może on być więc ignorowany zarówno przez sąd rozpoznający sprawę z zakresu ubezpieczenia społecznego jak organ rentowy. Konsekwencją tego jest niedopuszczalność ponownego badania możliwości zastosowania do emerytury wnioskodawczyni nowej kwoty bazowej w zakresie objętym prawomocnym już wyrokiem.

Natomiast wyliczenie emerytury powszechnej wnioskodawczyni nastąpiło w kolejnej decyzji w trybie art. 108 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, jednakże świadczenie to zostało zawieszone z uwagi na fakt, że było ono mniej korzystne niż dotychczas pobierana przez wnioskodawczynię wcześniejsza emerytura.

W tych okolicznościach Sąd pierwszej instancji trafnie uznał, iż działanie organu rentowego było prawidłowe i wobec tego należało odwołanie wnioskodawczyni oddalić.

Z tych względów Sad Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.

wkl. ED 21.01.13.