Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2021r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K. i J. K.

przeciwko (...)w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 3 listopada 2020 r., sygn. akt I C 245/20

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że: oddala powództwo i zasądza od M. K. na rzecz (...) w W. kwotę (...) (tysiąc osiemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu oraz zasądza od J. K. na rzecz (...) w W. kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  zasądza od M. K. na rzecz (...)w W. kwotę 1300 (tysiąc trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej;

3.  zasądza od J. K. na rzecz (...)w W. kwotę 850 (osiemset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej.

Sygn. akt XXVII Ca 293/21

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 3 listopada 2020 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie:

1.  zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. K. kwotę 5821,04 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda J. K. kwotę 5000,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 marca 2019 r. do dnia zapłaty;

3.  zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. K. kwotę 1967,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda J. K. kwotę 1067,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego oraz prawa procesowego. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od każdego z powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania w I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

Z uwagi, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., ograniczono uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała uwzględnieniu. Zarzuty apelacji skutkowały zamianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem powództwa.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w niniejszej sprawie wobec opóźnienia lotu na trasie W.- I.- A. powodowie nabyli roszczenie o odszkodowanie na podstawie art. 7 Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. (dalej rozporządzenie). W wyniku powyższego przewoźnik wypłacił powodom odszkodowanie w wysokości 600 euro dla każdego. W niniejszym postępowaniu powodowie dochodzą dalszego odszkodowania z tytułu szkody jaka została przez nich poniesiona w związku z wynajętym apartamentem oraz wypożyczonym samochodem, a także zadośćuczynienia w kwocie po 5000,00 złotych za stracony dzień urlopu.

Przechodząc do oceny roszczenia powodów, przede wszystkim podkreślić należy, iż Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zamiennie określał roszczenie powodów z tytułu utraconego dnia urlopu zadośćuczynieniem i odszkodowaniem. Ostatecznie Sąd Rejonowy stwierdził, iż zarówno kwota po 5000,00 zł oraz kwota 821,04 zł stanowić będą odszkodowanie za szkodę wynikłą ze straconego czasu i innych niedogodności związanych z opóźnieniem lotu, jak również z uszczerbkiem w majątku pasażera. Odnosząc się do powyższego przede wszystkim podkreślić należy, iż odszkodowanie i zadośćuczynienie to dwie różne formy rekompensaty poniesionych szkód. Odszkodowanie – czyli naprawienie szkody - jest rekompensatą za szkodę materialną, która ma charakter wymierny i dający się wyliczyć. Odrębną formą rekompensaty jest zadośćuczynienie, które ma zastosowanie do szkód niematerialnych, co do których kodeks cywilny używa sformułowania "doznana krzywda". Zadośćuczynienie będzie zatem rekompensować cierpienie fizyczne i psychiczne. Wobec powyższego należało uznać, iż roszczenie o zapłatę kwot po 5000,00 złotych za stracony dzień urlopu, jako roszczenie mające zrekompensować cierpienie fizyczne i psychicznie jest roszczeniem o zadośćuczynienie.

W orzecznictwie co prawda dopuszcza się taką interpretację pojęcia dalszego odszkodowania, o którym mowa w art. 12 Rozporządzenia, że pozwala ona sądowi krajowemu zasądzić, na warunkach przewidzianych w konwencji w sprawie ujednolicenia niektórych zasad dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego lub w prawie krajowym, odszkodowanie z tytułu poniesionej szkody, w tym krzywdy, w związku z niewykonaniem umowy przewozu lotniczego (Wyrok TS z dnia 13 października 2011 r. C-83/10). Niemniej jednak w naszym porządku krajowym zadośćuczynienie z tytułu odpowiedzialności umownej jest zasadniczo niedopuszczalne, albowiem z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można domagać się jedynie odszkodowania (naprawienia szkody materialnej, a nie niematerialnej - krzywdy). Możliwość taką dopuszczono (jako wyjątek od zasady) na gruncie tzw. odpowiedzialności za zmarnowany urlop (Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2010 III CZP 79/10), a obecnie po wejściu w życie ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych jest ustanowiona wprost możliwość zadośćuczynienia. Racje miał jednak skarżący, iż przedmiotowy przelot samolotem nie podpada jednak, wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego, pod zakres definicji imprezy turystycznej zawarty w tej ustawie. Poza tym strona powodowa nawet nie powoływała się na taką podstawę prawną swojego żądania. Zgodzić się należy z apelującym, iż zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt. 2 ww. ustawy przez imprezę turystyczną należy rozumieć połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji, spełanijący warunki, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. Tym samym zakup samego biletu lotniczego nie jest tożsamy z zawarciem umowy o udział w imprezie turystycznej. Sąd Okręgowy w całości wiec podziela twierdzenia apelacji, iż ustawa ta w okolicznościach niniejszej sprawy nie znajdzie zastosowania.

Nawet jednak gdyby uznać, że zadośćuczynienie jest możliwe do zasądzenia w tej kategorii spraw (co nie jest nie do przyjęcia, jak wykazano wyżej na podstawie art. 12 Rozporządzenia), to i tak należało by uznać, że strona powodowa w żaden sposób nie wykazała poziomu swojej krzywdy. W tym zakresie powodowie ograniczyli się jedynie do kilku bardzo ogólnych twierdzeń w uzasadnieniu pozwu, a także w oświadczeniach złożonych pisemnie. Podkreślić również należy, iż oświadczenia te w żaden sposób nie zastępują dowodu z przesłuchania, podczas gdy oczywistym jest, że w sprawach o zadośćuczynienie choćby przesłuchanie strony jest w zasadzie niezbędne, jak również wszelka inna inicjatywa dowodowa jest wysoce pożądana. Tymczasem powodowie reprezentowani przez fachowego pełnomocnika nie wykazali w tym kierunku żadnej inicjatywy dowodowej. Odnosząc się zaś jedynie do twierdzeń pozwu, konieczność nieplanowanego postoju oraz noclegu w W. (zapewnionego i opłaconego przez pozwanego) trwającego jeden dzień oraz czekania na następny lot nie można poczytywać za krzywdę wycenioną na kwotę łącznie aż 10 000,00 zł. Nie ulega wątpliwości Sądu Okręgowego, iż wszystkie niedogodności związane z odwołanym lotem, zarówno fizyczne jak i psychiczne uznać należy za krzywdę, jednakże w ocenie Sądu wypłacona już kwota 1200 euro w pełni te krzywdę rekompensuje.

Odnosząc się zaś do roszczenia z tytułu szkody jaka została poniesiona w związku z wynajętym apartamentem oraz wypożyczonym samochodem wskazać należy, iż powodowie reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika w żaden sposób nie udowodnili wysokości swojego roszczenia. Zgodzić się należy z apelującym, iż z samych dokumentów dołączonych do pozwu tj. potwierdzenia rezerwacji hotelu oraz najmu samochodu nie wynika, iż koszty te zostały faktycznie poniesione we wskazanej tam wysokości. Ponadto, jak wynika wprost z przedłożonego dokumentu potwierdzającego rezerwację noclegu powodowie mogli anulować do dnia 27 grudnia 2018 r. godz.18:00 rezerwacje, nie ponosząc żadnych kosztów. Zaznaczyć należy, iż z oświadczeń samych powodów jak i twierdzeń zawartych w pozwie nie wynika, aby powodowie próbowali dokonać modyfikacji rezerwacji, co niewątpliwie można było wykonać poprzez aplikacje w każdym smartphonie lub po prostu poprzez zatelefonowanie do hotelu oraz wypożyczalni. Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy podziela również stanowisko skarżącego, iż zakup przez powodów samych biletów lotniczych u pozwanego nastąpił w oderwaniu od rezerwacji hotelu i samochodu. Wobec faktu, iż podróż jako całość została zorganizowana przez powodów to na nich spoczywa ryzyko poniesionych szkód w związku z niewykorzystaniem opłaconej rezerwacji.

Tym samym biorąc pod uwagę, iż strona powodowa nie zdołała wykazać, iż poniosła szkodę i krzywdę przewyższającą przyznane jej zryczałtowane odszkodowanie, które co do zasady zawiera w sobie rekompensatę za wszelkie niedogodności związane z opóźnionym , bądź odwołanym lotem żądanie pozwu uznać należało za niezasadne.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał apelację pozwanego za zasadną w całości i zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., oddalając powództwo. Konsekwencją wydania orzeczenia reformatoryjnego w całości była zmiana rozstrzygnięcia także w przedmiocie kosztów postępowania za I instancję. Kosztami procesu obciążono zatem powodów zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu określoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na koszty zasądzone od powoda M. K. złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu z dnia wniesienia pozwu wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Na koszty zasądzone od powoda J. K. złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu z dnia wniesienia pozwu.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Na wysokość kosztów w instancji odwoławczej zasądzonych od powoda M. K. złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone zgodnie z § 2 pkt 4 w zw. z § 10 pkt. 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu z dnia wniesienia pozwu oraz połowa opłaty od apelacji w wysokości 400,00 złotych. Na wysokość kosztów w instancji odwoławczej zasądzonych od powódki J. K. złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 w zw. z § 10 pkt. 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu z dnia wniesienia pozwu oraz połowa opłaty od apelacji w wysokości 400,00 złotych.