Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2021 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy T.

przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu z siedzibą w W.

o ustalenie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie

z dnia 30 lipca 2019 r., sygn. akt I C 1127/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W. na rzecz Gminy T. kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej.

Sygn. akt V Ca 2355/19

UZASADNIENIE

Biorąc pod uwagę, że Sąd II instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, ani nie zmienił ustaleń faktycznych Sądu I instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń, Sąd Okręgowy na podstawie art. 387 § 2 ¹ k.p.c. zważył, co następuje:

Apelację uznać należy za bezzasadną, a podniesione w niej zarzuty nie mogły skutkować zmianą zaskarżonego orzeczenia. Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne zarówno dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, jak również prawną ocenę tych ustaleń wskazaną w pisemnych motywach orzeczenia.

Prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, że po stronie Gminy T. nie zaistniał obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC dotyczącego pojazdu marki V. o numerze rejestracyjnym (...) od chwili wejścia w jego posiadanie do chwili jego demontażu.

Z art. 23 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wynika obowiązek zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Przepis ten został skonkretyzowany w art. 29 ww. ustawy poprzez określenie terminu, w jakim obowiązek ten powinien być spełniony. Stosownie do ust. 1 pkt 1 ww. przepisu posiadacz pojazdu jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych najpóźniej w dniu rejestracji pojazdu mechanicznego, z wyjątkiem pojazdów historycznych, ale nie później niż z chwilą wprowadzenia pojazdu do ruchu.

W świetle powyższych przepisów, nie można pominąć okoliczności w jakich doszło do nabycia przedmiotowego pojazdu przez powodową gminę. Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, nabycie to nastąpiło w trybie art. 50a ustawy prawo o ruchu drogowym z uwagi na porzucenie pojazdu przez poprzedniego właściciela i w związku z tym wyzbyciem się przez niego własności. W konsekwencji nabycie ww. samochodu przez stronę powodową nastąpiło z mocy prawa i miało charakter pierwotny. Gmina nabyła nowe prawo, nie związane w żaden sposób z prawem, które przysługiwało osobie uprzednio uprawnionej. Zgodnie zaś z ustaloną w doktrynie prawa instytucją pierwotnego nabycia prawa własności nowy właściciel nie uzyskuje prawa, jakie przysługiwało dotychczasowemu właścicielowi, gdyż jego prawo jest niezależne od prawa poprzednika. Sąd Okręgowy zgadza się zatem z poglądem wyrażonym przez Sąd Rejonowy, iż pojazd nabyty pierwotnie wymaga w konsekwencji uprzedniej rejestracji przed przeznaczeniem go do eksploatacji i dopiero z tą chwilą powstaje obowiązek jego ubezpieczenia. Jak wskazuje się w literaturze, w wypadku gdy pojazd jest przerejestrowywany bądź też rejestrowany ponownie po uprzednim wyrejestrowaniu go, na nowym posiadaczu ciąży obowiązek zawarcia umowy najpóźniej w dniu rejestracji bądź też przed ponownym wprowadzeniem go do ruchu na drogę publiczną (D. Maśniak [w:] Komentarz do ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych [w:] Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Tom I, Komentarz, wyd. II, red. M. Serwach, Warszawa 2010, art. 29.). Obowiązek ten nie powstaje zaś w przypadku braku wprowadzenia tak nabytego pojazdu do ruchu.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że strona powodowa nie dokonała przerejestrowania pojazdu, ani też nie wprowadziła rzeczonego pojazdu do ruchu.

Ponadto w ocenie Sądu Okręgowego uznaniu, że w sytuacji jak ta, która miała miejsce w niniejszej sprawie, Gmina wykonująca nałożone na nią ustawą obowiązki, zobowiązana jest do zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdu porzuconego, zupełnie niezdatnego do dalszej eksploatacji, przeznaczonego do kasacji z uwagi na znaczne uszkodzenia i zdekompletowanie oraz nieposiadanie jakiejkolwiek wartości użytkowej, sprzeciwiają się również względy celowościowe. Jak stanowi art. 35 ww. ustawy, ubezpieczeniem z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie ochrony ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Uznać należy zatem, że w przepisie tym mowa o pojazdach, które mogą uczestniczyć w ruchu. Przedmiotowy pojazd niewątpliwie nie nadawał się do eksploatacji, niemożliwe było nawet jego uruchomienie. Od chwili nabycia go przez powoda, pojazd ten składowany był na parkingu strzeżonym i nie uczestniczył w ruchu drogowym. W tym miejscu podkreślenia wymaga, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 04 września 2018 r. w sprawie sprawa C‑80/17 orzekł, że „pojazd, który jest zarejestrowany, a zatem nie został wycofany z ruchu w sposób zgodny z prawem, i który jest zdolny do jazdy, odpowiada pojęciu »pojazdu« w rozumieniu art. 1 pkt 1 [dyrektywy 72/166], w związku z czym nie przestaje podlegać obowiązkowi ubezpieczenia określonemu w art. 3 ust. 1 tej dyrektywy”. W sytuacji faktycznej jaka miała miejsce w niniejszej sprawie, pojazd nie nadawał się do eksploatacji ze względu na swój stan techniczny, co nie było przedmiotem sporu między stronami.

Mając powyższe na uwadze, za chybione należało uznać zarzuty dotyczące naruszenia art. 23 ust. 1, art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

Rozstrzygnięcie w zakresie kosztów procesu w instancji odwoławczej zostało wydane w oparciu o treść art. 98 § 1 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika strony powodowej obliczone na podstawie § 2 pkt. 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804), według stanu na dzień wniesienia apelacji.