Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2019 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Sałaj - Alechno

Protokolant: Monika Szczegot

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2019 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. W. (1)

przeciwko E. O.

o zapłatę

I. oddala powództwo;

II. zasądza od A. W. (1) na rzecz pozwanej E. O.

kwotę 3.617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem

zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 1308/18

UZASADNIENIE

do wyroku z dnia 26 marca 2019 roku

Pozwem z dnia 15 czerwca 2014 roku (k.5) A. W. (1) prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...) wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, że E. O. ma zapłacić na jej rzecz kwotę 110.700,00 zł tytułem opłaty rocznej za najem wskazanych w pozwie lokali wraz z ustawowymi odsetkami, co do kwot: 59.040,00 zł od dnia 1 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty, 51.660,00 zł od dnia 8 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty oraz koszty procesu. W uzasadnieniu wskazała, że dochodzi roszczeń z tytułu dwóch, niezapłaconych faktur za roczny czynsz najmu dwóch lokali położonych w budynku przy ulicy (...) w miejscowości K..

Nakazem zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 22 lipca 2014 roku (k.7v.), Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny nakazał pozwanej E. O., aby zapłaciła na rzecz powódki A. W. (1) kwotę 110.700,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi, od kwoty 59.040,00 zł od dnia 1 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty i od kwoty 51.660,00 zł od dnia 8 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1 384,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sprzeciwem od nakazu zapłaty z dnia 23 marca 2015 roku (k.15v), pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu oraz o przekazanie sprawy do sądu właściwego miejscowo i rzeczowo, tj. Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie. Pozwana nie uznała żądań pozwu. Podniosła, iż wystawione faktury dotyczyły zapłaty za wynajem lokalu za okres 12 miesięcy w 2013 r, a więc okresu, który miał dopiero nadejść, a także że powódka nie mająca tytułu prawnego do nieruchomości nie mogła takich faktur wystawić. Wskazała, iż w dacie podpisywania umowy nie prowadziła działalności gospodarczej, a wskazane faktury miały być rozliczone w ramach spółki z o.o , którą mieli zawiązać na początku 2013 roku A. W. (1), A. W. (2) i pozwana. Podała, że przedmiot najmu nigdy nie został jej wydany, a umowa została zawarta jedynie dla pozoru celem poprawienia wyniku finansowego sklepu (...) na koniec 2012r. Nadto pozwana podniosła , iż wierzytelność powyższą powódka zbyła na rzecz Kancelarii (...) ‘’ S.A. w Ł..

Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny postanowił stwierdzić skuteczne wniesienie sprzeciwu oraz utratę mocy nakazu zapłaty w całości, a także postanowieniem z dnia 8 czerwca 2015 roku przekazał sprawę do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie. (k. 24, k. 35)

W piśmie przygotowawczym z dnia 15 stycznia 2016 roku (k. 44) powódka wniosła o uznanie sprzeciwu od nakazu zapłaty za bezzasadny oraz przeprowadzenie dowodów z dokumentów tj. umowy najmu lokalu pomiędzy A. W. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) A. W. (1) a A. W. (2), oświadczenia E. O. o uznaniu długu i wezwania do zapłaty.

Postanowieniem z dnia 29 czerwca 2016r. pełnomocnik powódki został zobowiązany do wykazania legitymacji czynnej w zakresie dochodzonego powództwa. W odpowiedzi na powyższe powódka złożyła umowę cesji z dnia 12 marca 2014r. oraz umowę cesji zwrotnej z dnia 13 maja 2014r. (k. 83-86).

Na rozprawie przeprowadzonej w dniu 21 lutego 2019 roku (k.172), pełnomocnik powódki podtrzymał swoje dotychczasowe powództwo, zaś pełnomocnik pozwanej wniósł o zobowiązanie pełnomocnika powódki do złożenia dowodu uiszczenia podatku dochodowego i podatku VAT od wystawionych faktur. Podniósł, iż umowa została zawarta dla pozoru, gdyż strony nigdy nie miały woli jej wykonania zgodnie z treścią. Nadto A. W. (2) uzyskał od pozwanej oświadczenie o uznaniu długu jedynie w celach podatkowych .

Do zamknięcia przewodu sądowego, stanowiska stron pozostały niezmienione.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 listopada 2011 roku pomiędzy A. W. (2) (...) a A. W. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) została zawarta umowa najmu lokalu użytkowego położonego w K. przy ulicy (...), zgodnie z którą A. W. (2) jako właściciel lokalu oddał A. W. (1) do używania lokal użytkowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej (z przeznaczeniem na sklep) oraz podwynajmu na rzecz innych podmiotów / umowa najmu k. 48-49 /. A. W. (2) i A. W. (1) od dnia 21 września 2002 r. pozostają w związku małżeńskim.

A. W. (1) i E. O. poznały się w szpitalu w 2004 roku i od tego czasu zaczęły utrzymywać kontakty towarzyskie. W dniu 31 grudnia 2012 roku w Sylwester strony spotkały się w domu powódki celem zawarcia umowy podnajmu dwóch pomieszczeń znajdujących się na parterze i na piętrze domu przy ulicy (...) w K.. W spotkaniu uczestniczył mąż powódki, który podpisał się pod obiema umowami najmu, zamiast A. W. (1) . Zgodnie z zapisami umowy pozwana miała prowadzić w pomieszczeniach działalność: magazynową (pomieszczenie na parterze) oraz biurową (pomieszczenie na 1 piętrze). E. O. zobowiązała się zapłacić wynajmującemu czynsz za najem z góry za cały rok w wysokości odpowiednio 42.000 zł netto i 48.000 zł netto. Czynsz miał być zapłacony na podstawie otrzymanych faktur Vat. Umowy miały zostać zawarte na okres od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. / umowa najmu lokalu magazynowego k. 50; umowa najmu lokalu biurowego k. 51 /. W rzeczywistości celem zawarcia obu umów było uzyskanie przez powódkę zdolności kredytowej poprzez wykazanie istnienia wymagalnych wierzytelności. Strony nigdy zamierzały aby pozwana prowadziła we wskazanych pomieszczeniach jakąkolwiek działalność gospodarczą. Zarówno pomieszczenie magazynowe, jak i pomieszczenie biurowe nie zostało jej wydane ( pozwana nie otrzymała kluczy do budynku ani do bramy w ogrodzeniu), a ze wskazanych pomieszczeń nadal korzystali małżonkowie W.. W pomieszczeniu na piętrze A. W. (2) w ramach swojej działalności organizował szkolenia, zaś w pomieszczeniu na dole stał stół do pin-ponga dla dzieci małżonków W.. Pozwana i A. W. (2) planowali zawiązać w 2013r. współpracę w ramach spółki z o.o i należności z tytułu umów wliczyć w koszty działalności spółki.

Tego samego dnia powódka wystawiła na rzecz pozwanej faktury VAT nr (...) ma kwotę 59 040,00 zł brutto oraz nr (...) na kwotę 51 660,00 zł brutto. Faktury podpisał mąż powódki / k. 52 i k. 53 /. Pozwana nie zapłaciła faktur. / bezsporne /

E. O. nie żądała wydania tych pomieszczeń gdyż zgodnie z ustaleniami stron nie miału zamiaru prowadzenia tam samodzielnie działalności gospodarczej . W tym samym budynku powódka prowadziła sklep / zeznania powódki k. 172 v – 173 zeznania pozwanej k. 173-174 /.

Pismem z dnia 27 lutego 2013 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 110.700,00 zł w terminie 7 dni. Pozwana własnoręcznym podpisem potwierdziła odbiór wezwania w dniu 28 lutego 2013 roku. Nadto, w dniu 10 maja 2013 roku powódka złożyła pisemne oświadczenie, iż zobowiązuje się do uregulowania całości zadłużenia wobec A. i A. W. (2) w dniu 13 maja 2013 roku. / wezwanie do zapłaty k.54, oświadczenie E. O. k. 55 /

Powódka zawarła w dniu 12 marca 2014 roku z Kancelarią (...) S.A. w Ł. umowę cesji wierzytelności wraz ze wszelkimi związanymi z nim prawami ubocznymi. Jednakże w dniu 13 maja 2014 r. podpisana została zwrotna cesja wierzytelności. / umowa cesji wierzytelności k.85, umowa zwrotnej cesji wierzytelności k. 86 /

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

W rozpoznawanej sprawie powódka dochodziła od pozwanej zapłaty kwoty 110.700,00 zł tytułem zaległych należności z tytułu najmu lokalu.

Kodeks cywilny stanowi ogólną zasadę, w myśl, której ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 kc). Każdy fakt sporny powinien być udowodniony, jeżeli ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Zgodnie, zaś z dyspozycją art. 232 kpc to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą się skutki prawne. Zatem to przede wszystkim strony powinny wskazać sądowi środki dowodowe zmierzające do wykazania prawdziwości ich twierdzeń a ocena przydatności wskazanego przez strony należy do sądu. Również ewentualne ujemne skutki nie przedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kpc) (wyrok SN z 17.12.1996 r. ICKU 45/96, OSNCP 1997, nr 6-7, poz. 76). Tak więc w rozpoznawanej sprawie to na powodzie zgodnie z art. 6 kc spoczywał ciężar wykazania wierzytelności, która mu przysługuje od pozwanej oraz jej wysokości i zasadności.

W przedmiotowej sprawie, powódka dochodziła zapłaty należności z tytułu najmu lokalu dołączając do pozwu umowę najmu lokalu biurowego, umowę najmu lokalu magazynowego oraz faktury VAT nr (...). W toku sprawy A. W. (1) zeznała, że umowy najmu zwarte pomiędzy nią, a pozwaną, jak i faktury zostały podpisane , pod pieczątka z imieniem i nazwiskiem A. W. (1) przez jej męża tj. A. W. (2) .Nie umiała wskazać dlaczego oświadczenie woli złożył zamiast niej małżonek, który nie działał jako jej pełnomocnik, co nie było nawet podnoszone, a jednocześnie nie zachodziły żadne okoliczności faktyczne , które uniemożliwiałyby jej złożenie podpisu.

R. Sąd Okręgowy, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w szczególności dowodu z przesłuchania stron ustalił, że umowy najmu nie zostały zawarte. Przedłożone w sprawie umowy z 31 grudnia 2012 r. nie potwierdzają jej zawarcia, gdyż odzwierciedlony na niej podpis powódki nie pochodzi od niej. Wskazane umowy zgodnie z ich treścią miały zostać zawarte pomiędzy A. W. (1) i E. O. . Przy zawieraniu umów były obecne A. W. (1) i E. O. a także A. W. (2). Ostatecznie oświadczenie woli w przedmiocie umów najmu zamiast powódki złożył A. W. (2) . Powódka nie umiała uzasadnić dlaczego nie złożyła podpisu pod umowami oraz dlaczego, jako A. W. (1), podpisała się jej małżonek. Wskazała: ,, Mąż podpisał za mnie umowę najmu, bo działaliśmy razem.’’ Oczywistym jest również, że A. W. (2) nie działał jako pełnomocnik powódki, ani nie był stroną tych umów. W ocenie Sądu Okręgowego inne ustalone w sprawie okoliczności nie dają podstaw do przyjęcia, że A. W. (1) oraz E. O. zawarły umowy najmu. Nie potwierdza tego treść zeznań złożonych przez strony. Powódka nie wiedziała jaką konkretnie działalność we wskazanych pomieszczeniach miała prowadzić pozwana, nie umiała wyjaśnić dlaczego pozwana nie prowadząc działalności gospodarczej zdecydowała się wynająć dwa pomieszczenia zobowiązując się do zapłaty czynszu z góry za dany rok i za stawkę zdecydowanie wyższą niż stawka z umowy z dnia 29 listopada 2011 roku zawartej pomiędzy A. W. (2) i A. W. (1). Stoi w sprzeczności z zasadami logiki twierdzenia powódki, iż pozwanej nie został wydany klucz do budynku i do bramy bo nie chciała, a podczas trwania umowy najmu przyjeżdżała na kawę, obiecując że wkrótce zapłaci. Nadto z oświadczenia o uznaniu długu wynika, iż zadłużenie pozwanej w kwocie 115.620 zł jest zobowiązaniem wobec A. i A. W. (2), co w świetle twierdzeń pozwu, że umowy zawarła powódka nie znajduje uzasadnienia. Zdaniem Sądu, w rzeczywistości pozwana oraz A. W. (2) zamierzali w 2013r. zawiązać współpracę w ramach spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i ewentualne należności z tytułu faktur wliczyć w koszty tej działalności. Tak też ustalili przed podpisaniem umowy, dlatego pozwana z uwagi na zażyłe relacje towarzyskie i nadzieję na wspólną współpracę podpisała się pod umowami najmu, jednocześnie nie zamierzając tam od stycznia 2013r. prowadzić samodzielnie działalności gospodarczej. Za powódkę, pod pieczątką z jej imieniem i nazwiskiem podpisał się A. W. (2), który decydowała we wszystkich sprawach finansowych małżonków W. Na koniec 2012r. małżonkowie W. wobec istniejącego zadłużenia aby uzyskać zdolność kredytową chcieli wykazać się istnieniem wymagalnej wierzytelności, stąd pomysł na zawarcie wskazanych umów. Zamiarem A. i A. W. (1) nie było aby w pomieszczeniach wskazanych w umowach pozwana prowadziła samodzielnie jakąkolwiek działalność gospodarczą . Pozwana również te ustalenia akceptowała.

Nawet jeśli więc uznać, iż między stronami doszło do ważnego zawarcia przedmiotowych umów, to obie umowy były pozorne.

Czym innym jest czynność prawna nieważna, a czym innym czynność nieistniejąca. Wobec uznania, iż nie doszło do zawarcia umów, Sąd nie mógł uwzględnić żądania ustalenia nieważności umowy , która nie została zawarta. Z tych względów zbędnym było bliższe odniesienie do wskazanej wady oświadczenia woli.