Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2014r.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce Wydział III

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Bożena Bielska

Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Asztemborska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 marca 2014r. w O.

sprawy z odwołania M. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 13 września 2013 r. nr (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje M. P. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 01 grudnia 2013 roku na stałe,

2.  w pozostałym zakresie odwołanie oddala,

3.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

W dniu 30.09.2013r. M. P. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z dnia 13.09.2013r., którą odmówiono mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu podniósł, że zgodnie z orzeczeniem Lekarza orzecznika ZUS jest całkowicie trwale niezdolny do pracy, dlatego nie ma możliwości podjęcia jakiegokolwiek zatrudnienia.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że odwołujący złożył w dniu 18.07.2013r. wniosek o ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy. W toku postępowania lekarz orzecznik ustalił u odwołującego całkowitą trwałą niezdolność do pracy, zaś datę powstania tej niezdolności ustalił na dzień 01.05.2013r. Organ rentowy wskazał, że odwołujący w okresie 10 lat poprzedzających datę powstania niezdolności do pracy i datę złożenia wniosku o rentę udowodnił okres ubezpieczenia wynoszący 3 lata 10 miesięcy i 16 dni, nie spełniał więc wymogu z art. 57 ust 1 pkt 2 w/w ustawy. Ponieważ zaś udowodnił okres składkowy w wysokości 29 lat 8 miesięcy i 20 dni, dlatego nie spełnia też warunków określonych w art. 58 ust. 4 w/w ustawy, a tym samym zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Z akt rentowych wynika, że M. P. w dniu 18.01.2012r. złożył wniosek o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W toku rozpoznawania tego wniosku organ rentowy skierował ubezpieczonego na badania lekarskie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 29.08.2013r. uznał M. P. za całkowicie trwale niezdolnego do pracy, a datę powstania tej niezdolności ustalił na dzień 01.05.2013r.

Odwołujący nie wniósł sprzeciwu od tego orzeczenia co oznacza, że w/w data powstania niezdolności do pracy jest wiążąca w postępowaniu sądowym. M. P. nie kwestionował jej zresztą przed Sądem.

Z akt rentowych wynika również, że wydając zaskarżoną decyzję ZUS uwzględnił odwołującemu staż pracy w wymiarze 30 lat 6 miesięcy i 26 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 29 lat 8 miesięcy i 20 dni okresów składkowych.

Wobec ustalenia daty powstania niezdolności do pracy na dzień 01.05.2013r. organ rentowy uznał, że ubezpieczony na dzień powstania niezdolności do pracy i na dzień złożenia wniosku o rentę posiada okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 3 lata 10 miesięcy i 16 dni, nie spełnia więc wymogu z art. 57 ust 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wobec faktu, iż odwołujący nie wykazał 30-letniego okresu składkowego ZUS uznał, że M. P. nie spełnia wymogów z art. 58 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W konsekwencji zaskarżoną decyzją z dnia 13.09.2013r. odmówiono odwołującemu przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu odwołanie od decyzji ZUS z dnia 13.09.2013r. jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące przesłanki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a jego niezdolność do pracy powstała w okresach przewidzianych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania. Z przepisu art. 57 ust. 2 w/w ustawy wynika, że wymogu powstania niezdolności do pracy w okresach przewidzianych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 powoływanej ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Okres ten powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej (art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2).

Zgodnie zaś z art. 58 ust. 4 przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W świetle przytoczonych przepisów skuteczność odwołania M. P. zależała od ustalenia daty powstania jego niezdolności do pracy i w dalszej kolejności od oceny czy w tej dacie i w dacie składania wniosku o rentę odwołujący spełniał wszystkie pozostałe warunki dla ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu w oparciu o orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 29.08.2013r. należy przyjąć, iż odwołujący jest trwale całkowicie niezdolny do pracy od dnia 01.05.2013r.

Ponieważ z akt rentowych odwołującego wynika, iż ostatni okres ubezpieczenia – pobieranie zasiłku dla bezrobotnych z PUP – upłynął w dniu 10.01.2012r., dlatego zostały spełnione przesłanki określone w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Warunkiem przyznania uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy jest także posiadanie odpowiedniej ilości okresów składkowych i nieskładkowych. Okresy te powinny przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub dniem powstania niezdolności do pracy.

Sąd przyjmując, że niezdolność do pracy odwołującego przypada na dzień 10.05.2013r. stwierdził, że w okresie ostatniego dziesięciolecia przed powstaniem niezdolności do pracy i przed dniem złożenia wniosku odwołujący nie posiada wymaganego okresu 5 lat składkowych i nieskładkowych. Takie stanowisko zajął też organ rentowy w zaskarżonej decyzji. Wykaz przyjętych okresów składkowych i nieskładkowych wynika z karty przebiegu zatrudnienia, znajdującej się w aktach rentowych. Były one niesporne, gdyż odwołujący nie kwestionował ich. W konsekwencji należy uznać, iż M. P. przed organem rentowym wykazał 30 lat 6 miesięcy i 26 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 29 lat 8 miesięcy i 20 dni okresów składkowych.

W toku postępowania przed Sądem M. P. złożył jednak dodatkowe dokumenty, które pozwoliły na wykazanie 30-letniego okresu składkowego, a tym samym na wykazanie warunku określonego w art. 58 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W dniu 20.12.2013r. złożył bowiem kwestionariusz osobowy pracownika Z.M. (...) w W. i kartę obiegową zwolnienia (k. 21a.s.) a dokumenty te wskazują, iż w okresie od 01.09.1970r. do 01.09.1971r. M. P. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Zakładach (...) w W..

Powyższe dokumenty Sąd doręczył pełnomocnikowi ZUS i zobowiązał do ustosunkowania się do możliwości zaliczenia okresu wynikającego z w/w dokumentów do stażu pracy.

W odpowiedzi organ rentowy w piśmie z dnia 17.01.2014r. wskazał, iż w oparciu o te dokumenty może zaliczyć do stażu pracy okres zatrudnienia w Zakładach (...) w W. i po jego zaliczeniu odwołujący spełni warunki do przyznania mu praw do renty (k. 26a.s.). Nadto wskazał, iż odwołujący w dniu 14.01.2013r. złożył do ZUS świadectwo pracy, wystawione w dniu 09.01.2014r. i wykazujące okres zatrudnienia w Zakładach (...) w W. od 01.09.1970r. do 01.09.1971r.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż M. P. wykazał, że w okresie od 01.09.1970r. do 01.09.1971r. był zatrudniony w Zakładach (...) w W.. Przestawione na te okoliczności dokumenty są bowiem wiarygodne.

Przedmiotowy okres zatrudnienia jest nowym okresem, którego odwołujący nie wskazywał w ZUS i który po raz pierwszy wskazał przed Sądem.

Po jego uwzględnieniu okres składkowy odwołującego wzrośnie do 30 lat 8 miesięcy 21 dni. Ponieważ M. P. jest całkowicie niezdolny do pracy, tym samym spełni warunki do przyznania mu prawa do renty, określone w art. 58 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ §2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję ZUS z dnia 13.09.2013r. i przyznał M. P. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 01.12.2013r. na stałe.

Sąd uznał, iż prawo do renty przysługuje odwołującemu dopiero od 1.12.2013r., tj. od miesiąca, w którym złożył dokumenty wykazujące nowy okres zatrudnienia w Zakładach (...) w W.. Dopiero bowiem wówczas wykazał 30-letni okres składkowy, pozwalający na przyznanie mu prawa do renty mimo braku 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Sąd jednocześnie uznał, iż przyznaniu renty nie stoi na przeszkodzie fakt, że data przyznania renty przypada już po wydaniu zaskarżonej decyzji. Okres zatrudnienia w Zakładach (...) w W. od 01.09.1970r. do 01.09.1971r. był bowiem bezsporny i niecelowym było przekazywanie do ZUS nowego wniosku o rentę.

Odwołanie podlegało natomiast oddaleniu w zakresie żądania przyznania renty za okres od 1.07.2013r. do 30.11.2013r., bowiem 30-letni okres składkowy M. P. wykazał dopiero w grudniu 2013r.

Stosownie do treści art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do renty, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego co do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220).

W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie zaistniały podstawy do obciążenia odpowiedzialnością organu rentowego za nieprzyznanie odwołującemu prawa do renty już na etapie postępowania przed ZUS. Dopiero przed Sądem odwołujący wykazał bowiem 30-letni okres składkowy i nastąpiło to na skutek złożenia dokumentów dotyczących okresu pracy, którego odwołujący nie wskazywał w ZUS. Z tych względów Sąd uznał, że w sprawie brak jest podstaw do obciążenia odpowiedzialnością organu rentowego.