Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2014r.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce Wydział III

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Bożena Bielska

Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Asztemborska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 marca 2014r. w O.

sprawy z odwołania E. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania E. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 5 czerwca 2012 r. nr (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

E. S. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 05.06.2012r. nr (...), odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 04.09.2008r. doznała urazu kręgosłupa, od tego momentu pomimo rehabilitacji cierpi na bóle kręgosłupa, ma trudności w chodzeniu, unoszeniu przedmiotów.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że E. S. w dniu 18.04.2012r. złożyła wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy i została skierowana na badanie lekarskie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 27.04.2012r. ustalił, że nie jest ona niezdolna do pracy. Odwołująca złożyła sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS do Komisji Lekarskiej ZUS. Także Komisja w orzeczeniu z dnia 30.05.2012r. ustaliła, że nie jest ona niezdolna do pracy. Wobec powyższego decyzją z dnia 05.06.2012r. prawidłowo odmówiono E. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

E. S. (ur. (...)) w okresie od 13.02.2011r. do 11.08.2011r. pobierała świadczenie rehabilitacyjne.

W dniu 10.04.2012r. E. S. złożyła do ZUS wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W toku jego rozpoznawania orzeczeniem wydanym przez lekarza orzecznika w dniu 27.04.2012r. ustalono, że nie jest ona niezdolna do pracy. Na skutek sprzeciwu odwołującej także Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 30.05.2012r. ustaliła, że nie jest ona niezdolna do pracy. W konsekwencji ZUS zaskarżoną decyzją z dnia 05.06.2012r. odmówił jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu odwołanie E. S. od decyzji ZUS z dnia 05.06.2012r. nie jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.Dz.U.2013.1440) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonej, która spełnia łącznie następujące przesłanki:

1.  jest niezdolna do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała we wskazanych w ustawie okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. l pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2 ustawy).

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 w/w ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS. Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu. Komisja lekarska rozpatrując sprzeciw lub zarzut wadliwości, dokonuje w formie orzeczenia oceny niezdolności do pracy i jej stopnia oraz trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy. Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (art. 14 ust. l pkt 1 oraz art.14 ust. 2a, 2e, 2f i ust 3 cytowanej ustawy).

W świetle w/w przepisów zasadniczą kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, od której zależała skuteczność odwołania E. S., było ustalenie, czy jest ona niezdolna do pracy, jeśli tak, to w jakim stopniu i jaki jest przewidywany okres trwania niezdolności oraz w jakim okresie ta niezdolność powstała.

Na okoliczność występowania niezdolności do pracy odwołującej Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu ortopedii i neurologii.

Biegli z zakresu: neurologii – W. T. i ortopedii G. K. w opinii nadesłanej w dniu 19.11.2012r., po przeprowadzonym w dniu 06.10.2012r. badaniu odwołującej oraz zapoznaniu się z dokumentacją medyczną dotyczącą stanu jej zdrowia, zdiagnozowali u niej: dyskopatię kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego i chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa piersiowego.

Zdaniem biegłych w/w schorzenia nie powodują niezdolności do pracy u odwołującej.

W uzasadnieniu biegli wskazali, że na podstawie badania podmiotowego, przedmiotowego oraz po analizie dokumentacji medycznej i akt sprawy stwierdzili u odwołującej mierne dysfunkcje kręgosłupa lędźwiowego a wykonane badania wykazały zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne (k. 30 – 31 a.s.).

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniosła E. S., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Wskazała, że w powyższej opinii są liczne uchybienia co do sposobu i metod badania: nie dołączono do dokumentacji aktualnego zaświadczenia o stanie zdrowia wydanego przez lekarza, pod którego opieką pozostaje, w opinii na podstawie badań znajdujących się w aktach ZUS wpisano jako rozpoznanie: dyskopatię kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego - podczas gdy w wyniku badania radiologicznego szyjnego odcinka kręgosłupa w dacie 14.10.2010r. nie wykazano najmniejszych nieprawidłowości, zaś jej dolegliwości związane są głównie z odcinkiem lędźwiowo-krzyżowym oraz piersiowym kręgosłupa - co znajduje też potwierdzenie w dotychczasowej dokumentacji medycznej. Odwołująca się wniosła o zobowiązanie biegłych do wyjaśnienia, na podstawie jakiego badania stwierdzono dyskopatię kręgosłupa szyjnego (k. 38 a.s.).

Biorąc pod uwagę w/w zastrzeżenia Sąd postanowieniem z dnia 06.12.2012r. dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego z zakresu ortopedii G. K. i neurologii W. T..

W opinii uzupełniającej złożonej w dniu 06.03.2013r. biegły ortopeda, odpowiadając na zarzuty E. S. wskazał, że schorzenia kręgosłupa oceniane były na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego i badań dodatkowych, biegli oparli się też na informacjach od lekarzy leczących. Wskazał, że w wywiadzie odwołująca podała dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, promieniujące do barków i pośladków oraz podała, że od 2008r. leczy się w poradni ortopedycznej z powodu dolegliwości bólowych kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego. Nadto wskazał, że w zaświadczeniu lekarskim z dnia 13.04.2011r. (k. 40 akt ZUS) specjalista neurolog wpisał w rozpoznaniu chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego a w zaświadczeniu lekarskim z dnia 15.07.2011r. reumatolog wpisał zespół bólowy kręgosłupa w przebiegu dyskopatii. Podczas pobytu w sanatorium 2010r. (k. 22 akt ZUS) stosowano zabiegi na odcinek szyjny i lędźwiowy kręgosłupa (k. 18 akt ZUS), zaś karta informacyjna z Oddziału (...) w M. ze stycznia 2012r. podaje w rozpoznaniu zespół bólowy kręgosłupa na podłożu choroby zwyrodnieniowo -dyskowej. G. K. podniósł, że biegli dysponując zaświadczeniami od specjalistów powinni napisać, iż odwołująca cierpi na zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego - a nie dyskopatię kręgosłupa szyjnego. Opis zdj. Rtg kręgosłupa szyjnego z 2010r. nie stwierdza patologii, jest jednak badaniem wcześniejszym, niż przytoczone wyżej opinie specjalistów. Biegły wskazał, że wydając opinię nie mieli podstaw kwestionować ustaleń leczących specjalistów i przesłanek, na podstawie których stawiali diagnozę (k. 47 a.s.).

Do opinii uzupełniającej zastrzeżenia ponownie wniosła odwołująca się. Podała, że opinia została wydana bez dogłębnego przeanalizowania historii choroby, wszystkich załączonych badań dodatkowych, opisów zdjęć RTG: stóp, miednicy, rąk, a także bez odniesienia się do całości opisu: MR kręgosłupa lędźwiowego, o czym świadczy nieprawidłowe wskazanie, iż podała biegłym, że leczy się w poradni ortopedycznej od 2008r. na dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego i piersiowego, gdy tymczasem dolegliwości bólowe rozpoczęły się od urazu kręgosłupa lędźwiowego, choroba kręgosłupa lędźwiowego nasiliła się w dniu 13.08.2010r., od 2010r. pojawiły się dodatkowe bóle stawów kończyn dolnych i górnych, a także kręgosłupa szyjnego i piersiowego. Zdaniem E. S., opinia nie została sporządzona w sposób pełny i wyczerpujący. Odwołująca wniosła o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii Instytutu Medycyny pracy. (k. 64 – 65 a.s.).

Na rozprawie w dniu 23.04.2013r. odwołująca wskazała, że pracowała jako ogrodnik, sanitariusz, salowa, pakowaczka, paczkarka, operator urządzeń dozujących, szlifowała na urządzeniach szlifierskich, pracowała też jako mrożonkowa i operator wózka.

Po złożeniu przez odwołującą dodatkowej dokumentacji medycznej Sąd w celu ustalenia, czy odwołująca jest niezdolna do pracy zgodnie z kwalifikacjami, dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu reumatologii, neurologii, chirurgii naczyniowej i medycyny pracy a oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii Instytutu medycyny Pracy (k. 75 a.s.).

Biegłe z zakresu: neurologii T. P. i medycyny pracy M. W. w opinii złożonej w dniu 24.09.2013r. wskazały, że u E. S. rozpoznały: zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne w odcinku szyjnym i lędźwiowo–krzyżowym kręgosłupa, bez objawów korzeniowych i ubytkowych z podawanym zespołem bólowym, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa piersiowego bez upośledzenia, podejrzenie zespołu (...), zmiany zwyrodnieniowe stawów obu rąk bez upośledzenia funkcji.

Zdaniem biegłych po analizie dokumentacji i dokonaniu badania odwołującej należy uznać ją za zdolną do pracy zgodnej z kwalifikacjami – poza stanowiskiem mrożonkowej. W ocenie biegłych schorzenia odwołującej nie ograniczają natomiast jej pracy w pozostałych zawodach. Biegli wskazali, że podawane przez E. S. bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, bez wyrażonych objawów korzeniowych i ubytkowych, nie stanowią podstawy do uznania niezdolności do pracy. Stwierdzane zmiany w badaniach dodatkowych nie stanowią podstawy do uznania niezdolności do pracy, bowiem decyduje o tym badanie przedmiotowe, w którym stwierdza się podrażnienie i uszkodzenie korzeni nerwowych przez zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne. Ponieważ biegła neurolog w badaniu przedmiotowym nie stwierdzała takich zmian, orzekła, iż badana może pracować. Potwierdziła to biegła z zakresu medycyny pracy, która orzekła, iż badana w obecnym stanie zdrowia może pracować jako ogrodnik, sanitariusz, salowa, pakowaczka operator urządzeń dozujących, na urządzeniach szlifierskich, operator wózka. Ze względu na zgłaszane zmiany naczyniowe palców kończyn górnych i dolnych typu R. odwołująca nie powinna jedynie pracować na stanowisku mrożonkowej (k. 91 – 93 a.s.).

Biegli z zakresu: reumatologii K. K.i chirurgii naczyniowej B. A., w opinii złożonej w dniu 19.11.2013r., wskazali, że na podstawie danych z wywiadu, badania przedmiotowego oraz analizy dokumentacji u E. S.rozpoznali: pierwotną uogólnioną chorobę zwyrodnieniową stawów, przewlekły zespół bólowy dolnego odcinka kręgosłupa na tle zmian zwyrodnieniowo - dyskopatycznych i podejrzenie choroby Raynauda.

Zdaniem biegłych schorzenia te nie czynią odwołującej całkowicie lub częściową niezdolną do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi.

W uzasadnieniu biegli wskazali, że podawane przez E. S.zmiany zabarwienia skóry palców rąk z uczuciem bólu i drętwienia po ekspozycji na zimno mogą odpowiadać opisywanemu w piśmiennictwie medycznym fenomenowi Raynaud. Jak dotychczas, choroba Raynaud przebiega bez zmian troficznych i bez tworzenia się owrzodzeń palców. Według biegłego chirurga przeciwwskazana jest praca odwołującej jako mrożonkowa w narażeniu na niskie temperatury otoczenia lub wymagająca moczenia rąk w zimnych płynach, jednakże jest to praca poniżej posiadanych przez nią kwalifikacji zawodowych. Zdaniem biegłych u odwołującej istnieją objawy uogólnionej choroby zwyrodnieniowej stawów obwodowych i stawów kręgosłupa. Na podstawie analizy badań obrazowych układu kostnego dołączonych do akt sprawy oraz na podstawie wyniku oględzin lekarskich można rozpoznać pierwotną chorobę zwyrodnieniową. Obecnie w badaniu przedmiotowym nie stwierdza się ograniczeń ruchomości czynnej i biernej stawów obwodowych. Funkcje kończyn dolnych i górnych oraz funkcje manipulacyjne palców rąk są dobrze zachowane, chód pozostaje wydolny. Nie stwierdza się również cech układowej choroby tkanki łącznej, która byłaby przyczyną podejrzewanego objawu Raynauda. Biegli wskazali, że biorąc pod uwagę stopień wykształcenia oraz stan układu ruchu, badana może pracować zgodne ze swoimi kwalifikacjami zawodowymi oraz wykonywać zatrudnienie na stanowiskach wymienionych w postanowieniu Sądu. Biegły reumatolog zwrócił również uwagę, że ubezpieczona była dwukrotnie we wrześniu 2012r. i 2013r. oceniana przez biegłych z zakresu neurologii, którzy rozpoznając zmiany dyskopatyczno - zwyrodnieniowe kręgosłupa nie stwierdzili neurologicznych objawów ubytkowych i nie stwierdzili niezdolności do pracy (k. 97 - 98 a.s.).

Także do tych opinii zastrzeżenia wniosła E. S.. W piśmie datowanym na 14.02.2014r. wskazała, że opinia jest niewiarygodna i wadliwa. Nadto podniosła, że opinia nie zawiera imion i nazwisk lekarzy, stopnia naukowego i stanowiska służbowego. Wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych i opinii Instytutu Medycyny Pracy (k. 138 a.s.).

W ocenie Sądu zastrzeżenia do opinii zgłaszane przez odwołującą nie podważają wniosków tych opinii. Odmienna ocena stanu zdrowia odwołującej w kontekście jej zdolności do pracy dokonana przez nią samą, nie zawiera bowiem żadnych argumentów podważających miarodajność dotychczas sporządzonych opinii.

Odwołująca się podnosiła, że na doręczonych jej odpisach ostatnio sporządzanych opinii brak jest nazwisk lekarzy oraz ich stopni naukowych. Okoliczność ta nie umniejsza jednak merytorycznej wagi tych opinii i nie decyduje o zasadności dopuszczenia dowodu z kolejnego zespołu biegłych – bowiem w aktach sprawy znajdują się opinie z podpisami i pieczątkami lekarzy a odwołującej doręczono egzemplarze opinii nadesłane przez biegłych. Nadto odwołująca na podstawie art. 9 § 1 k.p.c. ma wgląd do akt sprawy.

E. S. w toku postępowania wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnych biegłych oraz dowodu z opinii Instytutu Medycyny Pracy. Oba wnioski zostały oddalone na podstawie art. 217 § 3 k.p.c. (postanowienie k. 75a.s. i k. 141a.s.).

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem judykatury Sąd nie musi na wniosek ubezpieczonego dopuścić dowodu z dodatkowej opinii biegłych, jeśli uzna, że ekspertyzy, którymi dysponuje, są wystarczające do wyjaśnienia jego stanu zdrowia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.01.2012r. I UK 195/11).

Wskazać też należy, że zarówno doktryna jak i orzecznictwo stoją na stanowisku, że potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii (wyrok SN z 4.08.1999 r, I PKN 20/99, OSNAPiUS 2000, nr 15, poz. 479).

Zdaniem Sądu wszystkie dotychczas wydane w sprawie opinie biegłych mogą stanowić podstawę do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Zostały one wydane przez biegłych lekarzy o specjalnościach odpowiednich do ujawnionych u odwołującej jednostek chorobowych. Biegli dokonali analizy zebranej w sprawie dokumentacji medycznej, przeprowadzili wywiad oraz badania odwołującej. Zarówno rozpoznanie, jak i wnioski, jakie znajdują się w opinii są rzeczowe, spójne i logiczne, dlatego zasługują na uwzględnienie. Biegli odnieśli się do schorzeń występujących u E. S., określili stopień ich nasilenia i wpływ na zdolność do pracy.

Podkreślić należy, że sam fakt występowania schorzeń nie może stanowić podstawy do uznania niezdolności do pracy, lecz istotny jest poziom nasilenia choroby, a poziom ten, zdaniem biegłych, u odwołującej nie sięga poziomu niezdolności do pracy.

Wniosek powyższy jest poparty wynikami badania przedmiotowego E. S., wskazanymi w opiniach. Odwołująca była badana przez biegłych trzykrotnie w dniach: 06.10.2012r., 25.09.2013r., 17.10.2013r. - a więc w różnych odstępach czasowych, co pozwala na dokładną ocenę jej stanu zdrowia. W toku każdego badania biegli sądowi stwierdzali, że odwołująca się jest zdolna do pracy.

Wszyscy powołani w sprawie biegli sądowi rozpoznawali u odwołującej się schorzenia i dolegliwości bólowe kręgosłupa w odcinku szyjnym, lędźwiowym i krzyżowym, zmiany zwyrodnieniowe stawów rąk i podejrzenie zespołu (...).

W pierwszej opinii, wydanej przez ortopedę G. K. i neurologa W. T. nie stwierdzono niezdolności do pracy.

W toku badania przedmiotowego nie stwierdzono objawów korzeniowych i neurologicznych ubytkowych. Stwierdzono zaś pełną ruchomość stawów kończyn dolnych i górnych, nie stwierdzono zaników mięśniowych nie stwierdzono.

Biegły G. K. w opinii uzupełniającej odniósł się do zastrzeżeń E. S.. W opinii tej powoływał się na konkretne dane, wynikające ze złożonej przez odwołującą dokumentacji medycznej.

W drugiej opinii, wydanej przez neurologa T. P. i specjalistę z zakresu medycyny pracy M. W. i w trzeciej, sporządzonej przez chirurga naczyniowego B. A. i reumatologa K. K. wskazano, że odwołująca się jest zdolna do pracy, z zastrzeżeniem, że nie powinna być jedynie zatrudniona jako mrożonkowa, bowiem nie może pracować w niskich temperaturach.

Z akt rentowych wynika, iż odwołująca w przeszłości pracowała jako ogrodnik, sanitariusz, salowa, operator urządzeń dozujących, pakowaczka i mrożonkowa. Do tych prac odnieśli się biegli sądowi w swoich opiniach stwierdzając, że odwołująca jest posiada zdolna do ich wykonywania – z wyłączeniem prac w narażeniu na niskie temperatury otoczenia lub wymagających moczenia rąk w zimnych płynach (mrzonkowej), jednakże, jak uznały biegła neurolog T. P. i z zakresu medycyny pracy M. W. - jest to praca poniżej posiadanych kwalifikacji zawodowych.

Zwrócić nadto trzeba uwagę na fakt, że E. S. w okresie od 13.02.2011r. do 11.08.2011r. pobierała świadczenie rehabilitacyjne, które jest przyznawane osobie rokującej odzyskanie zdolności do pracy, a z wnioskiem o rentę odwołująca wystąpiła po zakończeniu pobierania tego świadczenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że prawidłowe jest stwierdzenie wszystkich powoływanych w sprawie biegłych o zdolności E. S. do pracy.

Odwołująca nie spełnia więc przesłanek do przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i jej odwołanie od decyzji ZUS z 05.06.2012r. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. podlega oddaleniu.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.