Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2021 r.

Sąd Rejonowy w Brzesku III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sławomir Świerczek

Protokolant: Agnieszka Babiarz

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2021 w Brzesku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. M. (1)

przeciwko pozwanemu W. M.

o alimenty

I.  zasądza od pozwanego W. M. na rzecz jego syna M. M. (1) alimenty w kwocie po 700 (słownie: siedemset) złotych miesięcznie, które płatne będą do rąk uprawionego do dnia 10-go każdego następującego po sobie miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat w terminie – począwszy od dnia 16 sierpnia 2020r.,

II.  umorzyć postępowanie co do kwoty przekraczającej 800 (osiemset) złotych,

III.  koszty między stronami wzajemnie znosi,

IV.  zwalnia pozwanego od opłaty od zasądzonego roszczenia,

V.  oddalić wniosek o zmianę postanowienia o zabezpieczeniu,

VI.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor i klauzulę natychmiastowej wykonalności.

SSR Sławomir Świerczek

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

B., dnia 19 lutego 2021r.

III RC 84/20

UZASADNIENIE

WYROKU Z DNIA 19.02.2021 R.

Powód M. M. (1) domagał się podwyższenia zasądzonych od pozwanego ojca W. M. alimentów pierwotnie w kwocie 1200 zł miesięcznie a w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu w kwocie co najmniej 500 zł a maksymalnie 800 zł miesięcznie. Uzasadniając pozew M. M. (1) naprowadził na to, że jest synem pozwanego. Jest już pełnoletni studiuje na Politechnice (...), na 3 roku, na studiach dziennych. Planowany termin ukończenia nauki to 2022 r. Koszty utrzymania powoda to ok. 1800 zł. miesięcznie. Stron y utrzymują sporadyczny kontakt ze sobą. Młodsze siostry M. M. (1) są alimentowane zgodnie z wyrokiem sądu rozwodowego. Pozwany pracuje w A.od około 30 lat. Prowadził ,firmę zatrudniającą 5-6 pracowników.

Pozwany W. M. wniósł o oddalenie powództwa. Następnie z ostrożności wnosił o zasądzenie alimentów w kwocie po 100 zł. miesięcznie a w ogóle, to żeby podzielić kwotę 2200 zł alimentów, która obciąża pozwanego na młodsze córki powoda między wszystkie jego dzieci. W uzasadnieniu wskazał na to, że w A. toczyło się postępowanie upadłościowe wobec powoda firma , która prowadził przestała prosperować. Obecnie W. M. spłaca zadłużenie w wysokości 16.000 €, po 260 € miesięcznie. Po zamknięciu działalności pozwany był zatrudniony w charakterze pracownika budowlanego. Zarabia ok. 1300 €. Koszt utrzymania W. M. wynosi ok. 480 € miesięcznie. Żona pozwanego zatrudniona w wymiarze ½ etatu zarabia 700 € miesięcznie. Pozwany alimentuje pełnoletnią córkę kwotą 1000 zł miesięcznie, na co zaciąga pożyczki a matka powoda oprócz pracy wynajmuje lokale z czego uzyskuje dodatkowy dochód.

Sąd ustalił, co następuje

M. M. (1) urodził się dnia (...) w B. i z ojca W. i matki Ł.. W latach 2014 – 2018 M. M. (1) był uczniem Zespołu Szkół (...) w T., w zawodzie technik informatyk. Obecnie powód jest (...) Politechniki (...), studiuje stacjonarnie na 7 semestralnych studiach I stopnia, które rozpoczął w 2018 roku a termin ukończenia nauki to marzec 2022 r. Powód zaliczył już semestr zimowy ze średnia ocen ponad 4. Żadnej klasy i żądnego semestru nie powtarzał. Pomoce naukowe dostarczała uczelnia. W razie potrzeby powód korzystał z biblioteki. Od października 2018 do maca 2021 M. M. (1) korzystał z akademika. Oplata wynosiła ok. 350 zł. Jeszcze przez krótki okres czasu na początku roku akademickiego 2020/2021 powód korzystał z akademika. Zajęcia miał od poniedziałku do piątku. W związku z sytuacja epidemiologiczną powód odbywa zajęcia w systemie zdalnym. Obecnie tylko raz na tydzień lub raz na dwa tygodnie konieczne będzie stawiennictwo powoda w R. a to w związku z projektami wykonywanymi na uczelni. Dojeżdżając samochodem użyczonym przez ojca wydatek z tym związany wynosi ok. 80 zł. Dojazd komunikacją publiczną kosztuje ok.30 zł., lecz zajmuje wiele godzin, głownie ze względu na słabe połączenie z miejsca zamieszkania do T., gdzie dopiero następuje przesiadka do R.. Wyżywienie M. M. (1) to około 400-500 zł miesięcznie. Zakup odzieży i obuwia wiąże się z wydatkiem 100 zł a zakup środków czystości to 80 zł. miesięcznie. Powód cierpi na schorzenia narządu wzroku i alergie oraz astmę.(...) konsultuje go raz na pół roku. A (...)2-3 razy rocznie. Wymieniając okulary powód wymienia same szkła i dostaje dofinansowanie wysokości ok. 50-100 zł. Koszt wymiany okularów to ok. 1000 zł. W okresie przejściowym nasilają się dolegliwości (...). Wtedy powód przyjmuje sterydy, leki wziewne stosuje prze cały rok. W okresie wakacyjnym powód pracuje jako pomocnik budowalny. Zarobił ok. 2-3 tysięcy zł. Pieniądze te przeznaczył na studia i dołożenie się do domu poprzez robienie zakupów. Pracy zdalnej w wyuczonym zawodzie nie szukał, bo uniemożliwia mu zatrudnienie rozkład zajęć. W ostanie wakacje powód odbywał praktyki zawodowe, zarobił 2400 zł. M. M. (1) w 2015 roku otrzymał od ojca perkusje, którą próbował sprzedać, żeby mieć środki na utrzymanie, bezskutecznie. 15 lat temu ojciec podarował powodowi i jego siostrze dziecięcego quada. W okresie wolnym od zajęć powód uczy się samodzielnie. Z otrzymywanych od ojca 1200 zł połowę powód oddawał matce na utrzymanie domu. Wraz z nią i młodszą siostrą zamieszkuje w F.. Dom ma pow. ok. 160 m ^{( 2)}. Jest on opalany gazem, ostatni rachunek to 1200 zł. oplata za prąd wynosi ok. 250 zł, za śmieci 20 zł., na osobę oraz należność za Internet i ścieki. Działka ma pow. 35 arów. Matka powoda uprawia tam jarzyny na własne potrzeby rodziny. Ł. M. oprócz powoda ma na utrzymani dwie córki w wieku 15 i 20 lat. Obie się uczą. Starsza w technikum, wyprowadziła się i zamieszkała wynajętym mieszkaniu w T.. Ma ona problemy ortodontyczne. Ojciec alimentuje ja kwotą 1200 zł miesięcznie. Młodsza siostrę powoda alimentuje kwotą 1000 zł miesięcznie. Alimenty zostały zasądzone wyrokiem SO Tarnów w sprawie I C 866/15 dnia 30.08.2016 r. Starsza siostra powoda dorabia jako ankieter telefoniczny. Matka powoda Ł. M. pracuje w zakładzie fotograficznym, gdzie zarabia najniższą krajową.

Pozwany W. M. na terenie A. prowadził działalność gospodarczą w branży stolarskiej. Zatrudniał 6 pracowników. Obroty w 2018 roku sięgały 480.000 €. W 2019 roku sytuacja się pogorszyła i pozwany stracił firmę przez niewypłacalnego kontrahenta. Zostały zajęte narzędzia i samochody. Dalej W. M. zarabiał jako pracownik budowlany około 1200 € obecnie pobiera zasiłek dla bezrobotnych w wysokości 850 €. Ma do spłaty 16.000€ długu, który spłaca po 260 € miesięcznie. Z okresu przed rozwodem ma zakupiony w 2015 roku domek letniskowy, który wyremontował. Pozwany leczy się na chorobę (...). Wizyta lekarska kosztuje go 100 €, z czego kasa chorych refunduje 60 %. Łączny koszt utrzymania lokalu zajmowanego przez pozwanego to 320 € miesięcznie. Pozwany nie zna kosztów swego wyżywienia. Na 24.04.2021 r. pozwany ma wyznaczone spotkanie w a. urzędzie pracy. Pozwany w okresie działalności gospodarczej przekazywał na potrzeby powoda po 1200 lub po 800 zł miesięcznie. Strony nie figurują w rejestrach podatków lokalnych.

Odpis aktu urodzenia powoda stanowił dowód na okoliczność jego wieku i stopnia pokrewieństwa z pozwanym. Zgodnie z ustawą prawo o aktach stanu cywilnego stanowi on wyłączny dowód na okoliczności w nim stwierdzone i nie został podważony w toku postępowania. Aktualną sytuację powoda ustalił sąd na podstawie zeznań M. M. (1) i Ł. M.. Zeznania te wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają. Pochodzą od osób, które na bieżąco zajmują się sprawami zwianymi z pokrywaniem kosztów codziennego życia w miejscu zamieszkania, opłatami za media, zakupem żywności, odzieży, pokryciem wydatków na opiekę medyczną. Sytuacja edukacyjna powoda oprócz jego zeznań znajduje potwierdzenie w zaświadczeniach szkoły średnie do której uczęszczał i w zaświadczeniu wyższej uczelni. Na ich podstawie można przyznać walor wiarygodności twierdzeniom M. M. (1), że żadnej klasy i semestru nie powtarzał a studia rozpoczął bezpośrednio po szkole średniej. Także okoliczności związane ze stanem zdrowia powoda ustalił sąd w oparciu o te zeznania. Bezpośredni kontakt z powodem- w drodze wideokonferencji – wykazał, że jest on osoba noszącą okulary. Podane więc z zeznaniach fakty, nie podważone przez stronę przeciwną, uznał sąd za wiarygodne. Aktualna sytuację pozwanego ustalił sąd w oparciu o jego zeznania i załączone do pism procesowych dokumenty potwierdzających sytuację W. M., fakt niepowodzeń gospodarczych, wysokość dochodów, zasiłków, fakt pożyczek, , pozostawania bez pracy, wysokości otrzymywanego świadczenia. Sąd odmówił wiary W. M. tam, gdzie twierdzi on, że czysty dochód w okresie prosperity jaki przynosiła mu działalność to 1000 € miesięcznie, tj. około 4000 zł. Tyle a nawet więcej zarobiłby w kraju jako pomocnik budowlany. Bez potrzeby znoszenia niedogodności życia na emigracji. Biorąc pod uwagę znajomość języka, długotrwałość pobytu za granicą i fakt znajomości tamtejszego rynku należy odmówić tym twierdzeniom wiary. Tymczasem jego firma miała mieć obrót 480.000 €. Miało by to więc być zaledwie 0,20 % obrotu. Świadczy to tylko o tym, że zeznania te są tworzone na użytek postępowania. Zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę wysokość obciążających powoda opłat stałych, kosztów utrzymają domu, alimentowania córek, spłatę zobowiązań. Okoliczności związane ze stanem zdrowia pozwanego potwierdza zaświadczenie podmiotu zawodowego zajmującego się udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Wysokość dokonywanych na pozwanego na rzec powoda przelewów potwierdzają dokumenty bankowe, wystawione przez podmioty sektora finansowego, które zajmują się tego rodzaju działalnością. Akta rozwodowe z kolei stanowiły podstawę ustaleń odnoszących się do wysokości alimentów na rodzeństwo powoda. Sytuację sióstr M. M. (1) ustalił sąd w oparciu o zeznania stron i świadka, matki Ł. M.. Jej twierdzenia stanowiły oparcie w kwestii uzyskiwanych przez nią dochodów, rodzaju i wymiaru obciążających ją obowiązków pracowniczych. Ustaleń w kwestii sytuacji finansowej stron dopełniają zaświadczenia organów gmin miejsca zamieszkania w kraju.

Sąd zważył co następuje:

Przepisy regulujące obowiązek alimentacyjny mają bezpośredni związek z problematyką władzy rodzicielskiej. W szczególności art. 95 i 96 krio statuują obowiązek rodziców sprawowania pieczy nad osobą dziecka, jego wychowania - a więc troski o jego fizyczny i duchowy rozwój, przygotowania do pracy odpowiednio do jego uzdolnień. W myśl art. 128 krio obowiązek dostarczania środków utrzymania i wychowania spoczywa na rodzicach. Obowiązek ten ma charakter bezwzględny. Kryteriami wyznaczającymi wysokość alimentów są, z jednej strony usprawiedliwione potrzeby dziecka, z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców. Rodzaj potrzeb, ich charakter zależy w każdym przypadku od indywidualnych okoliczności wiążących się z osobą małoletniego powoda, jego sytuacji bytowej, zdrowotnej, edukacyjnej, itd. Stosownie do wskazanych wyżej dyrektyw rodzice zobowiązani są zabezpieczyć potrzeby związane z wyżywieniem, odzieżą, obuwiem, dachem nad głową, higieną, leczeniem, wykształceniem, dostarczaniem rozrywek, rozwojem zainteresowań i zdolności. Nie wolno zapomnieć o tym, że obowiązek alimentacyjny obciąża oboje z rodziców i nie może być przerzucany na jednego z nich. Zgodnie z brzmieniem art. 133 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych (tj. obowiązku dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania – art. 128 kro) względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zasady odnośnie obliczania wysokości alimentów określone są w przepisie art. 135 kro , którego § 1 stanowi, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przepisy prawa rodzinnego regulujące kwestie alimentów przewidują, że wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka przez jednego z rodziców może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie i w takim przypadku świadczenie alimentacyjne drugiego z rodziców polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania małoletniego(art. 135 § 2 kro ). Potrzeby usprawiedliwione to takie, których zaspokojenie pozwala uprawnionemu żyć w warunkach odpowiadających jego wiekowi, stanowi zdrowia, wykształceniu itp. Katalog owych potrzeb jest sprawą indywidualną (por. H. Dolecki (red.), T. Sokołowski (red.), M. Andrzejewski, A. Lutkiewicz-Rucińska, A. Olejniczak, A. Sylwestrzak, A. Zielonacki, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, LEX, 2010). Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego wyznaczają górny pułap świadczeń alimentacyjnych, nawet gdyby nie zaspokajały one w pełni usprawiedliwionych potrzeb wierzyciela ( orzeczenie SN z dnia 20 sierpnia 1972 r., IIICRN 470/71). Przepis nie pozwala na wyznaczenie zakresu obowiązku alimentacyjnego wyłącznie na podstawie kwoty aktualnie osiąganych zarobków, lecz nakazuje czynić to, uwzględniając możliwości zarobkowe dłużnika, czyli kwoty, jakie zarabiałby, gdyby owe możliwości wykorzystywał w pełni. Istotne jest bowiem, że przy ocenie, czy dana osoba może zostać obciążona obowiązkiem alimentacyjnym, bierze się pod uwagę nie tyle jej aktualną sytuację majątkową i zarobkową, lecz właśnie to, jakie ma ona w tej mierze możliwości ( orzeczenie SN z dnia 9 stycznia 1959 r., III CR 212/58, OSN 1960, nr 2, poz. 48). Są one determinowane wiekiem zobowiązanego, jego stanem zdrowia, przygotowaniem zawodowym, wykształceniem, ale także możliwością zdobycia pracy w regionie, w którym mieszka, i wieloma innymi czynnikami .( H. Dolecki (red.), T. Sokołowski (red.), M. Andrzejewski, A. Lutkiewicz-Rucińska, A. Olejniczak, A. Sylwestrzak, A. Zielonacki, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, LEX, 2010). Powód jest synem pozwanego a W. M. w ograniczonym zakresie partycypuje w kosztach utrzymania powoda. Powód podnosi swoje kwalifikacje, otrzymuje dobre oceny, stara się on zatem zdobyć wykształcenie, które pozwoli jej w przyszłości na odpowiednie wkroczenie na rynek pracy, założenie własnej działalności gospodarczej etc. M. M. (1) w dalszym ciągu się uczy, zdobywa kwalifikacje, które w przyszłości pozwolą mu na zdobycie zwodu, dzięki, któremu będzie mógł pozyskać zarobki na swe utrzymania poprzez własną pracę. Naukę kontynuuje planowo, żadnej klasy nie powtarzał, studio stacjonarne rozpoczął bezpośrednio po szkole średniej, może więc domagać się alimentów, które są adekwatne do jego obecnej sytuacji ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.02.1998r. sygn. I CKN 499/97 i z dnia 8.08.1980r. sygn. III CRN 144/80, OSNCP 1981/1/20. Potrzeby powoda w zakresie wyżywienia, odzieży i obuwia adekwatnych do pory roku, w razie potrzeby -w okresie przejściowym - zapewnienia opieki medycznej, zapewnienia dachu nad głową sąd uznał usprawiedliwione. Podane kwoty nie są wygórowane i odpowiadają temu co oferuje rynek. Przy założeniu, że miesiąc liczy dni 30, sama kwota wydatkowana na żywność daje ok. 16 zł./ dzień. Za te pieniądze należy zapewnić M. śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek i kolację ( tj, średni 3 zł /posiłek). Dlatego też oddalenie powództwa lub też zasądzenie kwoty jedynie 100 zł nie sposób uznać za usprawiedliwione. Są bowiem jeszcze inne wydatki. Usprawiedliwione są wydatki na edukację. Teraz odbywa się ona w systemie zdalnym, lecz przybory szkolne, pomoce naukowe są mimo to a może nawet właśnie teraz szczególnie potrzebne. To samo można powiedzieć o wydatkach na opiekę zdrowotną, czy koszty utrzymania domu oraz zakup odzieży i obuwia. Usprawiedliwione potrzeby należy mierzyć w odniesieniu do możliwości finansowych (zarobkowych i majątkowych) obowiązanych do alimentów. Te w przypadku W. M. kształtują się na wysokim poziomie. Pozwany od blisko 30 lat lat przebywa za granicą. Prowadzi(ł) tam samodzielną działalność gospodarczą. Zna język niemiecki, poznał lokalny rynek pracy, zarabia(ł), pozyskuje zlecenia. Będący wynikiem tej pracy stan majątkowy pozwanego wielokrotnie przewyższa stan majątkowy matki. W. M. zakupił domek letniskowy i go wyremontował. Pozwany dysponuje domem, wynajmuje mieszkanie, które to nieruchomości są w dalszym ciągu poza zasięgiem większości społeczeństwa. Każdy z rodziców powinien partycypować w kosztach utrzymania powoda w równym stopniu, o ile jest to warunkowane sytuacją finansową tego rodzica. Tak w niniejszej sprawie nie jest. Nadto wskazać należy, że możliwości zarobkowe Ł. M. są mniejsze aniżeli możliwości pozwanego. Jest ona zatrudniona w zakładzie fotograficznym, zarabiającą najniższą krajową pensję. Jej dochód faktyczny jest dużo niższy niż dochód pozwanego. Dodatkowo pozyskane środki musi dzielić między wszystkie dzieci. W P. sprawuje pieczę nad małoletnią córką. Ogranicza to jej dyspozycyjność i możliwość pozyskania dodatkowego zatrudnienia. Sąd dostrzegł zatem podstawy, by to pozwanego obciążać zdecydowanie większą częścią środków przypadającą na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb powoda. Powód uczy się i uzyskuje oceny wskazujące na to, ze realne jest ukończenie studiów i żeby otrzymać wsparcie alimentacyjne od rodziców. Rodzice żyją w rozłączeniu. Powód nie jest w stanie zarobkować na swoje utrzymanie. Nie można porównywać go z siostrą , która jest uczniem technikum i zarobkuje w T. na infolinii. M. M. (1) musi wykonać prace na studia, zakres wiedzy do przyswojenia jest większy i w okresie pandemii większe znaczenia ma praca własna i nie dysponuje on już wolnym czasem do zarobkowania. Tymczasem ta siostra otrzymuje od ojca 1200 zł alimentów, podczas, gdy powód student ma dostać co najwyżej 100 zł. miesięcznie. W ocenie Sądu kwota 800 złotych jest adekwatna względem usprawiedliwionych potrzeb M. M. (1)- w okresie nauki zdalnej i zarobkowych i majątkowych możliwości W. M. , a także uwzględnia obowiązek spoczywający na obojgu rodzicach i własne możliwości powoda w zakresie pozyskania środków. W efekcie na podstawie art. 133 § 1 w zw. z art. 135 § 1 kro Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie oddalając powództwo w pozostałej części. Oddalenie powództwa w pozostałej części obejmowało świadczenia, które w ocenie sądu nie zostały udowodnione. Bo albo nie istnieją jak dojazdy na studia, koszty akademika. Umarzając postępowanie w kwocie przekraczającej zakres 800 zł miesięcznie sąd uznał, że cofniecie pozwy w tym zakresie nie jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego i nie zmierza do obejścia prawa, skoro zmieniała się sytuacja powoda – art. 355 kpc.. Orzekając o kosztach między stronami sąd miał na uwadze art. 100 kpc i zniósł je wzajemnie stosownie do wyniku postępowania. Zwalniając pozwanego od kosztów sąd kierował się tym, by wszystkie pieniądze zarobione w warunkach emigracji pozwany mógł spożytkować dla dobra rodziny. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 102 kpc Sąd zwolnił pozwanego od ponoszenia opłaty od zasądzonego roszczenia, uwzględniając jego niestabilną ( w czasie epidemii COVID -19) sytuację finansową oraz fakt, iż został obciążony alimentami na rzecz córki i w pierwszej kolejności na realizację tego obowiązku, powinien koncentrować swe wysiłki finansowe Oddalając wniosek o zmianę postanowienia o zabezpieczaniu sąd miał na uwadze stanowisko stron postępowania i fakt, że orzeczenie może być zaskarżone do sądu II Instancji a sytuacja stron wymaga utrzymania zabezpieczenia. Wyrokowi w części zasądzającej alimenty nadano rygor i klauzulę natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc

SSR Sławomir Świerczek

s) (...)

(...)

(...)