Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 grudnia 2012 r. r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 12 grudnia 2012 r.

w K.

sprawy z wniosku J. K.

przeciwko A. C., E. C. i M. H.

o wydanie dalszego tytułu wykonawczego

na skutek zażalenia wierzyciela J. K.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 27 sierpnia 2012 r. sygn. akt I Nc 191/11

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Okręgowemu w Krakowie do ponownego rozpoznania wniosku powoda o wydanie dalszego tytułu wykonawczego nr 3 i orzeczenia o kosztach postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Wierzyciel J. K. we wniosku z dnia 29 maja 2012 r. domagał się wydania kolejnych tytułów wykonawczych nr 2 i nr 3 wobec dłużnika M. H., a to w celu wszczęcia przeciwko niemu egzekucji z nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) oraz w celu wpisu hipoteki przymusowej na tej nieruchomości. Postanowieniem z dnia 13 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w Krakowie uwzględnił powyższy wniosek w odniesieniu do egzekucji z nieruchomości, wydając tytuł wykonawczy nr 2, natomiast oddalił wniosek o wydanie dalszego tytułu wykonawczego w pozostałym zakresie przyjmując, że przepis art. 793 k.p.c. przewiduje możliwość wydawania dalszych tytułów wykonawczych tylko w razie potrzeby prowadzenia egzekucji, ale nie w celu dokonywania wpisu praw rzeczowych na nieruchomościach dłużnika.

Wierzyciel złożył kolejny wniosek, datowany dnia 2 sierpnia 2012 r., w którym domagał się wydania tytułu wykonawczego nr 3 celem prowadzenia przez wierzyciela egzekucji komorniczej. Uzasadniając ten wniosek podniósł, że wobec oddalenia wniosku o wydanie tytułu wykonawczego celem dokonania wpisu hipoteki przymusowej na udziale we współwłasności wyżej opisanej nieruchomości zmuszony był do doprowadzenia do zawieszenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie S. H., ażeby odzyskać tytuł wykonawczy stanowiący podstawę tamtej egzekucji, a to w celu wykorzystania go do wpisu hipoteki przymusowej na udziale we współwłasności nieruchomości należącym do dłużnika M. H.. W rezultacie, na skutek wykorzystania do wpisu hipoteki przymusowej pierwszego tytułu wykonawczego, wierzyciel nie może kontynuować egzekucji komorniczej prowadzonej przeciwko dłużnikom.

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił powyższy wniosek. Uzasadniając to postanowienie sąd I instancji stwierdził, że wydanie dalszego tytułu wykonawczego „w celu prowadzenia egzekucji przez wierzyciela” nie jest dopuszczalne, gdyż z treści art. 793 k.p.c. wynika, że zakres, w jakim dalszy tytuł może być wydany, musi być ograniczony do niektórych dłużników lub niektórych składników majątku dłużnika. A contrario przepis ten nie dopuszcza wydania tytułu wykonawczego uprawniającego do egzekucji w pełnym zakresie, to jest z całego majątku wszystkich dłużników, gdyż taki zakres może mieć tylko pierwszy tytuł wykonawczy. Okoliczność, że wnioskodawca wykorzystał pierwszy tytuł do innego celu, aniżeli prowadzenie egzekucji, nie ma w tym kontekście znaczenia, albowiem przepisy k.p.c. nie przewidują wydawania tytułów wykonawczych w innym celu niż prowadzenie egzekucji.

Na powyższe postanowienie wierzyciel złożył zażalenie wnosząc o jego zmianę poprzez wydanie kolejnego tytułu wykonawczego, opatrzonego numerem 3, przeciwko dłużnikom M. H., A. C. i E. C. celem prowadzenia egzekucji komorniczej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie S. H. oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego i kosztów wydania kolejnego tytułu wykonawczego. Zaskarżonemu postanowieniu wierzyciel zarzucił naruszenie przepisu art. 793 k.p.c. w zw. z art. 109 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez brak uwzględnienia okoliczności sprawy, a w szczególności wykorzystania przez wierzyciela pierwszego tytułu do wpisu hipoteki przymusowej, w rezultacie czego do prowadzenia egzekucji jest mu niezbędny kolejny tytuł.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne.

Przede wszystkim wierzyciel trafnie kwestionuje pogląd sądu I instancji, jakoby przepis art. 793 k.p.c. nie dawał podstaw do wydania kolejnego tytułu wykonawczego służącego uzyskaniu wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości dłużnika. Przepis art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece przewiduje możliwość uzyskania hipoteki przymusowej na nieruchomościach dłużnika przez wierzyciela, którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym. Z kolei przepis art. 626 ² § 3 k.p.c. nakazuje dołączenie do wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej dokumentów stanowiących podstawę wpisu. Za utrwalony na tle tych przepisów można uznać pogląd, wyrażony m.in. w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2005 r. sygn. III CZP 101/05 (OSNC 2006/11/180), że podstawą wpisu hipoteki przymusowej może być tylko oryginał tytułu wykonawczego. W konsekwencji takiej wykładni powołanych przepisów oczywistym jest, że art. 793 k.p.c. daje podstawę do wydania dalszego tytułu wykonawczego służącego do wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomościach dłużnika. Zaakceptowanie odmiennego poglądu Sądu Okręgowego prowadziłoby do niemożliwego do przyjęcia rezultatu. Mianowicie wierzyciel, nie mogąc uzyskać dalszego tytułu wykonawczego do wpisu hipoteki przymusowej, stawałby przed dylematem, czy prowadzić egzekucję, czy też uzyskać hipotekę przymusową na nieruchomościach dłużnika. Wybór jednej z tych opcji wykluczałby drugą ze względu na brak drugiego tytułu wykonawczego. W uzasadnieniu powołanej uchwały Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazuje na przepis art. 793 k.p.c. jako na podstawę uzyskania przez wierzyciela dalszego tytułu wykonawczego mającego służyć do wpisu hipoteki przymusowej.

Wadliwe oddalenie postanowieniem z dnia 13 lipca 2012 r. wniosku o wydanie tytułu wykonawczego służącego do wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości dłużnika M. H. spowodowało, według twierdzeń wierzyciela, odzyskanie pierwszego tytułu wykonawczego od komornika i wykorzystanie go do uzyskania hipoteki przymusowej. Jeżeli fakt taki istotnie miał miejsce, dla kontynuowania egzekucji konieczne jest wydanie dalszego tytułu wykonawczego. Podane jako podstawa żądania fakty powinny zostać zweryfikowane przez sąd I instancji, ażeby nie dopuścić do uzyskania kolejnego tytułu wykonawczego w sytuacji, gdyby oświadczenie wierzyciela nie odpowiadało prawdzie.

Z powyższych przyczyn, na podstawie art. 13 § 2 w zw. z art. 397 § 2 i z art. 386 § 4 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.