Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 sierpnia 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Jarząbek

Protokolant: Daria Więch

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 lipca 2021 r. w Warszawie

sprawy Z. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o świadczenie postojowe

na skutek odwołania Z. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 2 czerwca 2020r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje Z. Z. prawo do świadczenia postojowego za kwiecień 2020 r.

UZASADNIENIE

Z. Z. w dniu 12 czerwca 2020 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 2 czerwca 2020 r., znak: (...). Odwołujący wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do świadczenia postojowego. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że wniosek o świadczenie postojowe wypełnił prawidłowo i podpisał w dniu 3 kwietnia 2020 r. a następnie złożył osobiście w dniu 30 kwietnia 2020 r. w siedzibie organu rentowego. Ubezpieczony zaakcentował, że z uwagi na obostrzenia związane z pandemią nie było możliwości złożenia pisma na biurze podawczym organu rentowego, dlatego umieścił swój wniosek w kartonowym pudełku znajdującym się przy drzwiach wejściowych do placówki ZUS. Jego zdaniem ZUS nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących, aby wniosek ten został złożony faktycznie dopiero w dniu 5 maja 2020 r. Podniósł również, że nie miał możliwości otrzymania potwierdzenia złożenia wniosku w chwili jego składania. Ubezpieczony powołując się na art. 15zs ust. 7 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem COBID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych uznał, że wnioski o świadczenie postojowe mogą być złożone do ZUS najpóźniej w terminie trzech miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii, co dopuszcza, w jego ocenie, możliwość wnioskowania w terminie późniejszym ( odwołanie z dnia 12 czerwca 2020 r., k. 4 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Wskazał, że odwołujący sporządził wniosek o świadczenie postojowe w dniu 3 kwietnia 2020 r., lecz został on dostarczony do tzw. skrzynki Oddziału w dniu 5 maja 2020 r., co wynika
z pieczątki wpływu kancelaryjnego. Organ rentowy podał, że ubezpieczony we wniosku przedstawił przychód za luty i marzec 2020 r. dlatego odmówiono mu prawa do świadczenia postojowego, ponieważ marzec nie jest miesiącem poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku ( odpowiedź na odwołanie z dnia 15 lipca 2020 r., k. 6 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z. Z. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...). Odwołujący od początku 2020 r. korzystał z usług T. P., który prowadzi biuro rachunkowe. W marcu 2020 r. doszło do przejęcia biura przez firmę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Spółka, w której prezesem zarządu jest P. M., spółka zaoferowała ubezpieczonemu dalszą współpracę. W wyniku przyjęcia propozycji, odwołujący rozpoczął korzystanie z usług świadcznych przez spółkę od dnia 1 kwietnia 2020 r. Spółka (...) Sp. z o.o. została upoważniona przez ubezpieczonego do prowadzenia: podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji VAT, ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także ewidencji wyposażenia, a nadto do sporządzania deklaracji miesięcznych lub kwartalnych i rocznych w podatku dochodowym i VAT oraz sporządzania deklaracji ZUS. Odwołujący się Z. Z. opłacał faktury za świadczone usługi wystawione zarówno przez T. P., jak również przez P. M.. Ubezpieczony poznał P. M. w połowie kwietnia 2020 r., ponieważ w tym okresie przekazywał spółce dokumentację. Ubezpieczony Z. Z. przebywał w biurze spółki również w dniu 30 kwietnia 2020 r. Wówczas P. M. polecił odwołującemu pilne złożenie wniosku o przyznanie prawa do świadczenia postojowego do organu rentowego. W tym celu ubezpieczony i P. M. w dniu 30 kwietnia 2020 r. razem udali się samochodem służbowym P. M. do siedziby organu rentowego. Odwołujący skorzystał z pomocy P. M., który zawiózł jego po drodze do ZUS, ponieważ docelowo P. M. jechał do Urzędu Skarbowego. Ubezpieczony miał przygotowany wypełniony wniosek o świadczenie postojowe i w dniu 30 kwietnia 2020 r. umieścił wniosek w skrzynce znajdującej się przy wejściu do ZUS. W tym okresie ze względu na pandemię Covid- 19 nie było możliwości złożenia wniosku w siedzibie organu rentowego ( zeznania świadka P. M., k. 39-40 a. s., umowa prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów z dnia 1 kwietnia 2020 r., k. 44-47 a. s., faktury i przelewy, k. 63-73 a. s.).

Odwołujący nie zawiesił swojej działalności i osiągnął przychody w kwotach 11.000 złotych za luty 2020 r. oraz 7.700 złotych za marzec 2020 r. Dodatkowo ubezpieczony rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej przed dniem 1 lutego 2020 r., nastąpił przestój w następstwie wystąpienia (...)19, Z. Z. nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu oraz nie jest objęty ubezpieczeniem społecznym rolników ( wniosek z dnia 30 kwietnia 2020 r., akta ZUS).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 2 czerwca 2020r. wydał decyzją znak: (...) na mocy której na podstawie art. 15zv ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w związku z art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych odmówił Z. Z. prawa do świadczenia postojowego ( decyzja z dnia 2 czerwca 2020 r., akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych ubezpieczonego oraz
w oparciu o zeznania świadka P. M.. Zdaniem Sądu, powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy. Ponadto informacje zawarte w dokumentach są zbieżne ze stanowiskiem ubezpieczonego zawartym w treści odwołania, jak również z zeznaniami świadka P. M., które zdaniem Sądu także zasługują w całości na uwzględnienie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie Z. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

(...) Oddział w W. z dnia 2 czerwca 2020 r., znak: (...) jako zasadne, podlega uwzględnieniu.

Krąg podmiotów uprawnionych do świadczenia postojowego wyznacza treść art. 15zq ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ( Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.) zwanej dalej ,,ustawą”. Na wstępie należy zasygnalizować, że z uwagi na epidemię (...)19 zaistniała potrzeba wprowadzenia szczególnych rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie negatywnym skutkom gospodarczym tej sytuacji. Konieczne stało się opracowanie pakietu osłonowego dla przedsiębiorców, zapobiegającego zwłaszcza utracie płynności w ramach prowadzonych przez nie działalności. Powołana ustawa miała pozwolić na uruchomienie nadzwyczajnych instrumentów wspierających przedsiębiorców w tym okresie (druk sejmowy nr 299). Jednym z nich jest świadczenie postojowe. Świadczenie to jest adresowane do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, z pominięciem spółek, zarówno osobowych (poza spółką cywilną), jak i kapitałowych i ma na celu wspieranie wskazanego kręgu przedsiębiorców.

Definicja przedsiębiorcy, zawarta w art. 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców stanowi, że przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Art. 15zq ust. 2 ustawy wskazuje, że osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą może być wyłącznie osoba fizyczna. Wprowadzając powyższe rozwiązania ustawodawca zaproponował możliwość pomocy publicznej dla osób najbardziej dotkniętych epidemią, które wykonują pracę na podstawie umów cywilnoprawnych oraz osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Jednoznacznym zamiarem ustawodawcy było przyznanie pomocy publicznej dla osób prowadzących działalność gospodarczą, w tym w szczególności dla osób działających w branżach najbardziej poszkodowanych na skutek epidemii koronawirusa. W oczywisty sposób przepis ten miał niejako „ratować” osoby wymienione w ustawie przed bankructwem, co z jednej strony miało chronić ich zabezpieczenie socjalne, a z drugiej strony ochraniać gospodarkę przed zapaścią ( wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 2 września 2020 r., IV 1195/20 i wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 8 września 2020 r., III U 485/20).

Zgodnie z art. 15zq ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy, świadczenie postojowe przysługuje osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych oraz, jeżeli nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...)19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności. Na podstawie art. 15zq ust. 4 pkt 1 ustawy, osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przed dniem 1 lutego 2020 r. i nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc.

Organ rentowy stanął na stanowisku, że odwołujący nie nabył uprawnień do świadczenia postojowego, ponieważ miesiące luty i marzec 2020 r., za które wskazał swoje przychody, nie poprzedzają miesiąca maja, w którym złożył wniosek o przyznanie świadczenia. ZUS nie kwestionował pozostałych przesłanek, od których przepisy ustawy uzależniają możliwość przyznania wnioskodawcy świadczenia postojowego, a w szczególności, wysokości przychodu ubezpieczonego.

Po rozpoznaniu sprawy Sąd nie podzielił stanowiska organu rentowego w zakresie daty złożenia spornego wniosku o przyznanie świadczenia postojowego. ZUS stanął na stanowisku, że z pieczątki wpływu kancelaryjnego wynika, że ubezpieczony dostarczył wniosek dopiero w dniu 5 maja 2020 r. Sąd ustalił jednak, że wniosek o świadczenie został złożony w dniu 30 kwietnia 2020 r. Wskazują na to dowody przedstawione przez odwołującego, w szczególności zeznania P. M..

Ubezpieczony wykazał, że spółka, w której prezesem zarządu jest P. M., obsługiwała prowadzoną przez niego działalność gospodarczą pod względem rachunkowym. Na tą okoliczność przedstawił liczne dowody w postaci: umowy pomiędzy firmami, wystawionych i opłaconych faktur za świadczone usługi rachunkowe. Z tych dokumentów wynika, że współpraca została zawiązana z dniem 1 kwietnia 2020r. W związku z tym wiarygodnym jest, że P. M. poznał odwołującego w okolicach 15 kwietnia 2020 r., zaś w dniu 30 kwietnia 2020 r. podwiózł go samochodem służbowym pod siedzibę organu rentowego w celu złożenia wniosku o świadczenie postojowe. P. M. nie jest osobą bliską dla ubezpieczonego. Nie łączą ich więzy krwi ani rodzinne. W związku z tym Sąd uznał, że jego zeznania są wiarygodne, gdyż nie był on bezpośrednio zainteresowany pozytywnym rozstrzygnięciem sprawy dla ubezpieczonego. Należy również pamiętać, że w kwietniu 2020 r. bezpośrednia obsługa klientów przez pracowników ZUS była wyłączona, a składanie wniosków przez zainteresowanych miało odbywać się w wyodrębnionych strefach oraz przy użyciu specjalnie oznaczonych skrzynek na wnioski. Zdaniem Sądu powyższe okoliczności uwiarygodniają twierdzenia ubezpieczonego, że składając wniosek nie był w stanie uzyskać poświadczenia jego złożenia.

Mając na uwadze ustalone okoliczności faktyczne, Sąd ustalił, że ubezpieczony złożył do organu rentowego wniosek o świadczenie postojowe w dniu 30 kwietnia 2020r. Dostarczenie dokumentu do Oddziału ze skrzynki mogło faktycznie nastąpić w dniu 5 maja 2020 r., co jednak nie daje podstaw do stwierdzenia, że wniosek ten został złożony dopiero w maju 2020 r. W związku z tym Sąd doszedł do wniosku, że odwołujący ma prawo do świadczenia postojowego od kwietnia 2020 r., zaś zaskarżona decyzja podlega stosownej zmianie.

Abstrahując jednak od subsumpcji wykazanej powyżej, w ocenie Sądu również
z innej samoistnej przyczyny odwołanie ubezpieczonego powinno podlegać uwzględnieniu. Interpretacja przez organ rentowy przepisu art. 15zq ust. 4 pkt 1 ustawy została dokonana bez uwzględnienia zawartego w art. 15zs ust. 7 zapisu, że wnioski
o świadczenie postojowe mogą być złożone do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych najpóźniej w terminie trzech miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii. Stan epidemii został wprowadzony rozporządzeniem Ministra Zdrowia
z 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii ( Dz. U. z 2020 r., poz. 491 ze zm.) i zaczął obowiązywać od 20 marca 2020 r.
W tym czasie wydano szereg przepisów zawierających różnego rodzaju ograniczenia, między innymi określonego sposobu przemieszczania się, obowiązek poddania się kwarantannie, jak i ograniczenia funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy, czasowe ograniczenie określonych zakresów działalności przedsiębiorców
i obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych; zakaz organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności; nakaz udostępnienia nieruchomości, lokali
i terenów przewidzianych planami przeciwepidemicznymi; czasowe ograniczenie korzystania z lokali lub terenów oraz obowiązek ich zabezpieczenia. Istniejące ograniczenia nie uniemożliwiały złożenia przez Z. Z. wniosku
o świadczenie postojowe w kwietniu 2020 r. Jednak ustawodawca, wskazując na możliwość złożenia wniosków najpóźniej w terminie trzech miesięcy od miesiąca,
w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii, nie uzależniał dotrzymania terminu od istnienia i wykazania przez wnioskodawcę przeszkód uniemożliwiających złożenie takiego wniosku w miesiącu bezpośrednio następującym po miesiącu, w którym spełniał przesłanki do uzyskania tego świadczenia ( wyroki Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 8 września 2020 r., sygn. akt III U 501/20 i z dnia 8 września 2020 r., sygn. akt III U 485/20).

Stan epidemii wprowadzony na terenie Polski od 20 marca 2020 r. trwa w dalszym ciągu. Oznacza to, że składanie wniosków o świadczenie postojowe na poszczególne miesiące jest możliwe w każdej chwili, ponieważ nie został dotychczas zniesiony stan epidemii. W związku z tym, nawet przy teoretycznym założeniu, Sąd zważył, że złożenie wniosku przez odwołującego w maju 2020 r. nie prowadziłoby do pozbawienia jego prawa do świadczenia postojowego za miesiąc kwiecień 2020 r.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., jak
w tenorze wyroku.