Pełny tekst orzeczenia

s ygn. akt II Ka 191/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 13 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk

Protokolant

-

st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

przy udziale prokuratora Elżbiety Pietrzak oraz oskarżyciela posiłkowego Poczty Polskiej S.A. w W., po rozpoznaniu w dniu 13 X 2021 r. sprawy B. J. (1) z domu B., oskarżonej o czyn z art. 284§1 k.k. i art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z 18 czerwca 2021 r. w sprawie II K 102/21,

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  Kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 191/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z 18 czerwca 2021 r. sygn. akt II K 102/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść poprzez uznanie przez Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli, że zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw do przypisania oskarżonej winy i sprawstwa w zakresie stawianego jej zarzutu przywłaszczenia mienia oraz usunięcia dokumentów, co w rezultacie doprowadziło do uniewinnienia B. J. (2) od popełnienia zarzucanego jej czynu określonego w art. 284 § 1 k.k. i art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., ocenieniu zapisu z monitoringu z pominięciem zeznań M. K. (1), M. S. (1), E. R., K. W., z których jednoznacznie wynika, że oskarżona była wzywana do zwrotu usuniętych dokumentów, pominięciu zachowania oskarżonej oraz okoliczności sprawy, co doprowadziło do przecenienia zapisów regulaminu świadczenia usługi finansowej przyjmowania wpłat na rachunki bankowe w Poczcie Polskiej S.A. w obrocie krajowym, pominięciu art. 17 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1041), zgodnie z którym potwierdzenie nadania przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego wydane przez placówkę pocztową operatora wyznaczonego ma moc dokumentu urzędowego, podczas gdy prawidłowa i kompleksowa ocena całości materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie w tym m.in. zeznań M. K. (1), M. S. (2), E. R., K. W., uwzględnienie treści art. 17 ustawy z dnia 23 listopada 2012 roku - Prawo pocztowe powinno prowadzić do wniosków odmiennych niż zaprezentowane przez Sąd I instancji oraz do przyjęcia, że B. J. (3) swoim zachowanie zrealizowała znamiona zarzucanego jej czynu stypizowanego w art. 284 § 1 k.k. i art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest niezasadny i to kategoriach oczywistości.

W zakresie czynu z art. 284 § 1 k.k. Sąd nie ma żadnych wątpliwości co do oczywistej bezzasadności apelacji prokuratora. Punktem wyjścia dla rozważań zaistnienia lub nie przywłaszczenia pozostaje ustalenie czy w ujęciu przedmiotowym faktycznie zachowanie oskarżonej było ukierunkowane na przywłaszczenie pieniędzy (rzeczy ruchome) jak wskazano w zarzucie. Tyle że oskarżona miała przywłaszczyć pieniądze, które nigdy nie pozostawały w jej posiadaniu bowiem chodzi o odmowę zwrotu środków jakimi Poczta Polska, bez udziału oskarżonej, na skutek nieustalonego błędu swojego sytemu lub pracownicy zaspokoiła długi oskarżonej.

Zgodnie z art. 115 § 9 k.k. „Rzeczą ruchomą (...) jest także polski albo obcy pieniądz lub inny środek płatniczy oraz dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce".

W największym uproszczeniu oskarżonej zarzucono to, że przywłaszczyła pieniądze w sytuacji gdy pracownica poczty lub wykorzystywany przez pocztę system, bez udziału oskarżonej, dokonał płatności gotówką zaspakajając długi oskarżonej. Oskarżona zyskała skutkiem tego przysporzenie majątkowe (to jej zobowiązania zostały zaspokojone w następstwie owego błędu) ale stało się tak bez jej udziału i poza jej wolą. Oskarżona w całej operacji faktycznie nie uczestniczyła, ani na chwilę nie weszła w posiadanie pieniędzy którymi zaspokojono jej długi, nawet nie zyskała możliwości dysponowania nimi w jakimkolwiek zakresie. Nie ma więc tu mowy o możliwości przypisania sprawstwa czynu z art. 284 § 1 k.k. ani też winy.

Kolejnym pytaniem, na które należy odpowiedzieć w kontekście dywagacji skarżącego jest to czy odmowa dobrowolnego zwrotu równowartości przysporzenia majątkowego polegającego na braku obciążenia rachunku bankowego wypłatą wbrew dyspozycji posiadacza stanowi o tym, że w części odpowiadającej niezrealizowanemu obciążeniu środki zgromadzone na koncie stały się dla posiadacza konta cudzymi jak chce skarżący. I tu odpowiedź jest odmowna. Przyjmując za Sądem meriti i skarżącym posiadaczem konta, z którym powiązana była karta używana przez oskarżoną, byłą sama oskarżona. Skoro tak zgromadzony na tym koncie środki pozostawały w jej dyspozycji jednak w żadnej części i czasie nie ma mowy o tym, by ich właścicielem była lub stała się skutkiem nieudanej próby płatności kartą Poczta Polska. Zresztą warunkiem sine qua non czynu z art. 284 k.k. pozostaje powierzenie mienia – które w tym wypadku nie miało miejsca. Środki zgromadzone na rachunku bakowym do chwili obciążenia rachunku pozostają w wyłącznym władaniu posiadacza rachunku.

Co tyczy się wyczerpania znamion czynu z art. 276 k.k. sam skarżący odpowiedzialność karną oskarżonej wywodzi ze świadomości oskarżonej, że transakcje nie zostały opłacone środkami z jej rachunku bankowego – gdy oskarżona tego dowiedziała się. Skarżący zapomina jednak, że w tym czasie wszystkie potwierdzenia wpłat były już w torebce oskarżonej (do prób płatności przy użyciu karty doszło po tym jak oskarżona włożyła potwierdzenia do torebki). Za nieporozumienie Sąd Okręgowy uznaje zarzucanie oskarżonej jakoby o jej sprawstwie i winie świadczyła odmowa wydania potwierdzeń. Oskarżona chciała dokonać płatności przy użyciu karty i w tym celu robiła to co do niej należało – użyła karty poprzez prowadzenie jej do terminala i podała numer (...). Mimo to system (lub urządzenie) używany przez Pocztę Polską nie realizował dyspozycji. To jednak nie oznacza, że oskarżona nie wydawała tych dyspozycji w prawidłowy sposób. Jest faktem, że okazano jej zestawienie transakcji. Tyle że był to dokument wytworzony przez parcownice Poczty Polskiej i zdaniem Sądu oskarżona mogła mieć uzasadnione wątpliwości co do jego rzetelności skoro ze swej strony uczyniła wszystko by płatność została zrealizowana (a przynajmniej w sprawie nie ujawniono dowodów przeciwnych). Stan faktyczny był więc taki: Poczta Polska w osobie M. K., z pogwałceniem przepisów regulaminu świadczenia usług wydała oskarżonej dokument urzędowy w postaci potwierdzenia nadania przelewu. Okazało się, że dokument ten stwierdza nieprawdę – jego posiadaczem i dysponentem w tym czasie była już jednak oskarżona i miał prawo nim dysponować choćby poprzez wyniesienie go z placówki poczty czy ukrycie – był to bowiem dokument jej wydany a wadliwość owego wydania mnie ma tu nic do rzeczy bo uchybienie Poczty Polskiej (jej pracownika) nie było związane z działaniem oskarżonej.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przedstawiona przez skarżącego argumentacja, wobec wyłącznie iluzorycznego związku z logiką, nie mogła skutkować uchyleniem wyroku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z 18 czerwca 2021 r. sygn. akt II K 102/21 – w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Argumentacja skarżącego pozostaje niepełna w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, uniemożliwiając tym samym wzruszenie orzeczenia. Jednocześnie ocena sprawy dokonana przez Sąd I instancji pod kątem materialnoprawnego spełnienia przesłanek przestępstw zarzucanych, pozostaje prawidłowa. Nie doszło bowiem zarówno do spełnienia przesłanek przestępstwa z art. 276 k.k., jak i przestępstwa przywłaszczenia. Oskarżona bez wątpienia wzbogaciła się kosztem Poczty Polskiej, jednak jej zachowanie może być rozpatrywane wyłącznie pod kątem cywilistycznym. Oskarżyciel publiczny winien rozważyć zasadność wszczęcia lub wstąpienia do toczącego się postępowania cywilnego przeciwko B. J. (2) ze względu na ochronę praworządności. Zachowanie oskarżonej, choć bez wątpienia naganne, nie stanowi jednak zarzucanych jej przestępstw.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zgodnie z art. 632 pkt 2 k.p.k. koszty w razie uniewinnienia w sprawach z oskarżenia publicznego, ponosi Skarb Państwa, co rozciąga się również na postępowanie odwoławcze (art. 634 k.p.k.) w razie utrzymania w mocy wyroku uniewinniającego.

7.  PODPIS