Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lutego 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Sosińska-Halbina

Protokolant: st. sekr. sąd. Izabella Bors

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2021 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 770/20

UZASADNIENIE

W dniu 15 lipca 2020 roku powód - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wytoczył przeciwko (...) S.A. w W. powództwo o zapłatę kwoty 3.877,74 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.220,94 zł od dnia 13 września 2019 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 2.656,80 zł od dnia 9 października 2019 roku do dnia zapłaty, ponadto wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że w ramach prowadzonej działalności powód, będący autoryzowanym serwisem naprawczym marki R. i D., dokonał naprawy pojazdu marki R. (...) nr rej. (...) uszkodzonego w wyniku zdarzenia drogowego z dnia 3 sierpnia 2019 roku, za które odpowiedzialność ponosi, w ramach ubezpieczenia OC, pozwany. Z tytułu przeprowadzonej naprawy, powód wystawił fakturę, w zakresie której pozwany uznał wszystkie wymienione w niej czynności, obniżył jednak stawkę za rbg, zastosował współczynnik odchylenia dla materiałów lakierniczych na poziomie 121% pomimo, iż powód nie stosuje lakierów S./N., a jedynie lakiery o wyższych standardach i parametrach, ponadto zakwestionował koszty obsługi szkody oraz mycia pojazdu, co jest sprzeczne z rekomendacją Ogólnopolskiej Motoryzacyjnej Rady (...).

Przedmiotowym powództwem powód domagał się nadto zwrotu kwoty 2.656,80 zł tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego za czas naprawy na podstawie wystawionej przez siebie faktury. Poszkodowany upoważnił powoda do odbioru odszkodowania.

(pozew k . 6-9)

W odpowiedzi na pozew strona pozwana, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości, podnosząc zarzut braku legitymacji biernej oraz kwestionując wysokość dochodzonego roszczenia. Pozwany wniósł nadto o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanego wskazał, że jako korespondent zagranicznego towarzystwa ubezpieczeń, wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości 13.912 zł tytułem kosztów naprawy pojazdu oraz kwotę 1.660,50 zł tytułem zwrotu kosztu najmu pojazdu zastępczego.

Pozwany podkreślił, że w niniejszej szkodzie działał jedynie jako korespondent zagranicznego towarzystwa (...) pojišt’ovna a.s. na podstawie art. 4 Regulaminu Wewnętrznego Przyjętego w dniu 30 maja 20002 roku przez Radę Biur, który to fakt wielokrotnie sygnalizował poszkodowanej. Sprawca zdarzenia nie miał zawartej umowy OC pojazdu u pozwanego, tym samym w ocenie pozwanego, pozew został skierowany przeciwko niewłaściwemu podmiotowi.

(odpowiedź na pozew k. 63-67 )

W piśmie procesowym z dnia 27 października 2020 roku pełnomocnik powoda podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie nie odnosząc się jednakże do podniesionego zarzutu braku legitymacji biernej po stronie pozwanego do czego był zobowiązany zgodnie z treścią zarządzenia z dnia 1 października 2020 roku.

(zarządzenie k. 63, ,pismo procesowe k. 92-97)

Na rozprawie w dniu 20 stycznia 2021 roku pełnomocnik powoda nie stawił się, prawidłowo powiadomiony o terminie rozprawy. Pełnomocnik pozwanego podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, wskazując, że legitymację bierną w sprawie posiada Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

(protokół rozprawy k. 108)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 sierpnia 2019 roku doszło do wypadku, w którym uszkodzeniu uległ należący do poszkodowanej I. J. samochód marki R. (...) o nr rej. (...). Ponoszący odpowiedzialność za zdarzenie - obywatel Czech, J. M.’och był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w towarzystwie (...) pojišt’ovna a.s..

Pozwane towarzystwo na podstawie art. 4 Regulaminu Wewnętrznego przyjętego w dniu 30 maja 2002 roku przez Radę Biur było korespondentem zagranicznego towarzystwa ubezpieczeń, o którym wyżej mowa.

(okoliczności bezsporne, notatka informacyjna o zdarzeniu drogowym, regulamin k. 77-87)

Powód jest autoryzowanym serwisem naprawczym samochodów marki R. i D.. W ramach prowadzonej działalności powód podjął się naprawy samochodu marki R. (...) o nr rej. (...), uszkodzonego w wyniku zdarzenia drogowego z 3 sierpnia 2019 roku. Dodatkowo w dniu 5 sierpnia 2019 roku powód zawarł z pozwaną umowę najmu pojazdu zastępczego na okres od dnia 5 sierpnia 2019 roku do dnia 19 września 2019 roku.

W dniu 5 sierpnia 2019 roku powód nabył od poszkodowanej wierzytelność przysługującą jej z tytułu odszkodowania oraz z tytułu najmu pojazdu zastępczego przysługującą jej w stosunku do (...).

W związku z wykonaną naprawą powód wystawił w dniu 28 sierpnia 2019 roku fakturę VAT nr (...) na kwotę 16.793,44 zł.

W dniu 24 września 2019 roku powód wystawił fakturę (...) nr (...) na kwotę 2656,80 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego za okres 18 dni przy zastosowaniu stawki za dobę najmu 120 zł netto.

W trakcie postępowania likwidacyjnego pozwany, działający jako korespondent zagranicznego towarzystwa ubezpieczeń, wypłacił poszkodowanej odszkodowanie w kwocie 13.912 zł za koszty naprawy pojazdu oraz w kwocie 1.660,50 zł za zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego.

W wiadomości email z dnia 21 maja 2020 roku powód bezskutecznie wezwał pozwanego do dopłaty w terminie 3 dni kwoty 1.220,94 zł tytułem brakującej części wynagrodzenia z tytułu wykonania naprawy blacharsko-lakierniczej pojazdu marki R. (...) oraz do kwoty 2.656,80 zł tytułem brakującej części wynagrodzenia za najem pojazdu zastępczego.

( decyzje o wypłacie odszkodowania w załączonych aktach szkody k. 88, umowa przelewu k. 19, faktura k 13-14, zlecenie naprawy k. 16, upoważnienie k.17, oświadczenie k. 18, kalkulacja naprawy k. 22-26, umowa najmu z załącznikami k. 27-29, faktura k. 30, wydruk wiadomości e-mail k. 15, okoliczności bezsporne)

Sprawca zdarzenia nie miał zawartej umowy OC pojazdu ani żadnej innej umowy z pozwanym.

(okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości ani rzetelności ich sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie z uwagi na brak legitymacji biernej pozwanego.

W niniejszym postępowaniu okoliczności dotyczące faktu zaistnienia wypadku z dnia 3 sierpnia 2019 roku, jego przyczyny oraz osoba sprawcy nie były sporne między stronami. W szczególności strona pozwana nie kwestionowała, że była korespondentem zagranicznego towarzystwa udzielającego ochrony ubezpieczeniowej sprawy zdarzenia w zakresie likwidacji szkody. Jednocześnie strona pozwana kwestionowała swoją odpowiedzialność wobec powoda w przedmiotowej sprawie przed Sądem z uwagi na brak legitymacji biernej kontestując nadto wysokość dochodzonego roszczenia.

Bezsporne w sprawie było również to, że sprawca szkody był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w czeskim towarzystwie (...) pojišt’ovna a.s.
a z pozwanym nie łączyła go żadna umowa.

W przypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej poszkodowany może dochodzić naprawienia szkody nie tylko od sprawcy szkody, ale także od ubezpieczyciela, z którym sprawca szkody zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, co wynika wprost z art. 19 ust 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. W przypadkach, o których mowa w art. 123 (m.in. dot. szkody będącej następstwem wypadków, które miały miejsce na terytorium: 1) Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego; 2) Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe podpisały z Biurem umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów ubezpieczeniowych i zaspokajaniu roszczeń, pod warunkiem istnienia ważnej Zielonej Karty wystawionej przez zagraniczne biuro narodowe; 3) państw, których biura narodowe podpisały z Biurem umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów ubezpieczeniowych i likwidacji szkód, jeżeli poszkodowanym jest osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a sprawca posiadał Zieloną Kartę wystawioną przez członka Biura, którego upadłość ogłoszono lub który uległ likwidacji) powołanej ustawy poszkodowany może dochodzić roszczeń również bezpośrednio od Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, które ma osobowość prawną. Okoliczność zatem, że pozwane towarzystwo ubezpieczeń prowadziło postępowanie likwidacyjne działając wyłącznie jako korespondent ubezpieczyciela sprawcy szkody nie powoduje automatycznie, że stał się on podmiotem obowiązanym z tytułu zawartej przez sprawcę szkody umowy OC.

Zgodnie z art. 80 ust. 2 wskazanej ustawy, reprezentant do spraw roszczeń wykonuje swoje obowiązki na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez zakład ubezpieczeń. Natomiast stosownie do treści art. 81 ustawy, o której mowa, zadaniem reprezentanta do spraw roszczeń jest likwidacja szkód będących następstwem zdarzeń, o których mowa w art. 78 ust. 1, jeżeli szkoda powstała w związku z ruchem pojazdu mechanicznego, którego posiadacz miał zawartą umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z reprezentowanym zakładem ubezpieczeń.

Wykładnia celowościowa nakazuje uznać, co jest niesporne zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie, że udział reprezentanta jest potrzebny jedynie tak długo jak toczy się postępowanie likwidacyjne. Reprezentant do spraw roszczeń powołany został do likwidacji szkód w postępowaniu likwidacyjnym, znikąd natomiast nie wynika jego umocowanie do reprezentowania ubezpieczyciela w postępowaniu sądowym.

Powód nie wykazał, aby uprawnienie do wszczęcia postępowania cywilnego przeciwko korespondentowi wynikało chociażby z umowy łączącej pozwanego z zagranicznym zakładem ubezpieczeń, z którym sprawca szkody zawarł umowę ubezpieczenia OC, czy jakiejkolwiek innej podstawy.

Powyższe regulacje stanowią szczególny przypadek przedstawicielstwa i nie przełamują generalnej zasady, jaką można wywieść z art. 95 § 2 k.c. Zgodnie z tym przepisem czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Nie oznacza to zatem, że uprawnienia i obowiązki przechodzą na reprezentanta wskutek jego ustanowienia, niezależnie od zakresu umocowania.

Możliwość pozwania podmiotu, ustanowionego jako reprezentant do spraw roszczeń zagranicznego ubezpieczyciela, nie wynika także z art. 19 ustawy, bowiem nie wymienia go wśród podmiotów, przeciwko którym można dochodzić roszczeń.

Reprezentant do spraw roszczeń to pełnomocnik zakładu ubezpieczeń oferującego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, umocowany do przyjmowania i zaspokajania roszczeń zgłaszanych do jego mocodawcy przez poszkodowanych z państwa, w którym został ustanowiony. Dyrektywa 2005/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 roku zmieniająca dyrektywy Rady 72/166/EWG, 84/5/EWG, 88/357/EWG i 90/232/EWG oraz dyrektywę 2000/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, wprowadziła zmianę, stosownie do której zagraniczny ubezpieczyciel może zostać pozwany w Polsce.

W przedmiotowej sprawie nie rozszerzono przedmiotowego pełnomocnictwa w ten sposób, aby pozwany podmiot był legitymowany biernie w przedmiotowej sprawie. Należy zatem uznać, że odpowiedzialnym za przedmiotową szkodę jest jego sprawca oraz ubezpieczyciel sprawcy - A. pojišt’ovna a.s., a na zasadzie
art. 123 powołanej ustawy także Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Żaden przepis prawa nie przewiduje możliwości kierowania roszczeń w drodze sądowej do korespondenta zagranicznego ubezpieczyciela.

Skoro zatem zachodzi brak legitymacji biernej w niniejszej sprawie, powództwo podlega oddaleniu, a kwestia zasadności roszczenia co do jego wysokości jako wtórna jest w sprawie bez znaczenia.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając nimi powoda jako stronę przegrywającą proces. Sąd zasądził od powoda kwotę 917 zł w skład, których wchodzi wynagrodzenie pełnomocnika zawodowego w stawce minimalnej 900 zł ustalone w oparciu o § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 t.j. ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.