Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2013 r.

na rozprawie

sprawyz wniosku G. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi

w R.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 11 września 2012 r. sygn. akt IV U 1020/12

u c h y l a zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 maja 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił G. B. prawa do emerytury wobec niespełnienia warunków przewidzianych w art. 28 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach

i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2004 r. , Nr 39 , poz. 353 ze zm.) .

W uzasadnieniu decyzji ZUS wskazał , że wnioskodawczyni nie dowiodła spełnienia warunku posiadania piętnastoletniego okresu zatrudnienia , wykazując jedynie 13 lat , 3 miesiące i 27 dni . Organ rentowy nie uwzględnił bowiem , wskazywanego przez nią okresu pracy w gospodarstwie rolnym , gdyż okres pracy w gospodarstwie rolnym został zaliczony wnioskodawczyni w KRUS do pobieranej emerytury .

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni podała , że w spornym okresie pracowała na posiadanym gospodarstwie rolnym , oraz że istotnie pobiera emeryturę rolniczą . Powołując się na swą sytuację jak również fakt , że w razie przyznania jej emerytury z ZUS zrezygnuje z emerytury rolniczej wnioskodawczyni domagała się zmiany zaskarżonej decyzji i zaliczenia do stażu pracy przedmiotowego okresu .

W odpowiedzi na odwołanie ZUS podkreślił , że wnioskodawczyni do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 28 ustawy o emeryturach i rentach z FUS powinna wykazać co najmniej piętnastoletni okres składkowy i nieskładkowy . W niniejszym postępowaniu nie zdołała tego uczynić , bowiem wskazywany przez nią jako uzupełniający , okres pracy od dnia 18.02.1963 roku do dnia 7.06.1967 roku i od dnia 1.07.1977 roku do dnia 31.12.1994 roku w gospodarstwie rolnym został jej już zaliczony do emerytury rolniczej .

Powołując treść przepisu art. 10 ust 3 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U., z 2004 r. , Nr 39 , poz. 353 ze zm.) ZUS wniósł o oddalenie odwołania .

W toku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd Okręgowy

w R. ustalił , iż wnioskodawczyni ur. (...) zgłosiła w dniu 17.05.2012 r. do ZUS wniosek o emeryturę dokumentując świadectwem pracy łącznie 13 lat , 3 miesiące i 27 dni okresów składkowych . Celem uzupełnienia brakującego okresu wnioskodawczyni domagała się zaliczenia dalszego okresu uzupełniającego czyli nie uwzględnionych przez ZUS okresów od : 18.02.1963 roku do 7.06.1967 roku i od 1.07.1977 roku do 31.12.1994 roku pracy w gospodarstwie rolnym i uiszczenia składek na FUSR .

Wnioskodawczyni od dnia 1 marca 2007 roku pobiera emeryturę rolniczą .

Sąd Okręgowy w Rzeszowie po rozpoznaniu sprawy wyrokiem z dnia 11 września 2012 r. oddalił odwołanie .

W motywach swojego rozstrzygnięcia przyjmując powołany wyżej stan faktyczny Sąd ten wskazał na treść przepisu art. 28 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t. j. Dz. U.

z 2004 r. Nr 39 , poz. 353 ze zm.) oraz podał , iż nie ulega wątpliwości , że wnioskodawczyni nie posiada wymaganego w/w przepisem 15 letniego okresu składkowego i nieskładkowego a jedynie 13 lat , 3 miesiące i 27 dni . Nie jest także kwestionowane , że wnioskodawczyni od dnia 18.02.1963 roku do dnia 7.06.1967 roku pracowała w gospodarstwie rolnym i od dnia 1.07.1977 roku do dnia 31.12.1994 roku uiszczała składki na FUSR oraz , że okresy te zostały jej zaliczone do stażu ubezpieczeniowego w KRUS zaś od dnia 1 marca 2007 roku pobiera emeryturę rolniczą .

Natomiast na podstawie art. 10 w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je , z zastrzeżeniem art. 56 , jak okresy składkowe :

1)  okresy ubezpieczenia społecznego rolników , za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki ,

2)  przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia ,

3)  przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia ,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe , ustalone na zasadach określonych

w art. 5-7 , są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu .

Na podstawie art. 10 ust 3 ustawy emerytalnej okresów tych nie uwzględnia się , jeżeli zostały one zaliczone do okresów , od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników .

W ocenie Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy czyni zasadnym ustalenie , że wnioskodawczyni posiada jedynie 13 lat , 3 miesiące i 27 dni okresów składkowych zaliczanych do stażu emerytalnego . Ta okoliczność nie była też kwestionowana przez żadną ze stron postępowania . Okresy które zdaniem wnioskodawczyni powinny zostać doliczone jako uzupełniające , przy ustaleniu prawa do emerytury nie mogą zostać uwzględnione gdyż zostały już zaliczone do okresów od których zależało przyznanie jej emerytury na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników – od dnia 1 marca 2007 roku . Wobec takiego wniosku Sąd odstąpił od dokładnej analizy okresów wskazywanych przez wnioskodawczynię .

W podstawie prawnej swojego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy dodatkowo wskazał art. 477 ¹⁴ § 1 k. p. c.

Powyższy wyrok Sądu I instancji zaskarżyła apelacją wnioskodawczyni G. B. domagając się jego zmiany i przyznania prawa do emerytury pracowniczej . Zwróciła uwagę , że wykazała 13 lat 3 miesiące i 27 dni ubezpieczenia pracowniczego co po doliczeniu jej ponad 2 lat pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po 16 roku życia , uprawniałoby ją do przejścia na emeryturę pracowniczą po przyznaniu której , zrezygnuje z emerytury rolniczej .

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o oddalenie apelacji .

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje :

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było uprawnienie wnioskodawczyni G. B. do świadczenia emerytalnego na podstawie art. 28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych .

Wnioskodawczyni ur. (...) udowodniła bowiem przedkładając stosowne świadectwo pracy jedynie okres 13 lat 3 miesięcy i 27 dni okresów składkowych . Oznacza to w przypadku , gdy okresy składkowe i nieskładkowe nie przekraczają 15 lat , że możliwe jest ich uzupełnienie okresami wskazanymi

w treści art. 10 ust 1 w/w ustawy emerytalnej – jedynie w celu nabycia prawa do tzw. niepełnej emerytury na podstawie art. 28 ustawy o emeryturach i rentach

z FUS ( por. wyrok SN z dn. 11.01.2011 r. I UK 246/10 publ. LEX nr 738534 ) .

Składając do ZUS wniosek o emeryturę G. B. dołączyła pisemne zeznania dwóch świadków : W. K. i M. C. potwierdzające m.in. pracę wnioskodawczyni w gospodarstwie rolnym jej rodziców M. i J. S. , położonego w G. w okresie od 18.02.1963 r. do 7.06.1967 r. oraz zaświadczenie Starostwa Powiatowego w L. potwierdzające , że rodzice wnioskodawczyni byli właścicielami gospodarstwa rolnego w tym okresie .

Organ rentowy , ani też Sąd Okręgowy w Rzeszowie w toku postępowania odwoławczego nie czynili ustaleń dotyczących powołanej wyżej okoliczności faktycznej dokumentowanej przez wnioskodawczynię wychodząc z założenia , że okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 18.02.1963 r. do 7.06.1967 r. został już wnioskodawczyni zaliczony do okresów uprawniających do nabycia emerytury rolniczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r.

o ubezpieczeniu społecznym rolników ( t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 50 poz. 291 ze zm.).

Powyższe zaliczenie , istotnie zgodnie z treścią art. 10 ust 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS , stanowiłyby przeszkodę do uwzględnienia tych okresów przy ustaleniu prawa wnioskodawczyni do spornego świadczenia emerytalnego .

Jednakże dołączone do akt sprawy , akta rentowe oraz emerytalne wnioskodawczyni z KRUS / OR w R. nie potwierdzają , aby takie zaliczenie miało miejsce .

W istocie występując w dn. 14.10.1994 r. z wnioskiem o rentę wnioskodawczyni w kwestionariuszu ( k. 3 ) wypełniła rubrykę „B” w której napisała m.in. , że „od 1963 r. do 7.06.1967 r. pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców i uczyła się w LO w L.” .

Nie przedłożyła jednak do KRUS żadnych dokumentów potwierdzających w/w okoliczność . W decyzji KRUS z dnia 22.11.1994 r. przyznającej wnioskodawczyni rentę z tytułu długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym , do ustalenia części składkowej renty KRUS nie przyjął żadnych okresów z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16-go roku życia przed dn.1.07.1977 r. ( k. 13 ) .

Takiego składnika części składkowej renty nie ustalono w KRUS do końca pobierania tego świadczenia przez wnioskodawczynię tj. do lutego 2007 r. , ani też w decyzji z dn. 22 lutego 2007 r. przyznającej wnioskodawczyni prawo do emerytury rolniczej w wysokości dotychczas pobieranej renty .

Z tych względów w ocenie Sądu Apelacyjnego brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia , że w/w okres pracy wnioskodawczyni w gospodarstwie rolnym jej rodziców został już zaliczony do okresów , od których zależy prawo do renty lub emerytury na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników . Brak jest tym samym podstaw do wykluczenia tego okresu na podstawie art. 10 ust 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jako uzupełniającego w niezbędnym zakresie do nabycia prawa do dochodzonego świadczenia .

Przesądzenie o możliwości zaliczenia powyższego , spornego okresu do okresów uzupełniających o jakich mówi treść art. 10 ust 1 pkt 3 ustawy emerytalnej jest jednak możliwe dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego

( przesłuchanie świadków , wnioskodawczyni , analiza dokumentów dotyczących własności gospodarstwa rolnego ) .

Konieczność przeprowadzenia w zasadzie w całości postępowania dowodowego w sprawie czyni zasadnym wydanie przez Sąd Apelacyjny orzeczenia kasatoryjnego w trybie art. 386 § 4 k. p. c.