Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 275/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2021 r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Cichocka

Protokolant: st. sekr. sąd. Ewelina Kazberuk

Prokurator Prok. Rej. w Kętrzynie: Tomasz Niesłuchowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy:

A. M.

s. W. i M. z domu T.

ur. (...) w K.

oskarżonego o to, że:

w okresie od stycznia 2020r. do 31 grudnia 2020r. w K., pełniąc funkcje Prezesa Zarządu spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K., jak też wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, utrudniał wykonywanie działalności związkowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy oraz wbrew zakazowi dyskryminował pracowników tj. M. C., I. P. (1), K. D., A. D., A. O., G. D., K. L., A. W., A. B. (1) oraz M. D. (1) z powodu ich przynależności do Organizacji (...) (...) w (...) sp. z o. o. w ten sposób, że uzależniał zawarcie przez nich nowej umowy od złożenia rezygnacji z członkostwa w przedmiotowej organizacji związkowej, szukał możliwości rozwiązania z nimi umowy o pracę, groził pozbawieniem premii, dodatków, nagród, podwyżek, naruszał strefę prywatności wypytując ich oraz zbierając oświadczenia co do przynależności do organizacji związkowej, a tym samym wprowadzał atmosferę zastraszania, ingerował w godność krytykując jakość ich pracy, zwiększał im nakłady pracy, skracając terminy jej wykonania, czym złośliwie i uporczywie naruszył prawa wyżej wymienionych pracowników wynikające ze stosunku pracy,

tj. o przestępstwo z art. 35 ust. 1 pkt 2 w zb. z art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych (Dz. u. z 2019r., poz. 263, tekst jednolity) w zb. z art. 218 §1a kk w zw. z art. 11 §2 kk

I.  na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk i art. 67 § 1 kk postępowanie karne wobec oskarżonego A. M. warunkowo umarza na okres próby 1 (jednego) roku,

II.  na podstawie art. 67 § 3 kk orzeka wobec oskarżonego nawiązki w kwocie po 500 (pięćset) złotych na rzecz pokrzywdzonych M. C., I. P. (1), K. D., A. D., A. O., G. D., K. L., A. W., A. B. (1)
i M. D. (1),

III.  na podstawie art. 627 kpk zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych, w tym opłatę w kwocie 100 (sto) złotych oraz na rzecz oskarżycielek posiłkowych M. C., I. P. (1), K. D., A. D., A. O., G. D., K. L., A. W., A. B. (1) i M. D. (1) kwotę po 2000 (dwa tysiące) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 275/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

0.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

A. M.

w okresie od stycznia 2020r. do 31 grudnia 2020r. w K., pełniąc funkcje Prezesa Zarządu spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K., jak też wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, utrudniał wykonywanie działalności związkowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy oraz wbrew zakazowi dyskryminował pracowników tj. M. C., I. P. (1), K. D., A. D., A. O., G. D., K. L., A. W., A. B. (1) oraz M. D. (1) z powodu ich przynależności do Organizacji (...) (...) w (...) sp. z o. o. w ten sposób, że uzależniał zawarcie przez nich nowej umowy od złożenia rezygnacji z członkostwa w przedmiotowej organizacji związkowej, szukał możliwości rozwiązania z nimi umowy o pracę, groził pozbawieniem premii, dodatków, nagród, podwyżek, naruszał strefę prywatności wypytując ich oraz zbierając oświadczenia co do przynależności do organizacji związkowej, a tym samym wprowadzał atmosferę zastraszania, ingerował w godność krytykując jakość ich pracy, zwiększał im nakłady pracy, skracając terminy jej wykonania, czym złośliwie i uporczywie naruszył prawa wyżej wymienionych pracowników wynikające ze stosunku pracy, tj. o przestępstwo z art. 35 ust. 1 pkt 2 w zb. z art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych (Dz. u. z 2019r., poz. 263, tekst jednolity) w zb. z art. 218 §1a kk w zw. z art. 11 §2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.Przystąpienie pracowników (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.: M. C., I. P. (1), K. D., A. D., A. O., G. D., K. L., A. W., A. B. (1) oraz M. D. (1) do Organizacji (...).

2. Ustalenie przez Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.A. M. osób, które należą do w/w organizacji związkowej. W okresie od stycznia 2020r. do 31 grudnia 2020r. stworzenie przez oskarżonego wobec w/w pracowników atmosfery zastraszania z powodu przynależności do organizacji zakładowej, żądanie od pracowników oświadczeń o przynależności do tej organizacji. Naruszenie praw pracowniczych poprzez grożenie pracownikom zwolnieniem z pracy i pozbawieniem premii, dodatków, nagród, podwyżek. Krytykowanie jakości pracy, zwiększenie im nakładów pracy, skracanie terminów jej wykonania. Uzależnienie zawarcia nowej umowy od złożenia rezygnacji z członkostwa z organizacji związkowej.

3.Przeprowadzenie w okresie sierpień – październik 2020 r. przez Okręgowy Inspektorat Pracy w O. kontroli w (...) Sp. z o.o. w K.. Wykazanie w wyniku kontroli, iż Prezes Zarządu spółki A. M. kwestionował istnienie w zakładzie organizacji zakładowej prowadzonej zgodnie z przepisami prawa, utrudniał wykonywanie działalności związkowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy oraz dyskryminował w/w pracowników.

Protokół kontroli w (...) Sp. z o.o. w K.

4-9

Protokół przesłuchania świadka M. C. z Państwowej Inspekcji Pracy

11-12

Protokół przesłuchania świadka I. P. (2) z Państwowej Inspekcji Pracy

13-14

Zeznania świadka M. J. (1)

37

Dokumentacja przesłania z Organizacji (...) w (...) Sp.z o.o. w K.

44

Dokumentacja z (...) Towarzystwa Budownictwa (...) dotyczącą związku zawodowego (...)

45

Zeznania świadka M. C.

47-48, 50v, 104

Zeznania świadka I. P. (1)

54v-55

Zeznania świadka K. D.

59v

Zeznania świadka A. D.

61v

Zeznania świadka A. O.

63v

Zeznania świadka G. D.

65v

Zeznania świadka K. L.

68

Zeznania świadka A. B. (2)

82-83

Zeznania świadka A. W.

71-72

Zeznania świadka M. D. (1)

89

Zeznania świadka B. B.

75

Zeznania świadka M. J. (2)

78

Zeznania świadka E. G.

86

Wyjaśnienia oskarżonego A. M.

132

0.1. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

0.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1-1.1.3

Protokół kontroli w (...) Sp. z o.o. w K.

sporządzone przez osoby uprawnione, zgodne z przepisami prawa, brak kwestionowania w/w dowodu

1.1.1-1.1.3

Protokół przesłuchania świadka M. C. z Państwowej Inspekcji Pracy

1.1.1-1.1.3

Protokół przesłuchania świadka I. P. (2) z Państwowej Inspekcji Pracy

1.1.1-1.1.3

Dokumentacja przesłana z Organizacji (...) w (...) Sp. z o.o. w K.

1.1.1-1.1.3

Dokumentacja z (...) Towarzystwa Budownictwa (...) dotyczącą związku zawodowego (...)

1.1.3

Zeznania świadka M. J. (1)

Sąd nie znalazł podstaw do ich zakwestionowania. Świadek złożyła zeznania dotyczące informacji uzyskanych w trakcie dokonywanych czynności służbowych w postaci kontroli w (...) Sp. z o. o. w K..

1.1.3

Zeznania świadka M. P.

Sąd nie znalazł podstaw do ich zakwestionowania. Zeznał, iż podczas przeprowadzonej kontroli w (...) Sp. z o. o. zbierając od pracowników ankiety antymobingowe zauważył, iż bali się przekazywać ankiety w miejscu gdzie był monitoring.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka M. C.

Sąd dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonych i przyjął je za wiarygodną podstawę ustaleń faktycznych, nie znajdując podstaw do ich zakwestionowania. Ich relacje są logiczne, spójne i korespondują ze sobą wzajemnie oraz znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Pokrzywdzone opisały dyskryminujące zachowania oskarżonego wobec nich z uwagi na ich przynależność do organizacji związkowej.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka I. P. (1)

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka K. D.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka A. D.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka A. O.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka G. D.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka K. L.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka A. B. (2)

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka A. W.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka M. D. (1)

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka B. B.

Sąd nie znalazł podstaw do ich zakwestionowania. Są spójne logiczne i konsekwentne. Świadek choć sama nie przynależała do organizacji związkowej wskazała, iż oskarżony faktycznie nie był pozytywnie nastawiony do działalności związkowej. Potwierdziła również, iż na polecenie oskarżonego zbierano oświadczenia o przynależności do związków. Ponadto prosił ją, by wpłynęła na pracownice, by zrezygnowały z przynależności związkowej.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka M. J. (2)

Są spójne logiczne i konsekwentne. Wskazała, iż oskarżony faktycznie inaczej traktował pracowników, które przynależały do związku od tych, które nie przynależały. Prosił ją, aby wpłynęła na pracownice, żeby zrezygnowały z przynależności związkowej. Ponadto sugerował jej, żeby znalazła jakiś błąd popełniony przez M. D. (2), aby mógł ją zwolnić.

1.1.1-1.1.2

Zeznania świadka E. G.

Sąd nie znalazł podstaw do ich zakwestionowania. Świadek przyznała, iż w kwietniu 2020 r. złożyła rezygnacje ze związków z uwagi na to, iż chciała zachować pracę.

1.1.1-1.1.3

Wyjaśnienia oskarżonego A. M.

Sąd dał im wiarę w części, w której przyznał się do popełnienia zarzucanego czynu.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Zeznania świadka J. W.

Świadek była członkiem związku od grudnia 2019 r. do kwietnia 2020 r. Złożyła rezygnacje z uwagi na to, iż nie podobał jej się cel jaki obrał związek. Jej zeznania nie miały znaczenia dla ustalenia faktów.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I

A. M.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Istotą przestępstwa z art. 35 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych jest utrudnianie wykonywania działalności związkowej, ale tylko wtedy, gdy taka działalność jest prowadzona zgodnie z przepisami ustawy. Zakaz dyskryminacji został ujęty w art. 3 w/w ustawy w formule, według której nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej. W szczególności nie może to być warunkiem nawiązania stosunku pracy i pozostawania w zatrudnieniu oraz awansowania pracownika. Przez dyskryminację pracownika należy rozumieć gorsze traktowanie go w porównaniu z innymi pracownikami, odmawianie należnych mu praw, pominięcie przy awansowaniu, zwolnienie z pracy itp., ale takie zachowanie jest przestępstwem tylko wtedy, gdy jest motywowane przynależnością pracownika do związku zawodowego, pozostawanie poza związkiem lub pełnieniem funkcji związkowej. Dyskryminacja może przejawić się w pozbawieniu pracownika pewnych świadczeń, np. nagrody czy premii, nawet jeżeli pracodawca może to uczynić, ale czyni to właśnie dlatego, że pracownik jest członkiem związku zawodowego lub sprawuje funkcję związkową, albo dlatego, że pracownik pozostaje poza związkiem. Innymi słowy, sprawcy należy udowodnić, że przynależność pracownika do związku zawodowego, pełnienie funkcji związkowej lub pozostawanie poza związkiem było jedyną, a co najmniej dominującą przyczyną zwolnienia z pracy, nieawansowania czy pozbawienia nagrody bądź premii.

Natomiast zgodnie z art. 218 §1a kk § 1a kk odpowiedzialności karnej podlega kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego.

Ustalono, iż zachowanie oskarżonego A. M. wobec pokrzywdzonych zmieniło się diametralnie po tym jak dowiedział się, iż pokrzywdzone przynależą do założonej organizacji związkowej (...) (...). Oskarżony interesował się działalnością związkową oraz jej członkami, miał do nich negatywny stosunek i na tym tle dyskryminował pracowników. Oskarżony swoim zachowaniem wytworzył wobec pracowników atmosferę zastraszania z powodu przynależności do organizacji zakładowej żądając od pracowników oświadczeń o przynależności do organizacji. Ponadto nakładał na pokrzywdzone dodatkowe obowiązki, zakreślając krótkie terminy do realizacji tych zadań. Pokrzywdzone obawiały się rozwiązania z nimi umowy o pracę przed jej upływem czy też nie zawarcia z nimi kolejnej umowy o pracę. Uzależniał zawarcie przez nich nowej umowy od złożenia rezygnacji z członkostwa w przedmiotowej organizacji związkowej. Oskarżony bezzasadnie zarzucał pokrzywdzonym niewłaściwe wykonywania swoich obowiązków. Naruszał prawa pracownicze poprzez grożenie pracownikom zwolnieniem z pracy i pozbawieniem premii, dodatków, nagród, podwyżek. Zachowanie oskarżonego budziło w pokrzywdzonych stres oraz lęk o utratę pracy i źródło utrzymania. Bezsprzecznie przynależenie do związku było przyczyną w/w zachowań oskarżonego.

Wymienione zachowania oskarżonego wyczerpywały zatem znamiona przestępstwa z art. 35 ust. 1 pkt 2 w zb. z art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych (Dz. u. z 2019r., poz. 263, tekst jednolity) w zb. z art. 218 §1a kk w zw. z art. 11 §2 kk.

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

I

A. M.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

Ustawowy typ czynu zabronionego jest wzorcem zgeneralizowanym. Nie uwzględnia różnorodnych cech poszczególnych zachowań realizujących znamiona tego wzorca. Te cechy mogą mieć wpływ na ocenę winy i społecznej szkodliwości czynu, która jest stopniowalna.

W ocenie Sądu przy uwzględnieniu powyższych okoliczności przyjąć należy, iż stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu nie jest znaczny.

Sąd uwzględnił przy tym dotychczasowy sposób życia oskarżonego, w tym fakt, że nie był dotychczas karany (k.112), cieszy się nieposzlakowaną opinią, jest człowiekiem poważnym, szanowanym w środowisku lokalnym, a także jego postawę fakt, iż wyraził skruchę i żal nad tym co się stało oraz fakt, iż oskarżony poniósł już negatywne konsekwencje swojego czynu (zrezygnował z pełnienia funkcji Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.).

W ocenie sądu wskazane okoliczności prowadzą do wniosku, że zachowanie oskarżonego miało charakter incydentalny. Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 66§1 i 2 kk oraz art. 67§1 kk warunkowo umorzył postępowanie karne na okres próby 1 roku, przyjmując, iż jego postawa, właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo takiego rozstrzygnięcia będzie on przestrzegał porządku prawnego.

Brak zgody pokrzywdzonych na warunkowe umorzenie postępowania nie jest dla Sądu wiążące, zwłaszcza gdy jest on warunkowany głównie kwestią dotyczącą wysokości zadośćuczynienia. Pokrzywdzone mają możliwość dochodzenia roszczeń majątkowych na drodze postępowania cywilnego. Wyrok warunkowo umarzający postępowanie jest wyrokiem stwierdzającym winę. Nieuwzględnienie wniosku prokuratora i skierowanie sprawy na rozprawę w niniejszej sprawie spowodowałoby przekształcenie postępowania karnego w proces stricte cywilny i sprowadzałaby jego główny przedmiot do kwestii wysokości zadośćuczynienia, nie zaś kwestii odpowiedzialności karnej, co stanowi zasadę.

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. M.

II

I

nawiązki w kwocie po 500 złotych na rzecz pokrzywdzonych

Wobec braku porozumienia pomiędzy oskarżonym i pokrzywdzonymi co do wysokości zadośćuczynienia Sąd, zgodnie z art. 46§2 kk, orzekł wobec oskarżonego nawiązki na rzecz pokrzywdzonych.

Orzeczenie to nie zamyka drogi cywilnoprawnej do dochodzenia niezaspokojonej części roszczenia.

Wskazać należy, iż za brak porozumienia nie można winić jedynie oskarżonego. Powyższy stan rzeczy wynika również z postawy pokrzywdzonych, przede wszystkim wysokości ich roszczeń. Pokrzywdzone w toku postępowania przygotowawczego nie domagały się zadośćuczynienia pieniężnego, natomiast po skierowaniu przez prokuratora wniosku o warunkowe umorzenie postępowania ich roszczenia wzrosły do kwot od 5000 do 20000 zł. Brak porozumienia pomiędzy wymienionymi nie wynika z faktu, iż oskarżony kwestionuje zasadność roszczeń majątkowych pokrzywdzonych, a jedynie dotyczy ich wysokości.

Sąd ustalając wysokości nawiązki miał na uwadze krzywdy psychiczne, stres jakich doznały pokrzywdzone w wyniku zachowania oskarżonego niezgodnego z prawem.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Sytuacja majątkowa i rodzinna oskarżonego uzasadniała zasądzenie od niego na rzecz Skarbu Państwa zwrotu kosztów sądowych w całości, zgodnie z art. 627 kpk.

zasądzenie od A. M. na rzecz pokrzywdzonych zwrotu kosztów tytułem ustanowienia w sprawie pełnomocnika w kwotach po 2000 złotych.

6.  1Podpis