Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2021r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Rybczyńska

Protokolant: Dorota Krupińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lipca 2021r. w R.

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko S. S.

o obniżenie alimentów

1)  obniża z dniem 1 marca 2021 r. alimenty zasądzone od J. S. na rzecz S. S. do kwoty po 220 zł (dwieście dwadzieścia złotych) miesięcznie płatne z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, a to w miejsce alimentów ustalonych na rzecz S. S. w wysokości po 900 zł (dziewięćset złotych) miesięcznie mocą ugody zawartej 30 czerwca 2020 roku przed mediatorem P. K., zatwierdzonej mocą postanowienia Sądu Rejonowego w Rybniku z 7 sierpnia 2020 roku w sprawie o sygnaturze akt IV RC 72/20;

2)  w pozostałej części powództwo oddala;

3)  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami procesu.

Sygn. akt IV RC 59/21

UZASADNIENIE

Powód J. S. domagał się obniżenia miesięcznych alimentów ustalonych na rzecz pozwanego S. S. ustalonych ugodą mediacyjną zawartą przed mediatorem P. K. w sprawie o sygn. akt IV RC 72/20, z 900 zł do 100 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu podał, że pozwany uprawniony jest do wypłaty środków z polisy ubezpieczenia stypendialnego N. N. w trzech transzach po 9.000 zł począwszy od 2020 roku. Środki te w całości pokrywają koszty utrzymania i wychowania pozwanego. Ponadto pozwany korzysta z niefinansowej formy wsparcia powoda poprzez korzystanie z jego własnościowego mieszkania w C., które pozwany mógłby wynająć i czerpać z niego zyski. Dodał nadto, że pozwany nie czyni starań aby otrzymać rentę socjalną. Od 2019 roku stan zdrowia powoda uległ pogorszeniu z uwagi na stany lękowe, zmęczenie oraz problemy z pamięcią. Z tego powodu od 4 stycznia 2020 roku do końca czerwca 2020 roku przebywał na zwolnieniu L4. Następnie od lipca 2020 roku otrzymał zasiłek rehabilitacyjny, który pobiera do dnia dzisiejszego. (k. 3-4)

W odpowiedzi na pozew, pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości wskazując, że od czasu ustalenia ostatniego obowiązku alimentacyjnego, nie zaszły istotne okoliczności skutkujące zmianę powyższego stosunku zobowiązaniowego. Wskazał nadto, że od października 2020 roku pobiera naukę na Uniwersytecie Ekonomicznym w K. na Wydziale Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna w trybie dziennym. Polisa, o której wskazał powód, opłacana była przez osiemnaście lat i miała stanowić jego zabezpieczenie dorosłego życia. Nadto wskazał, że w mieszkaniu w C. mieszka od urodzenia. Poprzednim właścicielem był jego dziadek, który ustanie obiecał mu możliwość zamieszkiwania we wskazanym lokalu oraz podział w zyskach przy ewentualnym zbyciu. (k. 34-35)

Na rozprawie w dniu 13 lipca 2021 roku strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe ( k. 51-52).

Sąd ustalił.

S. S. urodzony (...) pochodzi ze związku małżeńskiego A. S. i J. S..

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach, Ośrodka (...) w R. z 20 grudnia 2011 roku w sprawie o sygnaturze akt II RC 863/11 rozwiązano małżeństwo rodziców pozwanego.

Ostatnie alimenty na rzecz pozwanego zostały ustalone ugodą mediacyjną zawartą przed mediatorem P. K. w kwocie po 900 zł miesięcznie. Postanowieniem z 7 sierpnia 2020 roku wydanym przez Sąd Rejonowy w Rybniku w sprawie o sygn. akt IV RC 72/20, zatwierdzono ugodę mediacyjną.

W dacie powołanego orzeczenia powód miał 54 lata. Od ośmiu lat był pacjentem w przychodni nefrologicznej w K.. Był po dwóch operacjach ucha i wszczepieniu implantu. Pozostawał pod opieką (...) Centrum (...) w K.. Posiadał przepuklinę kręgosłupa, która przez kilka dni w roku powodowała objawy chorobowe. Korzystał z opieki psychoterapii i psychiatrii z powodu zmęczenia, senności i ataków lęku. Z tego powodu od 4 stycznia 2020 roku pozostawał na zwolnieniu lekarskim. Zarobki zobowiązanego oscylowały w granicach 5.641,50 zł netto miesięcznie. Miesięczne koszty utrzymania powoda oraz wszystkie zobowiązania, w tym alimentacyjne wynosiły 4.288,90 zł.

Matka pozwanego miała wówczas 46 lata. Posiadała stałą pracę. Zamieszkiwała wraz z synami w mieszkaniu powoda, za które opłacała wszystkie rachunki. Obaj synowie w tym czasie pobierali naukę w szkole. Zasądzone alimenty na obu synów oraz własne wynagrodzenie, pozwalały zaspokoić większość potrzeb uprawnionego.

Pozwany miał wówczas 20 lat. Od października 2020 roku pobierał naukę na Uniwersytecie Ekonomicznym w K. na Wydziale Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna w trybie dziennym. W maju 2018 roku miał próbę samobójczą, przebywał w szpitalu psychiatrycznym. Miesięczne wydatki pozwanego wynosiły około 1.800 zł.

Powód obecnie ma 55 lat. Mieszka sam w domu jednorodzinnym. Od 4 stycznia 2020 roku do 30 czerwca przebywał na zwolnieniu lekarskim z powodu stanów lękowych, ciągłego zmęczenia i kłopotów z pamięcią. Jest pod stałym nadzorem nefrologicznym. Z powodu niedosłuchu przeszedł dwie operacje ucha i wszczepienia implantu. Korzysta tylko z nieodpłatnych wizyt w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. U powoda zdiagnozowano także przepuklinę kręgosłupa lędźwiowego. Z tego powodu, w przypadku zaostrzenia objawów uczęszcza na zabiegi rehabilitacyjne. Dziesięć takich zabiegów kosztowało 500 zł.

Od lipca 2020 roku powód pobierał zasiłek rehabilitacyjny w wysokości 1.698 zł miesięcznie. Od 1 lipca 2021r. nie ma dochodów, stara się o rentę, złożył wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Powód od 1980r. prowadzi nadto działalność gospodarczą związaną z edukacją leśną, organizowaniem gier i zabaw dla dzieci. Z tego tytułu w 2021r. osiągnął dochód brutto w wysokości około 2.778 zł. Zatrudnia dwóch pracowników: jednego na podstawie umowę zlecenie, a drugiego na podstawie umowy o działo.

Powód od 18 lat opłaca pozwanemu polisę ubezpieczenia stypendialnego N. N. nr (...), którą pozwany może wypłacać w transzach po około 9.000 zł począwszy od 2020 roku.

Powód spłaca dwa kredyty. Pierwszy w KZP Oświata w wysokości 720 zł miesięcznie. Ostatnia rata przewidziana jest na październik 2022 roku. Kolejny kredyt został zaciągnięty w Banku (...), którego miesięczna rata wynosi 784,01 zł, powód ma spłacać do lipca 2024 roku. Powód posiada papiery wartościowe o wartości około 5.000 zł. Jest również właścicielem mieszkania w C., które otrzymał od swoich rodziców. Obecnie mieszka w nim jego była żona – A. S. oraz jego dwóch synów, w tym pozwany. Opłaty za media ponoszą użytkownicy, natomiast powód opłaca fundusz remontowy
w wysokości 150 zł miesięcznie. Powód na drugiego syna łoży alimenty w kwocie po 750 zł miesięcznie.

Miesięczne wydatki powoda przedstawiają się następująco:

- gaz 17 zł,

- wywóz śmieci 13 zł,

- żywność 500 zł,

- kosmetyki 40 zł,

- środki czystości 50 zł,

- energia elektryczna 20 zł,

- opał 84 zł,

- podatek od nieruchomości 39 zł,

- leki 100 zł,

- zabiegi rehabilitacyjne 125 zł,

- podatek od nieruchomości 39 zł,

- podatek od nieruchomości w C. 12 zł,

- fundusz remontowy w C. 150 zł.

Łącznie wydatki wynoszą 1.189 zł, a ponadto rata alimentacyjna na drugiego z synów 750 zł miesięcznie.

Matka pozwanego A. S. ma obecnie 47 lat. Mieszka wraz z synami w mieszkaniu w C., którego właścicielem jest powód J. S.. Opłaca drugiemu synowi M. S. polisę ubezpieczenia stypendialnego, którą będzie mógł wypłacać w transzach po około 9.000 zł za około 1,5 roku.

Pozwany S. S. ma obecnie 21 lat. W 2018 roku podjął próbę samobójczą. Z tego powodu przebywał sześć tygodni w szpitalu. Obecnie jest pod stałą opieką psychiatryczną w (...) dla (...) w R.. U pozwanego zdiagnozowano przewlekłą chorobę psychiatryczną ChAD i z tego powodu przyjmuje na stale leki. Pozostaje również pod opieką ortodontyczną. Od 1 października 2020 roku studiuje na Uniwersytecie Ekonomicznym w K. na kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna w trybie stacjonarnym. Planowany termin ukończenia studiów został określony na 30 września 2023 roku. Uczelnia nie pobiera od pozwanego czesnego. Pozwany zdał wszystkie egzaminy z wyjątkiem języka angielskiego, do którego podejdzie w sierpniu. W czerwcu 2021 roku przebywał na wolontariacie w Hiszpanii, gdzie pomagał osobom z głębokimi upośledzeniami umysłowym i chorobami psychicznymi. Z polisy ubezpieczenia stypendialnego N. N. nr (...), podjął już część środków. Obecnie pozostały do podjęcia trzy transze w kwotach: 9.000 zł, 9.000 zł oraz 6.500 zł.

dowód: akta sprawy IV RC 411/18, IV RC 72/20, potwierdzenia przelewów k. 5, 10-14, rachunki i faktury k. 6, zestawienie kosztów k. 7, rozliczenie PIT k. 8-9, historia transakcji k. 15, plan spłat ratalnych k. 16, pismo k. 44-47, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 48, zaświadczenie k. 49, 50, przesłuchanie powoda k. 51-52, oświadczenie pełnomocnika pozwanego k. 51v.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie, szczegółowo powyżej opisane. Sąd dał wiarę zeznaniom powoda jako szczerym i spontanicznym, wydatki powoda odpowiadają ponadto zasadom doświadczenia życiowego, a ponadto powód przedstawił dokumenty dla wykazania wysokości swoich dochodów oraz zobowiązań. Pozwany nie stawił się na rozprawie, nie złożył zeznań.

Sąd zważył.

Powództwo częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o, każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Art. 138 k.r.o stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Istotą niniejszej sprawy było zatem ustalenie, czy od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów nastąpiła takowa zmiana stosunków po stronie powodów oraz pozwanego. Ustalenie, czy nastąpiła zmiana stosunków, o których mowa powyżej następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi poprzednio podczas ustalania wysokości alimentów (a zatem zakresu tego obowiązku w rozumieniu art. 135 k.r.o). Jak podkreśla SN, podstawą powództwa z art. 138 k.r.o. może być tylko zmiana stosunków, która nastąpiła nie wcześniej niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty (wyrok SN z 25.05.1999 r., I CKN 274/99, LEX nr 327915). Zakres świadczeń alimentacyjnych, który ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o, jest bowiem uzależniony z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy.

Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby w przypadku dziecka uprawnionego do alimentów powinny być oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych podmiotów zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku.

Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co jednoznacznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Konkludując powyższe, przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę zatem również usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 roku, III CRN 330/75, LEX nr 7777).

W realiach niniejszej sprawy, Sąd zobowiązany był zbadać, czy nastąpiła istotna zmiana stosunków, o której mowa w art. 138 k.r.o., od czasu poprzedniego ustalenia alimentów.

Biorąc pod uwagę całokształt materiału dowodowego Sąd uznał, że taka zmiana stosunków nastąpiła. Pozwany S. S. uzyskał prawo do wypłaty środków zgromadzonych na polisie z ubezpieczenia stypendialnego N. N. nr (...). w trzech transzach ma być to kwota 9000 zł, 9000 zł i 6500 zł – łącznie 24.500zł. Licząc od dnia wniesienia pozwu 1 marca 2021 do planowanego końca nauki wrzesień 2023r. jest to 31 miesięcy. Zatem z polis pozwany dysponuje miesięcznie kwotą około 790 zł. Ratę alimentacyjną powoda można zatem zmniejszyć z 900 zł do 220 zł miesięcznie, co powoduje, że pozwanemu pozostaje do dyspozycji kwota około 1010 zł. Ponadto powód opłaca ponadto fundusz remontowy mieszkania, w którym mieszka pozwany. Pozostałą część miesięcznych kosztów utrzymania pozwanego powinna ponosić jego matka, która jest również zobowiązana do jego alimentacji.

Należy ponadto zauważyć, że stan zdrowia powoda i pozwanego utrzymuje się od lat na niezmiennym poziomie, a poprzednie schorzenia istniały już w 2020 roku, natomiast w sposób istotny pogorszyła się sytuacja zarobkowa powoda, który obecnie pozostaje bez regularnych dochodów poza nieznacznymi z tytułu działalności gospodarczej, wyczerpał okres zasiłkowy i podejmuje działania
o przyznanie renty.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 138 k.r.o. orzekł jak w punkcie 1 wyroku i w pozostałej części powództwo oddalił.

Wskazać ponadto należy, że pozwany nie stawiając się w sądzie i nie składając zeznań pozbawił się możliwości przedstawienia swoich miesięcznych usprawiedliwionych potrzeb, a dowód ten mógłby mieć wpływ na treść orzeczenia.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania pozwanego kosztami procesu.

Z:

1) urlop s. ref.: 02 – 31.08.2021r.;

2) odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć:

- pełnomocnikowi pozwanego

3) kal. 14 dni.

Rb., dn.15.09.2021r.

SSR Katarzyna Rybczyńska