Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 30 września 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w VIII Wydziale Cywilnym

w składzie: przewodniczący: Sędzia Bartek Męcina

protokolant: st. sekr. sąd. Ewa Ławniczak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 września 2021 roku w Ł.

sprawy z powództwa W. K.

przeciwko Wyższej Szkole (...) w Ł.

o zapłatę

zasądza od pozwanej Wyższej Szkoły (...) w Ł. na rzecz powoda W. K. kwotę 2.700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.117 zł (jeden tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 476/21

UZASADNIENIE

W dniu 10 marca 2021 roku powód W. K., reprezentowany przez pełnomocnika będącego adwokatem, wytoczył przeciwko pozwanemu Wyższej Szkole (...) w Ł. powództwo o zapłatę kwoty 2.700 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty, a także wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik podniósł, że od połowy 2003 roku strony współpracowały ze sobą na podstawie różnych stosunków prawnych, a w ramach tej współpracy powód pełnił rolę zarówno wykładowcy, jak i pracownika administracyjnego. Na mocy umowy o dzieło nr (...) powód zobowiązał się do przeprowadzenia w okresie 1 marca 2019 roku – 14 lipca 2019 roku cyklu autorskich zajęć dydaktycznych dla studentów – grupy obcokrajowców – zgodnie z opracowanym przez niego programem. Wynagrodzenie zostało ustalone na kwotę 90 zł brutto za jedną godzinę dydaktyczną, tj. 45 minut prowadzonych zajęć. Przedmiotowe zajęcia powód prowadził co tydzień w czwartki w godzinach 11:00-12:30, a na koniec cyklu wykładów przeprowadził egzamin końcowy. Łącznie powód przeprowadził 30 godzin zajęć, a więc minimalną liczbę wykładów przewidzianą dla uczelni wyższych.

(pozew k. 2-5)

W dniu 14 maja 2021 roku Sąd wydał przeciwko pozwanemu nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który pozwany, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, zaskarżył sprzeciwem w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W treści sprzeciwu, nie kwestionując zawarcia przedmiotowej umowy pozwany wyjaśnił, że zgodnie z jej treścią powód zobowiązał się do przygotowania materiałów dydaktycznych, opracowania programu dydaktycznego zajęć, przeprowadzenia zajęć, konsultacji ze studentami oraz weryfikacji wiedzy studentów po zakończeniu zajęć. Powód nie wykazał, aby wykonał wszystkie te czynności, załączając jedynie 13 list obecności, co świadczy o przeprowadzeniu jedynie 26 godzin zajęć, z których część miała się odbyć poza ustalonym planem zajęć, co nie było konsultowane z pozwanym. Ostatnie zajęcia odbyły się przy tym w dniu 13 czerwca 2019 roku w sytuacji, w której powód dochodzi roszczenia za okres do dnia 14 lipca 2019 roku. Powód nie udowodnił ponadto, aby przygotował jakiekolwiek materiały dydaktyczne, przeprowadził konsultacje ze studentami, czy też zweryfikował ich wiedzę. Nie wykazał również, aby wydał pozwanemu materiały dydaktyczne, a tym samym przeniósł na niego prawa autorskie w ich zakresie.

(nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 36, sprzeciw od nakazu zapłaty k. 49-53)

W odpowiedzi na sprzeciw pełnomocnik powoda podtrzymał pozew w całości. Wyjaśnił, że w czasie obowiązywania umowy pozwany nie kwestionował faktu jej wykonywania przez powoda, w tym nie skorzystał z uprawnienia do odstąpienia od umowy, bądź też jej rozwiązania w trybie natychmiastowym. Na okoliczność liczby przeprowadzonych zajęć podniósł, że powód po przepracowanym miesiącu składał pozwanemu stosowne rozliczenia, które nie były podważane przez pozwanego. W zakresie przeprowadzenia zajęć w podwójnej ilości w dniach 25 kwietnia i 9 maja 2019 roku wskazał, że w pierwszej dacie miało miejsce odrabianie zajęć za dzień, w którym żaden ze studentów się nie stawił, z kolei w drugiej dacie za dzień 2 maja 2019 roku, w którym zajęć nie było z uwagi na „majówkę”. W obu przypadkach odrobienie zajęć było uzgodnione ze studentami i uczelnią. Pełnomocnik wskazał ponadto, że powód wydał pozwanemu opracowany przez siebie program przeprowadzonych zajęć z przedmiotu (...) – sylabusa. Umowa nie przewidywała przy tym terminu przekazania dokumentacji, dlatego też powód uczynił to na wystosowaną przez pozwanego w czerwcu 2020 roku prośbę. Wreszcie pełnomocnik wyjaśnił, że powód przygotował 11 prezentacji dotyczących tematyki opracowanych i przeprowadzonych przez niego zajęć, dodając, że pozwany nigdy nie żądał wydania tych materiałów.

(odpowiedź na sprzeciw k. 60-64)

W toku dalszego procesu stanowiska stron nie uległy zmianie.

(protokół rozprawy k. 84-85)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Na mocy umowy o dzieło o numerze (...), zawartej między W. K. (wykonawcą) i Wyższą Szkołą (...) w Ł. (zamawiającym), reprezentowaną przez kanclerza, powód zobowiązał się przeprowadzić cykl autorskich zajęć dydaktycznych dla studentów (...) grupy obcokrajowców, zgodnie z opracowanym przez siebie programem, w okresie od 1 marca 2019 roku do 14 lipca 2019 roku.

W ramach umowy wykonawca zobowiązał się: przygotować materiały dydaktyczne dla potrzeb przeprowadzenia zajęć, opracować program dydaktyczny zajęć, przeprowadzić zajęcia zgodnie z planem, przeprowadzić konsultacje ze studentami dotyczące treści zajęć oraz zweryfikować wiedzę studentów po zakończeniu prowadzenia zajęć (§ 1 ust. 2). Za wykonanie umowy dotyczącej przeprowadzenia cyklu autorskich zajęć dydaktycznych wykonawcy przysługiwało prawo do wynagrodzenia w wysokości 90 zł brutto za jedną godzinę dydaktyczną obejmującą 45 minut (§ 5 ust. 1). Wynagrodzenie, zgodnie z § 3 ust. 5 umowy obejmowało również wynagrodzenie za przeniesienia autorskich praw majątkowych do materiałów dydaktycznych oraz wszelkich egzemplarzy opracowań, a nadto prawa własności nośników, na których zostały utrwalone materiały dydaktyczne. Wykonawca do końca każdego miesiąca miał obowiązek zgłosić wypracowane w skali miesiąca godziny dydaktyczne do dziekanatu w formie miesięcznych rozliczeń z wykonania części dzieła. Wynagrodzenie, ustalane w oparciu o miesięczne rozliczenia, miało być płatne przelewem na konto wskazane przez wykonawcę w terminie do 10-go dnia następnego miesiąca. Za wykonanie umowy strony uznały przeprowadzenie zajęć wg zasad ustalonych w § 6, w szczególności ust. 1: pkt b) – uzupełnianie dzienników zajęć w zakresie treści nauczania, zaliczeń, egzaminów oraz obecności uczestników na zajęciach, e) – sporządzanie raportów z realizacji zajęć oraz weryfikacji postępów edukacyjnych zgodnie z założeniami programu nauczenia, i) – prowadzenie bieżącej dokumentacji przebiegu studiów każdego studenta z wpisami do dziennika wirtualnego (§ 5 ust. 3). W umowie zastrzeżono ponadto, że jeżeli wykonawca wykonuje przedmiot umowy w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonywania i wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć wykonanie umowy innej osobie na koszt i ryzyko wykonawcy. W przypadku niewykonania lub niewłaściwego wykonywania umowy, w szczególności w przypadku nieprzystąpienia przez wykonawcę do prowadzenia zajęć dydaktycznych bez wskazania uzasadnionej przyczyny, zamawiający był uprawniony do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym (§ 7 ust. 1 i 2).

(dowód z przesłuchania powoda – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 16 września 2021 roku, umowa o dzieło k. 15-15v.)

Zgodnie z poczynionymi z pozwanym ustaleniami, powód miał prowadzić zajęcia w czwartki, w godzinach 11:00-12:30 (tj. po dwie godziny lekcyjne w trakcie jednego dnia), począwszy od dnia 14 marca 2019 roku.

Powód wykonał przedmiot umowy, tj. przeprowadził 30 godzin lekcyjnych ze studentami realizując przygotowany przez siebie program dydaktyczny z przedmiotu P.. Na potrzeby zajęć powód sporządził 11 prezentacji dotyczących prowadzonych zajęć, które stanowiły podstawę wykładów. Pozwany nigdy nie zwracał się do powoda z żądaniem wydania przedmiotowych materiałów.

Dwukrotnie zdarzyło się, że powód przeprowadził dwa cykle zajęć jednego dnia. Miało to miejsce 25 kwietnia 2019 roku i 9 maja 2019 roku.

W czwartki i soboty powód prowadził godzinne konsultacje ze studentami. Po przeprowadzeniu 30 godzin wykładów powód przeprowadził egzamin końcowy, mający na celu weryfikację wiedzy studentów. Wystawione oceny powód wprowadził do systemu elektronicznego w następstwie czego pozwany sporządził protokół zaliczeniowy potwierdzający akceptację zajęć. Ponadto powód na zakończenie każdego miesiąca sporządzał i przekazywał pozwanemu stosowne sprawozdanie z częściowego wykonania dzieła. Dokumentacja ta była sporządzana w jednej kopii, a pozwany nie wydawał potwierdzenia jej otrzymania.

W czasie obowiązywania umowy stron pozwany nigdy nie zgłaszał żadnych uwag odnośnie sposobu jej realizacji przez powoda.

(dowód z przesłuchania powoda – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 16 września 2021 roku, listy obecności k. 16-22, protokół ocen k. 23, wykaz zajęć k. 24, wydruk wiadomości email k. 25, k. 80, materiały dydaktyczne na płycie cd k. 69)

W dniu 16 czerwca 2020 roku pozwany zwrócił się do powoda z prośbą o wypełnienie formularza sylabusa do prowadzonych zajęć, co też W. K. uczynił.

(formularz sylabusa k. 66-67, wydruk wiadomości email k. 68)

Pismem z dnia 16 lutego 2021 roku, doręczonym w dniu 26 lutego 2021 roku, powód wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 2.700 zł brutto stanowiącej wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło.

(wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki k. 26-27v., wydruk ze strony internetowej operatora pocztowego k. 65, okoliczności bezsporne)

Do dnia wyrokowania pozwany nie uregulował zadłużenia dochodzonego przedmiotowym powództwem.

(okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił, jako częściowo bezsporny oraz na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, które nie budziły wątpliwości Sądu, co do prawidłowości i rzetelności ich sporządzenia. Za podstawę ustaleń faktycznych Sąd przyjął ponadto dowód z przesłuchania powoda.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w całości.

Roszczenie powoda wynika z zawartej z pozwanym umowy o dzieło. Stosownie do art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Postanowienia umowne nie były sporne między stronami, wątpliwości nie budziły w szczególności zakres obowiązków powoda oraz wysokość i zasady płatności wynagrodzenia. W zajętym stanowisku procesowym pozwany podnosił, że strona powodowa nie udowodniła, że przeprowadziła odpowiednią liczbę wykładów zgodnie z harmonogramem oraz przekazała materiały dydaktyczne uczelni. W ocenie Sądu z wywiedzionymi zarzutami nie można się zgodzić. Powód przedłożył do akt sprawy szereg dokumentów, z których wprost wynika, w jakich dniach i godzinach prowadził zajęcia, w jakich datach się one odbyły, jaka była frekwencja studentów. Oczywiście Sąd dostrzega okoliczność, że powód załączył wyłącznie 13 list obecności, co przy wymiarze 2 wykładów dziennie daje łącznie liczbę 26 godzin, nie zaś 30 godzin, niemniej jednak samo to, wbrew wywodom pozwanego, nie deprecjonuje twierdzeń pozwu. Po pierwsze powód wyjaśnił, że z przeprowadzonych zajęć dydaktycznych sporządzał miesięczne sprawozdania, w których wymieniał m.in. liczbę wykładów w skali miesiąca. Jako, że sprawozdania te były sporządzane w jednym egzemplarzu, która trafiała do pozwanego, oczywiste jest, że powód nie dysponuje ich kopią. Znamienne jest jednak, że pozwany wezwany do złożenia miesięcznych oświadczeń powoda z wykonania dzieła za cały okres objęty przedmiotową umową uchylił się od powyższego podnosząc, że powód źle oznaczył podstawę prawną takiego żądania, a nadto to on sam winien dysponować taką dokumentacją. W drugiej kolejności uwypuklenia wymaga, że powód przeprowadził egzamin końcowy z zajęć dydaktycznych na dowód czego złożył protokół zaliczeniowy z przedmiotu P., co samo w sobie pozwala na przyjęcie, że wymiar 30 godzin zajęć został osiągnięty. Trudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której studenci płacący za swoją edukację akceptowaliby postępowanie wykładowcy, który bez przeprowadzenia całego – semestralnego cyklu wykładów, organizowałby egzamin końcowy z wykładanego przedmiotu. Zwrócić należy uwagę, że pozwany wzywając powoda do wypełnienia formularza sylabusa do prowadzonych zajęć nie formułował w jego kierunku żadnych zastrzeżeń, co do faktu właściwego wykonania umowy o dzieło. Pozwany nie wykazał również, aby po otrzymaniu wypełnionego formularza, w którym powód wskazał m.in. że przeprowadził 30 godzin zajęć, opisał kryteria oceny, przedmiot poszczególnych zajęć, literaturę, żądał od powoda stosownych dowodów potwierdzających, że zajęcia zostały przeprowadzone zgodnie z harmonogramem, czy też podnosił, że powód nie wywiązał się z umowy.

Zdaniem Sądu powód udowodnił także, że prowadził konsultacje ze studentami. O powyższym świadczą jego depozycje, które nie zostały podważone przez stronę przeciwną oraz wydruk wiadomości email z dnia 17 kwietnia 2019 roku (k. 80), w treści której powód poinformował dziekanat pozwanej uczelni o terminach prowadzenia takich spotkań. Co oczywiste w świetle zasad doświadczenia życiowego trudno wymagać, aby powód sporządzał jakiekolwiek dokumenty z konsultacji ze studentami, zresztą sama umowa nie przewiduje takiego wymogu. Składając prezentacje na płycie CD (k. 69) strona powodowa wykazała również, że przygotowała właściwe materiały dydaktyczne, które wykorzystywała w trakcie prowadzonych wykładów. Odnosząc się do kwestii przekazania tychże materiałów pozwanemu zwrócić należy natomiast uwagę, że umowa stron nie precyzuje, w jakiej dacie i na jakich warunkach materiały te winny być przekazane zamawiającemu, poprzestając na zapisie że z dniem przekazania materiałów na zamawiającego przechodzą prawa autorskie do nich, jak również własność nośników, na których materiały te utrwalono, oraz, że wynagrodzenie przewidziane w umowie obejmuje także przeniesienie tychże praw. Pozwany nie wykazał przy tym, aby kiedykolwiek wzywał powoda do wydania przedmiotowych materiałów, co czyni zarzuty w tej kwestii całkowicie chybionymi.

Wreszcie nie można tracić z pola widzenia, że umowa stron w § 7 dawała pozwanemu odpowiednie uprawnienia w przypadku wykonywania dzieła w sposób wadliwy, sprzeczny z umową, czy też niewykonywania lub niewłaściwego wykonywania umowy przez powoda, z których to uprawnień pozwany nie skorzystał, co daje podstawę do wniosku, że pozwany wbrew zajętemu w sprawie stanowisku, w okresie trwania umowy nie zgłaszał żadnych obiekcji względem wykonującego dzieło. Jednoczenie powód w sposób przekonujący wskazał, z jakich przyczyn w dniach 25 kwietnia i 9 maja przeprowadził podwójne zajęcia ze studentami.

Reasumując Sąd uznał, że powód w sposób właściwy wykonał umowę o dzieło, wobec czego uprawniony jest żądać umówionego wynagrodzenia. To wyniosło 90 zł za 1 godzinę zajęć, co przy 30 godzinach daje kwotę dochodzoną pozwem. Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.700 z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty.

M.-prawną podstawę roszczenia odsetkowego powoda stanowi przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Wskazany przepis obciąża dłużnika obowiązkiem zapłaty odsetek bez względu na przyczyny uchybienia terminu płatności sumy głównej. Sam fakt opóźnienia przesądza, że wierzycielowi należą się odsetki. Dłużnik jest zobowiązany uiścić je, choćby nie dopuścił się zwłoki w rozumieniu art. 476 k.c., a zatem nawet w przypadku gdy opóźnienie jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności i choćby wierzyciel nie doznał szkody. Odpowiedzialność dłużnika za ustawowe odsetki w terminie płatności ma zatem charakter obiektywny. Do jej powstania jedynym warunkiem niezbędnym jest powstanie opóźnienia w terminie płatności. Zgodnie z treścią § 2 art. 481 k.c. jeżeli strony nie umówiły się co do wysokości odsetek z tytułu opóźnienia lub też wysokość
ta nie wynika ze szczególnego przepisu, to wówczas wierzycielowi należą się odsetki ustawowe za opóźnienie.

O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik sprawy, na podstawie art. 98 k.p.c. Jej zastosowanie jest uzasadnione faktem, że żądanie powoda zostało uwzględnione w całości, a zatem powód był uprawniony do żądania zwrotu kosztów procesu w pełnej wysokości. Na koszty te złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 200 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej – 900 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.