Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 05 listopada 2021 r.

Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie – Wydział III Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Janik-Białek

Protokolant: stażysta Michalina Wawrowska

po rozpoznaniu w dniu 05 listopada 2021 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotę 917 (dziewięciuset siedemnastu) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Małgorzata Janik-Białek

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 marca 2021 roku (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwoty 1 820,40 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym i kosztami procesu według norm przepisanych, w tym kosztami procesu poniesionymi w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

W uzasadnieniu żądania pozwu Link4 Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. podniosła, że na podstawie przepisów o odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdów mechanicznych ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą w dniu 23 kwietnia 2019 roku w pojeździe w należącym do L. K.. Na skutek omyłki wypłacono pozwanej spółce tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego kwotę 7 293,90 złotych, podczas gdy należne z tego tytułu świadczenie wynosi 5 473,50 złotych. Kwota 1 820,40 złotych stanowi zatem świadczenie nienależne.

5 maja 2021 roku referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt III Nc 466/21).

Pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. zaskarżyła nakaz zapłaty sprzeciwem, w którym wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwana zaprzeczyła zasadności żądania pozwu podnosząc zarzut braku legitymacji procesowej biernej oraz niewykazania zasadności żądania pozwu co do zasady i co do wysokości. Podniosła, że wg załączonych do pozwu dokumentów, poszkodowana L. K. zawarła umowę najmu pojazdu zastępczego z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Spółką Komandytową z siedzibą w S., a następnie na tą spółkę przelała wierzytelność z tytułu naprawienia szkody powstałej na skutek uszkodzenia należącego do niej pojazdu. Również i odszkodowanie obejmujące koszty najmu pojazdu zastępczego zostało wypłacone na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w S.. Nadto strona powodowa nie wykazała, aby wypłacone świadczenie było nienależne w części co do kwoty 1 820,40 złotych. Wypłacona kwota odpowiada kwocie wskazanej w treści decyzji o przyznaniu odszkodowania. Nie wykazała również, aby należna kwota odszkodowania wynosiła 5 473,50 złotych.

Na skutek prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty stracił moc, zgodnie z przepisem art. 505 par. 1 k.p.c. i sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na skutek kolizji z dnia 23 kwietnia 2019 r. doszło do uszkodzenia należącego do L. K. pojazdu marki O. o nr rej. (...).

Sprawca kolizji legitymował się umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego w (...) Towarzystwie (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

Niesporne, a nadto dowód:

- polisa nr (...) k. 9 – 10,

- notatka informacyjna z zdarzeniu drogowym k. 36,

- oświadczenie o okolicznościach kolizji k. 33 – 35.

L. K. udzieliła (...) Centrum (...) z siedzibą w S. pełnomocnictwa do reprezentowania jej przed wszelkimi organami, urzędami, zakładami ubezpieczeń oraz innymi podmiotami prawa, a także podmiotami udzielającymi świadczeń zdrowotnych z tytułu szkody powstałej dnia 23 kwietnia 2019 roku. Jednocześnie wystawiła oświadczenie dyspozycji wypłaty odszkodowania na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w S..

Dowód:

- pełnomocnictwo k. 11,

- oświadczenie dyspozycji wypłaty odszkodowania k. 38.

W dniu 23 kwietnia 2019 roku L. K. zawarła umowę pojazdu zastępczego marki F. z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Spółką Komandytową z siedzibą w S.. Czynsz najmu wynosił 200 złotych + podatek od towarów i usług za dobę.

Zapłata kosztów najmu pojazdu zastępczego miała nastąpić w formie bezgotówkowej poprzez zawarcie umowy cesji wierzytelności, w treści której najemca przeniesie na wynajmującego wierzytelność przysługującą mu od zakładu ubezpieczeń sprawcy szkody z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- umowa najmu pojazdu zastępczego k. 43 – 44.

W dniu 25 kwietnia 2019 roku (...) Centrum (...) z siedzibą w S., powołując się na udzielone mu pełnomocnictwo, zgłosiło (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. szkodę powstałą w pojeździe należącym do L. K. na skutek kolizji z dnia 23 kwietnia 2019 roku.

Dowód:

- zgłoszenie szkody k. 12 – 13.

(...) Towarzystwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przyjęła odpowiedzialność za szkodę powstałą w pojeździe należącym do L. K. i przyznała świadczenie w kwocie 1 659,50 złotych, obejmującej: szkodę w pojeździe ustaloną jako szkodę całkowitą w kwocie 1 475 złotych, koszty holowania w kwocie 184,50 złotych.

Dowód:

- wycena pojazdu k. 19 - 20,

- arkusz oceny wartości pojazdu w stanie uszkodzonym k. 21 – 23,

- kalkulacja naprawy pojazdu k. 24 – 32,

- decyzja z dnia 21.05.2019 r. k. 39 – 40.

L. K. wynajmowała pojazd zastępczy w okresie od 23 kwietnia 2019 roku do 30 maja 2019 roku. Koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 9 348 złotych brutto. Nadto wynajmujący policzył opłatę za usługę parkingową w kwocie 891,75 złotych.

Dowód:

- oświadczenie k. 42,

- faktura nr (...) r. 45.

W dniu 30 maja 2019 roku L. K. zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Spółką Komandytową z siedzibą w S. umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przeniosła na (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę Komandytową z siedzibą w S. wierzytelność (czyli prawo do odszkodowania) przysługującą jej w związku z usługą parkingową, holowaniem pojazdu związanego ze szkodą komunikacyjną z dnia 23 kwietnia 2019 roku w pojeździe marki O. zarejestrowaną w (...) pod numerem (...).

Dowód:

- umowa cesji wierzytelności k. 46.

Pismem z dnia 6 czerwca 2019 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa z siedzibą w S. wezwała (...) Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 9 348 złotych tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz kwoty 891,75 złotych tytułem kosztów usługi parkingowej.

Dowód:

- pismo z dnia 06.06.2019 r. k. 47 – 48.

Decyzją z dnia 18 czerwca 2019 roku (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. przyznała świadczenie z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 7 939,65 złotych, w tym 7 293,90 złotych tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego i 645,75 złotych tytułem kosztów parkowania.

Ubezpieczyciel uznał za uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego w wymiarze 21 dni, tj. od dnia 25 kwietnia 2019 roku do dnia 8 maja 2019 roku, tj. przesłania wyceny szkody całkowitej oraz 7 dni na zagospodarowanie pozostałości. Stawka dobowa najmu została zweryfikowana do kwoty 110 złotych netto za pierwsze 3 dni najmu oraz 200 złotych netto od dnia kolejnego po przesłaniu oferty zawarcia umowy najmu zastępczego.

(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w S. od tej decyzji nie zostało uwzględnione.

Dowód:

- decyzja z dnia 18.06.2019 r. k. 49 – 50,

- pismo z dnia 28.06.2019 r. k. 53 – 54.

(...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypłaciła kwotę 7 939,65 złotych (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Spółce Komandytowej z siedzibą w S..

Niesporne.

Pismami z dnia 15 lipca 2019 roku i 10 czerwca 2020 roku (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wezwała (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. do zwrotu kwoty 1820,40 złotych tytułem zwrotu nienależnego świadczenia. Poinformowano, że pierwsza decyzja w przedmiocie przyznania odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego była błędna. Zasadny okres najmu wynosi 38 dni, Stawkę za pierwsze 3 dni uznano w wysokości 246 złotych, a za pozostałe w wysokości 135,30 złotych. Należne z tego tytułu świadczenie wynosi zatem 5 473,50 złotych.

Dowód:

- pismo z dnia 15.07.2019 r. k. 55 – 56,

- wezwanie do zapłaty z dnia 10.06.2020 r. k. 57 .

W dniu 14 października 2020 roku (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedziba w W. wniosła pozew o zapłatę przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie.

Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2020 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie umorzył postępowanie w sprawie.

Dowód

- wydruk z (...) k. 59 – 65.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Powódka wywodzi roszczenie z faktu wypłacenia, na podstawie przepisów o odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdów mechanicznych, nabywcy wierzytelności przysługującej poszkodowanej L. K. z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, świadczenia w kwocie 7 293,90 złotych, podnosząc, że nie był zobowiązany do świadczenia z tego tytułu ponad kwotę 5 473,50 złotych.

Żądanie powódki znajduje – w świetle przytoczonych w uzasadnieniu żądania pozwu okoliczności faktycznych - podstawę prawną w treści przepisu art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 i 2 k.c. Przepis art. 405 k.c. stanowi, że kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Stosownie natomiast do treści przepisu art. 410 § 1 k.c. przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego, a świadczenie jest nienależne, stosownie do treści § 2 tego przepisu, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Powództwo podlegało oddaleniu, ponieważ podniesiony przez pozwaną zarzut braku legitymacji procesowej biernej okazał się uzasadniony.

Legitymacja procesowa to uprawnienie określonego podmiotu do występowania z roszczeniem przeciwko innemu podmiotowi, które znajduje oparcie bądź w określonym stosunku materialnoprawnym łączącym owe strony, bądź w ustawie. Tylko przepis prawa materialnego, stanowiącego podstawę interesu prawnego, stwarza dla określonego podmiotu legitymację procesową strony. Strona jest zatem pojęciem materialnoprawnym, a nie procesowym, a przeto o tym czy dany podmiot jest stroną postępowania cywilnego, tj., czy ma uprawnienie do wystąpienia z roszczeniem, przesądzają przepisy prawa materialnego, mające zastosowanie w konkretnym stanie faktycznym, nie zaś przepisy procesowe ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 roku, I CSK 323/09). W procesie w charakterze stron mogą zatem występować tylko te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem tego procesu. W każdym procesie sąd powinien przede wszystkim rozstrzygnąć, czy strony procesowe są jednocześnie stronami spornego stosunku prawnego. Ustalenie braku tej zgodności jest stwierdzeniem braku legitymacji procesowej po stronie powoda lub pozwanego, prowadzącym do oddalenia powództwa.

Strona powodowa wywodzi roszczenie z faktu spełnienia świadczenia z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego. Roszczenie natomiast o zwrot nienależnego świadczenia przysługuje wobec osoby, na rzecz której świadczenie zostało spełnione, albo jej następców prawnych.

Zgodnie z przepisem art. 822 par. 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jak wynika ze złożonych przez stronę powodową dokumentów sporządzonych w toku postępowania likwidacyjnego, (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., przyjęła odpowiedzialność za szkodę powstałą w pojeździe należącym do L. K. na skutek kolizji z dnia 23 kwietnia 2019 roku i spełniła świadczenie obejmujące między innymi zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego. Postępowanie likwidacyjne zostało zainicjowane wnioskiem złożonym w imieniu L. K. przez (...) Centrum (...) z siedzibą w S., powołujące się na pełnomocnictwo do reprezentowania jej między innymi przed wszelkimi zakładami ubezpieczeń z tytułu szkody powstałej dnia 23 kwietnia 2019 roku. Następnie L. K. zawarła umowę najmu pojazdu zastępczego z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Spółką Komandytową z siedzibą w S.. Zgodnie z postanowieniami tej umowy zapłata kosztów najmu pojazdu zastępczego miała nastąpić w formie bezgotówkowej poprzez zawarcie umowy cesji wierzytelności, w treści której najemca przeniesie na wynajmującego wierzytelność przysługującą mu od zakładu ubezpieczeń sprawcy szkody z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Taka umowa została zawarta w dniu 30 maja 2019 roku. Na jej podstawie L. K. przeniosła na (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę Komandytową z siedzibą w S. wierzytelność (czyli prawo do odszkodowania) przysługującą jej w związku z usługą parkingową, holowaniem pojazdu związanego ze szkodą komunikacyjną z dnia 23 kwietnia 2019 roku w pojeździe marki O. zarejestrowaną w (...) pod numerem (...). Na podstawie tej umowy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa z siedzibą w S. złożyła wniosek o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego i kosztów usługi parkingowej. Decyzją z dnia 18 czerwca 2019 roku (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. przyznała świadczenie z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 7 939,65 złotych, w tym 7 293,90 złotych tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego i 645,75 złotych tytułem kosztów parkowania. Wypłata świadczenia nastąpiła na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w S.. Roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia winno być zatem skierowane przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Spółce Komandytowej z siedzibą w S..

Zważywszy na powyższe powództwo skierowane przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. podlegało oddaleniu. Świadczenie z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nie zostało spełnione na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., a zatem powódce nie przysługują wobec tej spółki żadne roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów prywatnych złożonych przez stronę powodową, co do prawdziwości i wiarygodności których Sąd nie powziął zastrzeżeń.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., składa się: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 listopada 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 265) na kwotę 900 złotych oraz opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 złotych.

W powołaniu powyższej argumentacji orzeczono jak w sentencji.

SSR Małgorzata Janik-Białek