Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

Sędzia Agnieszka Bierza

Protokolant

protokolant Magdalena Masłowska

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 1629/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

R. G.

W dniu 19 lipca 2019 r oku w R., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, jako prezes zarządu (...) Spółka z o.o. doprowadził J. M. (...) Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 4.100 złotych poprzez zlecenie usługi transportowej i wprowadzenie w błąd co do możliwości i zamiaru zapłaty za wykonaną usługę transportową zgodnie z fakturą vat nr (...) z 29 lipca 2019 roku, tj. czyn z art. 286§1 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Oskarżony R. G. jest prezesem zarządu (...) Spółki z o.o. z siedzibą w T..

W dniu 19 lipca 2019 roku oskarżony skontaktował się telefonicznie ze spedytorem Przedsiębiorstwa (...) J. M. z siedzibą w R. – B. C.. Oskarżony zlecił wykonanie przewozu towaru na paletach z T. do miejscowości K. w Niemczech. Usługa miała kosztować 4.100 złotych. Transport został wykonany w dniu 22 lipca 2019 roku. W dniu 29 lipca 2019 roku firma (...) wystawiła za tę usługę fakturę VAT z terminem płatności do dnia 1 sierpnia 2019 roku. Mimo upływu w/w terminu faktura nie została zapłacona. Stąd przedstawiciele pokrzywdzonej spółki telefonicznie ponaglali oskarżonego o zapłatę, ta jednak nie następowała. Oskarżony wskazywał rozmówcom, że zapłaci w późniejszym terminie. Została też wysłana do oskarżonego wiadomość sms przypominająca o konieczności zapłaty. Oskarżony jednak na tę wiadomość nie odpisał. Brak terminowej zapłaty spowodowany był trudnościami finansowymi spółki.

zeznania świadka

B. C.

22-23,97

zeznania świadka

M. C.

120

wyjaśnienia R. G.

45, 96-97, 121, 329

faktura VAT nr 3690

4

kopia listu przewozowego

5

kopie faktury nr 9/07/2019 i nr FV 19/2019

6,9

kopie dokumentów dot. ładunku

7, 8, 10, 11-12

informacja od operatora telefonii komórkowej, protokół oględzin rzeczy

35-36, 37-39

2. (...) Spółka z o.o. z siedzibą w T. jest płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych CIT oraz podatku od towarów i usług VAT. Z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych CIT nastąpiły nieterminowe wpłaty za miesiące 3,4,5,7,11 2019 roku – uregulowano go po terminie. Podobnie po terminie uregulowano zaległy podatek VAT za te miesiące. Wobec spółki toczyło się w okresie 22 maja 2019 r. do 28 sierpnia 2020 r. postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych Naczelnika US w W.. Wyegzekwowano należności. Nie było prowadzone postępowanie karno-skarbowe. Na dzień 21 września 2020 r. spółka nie posiadała zaległości podatkowych. Z deklaracji CIT-8 wynika, że w 2019 roku spółka osiągnęła dochód w wysokości 110.117,84 złotych.

informacja Naczelnika US w W.

31, 62,

informacja Naczelnika US w R.

64

3. Przez okres 2019 r. -2020 r. spółka oskarżonego prowadziła swoją działalność, ale z uwagi na sytuację związaną z epidemią koronawirusa zrezygnowano z produkcji kompletów mebli drewnianych na imprezy masowe. Na konto spółki wpływały różne kwoty pieniędzy, w tym również kwoty kilkudziesięciu tysięcy złotych, jednak oskarżony przeznaczał je na spłatę pilniejszych, w jego ocenie, należności i takich, które umożliwiają dalszą działalność spółki. Spółka posiadała także wierzytelności wobec innych podmiotów. Nadto spółka oczekiwała na dotację z Unii Europejskiej, które to środki finansowe otrzymała w październiku 2020 r.

dokumenty przedłożone przez oskarżonego

106-119, 127-129

wyciągi z rachunku bankowego

130-328

wyjaśnienia R. G.

45, 96-97, 121, 329

4. (...) Spółka z o.o. z siedzibą w T. uregulowała należność wynikającą z faktury VAT nr (...) w ratach: w dniu 19 czerwca 2020 r. wpłaciła kwotę 1.100 złotych, 20 sierpnia 2020 r. wpłaciła kwotę 1.500 złotych i w dniu 28 sierpnia 2020 r. kwotę 1.500 złotych.

potwierdzenia transakcji

47-49

zeznania B. C.

52

wyciąg z rachunku bankowego

55-57

5. Oskarżony nie był uprzednio karany.

dane o karalności

125

1.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

R. G.

W dniu 19 lipca 2019 r oku w R., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, jako prezes zarządu (...) Spółka z o.o. doprowadził J. M. (...) Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 4.100 złotych poprzez zlecenie usługi transportowej i wprowadzenie w błąd co do możliwości i zamiaru zapłaty za wykonaną usługę transportową zgodnie z fakturą (...) z 29 lipca 2019 roku, tj. czyn z art. 286§1 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie go w błąd co do możliwości i zamiaru zapłaty za wykonaną usługę transportową zgodnie z fakturą (...) z 29 lipca 2019 roku

j.w.

j.w

OCena DOWOdów

1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1,3

wyjaśnienia R. G.

Sąd ocenił wyjaśnienia oskarżonego jako wiarygodne. Zaprzeczył on, aby jego zamiarem było oszukanie pokrzywdzonego. Przyznał, że spółka nie uregulowała w terminie należności na rzecz pokrzywdzonego, ale było to spowodowane brakiem płatności kontrahentów za wysłany towar, jak również brakiem odbioru towaru przez innego kontrahenta. Spółka miała też inne zobowiązania, które trzeba było uregulować i kwota 60.000 złotych, która wpłynęła w grudniu 2020 r. na konto spółki została przeznaczona na te inne zobowiązania. Oskarżony wskazał, że trzeba było wybrać te najpilniejsze i umożliwiające dalszą działalność. Spółka cały czas pracowała i wpływały środki. R. G. wyjaśnił też przyczyny zaległości w zapłacie należności publicznoprawnych. Oskarżony zapewnił, że nie było zagrożenia, że faktura nie zostanie zapłacona, tym bardziej, że spółka oczekiwała na dotację unijną, którą otrzymała, miała też majątek. Oskarżony wskazał również, że wcześniej jako inny podmiot współpracowali z firmą (...) i płatności zawsze były realizowane. Oskarżony dodał, że opóźnienie w płatności wynikało z chwilowej utraty płynności finansowej spółki. Powołał się również na sytuację związaną z epidemią koronawirusa i zawieszenie kontraktów dotyczących kompletów mebli drewnianych na imprezy masowe. Przyznał, że otrzymał od firmy pokrzywdzonego wiadomość sms, na którą nie odpowiedział, natomiast rozmawiał z osobą o imieniu M. i tłumaczył jej powody opóźnienia w zapłacie. Dodał, że nie otrzymał wezwania do zapłaty na piśmie, a gdyby takowe było, to należność zostałaby szybciej zapłacona.

Sąd ocenił powyższe wyjaśnienia oskarżonego jako szczere i zgodne z prawdą. Znalazły one potwierdzenie w dowodach z dokumentów oraz korespondowały z zeznaniami świadków. Brak jest podstaw do ich kwestionowania.

1,4

zeznania świadka B. C.

Sąd ocenił zeznani jako szczere i zgodne z prawdą. Świadek potwierdził, że doszło do wykonania usługi transportu na zlecenie oskarżonego, wystawiono za to fakturę i mimo upływu terminu do zapłaty należność nie została uiszczona. Podał też, że kontaktowano się z przedstawicielem spółki, który wskazywał, że zapłaci za jakiś czas, nie wskazywał na problemy finansowe spółki. Świadek potwierdził, że ostatecznie należność została uregulowana w ratach w czerwcu i sierpniu 2020 r. Świadek dodał, że pokrzywdzony współpracował wcześniej z poprzednią spółką oskarżonego, stąd nie sprawdzano aktualnego kontrahenta. Zeznania świadka były logiczne, spójne, korespondowały z zeznaniami M. C., wyjaśnieniami oskarżonego oraz ze zgromadzoną dokumentacją. Brak jest podstaw do kwestionowania zeznań tego świadka.

1

zeznania świadka M. C.

Również zeznania tego świadka sąd ocenił jako wiarygodne. Były one bowiem logiczne, spójne i korelowały z zeznaniami B. C. i wyjaśnieniami oskarżonego. Świadek potwierdził fakt wykonania transportu i brak zapłaty za wykonaną usługę. Zeznał też, że nie przypomina sobie, aby doszło do kontaktu z dłużnikiem, gdy dzwonił, to nikt nie odbierał telefonu. Potwierdził, że została wysłana wiadomość sms oraz że nie sprawdzono spółki oskarżonego, gdyż wcześniej współpracowano z nim pod innymi firmami. Brak podstaw do kwestionowania zeznań świadka.

2

informacje z US

dokumenty urzędowe, brak podstaw do ich kwestionowania

3

wyciągi z rachunku bankowego

Brak podstaw do kwestionowania, potwierdzają operacje na rachunku (...) Sp. z o.o.

1

faktura VAT nr 3690, kopie faktury nr 9/07/2019 i nr FV 19/2019

brak podstaw do kwestionowania dokumentów

5

dane o karalności

dokument urzędowy, brak podstaw do kwestionowania jego wiarygodności

1

informacja od operatora telefonii komórkowej, protokół oględzin rzeczy

Brak podstaw do kwestionowania tych dowodów; wskazują one czy po upływie terminu płatności faktury miały miejsce kontakty telefoniczne pomiędzy stronami umowy.

1

kopia listu przewozowego,

kopie dokumentów dot. ładunku

brak podstaw do ich kwestionowania

4

potwierdzenia transakcji,wyciąg z rachunku bankowego

Dokumenty te potwierdzają, że oskarżony uregulował należności wynikające z wykonania zlecenia transportu na trasie T. - K.. Brak podstaw do ich kwestionowania.

3

wyciągi z rachunku bankowego

Brak podstaw do ich kwestionowania, potwierdzają przepływ środków na koncie spółki (...) Sp. z o.o.

3

dokumenty przedłożone przez oskarżonego

Brak podstaw do ich kwestionowania, potwierdzają, że inne podmioty miały zobowiązania wobec spółki (...) sp. z o.o., jak również, że spółka czekała na dotację z Unii Europejskiej.

2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----

-----

--------

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

-----

--------

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

--------------------------------------------

☐

4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

--------

-----------------

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

---------------------------------------

☐

5.  Warunkowe umorzenie postępowania

-----------------

---------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

☐

6.  Umorzenie postępowania

-------------------

---------------------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------

☐x

7.  Uniewinnienie

1

R. G.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

W realiach niniejszej sprawy sąd doszedł do przekonania, że brak jest podstaw ku temu, aby przypisać R. G. sprawstwo zarzucanego mu czynu. Niewątpliwe doszło do współpracy pomiędzy firmą (...) a spółką (...) sp. z o.o. i ta ostatnia nie uregulowała wynagrodzenia za transport w terminie wynikającym z faktury VAT, tj. do dnia 1 sierpnia 2019 r. Zapłata nastąpiła w trzech ratach dopiero w czerwcu i sierpniu 2020 r. Powyższe nie oznacza jednak, że oskarżony dopuścił się przestępstwa oszustwa, a jego zamiarem był brak zapłaty należności.

Działanie sprawcy, określone w art. 286 § 1 kk jako doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem, sprowadza się do trzech wymienionych w tym przepisie sposobów: wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu, wyzyskanie niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Jeżeli chodzi o dwa pierwsze sposoby działania, to zawsze przy ich stosowaniu warunkiem zrealizowania skutku jest błąd po stronie pokrzywdzonego. Może to być błąd co do osoby, błąd co do rzeczy, błąd co do zjawiska lub zdarzenia. W sytuacji wprowadzenia w błąd sprawca wywołuje w świadomości pokrzywdzonego fałszywe wyobrażenie (rozbieżność między rzeczywistością), zaś w przypadku wyzyskania błędu ta rozbieżność już istnieje, a sprawca nie koryguje jej, lecz korzysta z tego błędu dla uzyskania przez siebie, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, niekorzystnej dla pokrzywdzonego decyzji majątkowej ( wyrok SN z dnia 2 grudnia 2002r. IV KKN 135/00 LEX nr 74478).

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego przestępstwo oszustwa z art. 286 § 1 kk jest przestępstwem materialnym, ze znamiennym skutkiem w postaci doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem podjętego przez osobę wprowadzoną w błąd, osobę, której błąd wyzyskano albo też osobę, której wyzyskano niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Znamię "doprowadza" zakłada nie tylko istnienie związku przyczynowego między zachowaniem sprawcy a zachowaniem pokrzywdzonego i rezultatem w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez tego ostatniego, lecz także wzajemną aktywność sprawcy i pokrzywdzonego (wyrok SN z dnia 15 listopada 2002r. IV KKN 618/99 LEX nr 75460).

Nadto jak wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18.11.2008 r. (sygn. Akt II Aka 167/08, Prok.i Pr.-wkł. 2009/5/35) „podstawowym kryterium rozgraniczającym oszustwo od niewywiązania się ze zobowiązania o charakterze cywilno-prawnym (...) jest istnienie w chwili zawierania umowy wymaganego przez przepis karny zamiaru bezpośredniego o szczególnym zabarwieniu. Nie każda przecież, nawet nierzetelna realizacja stosunku zobowiązaniowego oznacza automatycznie zrealizowanie znamion oszustwa (...)”.

Charakterystyczny dla strony podmiotowej przestępstwa stypizowanego w art. 286 § 1 kk zamiar bezpośredni powinien obejmować zarówno cel działania sprawcy, jak i sam sposób działania zmierzającego do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć użyć takiego właśnie sposobu działania, aby osiągnąć cel w postaci korzyści majątkowej i jednocześnie cel ten musi stanowić punkt odniesienia przy realizowaniu każdego ze znamion przestępstwa. Przy tym, wszystkie okoliczności związane z celem działania sprawcy muszą być udowodnione. Sprawca podejmując działania musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Takie ujęcie znamion strony podmiotowej wyklucza możliwość popełnienia oszustwa z zamiarem ewentualnym. Stąd też przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 1 kk należy wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę (względnie wyzyskuje błąd), ale także i to że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2004 r., sygn. IV KK 192/03, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2012 r., II KK 287/11). Konieczne jest zatem ustalenie jaka była rzeczywista wola oskarżonego w konkretnej sytuacji i co chciał osiągnąć. O zamiarze sprawcy przesądza całokształt podmiotowych jak i przedmiotowych okoliczności sprawy. Dlatego też dopiero na podstawie wszystkich okoliczności dotyczących danego wypadku i osoby sprawcy możliwe jest odtworzenie rzeczywistych przeżyć sprawcy i ustalenie, do czego zmierzał, czego chciał. Ustalenie rzeczywistego zamiaru sprawcy, zwłaszcza bezpośredniego, powinno wynikać z oceny jego zewnętrznego zachowania się nakierowanego na określony cel i wypełniającego obiektywnie znamiona czynu zabronionego, opartego na świadomości możliwości lub konieczności zaistnienia tego, co sprawca chciał osiągnąć (R. I., glosa do wyroku SA Katowice z dnia 17 grudnia 1998 r., II AKa 199/98. Teza nr 2).

Z materiału dowodowego nie wynika, aby oskarżony wprowadził w błąd przedstawiciela firmy (...) co do możliwości i zamiaru zapłaty za wykonaną usługę transportową zgodnie z fakturą (...) z 29 lipca 2019 roku. Przedstawiciel pokrzywdzonej spółki przed przyjęciem zlecenia nie weryfikował sytuacji finansowej spółki, opierał się na tym, że w przeszłości współpracował z oskarżonym reprezentującym wówczas inne podmioty. Oskarżony nie podejmował żadnych podstępnych działań wobec pokrzywdzonego, a przesłuchani świadkowie nie potrafili sprecyzować w jaki dokładnie sposób oskarżony tłumaczył brak zapłaty za usługę.

Zdaniem sądu oskarżony nie miał zamiaru oszukania pokrzywdzonego. O zamiarze oszukania pokrzywdzonego przez oskarżonego nie może świadczyć chwilowa utrata płynności finansowej spółki reprezentowanej przez oskarżonego. Jak sąd ustalił, oskarżony przez cały czas prowadził działalność gospodarczą, regulował zobowiązania, choć niekiedy następowano to z opóźnieniem (np. odnośnie należności publicznoprawnych). Nadto sam posiadał kontrahentów, którzy zalegali mu z zapłatą. Na konto spółki wpływały środki finansowe i jak to często bywa w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, oskarżony musiał podejmować decyzje, które zobowiązania są najpilniejsze i które spłacić w pierwszej kolejności.

Oskarżony przyznał, że nie odpowiedział na wiadomość sms od pracownika pokrzywdzonej spółki. Takie zachowanie oskarżonego, mimo że lekceważące, nie może być oceniane jako wskazujące na zamiar oszukania pokrzywdzonego. Jak już podkreślano wyżej, oskarżony regulował inne zobowiązania, w jego ocenie pilniejsze i pozwalające na dalsze prowadzenie działalności i trudno zatem przyjąć, że akurat J. M. oskarżony miał zamiar oszukać. W ocenie sądu oskarżony nie planował, że nie ureguluje należności wynikającej z przedmiotowej faktury, nie miał zamiaru oszukania pokrzywdzonego, a brak uregulowania należności w terminie i kolejnych miesiącach wyniknął z chwilowej utraty płynności finansowej spółki. Ostatecznie należność została uregulowana.

Mając powyższe na uwadze sąd doszedł do przekonania, że oskarżony nie wyczerpał znamion przestępstwa z art. 286 § 1 kk, przede wszystkim nie miał on zamiaru oszukania pokrzywdzonego. Co najwyżej można mówić o nienależytym wykonaniu umowy cywilnoprawnej.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

----

------

-----

------

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

------

------

------

--------

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

-------------------------------------

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Na mocy art. 632 pkt 2 kpk sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego R. G. kwotę 1176 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem obrońcy w sprawie. Ustalając powyższą kwotę sąd uwzględnił ilość rozpraw, na których obrońca świadczył pomoc oskarżonemu.

3

W związku z tym, że sąd uniewinnił oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, na podstawie art. 632 pkt 2 kpk kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

1Podpis