Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2020 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz

Protokolant: stażysta Aleksandra Chmielewska

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2020 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

przeciwko K. H. (H.)

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego K. H. na rzecz powoda (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. kwotę 15.541,62 zł (piętnaście tysięcy pięćset czterdzieści jeden złotych 62/100) wraz z odsetkami w wysokości odsetek za zwłokę określanej na podstawie art. 56 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa - do dnia 31 grudnia 2019 roku oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i dziesięciu punktów procentowych - od 1 stycznia 2020 roku, od kwot:

a)  617,18 zł za okres od 11 grudnia 2016 roku do 2 stycznia 2018 roku,

b)  617,18 zł od 11 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty,

c)  617,18 zł od 11 marca 2017 roku do dnia zapłaty,

d)  617,18 zł od 11 kwietnia 2017 roku do dnia zapłaty,

e)  617,18 zł od 3 maja 2017 roku do dnia zapłaty,

f)  617,18 zł od 7 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty,

g)  617,18 zł od 13 lipca 2017 roku do dnia zapłaty,

h)  617,18 zł od 11 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty,

i)  617,18 zł od 12 września 2017 roku do dnia zapłaty,

j)  617,18 zł od 6 października 2017 roku do dnia zapłaty,

k)  9.987,00 zł od 1 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.883,62 zł (tysiąc osiemset osiemdziesiąt trzy złote 62/100) tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności;

3)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

4)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.615,64 (trzy tysiące sześćset piętnaście złotych 64/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz

Sygn. akt: VI GC 1864/18

UZASADNIENIE

Pozwem z 12 lipca 2018 roku powód (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. wniósł o zasądzenie od pozwanego K. H. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) K. H. w R. kwoty 18.042,42 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od:



kwot stanowiących wynagrodzenie za najem urządzenia warsztatowego tj. :

1)  617,18 zł od 11 grudnia 2016 roku,

2)  617,18 zł od 20 grudnia 2016 roku,

3)  617,18 zł od 11 marca 2017 roku,

4)  617,18 zł od 11 kwietnia 2017 roku,

5)  617,18 zł od 3 maja 2017 roku,

6)  617,18 zł od 6 czerwca 2017 roku,

7)  617,18 zł od 13 lipca 2017 roku,

8)  617,18 zł od 11 sierpnia 2017 roku,

9)  617,18 zł od 12 września 2017 roku,

10)  617,18 zł od 6 października 2017 roku,

11)  9.987,00 zł od 1 grudnia 2017 roku,



oraz od kwoty stanowiącej sumę rekompensat za koszty odzyskiwania ww. należności tj. 1.883,62 zł od 12 lipca 2018 roku.

Domagał się również zasądzenia od pozwanego zwrotu kosztów procesu. (k. 2-3)

Nakazem zapłaty z dnia 13 sierpnia 2018 roku uwzględniono roszczenie powoda. (k. 26)

W sprzeciwie pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wniósł o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu. Zakwestionował załączone do pozwu dokumenty podnosząc, że nie zostały uwierzytelnione przez pełnomocnika powoda. Wskazywał na brak wymagalności roszczenia z uwagi na jego spełnienie przed wszczęciem procesu. Podnosił również zarzut potrącenia wierzytelności. W uzasadnieniu podał, że umowa najmu urządzenia warsztatowego z 11 września 2014 roku była kontynuacją umowy zawartej z A. G. (1), która na poczet umowy przekazała powodowi kwotę 7.682,31 zł, której powód po zakończeniu umowy nie rozliczył, zaś pozwany nabył powyższą wierzytelność na podstawie umowy cesji z 25 września 2018 roku. Podnosił, że zapłacił pozostałe faktury na łączną kwotę 3.703,08 zł. (k. 32-36)

W odpowiedzi na sprzeciw powód zarzucił, że pozwany tworzy dowody na potrzeby niniejszego postępowania. Wskazał, że poprzednik prawny powoda zawarł z A. G. (1) umowę najmu urządzenia warsztatowego, gdyż A. G. (1) została negatywnie oceniona przez firmę leasingową, podczas starania o finansowanie nabycia urządzenia w drodze leasingu i aby otrzymać potrzebne urządzenie zwróciła się do poprzednika prawnego powoda o zawarcie zamiast niej umowy leasingu, a następnie oddania jej urządzenia w najem. A. G. (1) zobowiązała się do uiszczenia opłata początkowej w kwocie 7.682,31 zł wchodzącej w skład ceny urządzenia, co było warunkiem wydania przedmiocie leasingu poprzednikowi prawnemu powoda. W umowie z 11 września 2014 roku A. G. (1) zobowiązała się do uiszczania czynszu, a po zakończeniu najmu do wykupu urządzenia za kwotę 9.987,00 zł. Wskazywał, że opłata początkowa, suma czynszów oraz opłata końcowa składały się na wartość urządzenia. W odpowiedzi na zarzut, że pierwotny wierzyciel nie rozliczył z A. G. (1) kwoty 7.682,13 zł wskazał, dodatkowo, że A. G. (1), podpisując rozwiązanie umowy najmu oświadczyła, że uregulowano wszystkie płatności, więc umowa cesji z 25 września 2018 roku jest bezprzedmiotowa. Niezależnie od tego wskazał, że wierzytelność objęta cesją przysługiwała A. G. (1) w stosunku do poprzednika prawnego powoda, a powoda, ponadto wierzytelność ta jest przedawniona. W odniesieniu do przedstawionych 6 potwierdzeń wpłat dokonanych przez pozwanego wskazał, że zostały one zaksięgowane przez powoda na zaległe należności za okres kwiecień –sierpień 2016 roku i styczeń 2017 roku. (k. 57-59)

W piśmie z 12 grudnia 2018 roku pozwany zarzucił, że umowa na najmu zawarta z A. G. (1) nie przewidywała zapłaty przez ww. opłaty początkowej, a uiszczona przez ww. kwota miała zostać rozliczona z opłatą końcową. Zarzucał, że roszczenie o zwrot kwoty 7.682,31 zł nie jest przedawnione, gdyż stało się wymagalne dopiero z dniem wniesienia powództwa o zapłatę kwoty 9.987,00 zł, bo dopiero wtedy A. G. (1) dowiedziała się że kwota 7.682,31 zł nie została zaliczona na poczet opłaty końcowej. Podawał, że A. G. (1) nie dochodziła wcześniej ww. kwoty bo, na skutek rozwiązania umowy nie doszło do konieczności uiszczania przez niż opłaty końcowej, a roszczenie o rozliczenie opłaty początkowej z końcowa przeszło na pozwanego, który przejął po niej umowę. W piśmie z 20 marca 2019 roku pozwany dodatkowo wskazał, że dokonane przez niego wpłaty powoływane w sprzeciwie należało przyporządkować do faktur za okres od listopada 2016 roku do grudnia 2016 roku i od lutego do maja 2017 roku. Dołączył też pozostałe potwierdzenia wpłat za rok 2016 (k. 62-63, k. 89)

W piśmie z 14 czerwca 2019 roku powód podtrzymał swoje stanowisko a dodatkowo przedstawił sposób rozliczenia wpłat dokonanych przez pozwanego w latach 2016 -2018. (k. 103-105)

Są ustalił, co następuje:

W związku z formalnym rozpoczęciem działalności gospodarczej w zakresie mechaniki pojazdowej A. G. (1) starała się o zakup urządzenia do pomiaru geometrii kół. Faktycznie sprawami związanymi z prowadzeniem tej działalności zajmował się pozwany K. H. – partner A. H.. Pozwany działając w imieniu A. G. (1) chciał kupić ww. urządzenie w (...)spółka jawna I. H. P. H. w R., tj. firmie zajmującej się dystrybucją części samochodowych z ramienia (...). Okazało się jednak, że cena urządzenia przekracza możliwości finansowe A. G. (1) oscylujące w granicach 7.000,00 zł, a z uwagi na fakt, że dopiero rozpoczynała działalność, nie uzyskała pozytywnej oceny zdolności kredytowej i nie mogła uzyskać finansowania zakupu maszyny w formie leasingu. W propozycji leasingu operacyjnego z 11 września 2013 roku wskazano, że zakup nowego urządzenia diagnostycznego o wartości 31.228,88 zł netto (38.411,52 zł brutto) może nastąpić w formie leasingu trwającego przez okres 48 miesięcy, z wpłatą początkową 6.245,78 zł netto (7.682,31 zł brutto), czynszami leasingu 501,77 zł netto (617,18 zł brutto) i wpłatą końcową w kwocie 8.119,51 zł netto (9.987,00 zł brutto). W tej sytuacji przedstawiciel (...) spółka jawna I. H. P. H. z siedzibą w R. zaproponował, że (...) sam weźmie urządzenie w leasing, a następnie odda je A. G. (1) w najem. A. G. (1) miała uiścić opłatę początkową, a następnie - w ramach zawartej umowy najmu – uiszczać miesięczny czynsz w wysokości odpowiadającej wysokości raty określonej w umowie leasingu, a po zakończeniu czasu trwania umowy najmu zakupić urządzenie za kwotę 8.119,51 zł netto (9.987,00 zł brutto).

W dniu 1 października 2013 roku (...) spółka jawna I. H. P. H. z siedzibą w R. zawarł z A. G. (1) umowę najmu urządzenia do pomiaru geometrii kół ((...)) i zacisku uniwersalnego kompletnego ((...)). Za korzystanie z przedmiotu najmu A. G. (1) zobowiązała się płacić czynsz w wysokości 501,77 zł netto (617,18 zł brutto) miesięcznie . Umowa została zawarta na okres od 1 października 2013 roku do 31 października 2017 roku. Strony ustaliły, że po 31 października 2017 roku najemca - A. G. (1) zakupi urządzenie warsztatowe za kwotę 8.119,51 zł netto (9.987,00 zł brutto). W dniu 3 października 2013 roku A. G. (1) wpłaciła (...) kwotę 7.682,31 zł brutto. Strony rozwiązały umowę najmu 10 września 2014 roku. W dniu 19 września 2014 roku A. G. (1) złożyła pisemne oświadczenie o uregulowaniu wszystkich płatności. (dowód: propozycja leasingu operacyjnego k. 60, potwierdzenie wpłaty k. 43, umowa najmu k. 44-46 , rozwiązanie umowy najmu urządzenia warsztatowego k. 61, zeznania świadka A. G. (1) – częściowo k. 143, zeznania świadka W. P. k. 144, przesłuchanie pozwanego K. H. - częściowo k. 144-145)

Umowa z 1 październik 2013 roku została rozwiązana w związku z formalnym zakończeniem działalności gospodarczej przez A. G. (1), przy czym działalnością tą przejął K. H.. W związku z tym 11 września 2014 roku (...)spółka jawna I. H. P. H. z siedzibą w R. zawarł z K. H. umowę najmu tego samego urządzenia do pomiaru geometrii kół ((...)) i zacisku uniwersalnego kompletnego ((...)). Tak samo jak w poprzedniej umowie strony ustaliły miesięczny czynsz w wysokości 501,77 zł netto (617,18 zł brutto) płatny przelewem na podstawie faktur wystawionych przez wynajmującego. Umowa została zawarta na okres od 11 września 2014 roku do 31 października 2017 roku. Strony ustaliły, że po 31 października 2017 roku pozwany K. H. zakupi urządzenie warsztatowe za kwotę 8.119,51 zł netto (9.987,00 zł brutto). (dowód: umowa najmu k. 9-10, 72-74, zeznania świadków A. G. (1) - częściowo k. 143, W. P. k. 144, przesłuchanie pozwanego - częściowo k. 144-145)

Należności za rok 2014 i 2015 zostały zapłacone w całości. ( okoliczność bezsporna)

W kolejnych latach (...) spółka jawna I. H. P. H. w R. obciążyła pozwanego następującymi fakturami:

nr faktury	data wystawienia	data płatności	kwota	karta w aktach sprawy
	01-2016		617,18 zł
	02-2016		617,18 zł
	03-2016		617,18 zł
	04-2016		617,18 zł
	05-2016		617,18 zł
	06-2016		617,18 zł
	07-2016		617,18 zł
	08-2016		617,18 zł
	09-2016		617,18 zł
	10-2016		617,18 zł
nr (...)	21-11-2016	10-12-2016	617,18 zł	k. 11, 75
nr (...)	19-12-2016	01-10-2017	617,18 zł	k. 12, 76
	01-2017		617,18 zł
nr (...)	17-02-2017	10-03-2017	617,18 zł	k. 13, 77
nr (...)	17-03-2017	10-04-2017	617,18 zł	k. 14, 78
nr (...)	24-04-2017	02-05-2017	617,18 zł	k. 15, 79
nr (...)	16-05-2017	06-06-2017	617,18 zł	k. 16, 80
nr (...)	21-06-2017	12-07-2017	617,18 zł	k. 17, 81
nr (...)	11-07-2017	10-08-2017	617,18 zł	k. 18, 82
nr (...)	28-08-2017	11-09-2017	617,18 zł	k. 19, 83
nr (...)	21-09-2017	05-10-2017	617,18 zł	k. 20, 84
nr (...)	31-10-2017	30-11-2017	9.987,00 zł	k. 21, 85

(okoliczności bezsporne, a także dowód: faktury k. 11-21)

W latach 2016 – 2018 pozwany dokonał (przelewami) następujących wpłat na rzecz (...) spółki jawnej I. H. P. H. w R. :

wpłata z dnia	kwota	karta w aktach sprawy
15-01-2016	617,18 zł	k. 91
15-02-2016	617,18 zł	k. 92
21-03-2016	617,18 zł	k. 93
29-04-2016	617,18 zł	k. 94
01-06-2016	617,18 zł	k. 95
06-07-2016	617,18 zł	k. 96
24-08-2016	617,18 zł	k. 97
19-09-2016	617,18 zł	k. 98
19-10-2016	617,18 zł	k. 99
28-11-2016	617,18 zł	k. 42, 100
02-01-2017	617,18 zł	k. 41, 101
28-03-2017	617,18 zł	k. 40
04-06-2017	617,18 zł	k. 39
14-08-2017	617,18 zł	k. 38
31-10-2017	617,18 zł	k. 37
02-01-2018	617,18 zł
02-01-2018	617,18 zł

Dokonując wpłat pozwany nie wskazywał tytułu przelewów. Bezpośrednio po otrzymaniu wpłat wierzyciel nie wskazywał pozwanemu, na poczet jakich należności zaliczał wpłacane kwoty. (okoliczności bezsporne, a także dowód: potwierdzenia przelewów k. k. 37-42, 91-101)

Po zakończeniu najmu pozwany nie uiścił ceny za zakup urządzenia wskazanej w umowie z 11 września 2014 roku. Pozwany cały czas pozostaje w posiadaniu urządzenia. (okoliczności bezsporne)

W dniu 4 lipca 2018 roku (...) spółka jawna I. H. P. H. w R. zawarł z powodem cesję wierzytelności, której przedmiotem były wierzytelności (...) wobec K. H. z tytułu umowy najmu z 11 września 2014 roku opisane w fakturach:



nr (...) z 21 listopada 2016 roku (czynsz za listopad 2016) na kwotę 617,18 zł,



nr (...) z 19 grudnia 2016 roku (czynsz za grudzień 2016 ) na kwotę 617,18 zł ,



nr (...) z 17 lutego 2017 roku (czynsz za luty 2017) na kwotę 617,18 zł,



nr (...) z 17 marca 2017 roku (czynsz za marzec 2017 ) na kwotę 617,18 zł,



nr (...) 24 kwietnia 2017 roku (czynsz za kwiecień 2p017) na kwotę 617,18 zł,



nr (...) z 16 maja 2017 roku (czynsz za maja2017) na kwotę 617,18 zł,



nr (...) z 21 czerwca 2017 roku (czynsz za czerwiec 2017) na kwotę 617,18 zł,



nr (...) z 11 lipca 2017 roku (czynsz za lipiec 2017) na kwotę 617,18 zł,



nr (...) z 28 sierpnia 2017 roku (czynsz za sierpień 2017) na kwotę 617,18 zł,



nr (...) z 21 września 2017 roku (czynsz za wrzesień 2017) na kwotę 617,18 zł,



nr (...) z 31 października 2017 roku (cena zakupu urządzenia) na kwotę 89.987,00 zł.

W dniu lipca 2018 roku powód poinformował pozwanego o cesji wierzytelności i wezwał do zapłaty wskazanych kwot. ( dowód: zawiadomienie o cesji wierzytelności k. 22-23, 86-87 wraz z potwierdzeniem nadania k. 24, 88, umowa przelewu wierzytelności k. 71)

W dniu 5 września 2018 roku A. G. (1) zawarła z K. H. umowę przelewu wierzytelności, w której jako przedmiot wskazano przysługującej jej wobec (...) na podstawie umowy najmu urządzenia warsztatowego z 1 października 2013 roku wierzytelność w wysokości 7.682,31 zł. ( dowód: umowa przelewu wierzytelności k. 47-48, zeznania świadków A. G. (1) k. 143, przesłuchanie pozwanego k. 144-145)

Sąd nie dał wiary twierdzeniom świadka A. G. (1) i pozwanego K. H., że kwota 7.682,31 zł brutto została wpłacona (...)spółce jawnej I. H. P. H. w R. na początku umowy jako nadpłata/kaucja na poczet czynszu najmu, z której (...) mógłby potrącać należny czynsz w przypadku, gdyby w danym miesiącu rata nie została zapłacona. W ocenie sądu takie tłumaczenie było nielogiczne i sprzeczne z doświadczeniem życiowym. Niewiarygodne jest dobrowolne „zamrażanie” na okres 4 lat jedynych oszczędności w kwocie ok. 7.000,00 zł przez osobę rozpoczynającą działalność gospodarczą na poczet hipotetycznych zaległości, gdzie wysokość miesięcznego czynszu była ponad 10 niższa. Ponadto, gdyby takie ustalenia były między stronami, to logicznym byłoby, żeby kwestia kaucji i zasada jej rozliczania była ujęta w umowie najmu, natomiast zarówno umowie z 1 października 2013 roku jak i w umowie z 11 września 2014 roku takich uregulowań nie było. W takiej sytuacji mając na uwadze treść propozycji umowy leasingu z 11 września 2013 roku (k. 60), dowód wpłaty z 3 października 2013 roku kwoty 7.682,13 zł z podaniem tytułu wpłaty „urządzenie do geometrii ” (k. 43), treść zeznań świadka W. P. – dyrektora (...)spółki jawnej I. H. P. H. w R. uznać należało, że dokonana wpłata stanowiła równowartość kwoty opłaty początkowej uiszczonej przez (...) w związku z zawartą umową leasingu operacyjnego dotyczącego urządzenia do badania geometrii kół, którą A. G. (1) zobowiązała się pokryć aby pozyskać urządzenie do korzystania, a po zakończeniu umowy – do nabycia na własność. Nie można uznać za przypadkową zbieżności wpłaconej przez A. G. (1) kwoty 7.682,13 zł z wysokością opłaty początkowej, kwot czynszu najmu i wysokości rat leasingowych, czasu trwania najmu i leasingu, a także wysokości ceny zakupu urządzenia po zakończeniu najmu o wysokości opłaty końcowej - zawartych w umowach najmu i przestawionej przez powoda propozycji leasingu operacyjnego. Ponadto jak wskazał świadek W. P. wpłata przez A. G. (1) opłaty początkowej była warunkiem zawarcia umowy leasingowej i otrzymania przez (...) urządzenia, które miało być następnie przedmiotem najmu przekazanym A. G. (1).

Sąd nie dał również wiary pozwanemu w zakresie w jakim twierdził, że strony ustaliły, że uiszczona opłata początkowa będzie rozliczona z opłatą za wykup urządzenia. Twierdzenia te pozostawały w sprzeczności z treścią umów najmu (w których wprost ustalono cenę za którą miał nastąpić zakup urządzenia po zakończeniu umowy najmu), jak również zeznań świadka W. P. oraz treści propozycji umowy leasingu, z których wynikało, że ustalenia wysokości opłaty początkowej, wysokości czynszów oraz opłaty końcowej zostało skalkulowano w ten sposób, że ich suma stanowiła cenę za jaką miało zostać nabyte urządzenie.

Sąd zważył co następuje,

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Powód wywodził swoje roszczenia z przelewu wierzytelności z tytułu umowy najmu zawartej przez pierwotnego wierzyciela z pozwanym.

Zgodnie z art. 509. § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Stosownie do art. 509 § 2 k.c. wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Pozwany nie kwestionował zawarcia umowy z poprzednikiem prawnym powoda, zasadności wystawienia faktur, ich wysokości ani legitymacji czynnej powoda. Podniósł zarzut spełnienia świadczenia oraz potrącenia wierzytelności.

Jeżeli chodzi podniesiony przez pozwanego, to wskazać należy, co następuje.

Dokonując analizy wzajemnych rozliczeń pomiędzy stronami należało wziąć pod uwagę, że przed wytoczeniem powództwa przez powoda, z jednej strony pozwany dokonując wpłat nie wskazywał w tytule przelewów na poczet jakich konkretnych należności ich dokonuje, a z drugiej strony poprzednik prawny powoda nie wskazał pozwanemu, na poczet której konkretnie należności zaliczył dokonane wpłaty.

W sprzeciwie pozwany podnosił zarzut spełnienia świadczenia w kwocie 3.703,08 zł (6 x 617, 18 zł) powołując się na wpłaty dokonane 27 listopada 2016 roku, 2 stycznia 2017 roku, 28 marca 2017 roku, 4 czerwca 2017 roku, 14 sierpnia 2017 roku i 31 października 2017 roku.

W piśmie z piśmie z 8 listopada 2018 roku (k. 57-59)powód wskazał, że poprzednik prawny powoda: wpłatę z listopada 2016 roku zaksięgował na poczet czynszu za kwiecień 2016 roku, wpłatę ze stycznia 2017 roku – na poczet czynszu za maj 2016 roku, wpłatę z 28 marca 2017 roku na poczet czynszu za czerwiec 2016 roku, wpłatę z czerwca 2017 roku na poczet czynszu za lipiec 2016 roku, wpłatę z sierpnia 2017 roku na poczet czynszu za styczeń 2017 roku, a wpłatę z października 2016 roku na poczet czynszu za sierpień 2016 roku.

W odpowiedzi na powyższe, w piśmie z 20 marca 2019 roku (k. 89) pozwany wskazał, natomiast, że wpłatę z listopada 2016 roku należy zaliczyć na poczet należności objętych fakturą nr (...) z listopada 2016 roku, wpłatę ze stycznia 2017 roku – na poczet faktury nr (...) z grudnia 2016 roku, wpłatę z marca 2017 roku - na poczet faktur z nr (...)z lutego 2017 roku, wpłatę z czerwca 2017 roku- na poczet faktury nr (...) z marca 2017 roku, wpłatę z sierpnia 2017 roku - na poczet faktury nr (...), a wpłatę z października 2017 roku – na poczet faktury nr (...)z maja 2017 roku.

Zgodnie z art. 451 § 1 i § 2 k.c. dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu.

Dyspozycje powyższych norm nie zostały spełnione, zatem w sprawie ma zastosowanie art. 451 § 3 k.c.: w braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego. Mając powyższe na uwadze sąd dokonał następującego rozliczenia wpłat, zaliczając dokonane wpłaty na poczet najdawniej wymagalnych należności głównych.

data wystawienia faktury /zaliczenie na poczet czynszu za miesiąc z daty wystawienia faktury	kwota	data wpłaty	uwagi
01-2016	617,18 zł	24-08-2016
02-2016	617,18 zł	19-09-2016
03-2016	617,18 zł	19-10-2016
04-2016	617,18 zł	28-11-2016
05-2016	617,18 zł	02-01-2017
06-2016	617,18 zł	28-03-2017
07-2016	617,18 zł	04-06-2017
08-2016	617,18 zł	14-08-2017	wpłata błędnie zaliczona przez powoda na poczet należności za styczeń 2017
09-2016	617,18 zł	31-10-2017	wpłata błędnie zaliczona przez powoda na poczet należności za sierpień 2016
10-2016	617,18 zł	02-01-2018	wpłata błędnie zaliczona przez powoda na poczet należności za wrzesień 2016
21-11-2016	617,18 zł	02-01-2018	faktura nr (...) objęta pozwem; wpłata błędnie zaliczona przez powoda na poczet należności za październik 2016
19-12-2016	617,18 zł		faktura nr (...) objęta pozwem
01-2017	617,18 zł		faktura nie została wskazana w pozwie
17-02-2017	617,18 zł		faktura nr (...) objęta pozwem
17-03-2017	617,18 zł		faktura nr (...)objęta pozwem
24-04-2017	617,18 zł		faktura nr (...) objęta pozwem
16-05-2017	617,18 zł		faktura nr (...) objęta pozwem
21-06-2017	617,18 zł		faktura nr (...) objęta pozwem
11-07-2017	617,18 zł		faktura nr (...) objęta pozwem
28-08-2017	617,18 zł		faktura nr (...) objęta pozwem
21-09-2017	617,18 zł		faktura nr (...)objęta pozwem
31-10-2017	9.987,00 zł		faktura nr (...)objęta pozwem

Mając na uwadze powyższe uznać należało, że pozwany zobowiązany był do zapłaty należności z 9 faktur w kwocie po 617,18 zł oraz jednej faktury w kwocie 9.987,00 zł, tj. łącznie 15.541,62 zł.

Pozwany podnosił również zarzut potrącenia kwoty 7.682,13 zł.

Zgodnie z art. 498 § 1 i § 2 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe (art. 499 k.c.). Wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło (art. 502).

Zarzut potracenia nie mógł odnieść skutku z przyczyn zarówno formalnoprawnych jak i materialnoprawnych.

W pierwszej kolejności sąd uznał zarzut za był bezskuteczny wobec braku uprzedniego materialnoprawnego oświadczenia woli pozwanego o dokonaniu potracenia. Wskazać bowiem trzeba na rozróżnienie potrącenia jako czynności materialnoprawnej od zarzutu potrącenia jako czynności procesowej, która polega na powołaniu się przez stronę na skutki oświadczenia woli o potrąceniu. W tym kontekście sąd uznał, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty złożonym 26 września 2018 roku pełnomocnik pozwanego dokonał jedynie czynności procesowej zgłaszając zarzut potracenia jako środek obrony pozwanego w procesie. Nawet gdyby uznać, że czynność ta mogłaby mieć podwójny charakter tj. stanowić czynność procesową a jednocześnie oświadczenie woli w rozumieniu kodeksu cywilnego, to jeżeli zarzut potrącenia (oświadczenia o potrąceniu) pozwany zgłaszał przez swojego pełnomocnika, to dla oceny skutków tej czynności istotne znaczenie miał zakres pełnomocnictwa. Przewidziany w art. 91 k.p.c. zakres umocowania nie uprawniał pełnomocnika procesowego z mocy ustawy do złożenia materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, a złożone przez pełnomocnika pozwanego pełnomocnictwa nie zawierało upoważnienia w tym zakresie. Pozwany upoważnił bowiem radcę prawnego A. G. (2) jedynie do reprezentowania go w sprawie o zapłatę z powództwa(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. przed Sądem Rejonowym w R., a nie do składania materialno prawnych oświadczeń woli w jego imieniu. (pełnomocnictwo k. 49)

Niezależnie od powyższego w sprawie nie mogło dojść do skutecznego potrącenia wierzytelności również z uwagi na fakt, że pozwany nie wykazał, by przysługiwała mu względem powoda jakakolwiek wierzytelność. Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego kwota 7.682,31 zł wpłacona 3 października 2013 roku przez A. G. (1) na rzecz (...) spółki jawnej I. H. P. H. w R. stanowiła jeden z elementów kosztu nabycia urządzenia w przyszłości na własność przez A. G. (1), a po zmianie stron umowy – na K. H., na który składała się równowartość opłaty początkowej (jaką (...) uiścił w ramach zawartej umowy leasingu urządzenia, które zostało przekazane A. G. (1) ) czynsze najmu i opłata za wykup urządzenia po zakończeniu okresu najmu. Wbrew twierdzeniom pozwanego kwota ta nie stanowiła zaliczki podlegającej rozliczeniu z opłatą końcową. Na powyższe wskazuje zarówno propozycja leasingu operacyjnego, potwierdzenie wpłaty tej kwoty oraz zeznania świadka W. P.. Ponadto w trakcie zeznań świadek A. G. (1) wskazała, że nie wie, jakie były ustalenia odnośnie kwoty 7 tysięcy złotych. Treść przesłuchania pozwanego w tym zakresie, była sprzeczna z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, ponadto pozwany nie potrafił wskazać, dlaczego dokładnie taką kwotę wpłacił.

Nawet gdyby przyjąć, że uiszczona przez A. G. (1) kwota 7.682,31 zł stanowiła podlegającą zwrotowi zaliczkę, to roszczenie o zwrot zaliczki stałoby się wymagalne 10 września 2014 roku tj. w dacie rozwiązania umowy najmu zawartej przez A. G. (1) z (...)spółki jawnej I. H. P. H. w R.. Zgodnie z art. 118 k.c. roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się z upływem 3 lat, a więc roszczenie pozwanego przedawniłoby się z końcem 10 września 2017 roku. Tymczasem nawet gdyby przyjąć, że za materialnoprawne oświadczenie o potrąceniu można przyjąć sprzeciw złożony przez pełnomocnika pozwanego, to został on doręczony powodowi 6 listopada 2018 roku. Potrącenie było natomiast możliwe najwcześniej w chwili dokonania przelewu wierzytelności, a więc 25 września 2018 roku. W takiej sytuacji zgodnie z art. 502 k.c. potrącenie byłoby niedopuszczalne.

Mając na uwadze aerty 509 § 2 k.c. powód miał prawo żądać odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych zgodnie z art. 4 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 684 j.t.) w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy. Pozwany i pierwotny wierzyciel zawarli transakcję handlową, a pierwotny wierzyciel spełnił swoje świadczenie i nie otrzymał zapłaty w umówionym terminie. W konsekwencji sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda odsetki w wysokości odsetek za zwłokę określanej na podstawie art. 56 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa - do dnia 31 grudnia 2019 roku oraz odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i dziesięciu punktów procentowych od 1 stycznia 2020 roku . Odsetki orzeczono od dat wymagalności należności z faktur opisanych w punktach 1 lit. b) – k) wyroku do dnia zapłaty. Odsetki od należności z faktury wskazanej w pkt 1) lit. a) wyroku zasądzono od dat wymagalności należności do 2 stycznia 2018 roku tj. do daty jej zapłaty.

Na podstawie art. 509 §2 k.c. powód miało również prawo do żądania rekompensata za koszty odzyskiwania należności od każdej z 11 nieopłaconych faktur, tj. łącznie w kwocie 1.883,62 zł. Uprawnienie to przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione. Roszczenie o rekompensatę w wysokości 40 euro powstaje po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 ustawy. Stanowi to swoistą sankcję dla dłużnika, prócz odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, który nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie. Co do zasady, wierzycielowi zawsze należy się równowartość 40 euro, gdy nabył uprawnienie do opisanych odsetek, bez konieczności spełnienia dodatkowych przesłanek. Jest to uprawnienie, które nie zależy od tego, czy wierzyciel poniósł w konkretnej sytuacji jakikolwiek uszczerbek związany ze spełnieniem przez dłużnika jego świadczenia z opóźnieniem. Chodzi bowiem nie o wyrównanie konkretnego uszczerbku, który wierzyciel musi wykazać, ale jako zryczałtowaną rekompensatę za koszty, które musi on ponosić w związku z odzyskiwaniem należności. Takie rozumienie przepisu koreluje z celami regulacji, założonymi w dyrektywie (...), czyli zwalczaniem opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, zapobieganiem negatywnemu wpływowi opóźnień w płatnościach na płynność finansową, a co za tym idzie na finanse przedsiębiorstw. Przyznanie wierzycielowi prawa do jej żądania nie ma na celu pokrycia kosztów, jakie poniósł w związku z dochodzeniem należności w konkretnej transakcji; jest to kwota zryczałtowanych wydatków, jakie wierzyciel zazwyczaj ponosi w związku z dochodzeniem takich należności (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2015 roku, sygn. akt III CZP 94/15).

W pozostałym zakresie powództwo oddalono.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia między stronami biorąc pod uwagę wynik sprawy.

Koszty procesu obejmowały łącznie 7.534,00 zł, z czego:



powód poniósł łącznie 3.917,00 zł, w tym: 300,00 zł opłaty od pozwu, 3.600,00 wynagrodzenia pełnomocnika (obliczonego zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, a



pozwany poniósł łącznie 3.617,00 zł, w tym: 3.600,00 wynagrodzenia pełnomocnika (obliczonego zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radcy prawnego) oraz 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powód wygrał sprawię w 96 %, zatem pozwany powinien ponieść 96 % łącznych kosztów postępowania (7.534,00 zł x 96 % = 7.232,64 zł), a powód – 4% ( 7.534,00 zł x 4% = 301,35zł.) W konsekwencji należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.615,64 zł tytułem zwrotu kosztów procesu .

sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz