Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Krystian Rezmer

Protokolant st.sekr.sądowy Bożena Szymańska

po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2021 r. w Grudziądzu

sprawy z powództwa mał A. M. (1) dział. przez matkę P. B.

przeciwko D. M.

o alimenty

1/ Zasądza od pozwanego D. M. na rzecz małoletniej A. M. (1) rentę alimentacyjną w kwocie 700 zł miesięcznie za okres od 20.09.2019 r. do 28.06.2021 r. i po 800 zł miesięcznie (osiemset złotych) od 29.06.2021 r. płatne do dnia 10-tego każdego miesiąca z góry , do rąk matki małoletniej powódki P. B., z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.

2/ Wyrokowi w pkt. 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.,

3/ Odstępuje od obciążenia pozwanego kosztami za pierwszą instancję.

4/ Zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III RC 206/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 września 2019 r. małoletnia powódka A. M. (1), reprezentowana przez matkę P. B., wniosła o zasądzenie od pozwanego D. M. alimentów w kwocie po 1200 zł miesięcznie, płatnych z góry do rąk matki małoletniej, do dnia 10. każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia złożenia pozwu.

Z uzasadnienia pozwu wynikało, że małoletnia A. M. (1) pochodzi z nieformalnego związku (...). Od momentu rozstania dziewczynka pozostawała pod opieką matki. W chwili wytoczenia powództwa małoletnia mieszkała w W. i tam uczęszczała do żłobka. Jej miesięczne niezbędne koszty utrzymania zostały określone na łączną kwotę 3800 zł i składały się na nie: wyżywienie - 465 zł, edukacja - 1562 zł, zabawki - 50 zł, leki - 50-150 zł, środki higieniczne - 200 zł, wakacje - 400 zł, udział ½ w kosztach utrzymania mieszkania - 900 zł (k. 1-2v akt).

Pozwany na rozprawie uznał powództwo do kwoty 700 zł miesięcznie.

Postanowieniem z dnia 25 września 2019 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie udzielił zabezpieczenia powództwa i zobowiązał pozwanego do łożenia na rzecz małoletniej powódki alimentów w kwocie 700 zł miesięcznie (k. 25 akt). W dniu 24 lutego 2020 r. tamtejszy sąd przekazał sprawę do rozpoznania i rozstrzygnięcia Sądowi Rejonowemu w Grudziądzu (k. 34 akt).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia A. M. (2) urodziła się w dniu (...) i pochodzi z nieformalnego związku (...). Rodzice małoletniej rozstali się w czerwcu 2019 r. i od tego czasu dziewczynka mieszka z matką.

(Okoliczności bezsporne, dowód: treść aktu urodzenia mał. – k. 3 akt).

Małoletnia A. M. (1) ma ukończone 3 lata i 7 miesięcy. Od stycznia 2020 r. mieszka z matką w G.. Wcześniej mieszkała w W. i tam uczęszczała do żłobka. Dziewczynka uczęszcza obecnie do Niepublicznego Przedszkola (...) św. E.. Stała opłata za pobyt dziecka w placówce wynosi 280 zł miesięcznie. Ponadto matka małoletniej ponosi koszt wyżywienia w kwocie 7 zł za każdy dzień pobytu w przedszkolu (średnio 140 zł miesięcznie). Co miesiąc uiszcza 10 zł na radę rodziców oraz dwa razy w roku wpłaca 40 zł na wyprawkę plastyczną. Dodatkowo matka małoletniej musiała uiścić jednorazowo kwotę 150 zł tytułem wpisowego. Dziewczynka w przedszkolu uczęszcza na dodatkowe, odpłatne zajęcia z logopedą, których miesięczny koszt wynosi 50 zł. Zgodnie z zaleceniem ortopedy dziewczynka powinna nosić specjalne obuwie, które kosztuje około 150 zł. Małoletnia jego ogólnie dzieckiem zdrowym i nie wymaga wzmożonej opieki lekarskiej. Zdarzają się jej sezonowe przeziębienia i wówczas konieczny jest zakup leków.

(Dowody: karta szczepień – k. 7-8 akt, umowa z przedszkolem – k. 83-85 akt, zaświadczenie i opinia logopedyczna – k. 86-87 akt, zaświadczenie lek. rehabilitacji – k. 112 akt, zeznania P. B. – k. 71, 124 akt.)

P. B. ur. (...) posiada wykształcenie w zawodzie technika weterynarii. Obecnie prowadzi własną działalność gospodarczą i świadczy usługi groomerskie, tj. zajmuje się pielęgnacją i strzyżeniem zwierząt. Jej miesięczny dochód netto wynosi od 2000 do 2500 zł. W 2020 r. zgodnie z zeznaniem podatkowym osiągnęła dochód w wysokości 4611,57 zł.

Matka małoletniej w styczniu 2020 r. przeprowadziła się z W. do G.. Mieszka z dzieckiem w wynajętym lokalu mieszkalnym o pow. 41m ². Miesięczne koszty utrzymania mieszkania wynoszą: czynsz najmu – 1000 zł, zaliczka na wodę – 40 zł, opłatę za zużycie energii gazowej – ok. 330 zł w sezonie grzewczym oraz opłatę za zużycie energii elektrycznej – 150 zł. Matka małoletniej na co dzień korzysta z samochodu osobowego i ponosi koszty jego utrzymania. Do lutego 2022 r. będzie spłacać pożyczkę konsumencką, przy czym miesięczna rata wynosi ok. 420 zł. Opłaca polisę ubezpieczeniową w wysokości 78 zł miesięcznie.

(Dowód: faktura – k. 90, 93-96, 113 akt, umowa najmu lokalu – k. 91-92v akt, potwierdzenie przelewu – k. 97, 109-112, 116-118 akt, wydruk z (...) k. 98 akt, zeznanie podatkowe – k. 99-107 akt, harmonogram spłat – k. 108 akt, kopia dowodu rejestracyjnego – k. 115 akt, zeznania P. B. – k. 71, 124 akt.)

D. M. ur. (...) nie posiada zawodu. Jest zatrudniony w EURO-net sp. z o.o. na umowę o pracę, na czas nieokreślony, na stanowisku doradcy klienta. Jego średnie miesięczne zarobki wynoszą około 4000 zł netto, przy czym płaca zasadnicza wynosi 2850 zł, natomiast pozostałą część jego wynagrodzenia stanowi premia uznaniowa zależna od wyników sprzedaży. Ojciec małoletniej jest osobą zdrową, w pełni zdolną do pracy.

Pozwany mieszka w miejscowości P., w wynajętym mieszkaniu o pow. 70m ². Koszty utrzymania nieruchomości obejmują: czynsz – 1500 zł, opłatę za zużycie energii elektrycznej – 90 zł oraz opłatę za zużycie energii gazowej. Pozwany prowadzi gospodarstwo domowe z konkubiną. Spodziewa się narodzin kolejnego dziecka, gdyż jego pratenrka znajduje się w 20 tygodniu ciąży.

Pozwany opłaca abonament telefoniczny i internetowy w kwocie 106 zł miesięcznie. Ponadto spłaca kredy gotówkowy, przy czym miesięczna rata wynosi ok. 510 zł.

Pozwany regularnie łoży na rzecz dziecka ustalone w drodze zabezpieczenia alimenty w wysokości 700 zł miesięcznie. Ponadto utrzymuje nieregularny kontakt z małoletnią. Ostatni raz spotkał się z córką w okresie Ś. Wielkanocnych.

(Dowód: zeznanie podatkowe – k. 60-64 akt, zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach – k. 65-67, 121 akt, faktura – k. 68-69, potwierdzenie przelewu – k. 70 akt, zaświadczenie lekarskie – k. 123 akt, zeznania D. M. – k. 71v, 124-124v akt.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz dowody z przesłuchania stron.

Sąd zasadniczo uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w toku postępowania. Wątpliwości odnośnie swojej przydatności dowodowej budziły jedynie przedstawione przez stronę powodową kopie paragonów, które miały świadczyć o wydatkach czynionych na dziecko. Na ich podstawie nie sposób jednak stwierdzić kto dokonał zakupów i w jakiej części produkty te był przeznaczane na małoletnią. Sąd w tym zakresie wykazał więc daleko idącą nieufność i ostrożność.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania stron – P. B. i D. M..

Powyższe dowody we wzajemnym zestawieniu potwierdzają się i uzupełniają, tworząc spójną całość, zgodną z zasadami doświadczenia życiowego.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zgodnie z praktyką sądową i doktryną prawniczą usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dziecka są oceniane w stosunku do etapu życiowego tego dziecka, przy zestawieniu z zarobkami i majątkowymi możliwościami zobowiązanego rodzica.

Poza tym należy przy interpretacji zakresu obowiązku alimentacyjnego mieć na uwadze treść art. 96 k.r.o, w szczególności, że rodzice są obowiązani troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień.

Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Kierując się tymi równorzędnymi przesłankami sąd ustala wysokość konkretnego obowiązku alimentacyjnego.

Podkreślić także należy, że rodzice są zobowiązani do podzielenia się z dzieckiem nawet najmniejszym dochodem, zaś obowiązkiem rodzica jest zaspokajanie potrzeb dziecka, zwłaszcza, gdy jest niepełnoletnie.

Małoletnia powódka, przez swoją przedstawicielkę ustawową P. B., wykazała, że jest dzieckiem pozwanego oraz, że nie posiada żadnego majątku i z racji swojego wieku nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, zatem to na rodzicach spoczywa ciężar zapewnienia jej kosztów utrzymania i wychowania. Środki alimentacyjne pochodzące od ojca, w połączeniu z wydatkami ponoszonymi przez matkę, powinny pozwolić małoletniej na życie na stopie życiowej zbliżonej do stopy życiowej ojca.

Bezsporne jest, że wiodącym rodzicem dla małoletniej powódki jest jej matka, która na co dzień realizuje swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o utrzymanie i wychowanie córki. Pozwany natomiast ze względu na wiek małoletniej oraz swoje miejsce zamieszkania, nie jest w stanie swojego obowiązku alimentacyjnego realizować w tej postaci co matka. Z tego względu jego obowiązek alimentacyjny musi przybrać formę świadczenia pieniężnego.

Małoletnia znajduje się w wieku, w którym głównymi wydatkami związanymi z dzieckiem są środki czystości, zabawki, ubranka (z których szybko wyrasta), wyżywienie i w miarę potrzeby – lekarstwa. Przy czym należy zauważyć, że część z tych potrzeb np. środki czystości i wyżywienie – muszą być zaspokajane co miesiąc, natomiast pozostałe – w dłuższych okresach czasu. Ponadto dziewczynka uczęszcza do przedszkola i niewątpliwie jest to wydatek konieczny, gdyż matka małoletniej pracuje. Małoletnia ma 3 lata i 7 miesięcy, a koszt jej utrzymania jest zbliżony do kosztu utrzymania przeciętnego dziecka w tym wieku.

Odnosząc się do poszczególnych kwot przyjętych przez sąd jako uzasadnione należy wskazać, że udział małoletniej w kosztach utrzymania mieszkania nie wnosi ½ wszystkich kosztów matki dziecka. Na potrzeby dziewczynki mogą składać się tylko te wydatki mieszkaniowe ponoszone przez matkę, które przekraczają koszty które ponosiłaby zamieszkując sama w tym lokalu, a więc np. zwiększone zużycie prądu, wody, kosztów ogrzewania, itp. W ocenie sądu fakt zamieszkiwania z małoletnią zwiększył wydatki mieszkaniowe jej matki o kwotę 250 zł. W zakresie kosztów wyżywienia, sąd miał na uwadze, że małoletni spożywa również posiłki w przedszkolu, co zmniejsza zapotrzebowanie na te wydatki w domu. Małoletnia jest dzieckiem zdrowym, nie ma stwierdzonych żadnych alergii pokarmowych, które zwiększałyby wydatki w tym zakresie. Stąd w ocenie sądu koszty wyżywienia dziecka wynoszą około 400 zł miesięcznie. Z uwagi na wiek dziecka i jego intensywny wzrost, w zakresie kosztów zakupu odzieży i obuwia sąd uznał za wykazaną kwotę średnio 200 zł miesięcznie. Sąd miał przy tym na uwadze, że małoletnia potrzebuje specjalistycznego obuwia, które jest droższe niż przeciętne. Małoletnia nie ma żadnych szczególnych potrzeb w zakresie środków czystości i kosmetyków. Ponadto nie nosi już jednorazowych pieluch. W ocenie sądu należało uznać za uzasadniony miesięczny wydatek w kwocie około 100 zł (powyższe dotyczy produktów tzw. średnich marek). Odnośnie wydatków na leki sąd przyjął (średniomiesięcznie) kwotę około 50 zł. Małoletnia jest zasadniczo dzieckiem zdrowym, sezonowo zdarzają jej się przeziębienia, co wiąże się z koniecznością zakupu leków. Do usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniej sąd zaliczył także inne jednorazowe wydatki związane z potrzebami dziecka, np. zakup zabawek, wyjazdów wakacyjnych, prezentów, organizacji urodzin itp. W ocenie sądu łączne roczne koszty usprawiedliwionych wydatków tego typu wynoszą około 1200 zł, co średnio miesięcznie daje kwotę 100 zł. Powódka wykazała, że uzasadniona jest kwota 450 zł miesięcznie tytułem wydatków związanych z przedszkolem. Składa się na nią opłata stała za żłobek, opłata za wyżywienie, komitet rodzicielskich, koszty przyborów plastycznych oraz opłata wpisowa. Ponadto za uzasadniony sąd uznał wydatek 50 zł na zajęcia z logopedą.

Sąd nie uwzględnił wydatków matki dziecka związanych z utrzymaniem samochodu. Dziewczynka mieszka w odległości kilkuset metrów od przedszkola, zatem nie ma powodu, dla którego miałaby dojeżdżać do placówki samochodem. Ponadto jest to miejsce dobrze skomunikowane, zatem w przypadku złej pogody matka dziewczynki może skorzystać z usług komunikacji miejskiej. Z kolei wizyty u lekarza są sporadyczne i nie można uznać, że to z ich powodu matka małoletniej ponosi koszty utrzymaniem pojazdu. Zapewne dojeżdża samochodem do pracy i na zakupy, jednak są to wydatki, które ponosiłaby również, gdyby nie mieszkała z małoletnią córką. W jednym z pism wskazano, że matka zawozi i odbiera córkę od pozwanego, jednak nie zostało to potwierdzone w toku prowadzonego postępowania dowodowego. Podkreśli przy tym należy, że wszelkie ponadprzeciętne i niestandardowe wydatki na dziecko powinny zostać potwierdzane odpowiednimi dowodami.

Ustalając wysokość alimentów zasądzonych od pozwanego sąd wziął pod uwagę jego możliwości zarobkowe i doszedł do przekonania, że obciążenie go alimentami w kwocie 800 zł miesięcznie nie będzie dla niego zbyt uciążliwe. Podkreślić należy, że możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej nie wynikają z faktycznie osiąganych zarobków i dochodów, ale stanowią środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych kwalifikacji, sił umysłowych i fizycznych. W uzasadnieniu uchwały 7 sędziów SN z dnia 26 maja 1995 r., III CZP 178/94 (LEX nr 4233), Sąd Najwyższy podkreślił, że: "ustalenie możliwości zarobkowych (majątkowych) zobowiązanego do alimentacji ma często charakter hipotetyczny, gdyż kryterium takich możliwości nie zawsze są zarobki osiągane aktualnie przez zobowiązanego, lecz sama zdolność do uzyskania wyższego wynagrodzenia. Jeżeli zatem - najczęściej - wysokość alimentów sąd ustala na podstawie zarobków otrzymywanych przez pozwanego, to nie dlatego, że pomija dyspozycję art. 135 § 1 k.r.o., lecz z tej racji, że zarobki te odpowiadają możliwościom zobowiązanego. Wszystko to prowadzi to do konkluzji, że poza całokształtem okoliczności faktycznych, które w sprawie o alimenty sąd obowiązany jest wziąć pod uwagę, istnieje pewna sfera ocen, które odnoszą się do przypuszczenia, domysłu, a nie do faktów jako okoliczności rzeczywistych".

Pozwany jest osobą młodą i zdrową, w pełni zdolną do pracy. Poza małoletnią powódką nie ma na razie innych dzieci na utrzymaniu, choć spodziewa się narodzin kolejnego dziecka. Pozwany ma stałe zatrudnienie i osiąga z tego tytułu wynagrodzenie w średniej miesięcznej wysokości 4000 zł netto. Dotychczas pozwany regularnie łożyła na rzecz córki alimenty w wysokości 700 zł miesięcznie, ustalone w drodze zabezpieczenia. Miesięczne konieczne koszty utrzymania pozwanego obejmują połowę opłat za mieszkanie, opłaty za telefon i Internet, wyżywienie, środki higieniczne i kosmetyki, odzież oraz rozrywkę. Ponadto pozwany spłaca pożyczkę, jednak nie może ona zostać uznana za wydatek konieczny, ponieważ długi prywatne strony nie wyprzedzają zobowiązań alimentacyjnych.

Mając powyższe na uwadze, sąd jest zdania, że pozwany winien płacić na małoletnią powódkę A. M. (1) po 800 zł miesięcznie od dnia następnego po wydaniu wyroku, a od dnia wniesienia pozwu (20 września 2019 r.) do dnia wydania wyroku (28 września 2019 r.) po 700 zł miesięcznie renty alimentacyjnej, zgodnie z postanowieniem o zabezpieczeniu.

Mając powyższe na względzie, sąd na podstawie art. 135 § 1 k.r.o. orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

W pozostałym zaś zakresie powództwo zostało oddalone jako niezasadne, gdyż nie znajduje ono oparcia w zakresie uzasadnionych potrzeb małoletniej powódki, jak również w dochodach pozwanego, o czym orzeczono w punkcie trzecim wyroku.

O kosztach sądowych za I instancję, sąd postanowił w oparciu o art.102 k.p.c. obciążając pozwanego w części tj. częścią kosztów zastępstwa procesowego, zachodzi bowiem tutaj szczególnie uzasadniony wypadek. Pozwany uwzględnił powództwo do kwoty 700 zł miesięcznie, a ponadto ciąży na nim obowiązek alimentacyjny wobec małoletniej powódki i spodziewa się narodzin kolejnego dziecka.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono w punkcie drugi wyroku na podstawie z art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., gdyż sprawa dotyczyła roszczenia alimentacyjnego