Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III C 246/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2021 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, III Wydział Cywilny, w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Alicja Przybylska

Protokolant:

Stażysta Michalina Wawrowska

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2021 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa S. H.

przeciwko (...) Państwowe spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o ustalenie

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda S. H. na rzecz pozwanej (...) Państwowe spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.817 zł (jeden tysiąc osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt III C 246/20

UZASADNIENIE

S. H. wniósł przeciwko (...) Państwowym Spółce Akcyjnej w W. pozew o ustalenie, że pomiędzy nim, a pozwaną spółką istnieje stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). Nadto wniósł o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu S. H. podniósł, że prawo najmu lokalu położonego w S. przy ul. (...) przysługiwało jego dziadkowi R. H. (1). Po śmierci dziadka w lokalu pozostali: babcia powoda A. H., brat powoda T. H. i powód. A. H. zmarła w dniu 18 października 2000 roku. (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. wydała zaświadczenie o nabyciu prawa najmu lokalu przez T. H. w trybie art. 8 ustawy z dnia 2 lipca 1994 roku o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych. Tymczasem warunki do stwierdzenia nabycia prawa najmu w trybie ww. przepisu spełniał również i powód: od stycznia 2000 roku nieprzerwanie mieszkał w ww. lokalu z żoną E., utrzymywał lokal w należytym stanie, terminowo opłacał czynsz najmu i inne opłaty. Powód nieprzerwanie mieszka w lokalu do dnia wniesienia pozwu. Przez wiele lat pozwana nie kwestionowała legalności zajmowania przez powoda lokalu przy ul. (...) w S.. Jednakże pismem z dnia 16 marca 2018 roku wezwała S. i E. H. do opróżnienia i wydania przedmiotowego lokalu w terminie do dnia 31 maja 2018 roku oraz wymeldowania się z w/w nieruchomości, wskazując jako podstawę żądania brak posiadania tytułu prawnego. Dlatego też uzasadnione jest wystąpienie z niniejszym powództwem. Powód, jako zstępny zmarłego najemcy w osobie R. H. (1), zamieszkując z nim do chwili jego śmierci, nabył z mocy prawa uprawnienie do najmu przedmiotowego lokalu.

W odpowiedzi na pozew (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwana podniosła, że w świetle treści dokumentów, którymi dysponuje nie zachodzą przesłanki do ustalenia, że S. H. wstąpił w stosunek najmu lokalu przy ul. (...) po śmierci najemcy. Powód zameldował się w spornym lokalu w dniu 1 grudnia 2010 roku, a jego żona E. H. w dniu 7 stycznia 2011 roku. W ocenie strony pozwanej poważne wątpliwości budzą stwierdzenia zawarte w pozwie odnośnie zamieszkiwania powoda wraz z żoną w lokalu przy ul. (...) od stycznia 2000 roku. Jak wynika z dokumentów matka powoda – B. H. otrzymała przydział lokalu położonego w S. przy ul. (...) i tam zamieszkała wraz z mężem i synami, w tym powodem S.. Dopiero na prośbę A. H. z dnia 20 lutego 2000 roku w lokalu zameldowany został brat powoda T. H.. W piśmie z dnia 6 czerwca 2007 roku T. H. poinformował, że mieszka w lokalu z bratową E. H. i jej synem S. od stycznia 2006 roku. Nadto złożył oświadczenie, że w lokalu tym, poza nim nikt nie jest zameldowany. Powyższe jednoznacznie przemawia za tym, że powód nie zamieszkiwał z najemczynią A. H. do chwili jej śmierci.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 maja 1955 roku poprzednik prawnych (...) Państwowych Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. zawarł z dziadkiem powoda R. H. (1) umowę najmu mieszkania służbowego położonego w S. przy ul. (...). Umowa została zawarta na czas trwania stosunku pracy. Do zamieszkiwania z pracownikiem byli uprawnieni najbliżsi członkowie jego rodziny, żyjący z nim we wspólnym gospodarstwie domowym oraz osoba prowadząca gospodarstwo domowe. Wykaz osób uprawnionych do zamieszkiwania z pracownikiem stanowił załącznik do umowy. Uprawnieni do zamieszkania w lokalu byli: żona A. H. oraz synowie L., T., W. i K. H..

Dowód:

- umowa o przydział mieszkania służbowego k. 13-14.

W dniu 22 kwietnia 1978 roku matka powoda – B. H. zawarła umowę najmu lokalu przy ul. (...) w S..

Uprawnieni do zamieszkania w lokalu byli: mąż S., syn S. (powód) i syn T.. W lokalu zamieszkali w 1979 roku.

Dowód:

- pismo, k. 66,

- oświadczenie o ilości osób zamieszkujących w lokalu k. 67,

- karta ewidencyjna lokalu k. 68 – 69,

- przesłuchanie powoda S. H. w charakterze strony k. 208 verte – 209.

R. H. (1) zmarł w dniu 6 lutego 2000 roku.

Po śmierci R. H. (1) prawo najmu przysługiwało jego żonie A. H..

Niesporne.

Pismem z dnia 20 lutego 2000 roku A. H. zwróciła się do (...) Państwowych Spółki Akcyjnej w W. o wyrażenie zgody na zameldowanie w lokalu wnuka T. H., który od kilku lat opiekował się zmarłym mężem i nią. W piśmie wskazała, że po śmierci męża jest samotna i z uwagi na stan zdrowia potrzebuje pomocy drugiej osoby.

Pismem z dnia 27 kwietnia 2000 roku (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. wyraziła zgodę na zameldowania T. H. w lokalu przy ul. (...).

T. H. zamieszkał w lokalu razem z babcią i zameldował się w nim w dniu 28 kwietnia 2000 roku.

A. H. zmarła w dniu 18 października 2000 roku.

Bezsporne, a nadto dowód:

- podanie, k. 70,

- pismo z dnia 27.04.2000 r. k. 71,

- zaświadczenie o zameldowaniu k. 75.

W dniu 17 stycznia 2007 roku T. H. złożył w Oddziale Gospodarowania (...) w S. akt zgonu A. H..

W celu podjęcia decyzji co do jego uprawnień do lokalu, pismem z dnia 29 stycznia 2007 roku, wezwano T. H. do przedłożenia poświadczenia z biura meldunkowego wystawionego przez Urząd Miasta w S. Wydział Ewidencji Ludności o liczbie wszystkich osób zameldowanych w lokalu na pobyt stały oraz do złożenia oświadczenia z informacją, od kiedy w lokalu zamieszkuje jego żona E. H. i syn S.. Ponadto poinformowano, że wszelkie zmiany liczby zamieszkałych osób należy zgłaszać w Rejonie Administrowania i Utrzymywania (...) w S. niezwłocznie po ich wystąpieniu.

T. H. wyjaśnił, że E. H. jest żoną jego brata S. H. i wraz z synem S. zamieszkuje z nim w lokalu od dnia 1 stycznia 2006 roku.

W tym okresie w lokalu zameldowany był tylko T. H..

Dowód:

- pismo z dnia 29.01.2007 r. k. 74,

- zaświadczenie o zameldowaniu k. 75,

- pismo z dnia 06.06.2007 r. k. 76,

- pismo z dnia 26.06.2007 r. k. 77.

W dniu 7 lipca 2007 roku (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. wydała zaświadczenie o wstąpieniu T. H. – brata powoda w stosunek najmu lokalu po zmarłej w dniu 18 października 2000 roku najemczyni A. H..

Dowód:

- zaświadczenie z dnia 17.07.2007 r. k. 78.

W latach 2001 – 2008 E. H. (żona powoda) zlecała dokonywanie opłat na poczet czynszu najmu lokalu przy ul. (...) w S., wskazując dane byłej najemczyni – A. H..

Dowód:

- dowody wpłat k. 145 – 164.

W dniu 16 września 2010 roku S. H. zawarł umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych do lokalu przy ul. (...)

Dowód:

- umowa, k. 20.

W dniu 1 grudnia 2010 roku S. H. zameldował się w lokalu przy ul. (...), a w dniu 7 stycznia 2011 roku w lokalu tym zameldowała się jego żona – E. H..

Dowód:

- potwierdzenie zameldowania k. 60,

- potwierdzenie zameldowania k. 61.

W dniu 27 marca 2013 roku przeprowadzono okresową kontrolę przewodów kominowych. W protokole jako właściciela wskazano E. H..

Dowód:

- protokół z kontroli przewodów kominowych, k. 21.

W dniu 28 marca 2013 roku E. H. zawarła umowę dostarczania paliwa gazowego do lokalu przy ul. (...).

W dniu 25 sierpnia 2014 roku matka powoda B. H. zapłaciła za wymianę stolarki okiennej w lokalu przy ul. (...).

Dowód:

- umowa, k. 24,

- faktura VAT z dnia 25.08.2014 r., k. 18.

T. H. wyprowadził się z lokalu przy ul. (...) w kwietniu 2017 roku. Przedkładając zaświadczenie wniósł o kierowanie wszelkiej korespondencji do pozostałego w mieszkaniu jego brata – S. H..

Dowód:

- zaświadczenie o zameldowaniu, k. 62.

Dnia 17 sierpnia 2017 roku zamontowano wodomierz – jako lokator podpisał się S. H..

Dowód:

- karta montażu /wymiany gazomierza, k. 23.

W dniu 20 lutego 2018 roku T. H. złożył (...) Państwowym Spółce Akcyjnej w W. oświadczenie o zrzeczeniu się prawa najmu lokalu położonego przy ul. (...), na rzecz brata S. H., który obecnie zamieszkuje w lokalu. Wskazał, że sam nie mieszka w tym lokalu od kwietnia 2017 roku.

Dowód:

- oświadczenie z dnia 20.02.2018 r., k. 16.

W dniu 20 lutego 2018 roku S. H. i E. H. złożyli (...) Państwowym Spółce Akcyjnej w W. oświadczenie o zamieszkiwaniu w lokalu od stycznia 2000 roku. W treści pisma wskazano, że w czasie przyznawania tytułu do najmu lokalu powstał błąd, przez który powód nie został ujęty w umowie. Podali, że lokal przy ul. (...) pozostaje ich jedynym miejscem do życia.

W dniu 20 lutego 2018 roku sąsiedzi powoda A. D., E. D., R. G., A. G., E. M. i M. M. złożyli oświadczenie o zamieszkiwaniu S. H. w lokalu od stycznia 2000 roku.

Dowód:

- oświadczenie z dnia 20.02.2018 r., k. 17,

- oświadczenie sąsiadów z dnia 20.02.2018 r., k.22.

Pismem z dnia 16 marca 2018 roku (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. wezwała E. i S. H. do opróżnienia i wydania lokalu położonego w S. przy ul. (...), ze względu na brak posiadania tytułu prawnego do jego zajmowania, w terminie do 31 maja 2018 roku.

Dowód:

- wezwanie do wydania lokalu, k. 28.

(...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. naliczała czynsz najmu oraz opłaty za media przy przyjęciu, że w lokalu zamieszkiwały 3 osoby.

Dowód:

- zeznania świadka D. G., k. 141 verte.

W dniu 8 czerwca 2018 roku (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. skierowała do E. i S. H. zawiadomienie o rozliczeniu mediów.

W treści dokumentów księgowych wskazano, że od marca 2018 roku lokal zajmowany jest bez tytułu prawnego i naliczano z tego tytułu odszkodowanie.

Dowód:

- zawiadomienie o nadpłacie, k. 26,

- zestawienie sald, k. 27.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód wywodził roszczenie z faktu wstąpienia w stosunek najmu lokalu położonego w S. przy ul. (...), wskazując iż po śmierci pierwotnych najemców, wstąpił w stosunek najmu lokalu w trybie art. 8 ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych i wnosił o ustalenie, że łączy go z pozwaną (...) Państwowe Spółką Akcyjną w W. umowa najmu przedmiotowego lokalu. Przy czym w sprawie bezspornym między stronami pozostawało, że tytuł prawny do lokalu przysługiwał dziadkowi powoda – R. H. (2) i jego żonie A. H., a także że osoby te zmarły odpowiednio w dniach 6 lutego 2000 roku i 18 października 2000 roku.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowił przepis art. 189 k.p.c., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

W świetle treści cytowanego przepisu przesłanki uwzględnienia powództwa w trybie przepisu art. 189 k.p.c., są następujące: istnienie interesu prawnego oraz wykazanie prawdziwości twierdzeń powoda o tym, że dany stosunek prawny lub prawo rzeczywiście istnieje.

Interes prawny istnieje wówczas, gdy zachodzi stan niepewności co do istnienia stosunku prawnego lub prawa, a wynik postępowania doprowadzi do usunięcia niejasności i wątpliwości w tym zakresie i zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości. Wyraża się on zatem istnieniem obiektywnej, a więc rzeczywiście istniejącej potrzeby ochrony prawnej. O braku interesu prawnego w ustaleniu można mówić wówczas, gdy powód nie ma jakiejkolwiek potrzeby ustalenia prawa lub stosunku prawnego, lub gdy może osiągnąć w pełni ochronę swych praw w inny sposób, w szczególności poprzez realizację dalej idącego roszczenia. Jak wynikało z twierdzeń pozwu, popartych przedłożonymi dokumentami, w tym wezwaniem do opróżnienia lokalu, pozwana kwestionuje uprawnienie powoda do władania lokalem i domaga się jego wydania. Powód miał zatem interes prawny w ustaleniu istnienia stosunku najmu, a w okolicznościach faktycznych sprawy nie przysługiwało mu dalej idące roszczenie.

Jakkolwiek w okolicznościach faktycznych sprawy wątpliwości mógł budzić sposób sformułowania żądania pozwu – jako żądania ustalenia istnienia stosunku najmu, a nie żądania ustalenia, iż powód wstąpił w stosunek najmu, to w ocenie Sądu żądanie to mogło zostać w ten sposób wyrażone. Jak wskazał Sąd Najwyższy w treści uzasadnienia uchwały z dnia 19 listopada 1996 roku (sygn. akt III CZP 115/96) cechami charakterystycznymi wyroku ustalającego istnienie (wynikającego z art. 691 k.c.) lub nieistnienie stosunku najmu, jak zresztą i wszystkich wyroków ustalających prawa lub stosunki prawne są deklaratywność, nieegzekucyjność, prewencyjność i prejudycjalność. Odwołano się zatem do wyroku jako ustalającego istnienie stosunku najmu. Ponadto sformułowanie żądania pozwu, a następnie sentencji wyroku poprzez określenie, iż powód wstąpił w stosunek najmu, czy też że między stronami sporu taki stosunek istnieje, nie ma praktycznego znaczenia i sprowadza się w każdym z tych przypadków do ewentualnego potwierdzenia nawiązania stosunku najmu z uwagi na istnienie ustawowych ku temu przesłanek.

Zgodnie z obowiązującym zarówno w dacie śmierci A. H., jak i R. H. (1), art. 8 ustawy z dnia 2 lipca 1994 roku o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych w razie śmierci najemcy jego zstępni, wstępni, pełnoletnie rodzeństwo, osoby przysposabiające albo przysposobione oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu małżeńskim z najemcą, mieszkający z nim stale do chwili jego śmierci, wstępują w stosunek najmu lokalu oraz nabywają jego uprawnienia i obowiązki związane z tym lokalem, chyba że się tego prawa zrzekną wobec wynajmującego. Nie dotyczy to osób, które w chwili śmierci najemcy miały tytuł prawny do zajmowania innego lokalu mieszkalnego (ust. 1). W razie braku osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu lub w razie zrzeczenia się przez nie tego prawa, stosunek najmu lokalu wygasa (ust. 2). Zaznaczenia wymaga, że przepis ten został uchylony z dniem 10 lipca 2001 roku, kiedy to regulacja w tym zakresie została zamieszczona w art. 691 Kodeksu cywilnego, zawężając jednocześnie krąg osób uprawnionych do dzieci najemcy (a nie wszystkich zstępnych).

Powód jako zstępny najemczyni A. H. – jej wnuk, należał zatem do kręgu osób, którym przysługiwało uprawnienie do wstąpienia w stosunek najmu po jej śmierci. Zaznaczenia przy tym wymagało, że jakkolwiek w treści pozwu pełnomocnik powódki wskazał, iż S. H. przysługuje przedmiotowe uprawnienie jako zstępnemu R. H. (1), to jego żądanie należało rozpatrzeć przy ocenie całokształtu okoliczności sprawy i ewentualnego następstwa.

W ocenie Sądu powód nie wykazał, że zamieszkiwał stale z A. H. w lokalu przy ul. (...) do chwili jej śmierci. Tak samo nie udowodnił aby przeprowadził się do tego lokalu już wcześniej, tj. za życia dziadka R. H. (1). Zważywszy na treść cytowanego wyżej przepisu art. 8 decydujące znaczenie miało ustalenie, że powód stale zamieszkiwał w lokalu do dnia 18 października 2000 roku.

Zdaniem Sądu materiał dowodowy zaoferowany przez powoda nie dał podstaw do ustalenia w sposób nie budzący wątpliwości, że powód wprowadził się do lokalu przy ul. (...) przed śmiercią któregokolwiek z pierwotnych najemców i stale zamieszkiwał w lokalu do dnia 18 października 2000 roku.

W celu wykazania tego faktu, powód złożył znajdujące się w jego posiadaniu dokumenty prywatne dotyczące regulacji stanu prawnego lokalu oraz wniosek o przesłuchania w charakterze świadków sąsiadów A. D., E. D., E. M., M. M., R. G., A. G.. Zawnioskował także o przeprowadzenie dowodów z zeznań E. H. i T. H. oraz ze swojego przesłuchania w charakterze strony.

Świadkowie A. G. i R. G., od których Sąd postanowił odebrać zeznania na piśmie, oświadczyli, że nie potrafią udzielić rzetelnych odpowiedzi na pytania odnoszące się do zamieszkiwania powoda w lokalu przy ul. (...), ponieważ nie utrzymywali stosunków z rodziną H.. Świadkowie A. D. i E. D. nie potrafili wskazać kto zamieszkiwał w lokalu w dacie śmierci A. H.. Świadkowie E. i M. M. też nie potrafili precyzyjnie wskazać od kiedy powód zamieszkał w lokalu. W świetle treści zeznań świadków będących sąsiadami A. H. pewne jest jedynie, że w lokalu zamieszkiwała A. H. z mężem. Powód był przez nich widywany w lokalu, w tym także w okresie kiedy żyli najemcy. Świadkowie Ci nie potrafili jednak powiedzieć w sposób jednoznaczny, czy powód w lokalu faktycznie zamieszkiwał, czy jedynie w nim bywał, a jeżeli zamieszkiwał to od kiedy. Podkreślenia przy tym wymaga, że jakkolwiek w aktach spawy znajdowało się oświadczenie zbiorczo podpisane przez sąsiadów, w którym wskazano, że powód wraz z żoną zamieszkał w lokalu od stycznia 2000 roku, to treść tego pisma nie mogła mieć dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ważkiego znaczenia. To zeznania złożone w charakterze świadka, po uprzedzeniu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, stanowią materiał dowodowy miarodajny do ustalenia faktów na jego podstawie, przy uwzględnieniu także możliwości czynienia przez Sąd w toku składania zeznań bezpośrednich spostrzeżeń.

W sposób pewny, o tym, że powód zamieszkał w lokalu jeszcze za życia A. H. i mieszkał w lokalu stale do chwili jej śmierci, zeznali świadkowie T. H. – brat powoda i E. H. – żona powoda. W ocenie Sądu do zeznań tych osób należało podejść z ostrożnością, jako osób związanych z powodem. Przede wszystkim jednak zeznania te należało ocenić jako niewiarygodne w świetle treści złożonych przez strony dokumentów oraz zasad doświadczenia życiowego.

T. H. zeznał, że dziadkami opiekowali się on i brat S. (powód) i w 2000 roku powód zamieszkał w lokalu. Wskazać w tym miejscu należało, że jak wynikało z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy A. H., po śmierci męża chciała uregulować prawo do zamieszkania w lokalu opiekującego się nią wnuka i w dniu 21 lutego 2000 roku złożyła podanie o zezwolenie na zameldowanie w lokalu brata powoda T. H. (k. 70). W podaniu wskazała, że opiekuje się nią wnuk T. H. i zwraca się z prośbą o wyrażenia zgody na zameldowanie go w lokalu na pobyt stały. Pozwana wniosek ten uwzględniła i pismem z dnia 27 kwietnia 2000 roku wyraziła zgodę na zameldowanie T. H.. Świadek T. H. zeznał, że wskazanie jego imienia w podaniu o wyrażenie zgody na zameldowanie w lokalu nastąpiło z powodu wynikającego z wieku (91 lat) i choroby pomylenia wnuków. A. H. myliła wnuków T. i S.. A. H. na pewno chodziło o wnuka S. H., który się nią opiekował, tylko pomyliła w piśmie imiona. Zeznania świadka co do pomyłki w imieniu wnuków zdaniem Sądu nie zasługiwały na wiarę. Jak już wyżej wskazano, pozwana wyraziła zgodę na zameldowanie T. H. w lokalu, o czym zawiadomiła pismem z dnia 27 kwietnia 2000 roku. T. H. niewątpliwie z treścią tego pisma się zapoznał, ponieważ już następnego dnia, 28 kwietnia 2000 roku, zameldował się w lokalu na pobyt stały. Musiał zatem wiedzieć o popełnionej przez babcię pomyłce w imieniu wnuka, jednakże nie podjął żadnych kroków w celu jej wyjaśnienia. Przeciwnie, skorzystał z udzielonego mu zezwolenia na zameldowanie w lokalu. Gdyby istotnie była to pomyłka w imieniu, T. H. i S. H. niewątpliwie już wtedy podjęliby czynności mające na celu jej sprostowanie i uzyskanie prawa do meldunku przez S. H.. Ponadto już sam podpis pod pismem wskazuje, że nie zostało ono sporządzone przez A. H., albowiem charakter pisma którym sporządzono podanie i charakter pisma, którym został położony pod nim podpis, znacząco się różnią, czemu nie przeczyła żadna ze stron postępowania. Powyższe wskazuje na brak możliwości pomyłki po stronie A. H., skoro to nie ona była autorem tego pisma. W konsekwencji przeczy także twierdzeniom świadka, że to stan zdrowia najemczyni skutkował omyłką w imieniu. Ponadto w treści podania wskazana została data urodzenia T. H., co również wskazuje na prawidłowe wskazanie wnuka, którego dotyczył wniosek.

Jak wynikało z przedłożonych dokumentów, T. H. podjął czynności zmierzające do uregulowania jego prawa do lokalu. W dniu 17 stycznia 2007 roku złożył pozwanej akt zgonu A. H., co skutkowało wszczęciem postępowania dotyczącego regulacji stanu prawnego lokalu, co wynika wprost z pisma pozwanej z dnia 29 stycznia 2007 roku. Udzielił pozwanej żądanych informacji i złożył wymagane dokumenty, w tym wskazał ile osób jest zameldowanych w lokalu i od kiedy zamieszkuje w nim żona S. E. i jego syn S.. W odpowiedzi na pisma pozwanej wskazał (dwukrotnie), że żona powoda i jego syn mieszkają w lokalu od 1 stycznia 2006 roku. Jak zeznał, wskazał taką datę, bo do tego odnosiło się pismo pozwanej. Zaznaczenia jednak wymaga, że w piśmie z dnia 29 stycznia 2007 roku pozwana domagała się wyjaśnienia od kiedy w lokalu mieszka E. H. z synem S., bez dodatkowych wskazań, z których wynikałoby, że pozwaną interesuje właśnie 2006 rok. Ponadto data 1 stycznia 2006 roku nie ma żadnego znaczenia prawnego w sprawie w aspekcie konieczności uregulowania stanu prawnego lokalu po zgonie najemczyni A. H.. Tutaj decydujące znaczenie ma to kto faktycznie zamieszkiwał w lokalu do dnia śmierci najemcy. Na podstawie informacji udzielonych przez T. H. pozwana wydała zaświadczenie o wstąpieniu w stosunek najmu, w treści którego wskazała, że w stosunek najmu lokalu wstąpił „zamieszkały wspólnie z najemcą w chwili śmierci w lokalu przy ul. (...)T. H.. Wskazuje to jednoznacznie, że w toku postępowania wyjaśniającego T. H. nie wspomniał o fakcie zamieszkiwania w lokalu do śmierci babci również i brata S.. W świetle zasad doświadczenia życiowego wątpliwe jest to, aby T., podając fakt zamieszkiwania w lokalu bratowej i bratanka, nie wspomniał o zamieszkiwania w lokalu również i jego brata, gdyby faktycznie miało to miejsce.

Na wiarę nie zasługiwały również i zeznania świadka E. H.. W ocenie Sądu wątpliwe jest, że powód i jego żona, pomimo mieszkania w lokalu, opłacania czynszu najmu i wiązania przyszłości z tym lokalem, nie interesowali się na jakiej zasadzie w nim zamieszkują i jaki mają status prawny w stosunku do wynajmującego i aby kwestie te pozostawili w gestii T. H.. Niewiarygodne jest, aby skoro zamieszkali w lokalu jeszcze za życia A. H., nie wiedzieli o złożeniu przez nią wniosku o zameldowaniu w lokalu T. H. i o tym, że się on w nim zameldował i gdyby istotnie była to pomyłka, nie podjęli żadnych kroków w celu jej wyjaśnienia. Skoro mieszkali w lokalu i uiszczali czynsz najmu, musieli również wiedzieć, że w stosunek najmu wstąpił jedynie T. H.. Gdyby i powód spełniał przesłanki do wstąpienia w stosunek najmu, tj. zamieszkiwał w lokalu w chwili śmierci A. H., niewątpliwie fakt ten zostałby ujawniony w toku postepowania wyjaśniającego. Pozwana nie kwestionowała ich prawa do zamieszkiwania, ponieważ jak wynika z zeznań świadka D. G., wynajmujący nie wiedział o tym, kto faktycznie zamieszkiwał w lokalu. Miał jedynie informację o trzech osobach i na tej podstawie naliczał opłaty za używanie lokalu. W tytule dokonywania wpłat, było wskazane, że wpływają one z rachunku bankowego innych osób niż najemca, jednakże fakt ten nie może przesądzać o tym, że wynajmujący wiedział o zamieszkiwaniu w lokalu powoda i fakt ten akceptował. Dopuszczalne jest bowiem dokonywanie wpłat na poczet czynszu najmu z rachunku bankowego innych osób niż najemca. Zaznaczenia przy tym wymaga, że uiszczanie należności za lokal, samo w sobie nie przesądza o fakcie zamieszkiwania w nim określonych osób, tym bardziej że może stanowić jedynie formę pomocy finansowej osobie spokrewnionej, która w lokalu faktycznie mieszka. Wskazać należy, że o tym, że powód zamieszkuje w lokalu, poinformowano pozwaną dopiero w oświadczeniach składanych przez T. H., powoda i sąsiadów w lutym 2018 roku, a więc już po dacie wyprowadzki T. H. i poinformowania o tym pozwanej. Po tej dacie pozwana księgowała na koncie opłaty za bezumowne korzystanie i kierowała zestawienie salda do powoda i jego żony.

Z tych samych powodów jak wyżej w przeważającym zakresie na wiarę nie zasługiwał także dowód z przesłuchania powoda w charakterze strony. S. H. dość szczegółowo zeznał w jakim okresie i gdzie zamieszkiwał. Jednakże jak już wyżej wskazano, fakt jego zamieszkiwania w lokalu przy ul. (...) od 2000 roku nie znajdował potwierdzenia w materiale dowodowym sprawy. W świetle zasad doświadczenia życiowego niewiarygodne jest, aby powód, skoro mieszkał w lokalu z powodu opieki nad babcią i z tego tytułu babcia miała podjąć kroki zapewniającemu mu możliwość meldunku w lokalu, nie interesował się dlaczego ostatecznie we wniosku o zezwolenie na zameldowanie w lokalu został wpisany jego brat T. i on skorzystał z prawa do zameldowania, a jeżeli była to pomyłka, dlaczego nie została sprostowana. Wątpliwe jest również, aby gdyby powód mieszkał w lokalu, postępowanie wyjaśniające zmierzające do ustalenia osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu nie doprowadziło do ujawnienia tego faktu. Tymczasem z treści pism dotyczących tego postępowania wynika, że jego inicjatorem był T. H. i on udzielał informacji o ilości osób zamieszkujących. Nie wynika z nich, aby T. H. informował o zamieszkiwaniu w lokalu brata S..

Zaznaczenia nadto wymaga, iż dokumenty przedłożone przez powoda, a to związane z zawieraniem umów dotyczących lokalu przy ul. (...), wymiany stolarki okiennej, czy oświadczenia składane w protokołach przeglądów kominowych dotyczą okresu daleko wykraczającego poza datę śmierci najemców, a w zasadzie obejmują czas już po 2010 roku. Jako nie mogące prowadzić do uwzględnienia powództwa Sąd uznał także okoliczności na które wskazywał powód w treści swojego przesłuchania, a to dotyczące czynienia znacznych nakładów na przedmiot najmu. Przesłanki ustalenia istnienia stosunku najmu w oparciu o twierdzenia, że doszło do wstąpienia w stosunek najmu po zgonie najemcy są ściśle ustawowo określone. Sposób gospodarowania lokalem i czynienie nakładów, czy też nawet znacznych remontów nie mógł mieć w tym kontekście znaczenia, a oparcie się przez Sąd o zasady współżycia społecznego może mieć jedynie miejsce w razie podniesienia odpowiedniego zarzutu o charakterze obronnym przez stronę pozwaną w procesie. Nie należy także zapominać, że ustawodawca ustalając krąg osób, którym umożliwił wstąpienie w stosunek najmu miał na uwadze i musiał ważyć interesy dwóch stron stosunku prawnego. Na gruncie stanu prawnego obowiązującego w niniejszej sprawie uznał za społecznie uzasadnione przyznanie uprawnienia do wstąpienia w stosunek najmu zstępnego najemcy mieszkającego z nim stale do chwili jego śmierci, co pozwala na dalsze zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych osoby, która dotychczas zamieszkiwała dany lokal. Z tego przywileju nie mogą korzystać natomiast osoby, które swoje potrzeby mieszkaniowe realizowały dotychczas w innym miejscu. Podkreślenia przy tym wymaga, że faktu zamieszkiwania nie można utożsamiać z częstym bywaniem w danym lokalu. O zamieszkiwaniu świadczyć nie może także posiadanie w danym miejscu swoich rzeczy, w tym ubrań czy innych osobistych przedmiotów. Należy zaznaczyć, że to na stronie powodowej, zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) spoczywał obowiązek wykazania istnienia przesłanek warunkujących zasadność powództwa. Jak już wyżej podkreślono w ocenie Sądu powód nie sprostał temu ciężarowi, a zawnioskowane przez niego dowody, w konfrontacji ze zgromadzonymi w aktach dowodami z dokumentów nie mogły doprowadzić do poczynienia ustaleń faktycznych po myśli powoda.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., składa się: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych na kwotę 1 800 złotych oraz opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 złotych.