Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 88/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSA Ewa Jethon

Sędziowie SA Katarzyna Capałowska (spr.)

SO del. Paweł Dobosz

Protokolant: Aleksandra Duda

przy udziale prokuratora Gabrieli Marczyńskiej - Tomali

po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2021 r.

sprawy

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonej

1.  B. R., urodz. (...) w Ł., córki L. i H.;

oskarżonej z art. 157 §1 kk

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 7 grudnia 2020 r. sygn. akt XII K 93/20,

1.  wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy;

2.  zwalnia oskarżoną od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa ;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. G. K. – Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 ( siedemset trzydzieści osiem ) zł w tym VAT tytułem obrony z urzędu oskarżonej w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 88/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 7 grudnia 2020 r. o sygn. XII K 93/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego przed Sądem odwoławczym.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego przed Sądem odwoławczym.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obrońca oskarżonej w apelacji dotyczącej części wyroku ( wymierzonej kary) przedstawił następujące zarzuty:

1. błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na bezpodstawnym i błędnym uznaniu, iż stopień winy oskarżonej jest znaczny oraz stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonej jest wysoki, co spowodowało orzeczenie wobec oskarżonej kary rażąco niewspółmiernie surowej w wymiarze I roku pozbawienia wolności, podczas gdy należyte uwzględnienie występujących w sprawie okoliczności dotyczących zwłaszcza motywacji i zamiaru oskarżonej powinno skutkować ustaleniem niższego stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu i tym samym orzeczeniem kary w niższym wymiarze;

2. rażącej niewspółmierności kary wymierzonej oskarżonej, poprzez bezzasadne niezastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, w sytuacji gdy istniały podstawy faktyczne i prawne do skorzystania z instytucji probacji.

☐zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty przedstawione w apelacji obrońcy okazały się niezasadne, zatem ich nie uwzględniono.

Sąd odwoławczy podzielił pogląd Sądu Okręgowego, iż zarówno stopień winy oskarżonej jest wysoki jak i stopień społecznej szkodliwości czynu. Oskarżonej został przypisany czyn z art. 157 §1 kk. Przestępstwa z tego artykułu zagrożone są sankcją karną od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Oskarżonej wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności – zatem oscylująca bliżej dolnego zagrożenia karą. Sąd odwoławczy oceniając zarzuty apelacyjne wziął pod uwagę kontekst sytuacji, kiedy doszło do naruszenia czynności narządu ciała u pokrzywdzonego (pokrzywdzony będąc w towarzystwie innej kobiety, w niecenzuralnych słowach wyprosił oskarżoną z mieszkania, miał przy tym na celu zakończyć wieloletni związek). Jednakże również Sąd odwoławczy zważył, iż oskarżona zadała pokrzywdzonemu cios od tyłu ( T.2 k.307), nadto posługiwała się narzędziem w postaci noża, godziła na tyle mocno, iż rana perforowała do płuca. Użycie narzędzia w postaci noża, uderzenie w miejsca newralgiczne dla czynności życiowych organizmu – tj. okolicy potyliczej i nadobojczykowej prawej (czyli głowy i szyi) oraz płuc, stanowią okoliczności świadczące o wysokim stopniu winy i równocześnie stanowią o wysokim stopniu społecznego niebezpieczeństwa czynu.

Z opinii sądowo-psychiatrycznej wynika, że podczas popełnienia czynu oskarżona nie miała ani zniesionej ani ograniczonej w jakimkolwiek stopniu poczytalności, jak też mogła pokierować swoim postępowaniem (T.2, k.211v).

Zgodzić się należy z Sądem Okręgowym, iż okoliczności te świadczące o wysokim stopniu winy i społecznego niebezpieczeństwa czynu zadecydowały o tym, iż Sąd ten orzekł karę bezwzględną pozbawienia wolności wobec oskarżonej (argumentację dotyczącą wymierzonej kary w aspekcie prewencji szczególnej i ogólnej Sąd Okręgowy szczegółowo przedstawił w części uzasadnienia poświęconej wymiarowi kary).

Okoliczności łagodzące w tym wiek oskarżonej, dotychczasowa niekaralność, przyznanie się do winy oraz współpraca z organami wymiaru sprawiedliwości - zostały wzięte pod uwagę przez Sąd Okręgowy i wyrażały się w tym, że wymierzono karę zbliżoną do dolnej granicy sankcji karnej za przestępstwo z art. 157 §1 kk. Rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że występuje wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (tak np.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 stycznia 2021 r. o sygn. II AKa 121/20). Wobec powyższych argumentów nie sposób przyjąć aby wymierzona oskarżonej kara 1 roku pozbawienia wolności za czyn z art. 157 §1 kk, którego skutkiem była rana cięta okolic głowy i szyi, perforująca do płuc i generująca odmę opłucna prawostronną – była karą rażąco surową. Z uwagi na wywołanie takiego skutku, działanie z użyciem noża - nie mogło z uwagi na cele prewencji ogólnej i szczególnej doprowadzić do skorzystania przez Sądy obu instancji z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności przy orzekaniu kary. Wymierzona kara w dolnych granicach zagrożenia – uwzględnia natomiast wszystkie okoliczności łagodzące przemawiające na korzyść oskarżonej.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmniejszenie wymiaru kary orzeczonej wobec oskarżonej, w szczególności poprzez orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania lub orzeczenie kary pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ zarzuty zawarte w apelacji obrońcy okazały się niezasadne – w konsekwencji również wniosek apelacji nie został uwzględniony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok skazujący oskarżoną B. R. i orzeczona nim kara.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania w mocy wyroku Sądu Okręgowego są tożsame z tymi, dla których nie uwzględniono zarzutów apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2 i 3.

Biorąc pod uwagę trudną sytuację majątkową oskarżonej oraz orzeczoną karę pozbawienia wolność – Sąd odwoławczy zwolnił ją na podstawie art. 624 §1 kpk od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów za postępowania apelacyjne.

O kosztach obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 618§1 pkt 11 kpk.

7.  PODPIS

Paweł Dobosz Katarzyna Capałowska Ewa Jethon

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o karze.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana