Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSR Katarzyna Malinowska

Protokolant: --------------

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2021 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. K.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3000 zł (trzy tysiące złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 lutego 2020 r. do dnia zapłaty;

II. umarza postępowanie w zakresie kwoty 600 zł (sześćset złotych) ;

III. pozostałym zakresie powództwo oddala

IV. nie obciąża pozwanej kosztami procesu;

V. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 400 zł (czterysta złotych) powiększoną o należny podatek VAT tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce przez r. pr. M. W. - J. z urzędu

VI. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz r. pr. M. J. kwotę 800 zł (osiemset złotych) powiększoną o należny podatek VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu

SSR Katarzyna Malinowska

UZASADNIENIE

Powódka S. K. złożyła pozew przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę kwoty 9900 zł.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, ze powódka uległa wypadkowi w dniu 10 grudnia 2018 r., gdy wskutek gwałtownego hamowania przewróciła się w tramwaju. Na dochodzoną pozwem kwotę składa się 4900 zł odszkodowania za utracony aparat słuchowy i 5000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

W odpowiedzi na pozew pozwany domagał się oddalenia powództwa w całości. Zakład ubezpieczeń uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wskazał, iż wypłacił tytułem zadośćuczynienia powódce kwotę 500zł. Zdaniem pozwanego kwota ta jest odpowiednia do doznanej przez nią krzywdy.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka w dniu 10 grudnia 2018 r. w T. w tramwaju linii nr (...) uległa wypadkowi. Powodem było dwukrotne, nagłe hamowanie tramwaju spowodowane wjechaniem przez niego na nieprawidłowy tor. Miejski Zakład (...) sp. z o.o. w T., do którego należał pojazd ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym

bezsporne

Po zdarzeniu powódka w dniu 11 grudnia 2018 r. udała się do lekarza pierwszego kontaktu z powodu bólów klatki piersiowej – żeber po lewej stronie. Została skierowana na RTG klatki piersiowej i do chirurga. Skarżyła się na bolesność w klatce piersiowej w szczególności przy kaszlu i poruszaniu się. Na początku stycznia 2019 r. dolegliwości bólowe nie zmniejszyły się. Bóle zmniejszyły się dopiero w marcu 2019 r.. Powódka cierpi na osteoporozę, zwyrodnienia wielostawowe, ma zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i żylaki kończyn dolnych.

Dowód: dokumentacja medyczna k. 12-15

Po zdarzeniu powódkę bolała głowa, plecy, kolana, ręce i klatka piersiowa do tego stopnia, że S. K. nie mogła się położyć. W ramach konsultacji lekarskiej dostała zalecenie ograniczenia wysiłku fizycznego, nie wykonywanie głębokich wdechów i stosowanie środków przeciwbólowych. Pierwszy tydzień powódka spała na siedząco . Silny ból podczas odksztuszania trwał ok. 1 miesiąca. Powódka mieszka sama. W czasie pierwszego miesiąca musiała korzystać z pomocy córki lub wnuka. Powódka mieszka sama a nie mogła zrobić zakupów, posprzątać i wyprać. Poza tym cierpiała z powodu odosobnienia, ponieważ nie mogła wyjść. Powódka mieszka na II piętrze, a z powodu bólu miała problem z chodzeniem.

Dowód: zeznania powódki k. 66-67

W toku postępowania likwidacyjnego przyznano powódce 600 zł – w tym 100 zł odszkodowania i 500 zł zadośćuczynienia.

bezsporne

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne między stronami a nadto w oparciu o dokumenty prywatne oraz na podstawie dowodu z przesłuchania powódki.

Za wiarygodne Sąd uznał szczere i spójne zeznania powódki odnośnie zakresu doznanych urazów i ich wpływu na aktualny stan zdrowia i jakość życia powódki. Sąd wziął je jednak pod uwagę wyłączne w zakresie w jakim skutki wypadku pozostają w związku przyczynowym z ze zdarzeniem w tramwaju. Sąd wziął pod uwagę, iż powódka cierpi na szereg schorzeń samoistnych wpływających na ból i cierpienie powódki.

Podstawą odpowiedzialności pozwanego stanowi art. 822 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia.

Przesłanki do wystąpienia z roszczeniem o zadośćuczynienie pieniężne są w zasadzie analogiczne jak przesłanki dochodzenia naprawienia szkody majątkowej. Wynika to z faktu, iż przepisy regulujące kwestię zadośćuczynienia, nie wprowadzają odrębnych przesłanek uzasadniających domaganie się tegoż zadośćuczynienia. Stąd też powszechnie się przyjmuje, że w tym zakresie należy odwołać się do ogólnych podstaw odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych (por. M. Safjan, Komenatrz, s. 1087 i nast.). Przepisem podstawowym regulującym odpowiedzialność za szkodę, jest art. 415 k.c., zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przesłanką odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 415 k.c. jest bezprawność rozumiana jako działanie pozwanego niezgodne z prawem, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy, wina, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy między szkodą, a zawinionym zachowaniem pozwanego.

Konieczną przesłanką odpowiedzialności pozwanego jest także fakt powstania szkody (krzywdy). Szkoda winna być rozumiana z uwzględnieniem treści przepisu art. 361 k.c. W związku z tym za szkodę należy uznać uszczerbek w prawnie chronionych dobrach majątkowych, wyrażający się w różnicy między stanem tych dóbr, jaki istniał i jaki następnie mógłby istnieć w ramach normalnej kolei rzeczy, a stanem jaki powstał na skutek zdarzenia wywołującego zmianę polegającą na uszczupleniu aktywów lub zwiększeniu pasywów. Szkodą jest także szkoda niemajątkowa na osobie poszkodowanego, określana jako krzywda. Przewidzianym przez kodeks cywilny sposobem naprawienia tej szkody jest określone w art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienie.

W myśl art. 444 § 1 k.c. - w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Zgodnie zaś z art. 445 §1 k.c. - w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie na podstawie wskazanego przepisu może być przyznane pokrzywdzonemu tylko w przypadku wyrządzenia mu krzywdy poprzez naruszenie wskazanych w nim dóbr osobistych. Zatem zasądzenie stosownej sumy pieniężnej możliwe jest tylko w razie uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia, pozbawienia wolności czy też skłonienia za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu.

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień fizycznych (ból i inne dolegliwości) oraz cierpień psychicznych (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, niemożności uprawiania działalności artystycznej, naukowej, wyłączenia z normalnego życia). Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego. W art. 445 k.c. mowa jest bowiem o „odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”, przyznawaną jednorazowo. Zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (SN w wyroku z dnia 26 lutego 1962 r., 4 CR 902/61, OSNCP 1963, nr 5, poz. 107; w wyroku z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966, poz. 92; por. też wyrok z dnia 22 marca 1978 r., IV CR 79/78, Monitor Prawniczy - Zestawienie Tez (...) str. 469).

Treść art. 445 k.c. pozostawia – z woli ustawodawcy – swobodę sądowi orzekającemu w ustalaniu wysokości zadośćuczynienia i pozwala – w okolicznościach rozpoznawanej sprawy – uwzględnić indywidualne właściwości i subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonej (SN w wyroku z dnia 19 maja 1998 r., II CKN 756/97, niepubl.).

Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności

Strona powodowa wnosiła, aby w celu rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego ortopedy na okoliczność ustalenia jakich obrażeń doznała powódka wskutek zdarzenia i jaki mają wpływ na jej zdrowie.

Sąd początkowo dopuścił ten dowód. Jednakże postanowieniem z dnia 31 października 2020 r. ostatecznie dowód został pominięty na podstawie art. 235 ² 1 kpc. Sąd uznał, że w realiach niniejszej sprawy, gdzie jednoznacznie powódka doznała jedynie stłuczenia i nie było żadnych trwałych następstw zdarzenia z 10 grudnia 2018 r. a jednocześnie cierpi na szereg schorzeń samoistnych a na opinię biegłego ortopedy oczekiwanie trwałoby rok – dla rozstrzygnięcia sprawy nie potrzeba wiadomości specjalnych.

Rozstrzygając kwestię wysokości adekwatnego zadośćuczynienia należy wziąć pod uwagę przepisy art.444kc oraz art. 445kc. Zgodnie z przepisem art. 444 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry potrzebną sumę na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Zgodnie natomiast z przepisem art.445 kc w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Naprawienie szkody niemajątkowej tzw. krzywdy może polegać na przyznaniu poszkodowanemu odpowiedniej sumy pieniężnej. Przepisy nie zawierają żadnych kryteriów jakie należy uwzględnić przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Treść art.445 kc pozostawia z woli ustawodawcy swobodę Sądowi orzekającemu w ustalaniu wysokości zadośćuczynienia i pozwala w okolicznościach rozpoznawanej sprawy uwzględnić indywidualne właściwości i subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonej (tak SN w wyroku z dnia 19 maja 1998r., II CKN 756/97, nie publ.).

W niniejszej sprawie powódka rzeczywiście doznała krzywdy w postaci cierpienia fizycznego i psychicznego. Po zdarzeniu powódkę bolała głowa, plecy, kolana, ręce i klatka piersiowa do tego stopnia, że S. K. nie mogła się położyć. W ramach konsultacji lekarskiej dostała zalecenie ograniczenia wysiłku fizycznego, nie wykonywanie głębokich wdechów i stosowanie środków przeciwbólowych. Pierwszy tydzień powódka spała na siedząco . Silny ból podczas odksztuszania trwał ok. 1 miesiąca. W czasie pierwszego miesiąca musiała korzystać z pomocy córki lub wnuka. Powódka mieszka sama a nie mogła zrobić zakupów, posprzątać i wyprać. Poza tym cierpiała z powodu odosobnienia, ponieważ nie mogła wyjść. Powódka mieszka na II piętrze, a z powodu bólu miała problem z chodzeniem. Do tego należy dodać, że powódka w chwili zdarzenia miała 87 lat i obciążona była chorobami współistniejącymi, co tylko zwiększyło jej cierpienie

Wyznaczając wysokość zadośćuczynienia pieniężnego Sąd kierował się przede wszystkim tym, aby wypełnił się jego podstawowy cel polegający na złagodzeniu powyższych cierpień powódki. Zasądzona kwota 3000 zł ma charakter całościowy i według Sądu wraz z kwotą już wypłaconą (500 zł od ubezpieczyciela), stanowi rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowaną. Jak wskazuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak SN w wyroku z dnia 26 lutego 1962r., 4 CR 902/61, OSNCP 1963, poz.105; wyrok z dnia 24 czerwca 1965r., (...) 203/65, OSPiKA 1966, poz.92).

O odsetkach orzeczono na postawie z art. 481 § 1 k.c. od wniesienia pozwu.

Sąd oddalił roszczenie o zapłatę odszkodowania za utracony aparat słuchowy. Pozwany zaprzeczył, aby był odpowiedzialny za szkodę w tym zakresie oraz wskazał, że nie wykazano związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem z 10 grudnia 2018 r. a utratą aparatu słuchowego. Powódka poza własnymi twierdzeniami nie przedstawiła żadnych innych dowodów. Mając powyższe na względzie Sąd oddalił powództwo w tym zakresie jako nieudowodnione.

W pkt. II umorzono postępowanie na podstawie art. 355 kpc w związku z cofnięciem powództwa.

Powódka wygrała w 1/3 części.

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz pełnomocnika z urzędu 1/3 części z kwoty 1800 zł wg Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia z dnia 22 października 2015 r. (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 265), a od Skarbu Państwa – w części w jakiej powódka przegrała 2/3 części z kwoty 1200 zł ustalonej na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (t,j.Dz.U. z 2019 r. poz. 68)

W pkt IV Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc. . Sąd nie obciążył powódki kosztami procesu w zakresie w jakim przegrała biorąc pod uwagę jej stan majątkowy i problemy ze zdrowiem

SSR Katarzyna Malinowska