Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2020 r. w Gliwicach

sprawy J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 1 lipca 2019 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) Sędzia Patrycja Bogacińska-Piątek

Sygn. akt VIII U 1634/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 1 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu J. S. prawa do emerytury pomostowej, wskazując, że nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, a nadto po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Ubezpieczony wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury pomostowej. Podniósł, iż organ rentowy niesłusznie nie zaliczył mu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. od 5 lipca 1982 r. do 31 marca 2011 r. na stanowisku operatora młyna kulowego, który można zakwalifikować również do prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych – wymienionych w załączniku nr 1, pkt 2 i 19 ustawy o emeryturach pomostowych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. S., urodzony (...), w dniu 4 czerwca 2019 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej.

Zaskarżoną decyzją z 1 lipca 2019 r. ZUS Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do emerytury pomostowej argumentując, że nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, a nadto po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu 40 lat, 5 miesięcy i 18 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 10 miesięcy i 11 dni okresów nieskładkowych, tj. łącznie 42 lata, 3 miesiące i 29 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Do stażu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy uwzględnił okresy od 1 grudnia 1977 r. do 26 października 1978 r., od 1 grudnia 1978 r. do 31 stycznia 1979 r. oraz od 8 lutego 1979 r. do 1 lipca 1981 r., tj. łącznie 3 lata, 5 miesięcy i 18 dni.

ZUS Oddział w Z. nie uznał za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w Z. od 5 lipca 1982 r. do 31 marca 2011 r. na stanowisku operatora młyna kulowego z uwagi na brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony w od 5 lipca 1982 r. do 31 marca 2011 r. był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w Z. jako operator młyna kulowego, operator ładowarki jednonaczyniowej.

(...) Sp. z o.o. w Z. zajmowało się produkcją wyrobów ceramicznych, płytek szkliwionych oraz urządzeń sanitarnych, takich jak: umywalki, miski, bidety, muszle, postumenty.

Ubezpieczony pracował przy jednym z początkowych etapów produkcji – jako operator młyna kulowego, w którym przerabiano surowce w masę lejną. Młyn kulowy stanowił duży bęben wyłożony kamieniem, gumą lub porcelaną. Proces produkcyjny wyglądał w ten sposób, że dostarczone surowce, np. glin, piasek, kwarc, kaolin, porcelit, grys, były transportowane taśmociągiem a następnie zsypywane na taczki, które przewożono na wagę, po czym dokonywano zsypywania surowców do młynów. Podczas zsypywania surowców do młyna występowało duże zapylenie i hałas o znacznym natężeniu. W młynach kulowych mielono składniki i dolewano wody, w wyniku czego powstawała masa lejna, którą transportowano do zbiorników i zalewano formy. Produkcja odbywała się na hali, w której znajdowały się cztery młyny kulowe do masy oraz młyny do szkliwa – dwa duże i jeden mały.

Ubezpieczony wykonywał swoje czynności już na etapie zsypywania surowców do taczek, następnie przewoził je na wagę i zsypywał do młyna. Po uruchomieniu młyna udawał się po kolejne surowce. Ubezpieczony wykonywał taką pracę codziennie. W ramach odzieży ochronnej używał maski przeciwpyłowej. Ubezpieczony nie pracował przy szkliwieniu materiałów ceramicznych.

Razem z ubezpieczonym w (...) Sp. z o.o. w Z. pracował A. P. (zatrudniony w latach 1986-2011) i Z. Z. (zatrudniony w latach 1981-2010), a także Z. K..

Z. K., który pracował na stanowisku operatora pieca ceramicznego, uzyskał prawo do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z 23 lutego 2011 r. (VIII U 2092/10). Sąd zaliczył mu okres pracy w (...) Sp. z o.o. w charakterze operatora pieca ceramicznego do pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu Działu V, poz. 11 i 18 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, wyroku tut. Sądu w sprawie o sygn. VIII U 2092/10 (k.23), zeznań świadka A. P. (nagranie z rozprawy z 10 stycznia 2019 r. min. 7.50 i n. k.32), zeznań świadka Z. Z. (nagranie z rozprawy z 10 stycznia 2019 r. min. 18.32 i n. k.32) oraz przesłuchania ubezpieczonego (nagranie z rozprawy z 10 stycznia 2019 r. min. 33.24 i n. k.32).

Sąd uznał zgromadzony materiał dowodowy za kompletny i wiarygodny, a przez to pozwalający na poczynienie ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2018r., poz. 1924 ze zm.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Po myśli art. 3 ust. 1 prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Zgodnie z ust. 3 tego przepisu prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1 (ust. 4). Za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3 (ust. 5). Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust.7).

Bezspornie ubezpieczony legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym – udowodnił łącznie 42 lata, 3 miesiące i 29 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Poza sporem jest również, że odwołujący osiągnął wymagany wiek 60 lat oraz, że przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy ubezpieczony posiada okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat oraz czy po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W zaskarżonej decyzji z 1 lipca 2019 r. ZUS Oddział w Z. odmówił bowiem ubezpieczonemu przyznania prawa do emerytury pomostowej wskazując, iż nie zostały spełnione ww. warunki.

W ocenie Sądu przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

W toku niniejszego postępowania wykazano jednoznacznie, że ubezpieczony w okresie pracy niezaliczonym przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji do stażu pracy w warunkach szczególnych, tj. od 5 lipca 1982 r. do 31 marca 2011 r., był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w Z. jako operator młyna kulowego i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w narażeniu na zapylenie oraz w hałasie o wysokim natężeniu. Powyższe okoliczności potwierdzili zeznający w sprawie świadkowie i sam ubezpieczony, a ich zeznania Sąd uznał za wiarygodne i przekonywujące. W ocenie Sądu taka praca mogłaby zostać uznana za pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, albowiem można ją zakwalifikować jako pracę przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych, tj. pracę wymienioną w Dziale V, poz. 11 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Niemniej, ubezpieczony ubiegał się o prawo do emerytury pomostowej, zaś aby uzyskać prawo do tego świadczenia, ubezpieczony winien wykazać, że praca przez niego wykonywana w spornym okresie stanowiła pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Ubezpieczony wskazywał wprawdzie, że w jego ocenie praca w charakterze operatora młyna kulowego w zakładzie ceramicznym stanowi pracę wymienioną w załączniku nr 1, pkt 2 i 19 ustawy o emeryturach pomostowych, jednak w ocenie Sądu przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe tego nie potwierdziło.

Sąd zwraca uwagę, że w pkt 2 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych wskazano prace udostępniające lub eksploatacyjne związane z urabianiem minerałów skalnych, a w pkt 19 prace przy ręcznym formowaniu, odlewaniu, czyszczeniu lub szkliwieniu wyrobów ceramicznych.

Należy podkreślić, że wykonywane przez ubezpieczonego czynności w spornym okresie nie można zakwalifikować do żadnych z ww. prac wskazanych w załączniku do ustawy o emerytach pomostowych. Ubezpieczony wprawdzie pracował w zapyleniu, jednak jego praca sprowadzała się do odbierania taczek z surowcami, ważenia ich, transportowania do następnego punktu, zsypywania materiału do młyna kulowego i uruchomienia tego młyna. Nie jest to zatem z pewnością praca eksploatacyjna związana z urabianiem materiałów skalnych czy praca przy ręcznym formowaniu, odlewaniu, czyszczeniu lub szkliwieniu wyrobów ceramicznych.

Sąd wskazuje też, że nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek odwołującego o dopuszczenie dowodu z akt emerytalnych współpracownika odwołującego – Z. K., albowiem Sąd dysponuje jego aktami sądowymi, z których wynika, że zaliczono mu okres pracy w (...) Sp. z o.o. do pracy w szczególnych warunkach, jednak ww. okres uwzględniono mu w kontekście prawa do wcześniejszej emerytury z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, nie zaś prawa do emerytury pomostowej.

Mając powyższe na uwadze należało uznać, że ubezpieczony nie spełnia przesłanek, o których mowa w zaskarżonej decyzji.

Z uwagi na powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

(-) sędzia Patrycja Bogacińska-Piątek