Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 375/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Rafał Kaniok

Sędziowie: SA – Piotr Schab

SO (del.) – Paweł Dobosz

Protokolant: – st. sekr. sąd. Małgorzata Reingruber

przy udziale Prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2022 r.

sprawy M. S. s. T. i K. urodz. (...) w S.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 271a) § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 21 maja 2021 r. sygn. akt VIII K 42/21

1)  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

1)  zasądza od oskarżonego M. S. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem opłaty.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 375/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 maja 2021 r.,
sygn. akt VIII K 42/21

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego M. S.

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

1)

2)

3)

4)

obraza przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

- art. 424 § 3 k.p.k. poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu I instancji wbrew nakazom wynikającym w tym zakresie z ww. przepisu, przejawiające się w całkowitym pominięciu konieczności wyjaśnienia podstawy prawnej czynu zabronionego zarzucanego oskarżonemu, tj. przestępstwa oszustwa oraz poświadczenia nieprawdy w wystawionych fakturach oraz nie wskazania jakimi przesłankami kierował się Sąd orzekając wysokość środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody, zarówno co do zasady jak i wysokości, co w konsekwencji uniemożliwiło kontrolę prawidłowości zastosowania tego środka karnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutów za zasadne lub niezasadne.

1)  Apelacja obrońcy oskarżonego jest bezzasadna w stopniu oczywistym. Nietrafny okazał się podniesiony w niej zarzut obrazy przepisów postępowania, zaś wniosek apelacyjny o uchylnie wyroku, w świetle aktualnie obowiązujących przepisów, w ogóle nie może być uwzględniony.

1)  Wystarczy w tym miejscu wskazać, że zgodnie z uchwalonym nowelizacją Kodeksu postępowania karnego z dnia 20 lutego 2015 r. (art. 5 pkt 34) przepisem art. 455a) k.p.k., wyroku nie można uchylić z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów z art. 424 k.p.k. Z powyższego wynika więc, iż skarżący, który sformułuje zarzut obrazy art. 424 k.p.k. nie może wnioskować w apelacji skutecznie o uchylenie wyroku, a może domagać się, ewentualnie, jedynie zmiany wyroku.

Tymczasem w przedmiotowej sprawie autor apelacji podnosi wyłącznie zarzut obrazy art. 424 § 3 k.p.k. i na tej tylko podstawie wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku.

2)  Dla porządku jedynie nadmienić wypada, iż kontrola instancyjna przeprowadzona w niniejszym postępowaniu, nie wykazała by istniały jakiekolwiek podstawy pozwalające na wzruszenie zaskarżonego wyroku poprzez jego uchylenie lub zmianę.

Co więcej, również sam skarżący nie wskazał w środku odwoławczym na istnienie tego rodzaju podstaw. Przeciwnie, w uzasadnieniu apelacji skarżący jednoznacznie zadeklarował, iż nie kwestionuje treści porozumienia na podstawie którego uzgodniono kształt zaskarżonego wyroku, ani też nie podważa kwalifikacji prawnej przypisanych oskarżonemu czynów.

3)  Dodać należy, iż niezależnie od zakazu wprowadzonego w art. 455a) k.p.k., uchylenie zaskarżonego wyroku, z uwagi na ewentualne mankamenty pisemnych motywów tegoż orzeczenia, nie jest możliwe ze względu na treść art. 437 § 2 in fine k.p.k. zgodnie z którą uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art. 439 i 454 k.p.k. lub gdy jest konieczne przeprowadzenie przewodu w całości.

Taka sytuacja w przedmiotowej sprawie nie miała miejsca.

4)  Odnotować też trzeba, że zgodnie z utrwalonym w tej mierze orzecznictwem, zarzut obrazy art. 424 k.p.k. w ogóle nie spełnia kryteriów względnej przyczyny odwoławczej w rozumieniu art. 437 pkt 2 k.p.k. (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1975 r. III KR 120/75, z dnia 20 września 1975 r. V KR 90/75 i in.).

Wady uzasadnienia wyroku, ujęte w treści apelacji jako obraza art. 424 k.p.k., nie mogą mieć bowiem wpływu na treść wyroku i prowadzić w konsekwencji do jego uchylenia, skoro uzasadnienie wyroku jest dokumentem sporządzonym już po wydaniu tegoż orzeczenia.

5)  Pomijając powyższe zastrzeżenia formalno-prawne, dotyczące zarzutu i wniosku apelacyjnego, stwierdzić należy, iż zarzut obrazy art. 424 § 3 k.p.k. podniesiony został, na gruncie przedmiotowej sprawy zdecydowanie pochopnie. W art. 423 § 3 k.p.k. ustawodawca sprecyzował bowiem minimalne wymogi stawiane uzasadnieniu wyroku m.in. w wypadku wyroku wydanego w trybie porozumień procesowych z art. 343 i 387 k.p.k. W takim przypadku uzasadnienie powinno zawierać co najmniej wyjaśnienie podstawy prawnej tegoż wyroku. Wbrew oczekiwaniom skarżącego, przepis ten nie wprowadza natomiast obowiązku odrębnego wyjaśniania rozstrzygnięcia dotyczącego środka z art. 46 § 1 k.k. (pkt IV wyroku) poprzez np. wskazywanie jakimi przesłankami kierował się Sąd orzekając ten środek „ zarówno co do zasady jak i wysokości”.

Analiza treści art. 424 § 3 k.p.k. pozwala bowiem jedynie na stwierdzenie, iż fragment ww. przepisu, dotyczący wyjaśnienia podstawy prawnej „ wskazanych rozstrzygnięć”, odnosi się tylko do takiej sytuacji, w której wniosek o uzasadnienie wyroku ograniczony był do poszczególnych rozstrzygnięć np. o karze.

6)  W ocenie Sądu Apelacyjnego minimalne wymogi stawiane uzasadnieniu wyroku, który zapadł w trybie konsensualnym (określone w art. 424 § 3 k.p.k.), zostały w niniejszej sprawie spełnione. Rozważania Sądu I instancji są w tej mierze niezwykle syntetyczne jednak nie sposób przyjąć, iż nie wyjaśniają one, w niezbędnym zakresie, dlaczego zastosowano w przedmiotowej sprawie przepisy wskazane w sentencji wyroku (str. 2 uzasadnienia akapit 3, 4 i 5).

7)  Warto zauważyć, iż ustawodawca wprowadzając do art. 424 § 1 in principio słowo „ zwięzłe” z góry założył, iż sędzia sporządzając uzasadnienie nie powinien na tym dokumencie skupić nadmiernej uwagi. W szczególności uzasadnienie wyroku nie powinno zawierać zbędnych treści i rozważań, dotyczących np. kwestii prawnych, które nie budzą – tak jak w niniejszej sprawie – żadnych wątpliwości i kontrowersji. Jeszcze raz w tym miejscu wypada przypomnieć, iż skarżący nie kwestionuje, w jakimkolwiek zakresie, przyjętej przez Sąd I instancji podstawy prawnej zaskarżonego wyroku. Tym samym, również z tego względu, zastrzeżenia skarżącego co do nadmiernej (jego zdaniem) zwięzłości pisemnych motywów ww. wyroku, w obrębie jego podstawy prawnej, uznać należy za chybione.

8)  Na marginesie jedynie nadmienić wypada, że Sąd Apelacyjny nie stwierdził istnienia przesłanek dla zastosowania, wprowadzonej w art. 449a) k.p.k., instytucji uzupełnienia uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Możliwość zwrotu akt sprawy sądowi pierwszej instancji, w celu uzupełnienia uzasadnienia wyroku, zachodzi bowiem tylko wówczas gdy zabieg taki jest niezbędny dla prawidłowego wyrokowania w sprawie. W przedmiotowej sprawie tego rodzaju sytuacja nie miała miejsca i również skarżący w swojej apelacji nie powołuje się na okoliczności o których mowa w art. 449a) k.p.k.

Wnioski

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Powody omówiono w pkt 3 Lp. 2

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Powody omówiono w pkt 3 Lp. 2

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

2)

Zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.

7.  PODPIS

Rafał Kaniok

Piotr Schab Paweł Dobosz

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 maja 2021 r.,
sygn. akt VIII K 42/21

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana