Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 kwietnia 2021 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: SSR Justyna Supińska

Protokolant: sekr. sądowy Marta Denc

po rozpoznaniu w dniu 07 kwietnia 2021 roku w Gdyni

na rozprawie

w postępowaniu gospodarczym

sprawy z powództwa R. M.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda R. M. na rzecz pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 270 złotych ( dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  kosztami procesu w pozostałym zakresie obciąża powoda R. M. uznając je za uiszczone.

Sygn. akt VI GC 1363/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 sierpnia 2020 roku powód R. M. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1 134,45 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 02 maja 2019 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w wyniku kolizji drogowej, która miała miejsce w dniu 21 grudnia 2018 roku uszkodzeniu uległ pojazd marki S. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) użytkowany przez powoda na podstawie umowy leasingu. Poszkodowany zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu, a na czas naprawy wynajął od T. U. pojazd zastępczy marki C. model B. o numerze rejestracyjnym (...). Strony uzgodniły stawkę za najem w kwocie 75 złotych netto za pierwsze dwie doby oraz w kwocie 95 złotych netto za kolejnych 15 dni najmu.

Za usługę najmu tego pojazdu przez 17 dni została wystawiona powodowi faktura o numerze (...) wraz z fakturą korygującą numer (...) na ostateczną kwotę 1 937,25 złotych brutto.

Pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wypłacił tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego kwotę 802,80 złotych uwzględniając 8 dni najmu pojazdu zastępczego, w tym 2 dni po stawce w kwocie 75 złotych netto i 6 dni po stawce w kwocie 95 złotych netto, powiększonej o 50% podatku VAT.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 21 września 2020 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 3913/20 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

Pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. w sprzeciwie od powyższego orzeczenia wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, że powód nie wykazał, że uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie wynosił 17 dni oraz wskazał, że dłuższy postój pojazdu związany był z niewłaściwą organizacją procesu naprawczego przez zakład naprawczy, w tym np. po lakierowaniu nie podejmowano żądnych czynności przez kolejne dwa dni następujące po weekendzie, a nadto pojazd przez 7 dni oczekiwał na przeprowadzenie kontroli jakości w ramach wewnętrznej procedury warsztatu. To zaś powodowało, że zakład naprawczy przyczynił się do nieuzasadnionego przedłużenia czasu najmu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 grudnia 2018 roku w G. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazdu marki S. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) użytkowany przez R. M..

W związku z korzystaniem z tego pojazdu R. M. był uprawniony do obniżenia należnego podatku VAT o 50% kwoty podatku naliczonego.

Odpowiedzialność za tę szkodę ponosił właściciel pojazdu ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W..

niesporne, a nadto: oświadczenie użytkownika – w aktach szkody – k. 27 akt

R. M. zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu marki S. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą W. w dniu 14 stycznia 2019 roku. Przewidywany termin odbioru pojazdu po naprawie strony określiły na dzień 23 stycznia 2019 roku.

W dniu 14 stycznia 2019 roku R. M. wynajął także od T. U. pojazd zastępczy. Strony uzgodniły stawkę za najem w kwocie 75 złotych netto za pierwsze dwie doby oraz stawkę w kwocie 95 złotych netto za kolejne dni najmu.

R. M. odebrał pojazd marki S. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) po naprawie w dniu 31 stycznia 2019 roku i w tym dniu zwrócił pojazd zastępczy.

zlecenie naprawy – k. 7 akt, historia naprawy – k. 9 akt, oświadczenie o odbiorze pojazdu – k. 8 akt, wydruk wiadomości mailowej – k. 9 akt, umowa najmu pojazdu zastępczego – k. 10 akt, protokół zdawczo – odbiorczy – k. 11 akt

W dniu 31 stycznia 2019 roku T. U. tytułem najmu pojazdu zastępczego przez 17 dni wystawił R. M. fakturę o numerze (...) wraz z fakturą korygującą numer (...) na kwotę 1 937,25 złotych brutto.

faktura – k. 12 akt, faktura korygująca – k. 13 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wypłacił R. M. odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego w kwocie 802,80 złotych uwzględniając 8 dni najmu pojazdu zastępczego, w tym 2 dni po stawce w kwocie 75 złotych netto i 6 dni po stawce w kwocie 95 złotych netto, powiększonej o 50% podatku VAT.

decyzja – k. 14-15 akt, decyzja – k. 50 akt oraz w aktach szkody –k. 27 akt

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w zakresie, w jakim pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron. Sąd uwzględnił także zgromadzone w sprawie dokumenty, w tym znajdujące się w aktach szkody, albowiem ich autentyczność i wiarygodność nie była przez strony kwestionowana, jak również Sąd nie znalazł podstaw do podważenia ich wiarygodności i mocy dowodowej.

Sąd nie przeprowadził dowodu z zeznań stron, albowiem powód oświadczeniem zawartym w piśmie z datą w nagłówku „dnia 17 listopada 2020 roku” (data prezentaty: 2020-11-20, k. 39-40 akt) wniosek ten cofnął.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód R. M. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1 134,45 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 02 maja 2019 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem odszkodowania obejmującego zwrot pozostałej części kosztów najmu pojazdu zastępczego w związku z uszkodzeniem, w wyniku kolizji drogowej, której sprawca ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego, pojazdu marki S. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) użytkowanego przez powoda.

Kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą podnosił, że powód nie wykazał, ażeby uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie wynosił 17 dni oraz wskazał, że dłuższy postój pojazdu związany był z niewłaściwą organizacją procesu naprawczego przez zakład naprawczy, który w ten sposób przyczynił się do nieuzasadnionego przedłużenia czasu najmu.

Przechodząc do merytorycznej oceny powództwa wskazać należy, że zasada odpowiedzialności pozwanego z tytułu przedmiotowej szkody jest uregulowana w ramach treści art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Źródłem odpowiedzialności sprawcy jest z kolei treść art. 436 § 2 k.c., który stanowi, iż w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody, wymienione w art. 435 k.c. osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych, czyli na statuowanej przez treść art. 415 k.c. zasadzie winy. W ramach obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego ubezpieczyciel zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania, jakie sprawca szkody komunikacyjnej zobowiązany jest zapłacić poszkodowanemu. Poszkodowany może natomiast dochodzić roszczeń z tego tytułu bezpośrednio od ubezpieczyciela sprawcy szkody. Odpowiedzialność ubezpieczyciela wobec poszkodowanego jest więc rozpatrywana w kategoriach odpowiedzialności deliktowej, a jej zakres zależy od zakresu odpowiedzialności sprawcy szkody.

Przedmiotem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest odpowiedzialność ubezpieczającego za szkody wyrządzone osobom trzecim. Jest to więc ubezpieczenie jego odpowiedzialności za wyrządzenie szkody opartej na zasadzie winy lub na zasadzie ryzyka. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej sięga tak daleko, jak odpowiedzialność cywilna ubezpieczającego, a wysokość świadczeń ubezpieczyciela z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest determinowana wysokością zobowiązań odszkodowawczych ubezpieczającego. W związku z tym odpowiedzialność odszkodowawcza ubezpieczyciela jest taka, do jakiej zobowiązany byłby sprawca szkody, gdyby to od niego powód domagał się naprawienia szkody.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła. W myśl § 2 niniejszego przepisu, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody nie wyrządzono.

Przepis art. 361 § 2 k.c. statuuje zatem zasadę pełnego odszkodowania. Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Jednocześnie naprawieniu podlega jedynie taka szkoda, która pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy. Wskazać przy tym należy, że korzystanie z rzeczy nie stanowi samoistnej wartości majątkowej i w każdym przypadku należy badać, czy pozbawienia możliwości korzystania z rzeczy wywołało uszczerbek majątkowy poszkodowanego.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż w majątku poszkodowanego R. M. powstała szkoda majątkowa, której część stanowią koszty zasadnego wynajmu pojazdu zastępczego w związku z dokonywaną naprawą pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji z dnia 21 grudnia 2018 roku. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż w sytuacji gdyby do kolizji de facto nie doszło, nie powstałyby dodatkowe koszty związane z najmem pojazdu zastępczego.

Rozstrzygając kwestię zasadnego okresu najmu pojazdu zastępczego, Sąd miał jednak na uwadze, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem koszty najmu przez poszkodowanego tzw. pojazdu zastępczego obejmować mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu (tak Sąd Najwyższy z dnia 05 listopada 2004 roku, sygn. akt II CK 494/03, Biuletyn Sądu Najwyższego 2005/3/11) oraz że powód, wbrew spoczywającemu na nim ciężarowi dowodzenia wynikającemu z treści art. 6 k.c., nie zawnioskował skutecznie żadnych dowodów, z których wynikałoby, iż najem pojazdu zastępczego wynoszący w niniejszej sprawie 17 dni, był uzasadniony. Dowodu na powyższą okoliczność nie może stanowić faktura za najem, jest ona bowiem jedynie dokumentem o charakterze rozliczeniowo – księgowym, z którego wynika, że wynajmujący wystawił na rzecz poszkodowanego powoda fakturę z tytułu najmu pojazdu zastępczego za wskazany wyżej okres. Sama jednakże okoliczność wystawienia faktury o powyższej treści, jak i okoliczność faktycznego czasu trwania najmu (zgodnego z treścią faktury) była między stronami bezsporna, co jednakże nie przesądza o tym, że cały ten okres był uzasadnionym okresem najmu.

Należy mieć bowiem na uwadze, że uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego determinowany jest okresem koniecznym do naprawy uszkodzonego pojazdu i innymi pozostającymi w związku z likwidacją szkody niezbędnymi czynnościami. W tych okolicznościach nie można uznać, iż przedmiotowa faktura, jak też umowa najmu wskazująca czas jego trwania stanowi potwierdzenie, iż najem pojazdu zastępczego przez okres od dnia 14 stycznia 2019 roku do dnia 31 stycznia 2018 roku był zasadny. Dowodu tego wreszcie nie stanowi także wiadomość mailowa pochodząca od zakładu naprawczego ze wskazaniem rodzaju i terminów poszczególnych czynności wykonywanych w procesie naprawczym. To, że pojazd powoda był poddawany procesowi naprawy w powyższym okresie jest niesporne, nie oznacza to jednakże, że cały ten okres jest okresem zasadnym, za który odpowiada – w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej za sprawcę szkody – pozwany ubezpieczyciel. Nie jest bowiem tak, że celowy i ekonomicznie uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynajętego na czas naprawy pojazdu uszkodzonego obejmować winien w każdym przypadku w całości okres niedysponowania pojazdem przez poszkodowanego. Sam bowiem fakt, że poszkodowany pozostawił pojazd w warsztacie i korzystał w tym czasie z pojazdu zastępczego nie stanowi samo w sobie dostatecznego uzasadnienia zasadności najmu w całym tym okresie. Wreszcie pamiętać należy, że zaniedbania spowodowane niewłaściwą organizacją pracy obciążają wyłącznie zakład naprawczy, chyba że wykaże on zaistnienie okoliczności uniemożliwiających mu wywiązanie się z obowiązku naprawy leżących po stronie poszkodowanego lub ubezpieczyciela. Powyższe wpływa zaś na zakres odpowiedzialności pozwanego.

W sytuacji zatem zakwestionowania zasadności całego okresu najmu pojazdu zastępczego przez pozwanego (...) spółkę akcyjną z siedzibą w W., zwłaszcza że pozwany wskazywał w sprzeciwie od nakazu zapłaty, że dłuższy postój pojazdu związany był z niewłaściwą organizacją procesu naprawczego przez zakład naprawczy (np. niepodejmowanie czynności naprawczych po lakierowaniu przez okres 2 dni, czy oczekiwanie na wewnętrzną kontrolę jakości przez 7 dni), powyższe dowody nie mogą stanowić miarodajnej podstawy pozwalającej Sądowi ustalić, iż zasadnym w niniejszej sprawie był okres najmu pojazdu zastępczego wskazywany w umowie i na fakturze oraz określony przez powoda na 17 dni. Ustalenie tej okoliczności wymagało wiadomości specjalnych zastrzeżonych dla biegłego sądowego, wobec czego w zaistniałej sytuacji zasadnym byłby wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego, który – posiadając wiedzę specjalistyczną w dziedzinie techniki samochodowej, ustaliłby zasadny okres najmu pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie, w szczególności z uwzględnieniem konieczności zamówienia części zamiennych i ich dostępności oraz technologicznego okresu naprawy uszkodzonego pojazdu, a także innych okoliczności wpływających na czas naprawy. Ciężar dowodzenia w tym zakresie spoczywał jednakże zgodnie z treścią art. 6 k.c. na powodzie, który – mimo że był reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego – zaniechał inicjatywy dowodowej w tym aspekcie i to on ponosi negatywne konsekwencje powyższego zaniedbania. Jednocześnie wobec tej okoliczności, jak też mając na uwadze kontradyktoryjny model procesu cywilnego, Sąd nie znalazł żadnych podstaw, by podjąć w tym zakresie działania z urzędu, nie jest bowiem rolą Sądu poszukiwanie za stronę dowodów mających stanowić poparcie jej twierdzeń. W tych okolicznościach należało uznać, iż powód nie udowodnił, aby zasadnym było uwzględnienie okresu 17 dni najmu pojazdu zastępczego, a więc, by pozwany ubezpieczyciel ponosił odpowiedzialność ponad okres najmu pojazdu zastępczego uznany przez siebie w toku postępowania likwidacyjnego (8 dni).

Jednocześnie wskazać należy, że nie była między stronami sporna stawka najmu pojazdu zastępczego, zaś jak wynikało z oświadczenia złożonego przez powoda w toku postępowania likwidacyjnego był on uprawniony w związku z korzystaniem z pojazdu do obniżenia należnego podatku VAT o część podatku naliczonego. Zgodnie zaś z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 roku (sygn. akt III CZP 14/97) odszkodowanie za szkodę poniesioną przez podatnika VAT na skutek zniszczenia rzeczy nie obejmuje podatku VAT mieszczącego się w tej cenie w zakresie, w jakim poszkodowany może obniżyć należny od niego podatek o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu rzeczy.

W tej sytuacji pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. zobowiązany był do wypłaty powodowi z tytułu najmu pojazdu zastępczego odszkodowanie w kwocie 802,80 złotych (2 dni x 75 złotych netto plus 50% VAT oraz 6 dni x 95 złotych netto plus 50% VAT). Pozwany z powyższego tytułu wypłacił powodowi tę kwotę, a zatem żądanie powoda w zakresie dochodzonym w niniejszym procesie nie było zasadne.

Uwzględniając powyższe Sąd na podstawie art. 822 k.c. w zw. z art. 659 k.c. w zw. z art. 361 k.c. w zw. z art. 481 k.c. w zw. z art. 6 k.c. stosowanymi a contrario orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku oddalając powództwo w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W oparciu o te przepisy Sąd zasądził od przegrywającego sprawę powoda na rzecz pozwanego koszty procesu w kwocie 270 złotych obejmujące koszty zastępstwa procesowego. Kosztami procesu w pozostałym zakresie na podstawie powyżej powołanych przepisów Sąd obciążył powoda uznając je za uiszczone.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 19 kwietnia 2021 roku