Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny Sekcja ds. rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Sławomir Splitt

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2020 roku w Gdyni

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Banku (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 3.961,93 złotych (trzy tysiące dziewięćset sześćdziesiąt jeden złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

a)  1.306,69 złotych od dnia 30 maja 2017 roku do dnia zapłaty,

b)  2.655,24 złotych od dnia 13 listopada 2018 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego Banku (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 1.117,00 złotych (jeden tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I 1 C 1523/20 upr.

UZASADNIENIE

(wyroku z dnia 17 grudnia 2020 roku – k. 79)

STANOWISKA STRON

Powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. wniósł pozew przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 3.961,93 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot: 1.306,69 zł za okres od dnia 30 maja 2017 roku do dnia zapłaty oraz od 2.655,24 zł za okres od dnia 13 listopada 2018 roku do dnia zapłaty – tytułem równowartość pobranych, a nie zwróconych pożyczkobiorcy kwot należnych z tytułu pobranej prowizji i opłaty przygotowawczej w związku z dokonaną wcześniej spłatą pożyczek:

-

z dnia 27 stycznia 2017 roku w kwocie 7.312,93 złotych na okres od dnia 27 stycznia 2017 roku do dnia 14 stycznia 2022 roku, w ramach której pobrano prowizję w kwocie 1.289,46 złotych i opłatę przygotowawczą w kwocie 100,00 złotych,

-

z dnia 11 grudnia 2017 roku w kwocie 42.552,12 złotych na okres od dnia 11 grudnia 2017 roku do dnia 5 grudnia 2022 roku, w ramach której pobrano prowizje w kwocie 3.126,00 złotych i opłatę przygotowawcza w kwocie 100,00 złotych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że pożyczkobiorca M. T. dokonała spłaty pożyczki z dnia 27 stycznia 2017 roku w dniu 15 maja 2017 roku, a zatem już po 108 dniach.

Natomiast spłata pożyczki z dnia 11 grudnia 2017 roku nastąpiła w dniu 29 października 2018 roku, a zatem już po 322 dniach.

Z tytułu spłaty wcześniejszej pierwszej pożyczki pożyczkobiorcy przysługiwała kwota zwrotu 1.305,15 złotych, zaś z tytułu drugiej umowy 2.655,24 złotych.

W dniu 10 lutego 2020 roku M. T. dokonała sprzedaży wierzytelności wskazanej powyżej na powoda.

W dniu 27 lutego 2020 roku powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty, ale ten pismem z dnia 01 kwietnia 2020 roku poinformował powoda, iż nie uznaje jego stanowiska.

Termin wymagalności pierwszego świadczenia wypada na dzień 30 maja 2017 roku, zaś drugiego na dzień 13 listopada 2018 roku.

(pozew – k. 3-6v.)

W odpowiedzi na pozew pozwany stwierdził , iż powództwo jest bezzasadne.

Według stanowiska pozwanego w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu, ale tylko i wyłącznie o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy. W przypadku powyższej umowy były to jedynie odsetki.

Ponadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczeń powoda w zakresie żądania odsetek z umowy pożyczki z dnia 27 stycznia 2017 roku – jako roszczeń mających charakter okresowy.

(odpowiedź na pozew – k. 44-53)

STAN FAKTYCZNY

M. T. zawarła z sukcesorem uniwersalnym pozwanego (...) Bankiem S.A. z siedzibą we W. umowy pożyczek:

-

z dnia 27 stycznia 2017 roku w kwocie 7.312,93 złotych na okres od dnia 27 stycznia 2017 roku do dnia 14 stycznia 2022 roku, w ramach której pobrano prowizję w kwocie 1.289,46 złotych i opłatę przygotowawczą w kwocie 100,00 złotych,

-

z dnia 11 grudnia 2017 roku w kwocie 42.552,12 złotych na okres od dnia 11 grudnia 2017 roku do dnia 05 grudnia 2022 roku, w ramach której pobrano prowizje w kwocie 3.126,00 złotych i opłatę przygotowawczą w kwocie 100,00 złotych.

M. T. dokonała spłaty pożyczki z dnia 27 stycznia 2017 roku w dniu 15 maja 2017 roku, a zatem po 108 dniach. Natomiast spłata pożyczki z dnia 11 grudnia 2017 roku nastąpiła w dniu 29 października 2018 roku, a zatem po 322 dniach.

W dniu 10 lutego 2020 roku M. T. dokonała sprzedaży wierzytelności wskazanej powyżej na powoda.

W dniu 27 lutego 2020 roku powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty, ale ten pismem z dnia 1 kwietnia 2020 roku poinformował powoda, iż nie uznaje jego stanowiska.

(bezsporne)

ROZWAŻANIA PRAWNE

Stan faktyczny sprawy pozostawał bezsporny a proces oparty był na prawie. Strony pozostawały zgodne co do tego, że pożyczkobiorcę łączyły umowy pożyczek (kredytów konsumenckich) oraz, że pożyczki zostały przez pożyczkobiorcę spłacone przed umówionym terminem spłaty.

Roszczenie powoda znajdowało swoją podstawę w treści art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 roku, poz. 993), zgodnie z którym, w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Powołany przepis stanowi implementację prawa unijnego, tj. art. 16 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady numer 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady numer 87/102/EWG, wedle którego konsument ma prawo w każdym czasie spłacić w całości lub w części swoje zobowiązania wynikające z umowy o kredyt. W takich przypadkach jest on uprawniony do uzyskania obniżki całkowitego kosztu kredytu, na którą składają się odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy.

Zgodnie z art. 5 pkt 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 roku, poz. 993), całkowity koszt pożyczki (kredytu konsumenckiego) obejmuje wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych w przypadku, gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu – z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.

Powyższe zatem jednoznacznie przesądza o tym, że na podstawie ww. umów pożyczek, pożyczkodawca – w przypadku wcześniejszej spłaty pożyczki przez pożyczkobiorcę – zobowiązany jest zwrócić pożyczkobiorcy wszystkie koszty składające się na całkowity koszt pożyczki (a więc nie tylko odsetki, ale i prowizje oraz inne koszty) w kwocie proporcjonalnej do okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy – wielkości.

Nie sposób jest uznać, by na przeszkodzie zwrotu części prowizji przy wcześniejszej spłacie kredytu stało to, że stanowi ona koszt kredytodawcy związany z przygotowaniem się do zawarcia umowy, skoro mimo poniesienia tego kosztu w przypadku odstąpienia od umowy oraz braku wypłaty kwoty kredytu w terminie kredytodawca i tak zobowiązany jest do zwrotu całości prowizji. Kontekst funkcjonalny i systemowy wskazanych wyżej przepisów przemawia za uznaniem, że w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego przez kredytobiorcę przysługuje mu roszczenie o obniżenie wszystkich możliwych kosztów takiego kredytu składających się na całkowity koszt kredytu niezależnie od ich charakteru i niezależnie od tego, kiedy koszty te zostały faktycznie poniesione przez konsumenta (pożyczkobiorcę) – proporcjonalnie do skrócenia okresu kredytowania.

Inna interpretacja przepisu mogłaby prowadzić do nadużyć i rekompensowania przez kredytodawców ryzyka wcześniejszej spłaty kredytu wysokimi opłatami przygotowawczymi. Tymczasem ryzyko to rekompensowane jest już regulowaną ustawowo wysokością prowizji za przedterminową spłatę (art. 50 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 roku, poz. 993). Powyższe argumentacja legła również u podstaw orzeczenia prejudycjalnego wydanego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 września 2019 roku w sprawie o sygn. akt C‑383/18 ( (...):EU:C:2019:702).

Zgodnie z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości. Obowiązek rozliczenia pożyczki jest bowiem obowiązkiem ustawowym.

Zarzut przedawnienia okazał się chybiony, albowiem pozew wniesiony został dnia 12 maja 2020 roku, a odsetki żądane były najwcześniej od dnia 30 maja 2017 roku. Zatem nie upłynął 3-letni okres przedawnienia roszczenia odsetkowego, na które powoływał się pozwany.

Na marginesie należy zwrócić uwagę pozwanemu, że praktyka polegająca na nieobniżaniu w przypadku przeterminowanej spłaty kredytu konsumenckiego całkowitego kosztu kredytu o koszty opłaty przygotowawczej i prowizji, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy w świetle powyższego wyroku może zostać uznane za naruszające art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2017 roku o ochronie konkurencji i konsumentów oraz naruszać zbiorowe interesy konsumentów (t.j. Dz.U.2018, poz. 795 i 650) – por. przykładowo decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr (...) z dnia 19 czerwca 2020 roku w sprawie o sygn. RWR 610.3.18.JM.

ROZSTRZYGNIĘCIE

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 49 ust. 1 w zw. z art. 5 pkt 6 w zw. z art. 52 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 roku, poz. 993) w zw. z art. 509 k.c. oraz 481 § 1 k.c. Sąd w punkcie 1. wyroku uwzględnił powództwo.

KOSZTY PROCESU

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II. wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.) mając na uwadze, że powód wygrał proces w całości i zasądził na jego rzecz od przegrywającego proces pozwanego całość kosztów procesu, co stanowi kwotę 1.117 zł, na którą składają się opłata od pozwu (200,00 zł), wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej (900,00 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17,00 zł).