Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lutego 2022 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1 lutego 2022 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

na skutek odwołania K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 23 lipca 2021 r. nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach na rzecz pełnomocnika z urzędu radcy prawnego K. Z. kwotę 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu powiększoną o podatek VAT
w wysokości 20,70 zł ( dwadzieścia złotych siedemdziesiąt groszy).

(-) sędzia Grzegorz Tyrka

Sygn. akt VIII U 1242/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 23 lipca 2021r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na podstawie art.138 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązał ubezpieczonego K. S. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 1 marca 2021r. do 30 czerwca 2021r. w kwocie 4 463,44 zł.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony K. S. wskazał, że poinformował ZUS o zaprzestaniu nauki. Mimo to organ rentowy przekazał mu świadczenie za ww. miesiące, a odwołujący stwierdził, że skoro organ rentowy przekazał mu świadczenia to oznacza, że renta rodzinna za ten okres mu jeszcze przysługuje.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

ubezpieczony K. S. ( ur. (...) ) od (...)., to jest od dnia śmierci ojca, był uprawniony do renty rodzinnej. Decyzją z 3 lipca 2020r. organ rentowy ustalił uprawnienia do świadczenia do 31 sierpnia 2022r. w związku z kontynuacją nauki przez ubezpieczonego. Decyzja ta zawierała pouczenie ( pkt VIII.2 ), że osoba pobierająca rentę rodzinną lub część tej renty przysługującą dziecku pod warunkiem kontynuowania nauki – nie dłużej niż do ukończenia 25 roku życia, zobowiązana jest – po ukończeniu przez dziecko 16 roku życia – powiadomić o zaprzestaniu uczęszczania do szkoły - uczelni, a jeżeli uczy się nadal – zobowiązana jest do nadesłania zaświadczenia ze szkoły – uczelni z podaniem terminu programowego jej ukończenia. Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat na ostatnim roku studiów, prawo do renty przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

Pismem z (...), które wpłynęło do organu rentowego 4 marca 2021r. ubezpieczony zwrócił się o wyłączenie go z grona uprawnionych do renty rodzinnej, gdy zaprzestał kontynuacji nauki.

Decyzją z 12 lipca 2021r. organ rentowy wstrzymał dla ubezpieczonego rentę rodzinną od (...). i następnie wydał decyzję zaskarżoną.

/dowód: z akt ZUS – okoliczności bezsporne /

Sąd zważył, co następuje.

odwołanie ubezpieczonego K. S. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 138 ust.1 i ust.2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tj. Dz.U. z 2021r., poz.291 ze zm. ) osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu.

Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia;

W ust. 4 tego przepisu wskazano, że nie można żądać zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach – za okres dłuższy niż 3 lata z zastrzeżeniem ust.5.

Z materiału dowodowego wynika, że ubezpieczony za okres objęty sporem pobrał nienależne świadczenie, gdy wystąpiła okoliczność powodująca ustanie prawa do renty rodzinnej w postaci zakończenia nauki. Ubezpieczony został prawidłowo pouczony o tym, że w takiej sytuacji renta rodzinna mu się nie należy i zresztą prawidłowo zareagował, bowiem niezwłocznie poinformował o tym fakcie organ rentowy pismem z 2 marca 2021r. Fakt, że organ rentowy wniosek ubezpieczonego o wstrzymanie wypłaty świadczenia rozpoznał później, bo dopiero decyzją z 3 lipca 2020r. nie powoduje, że istnieją podstawy do zwolnienia ubezpieczonego z obowiązku zwrotu renty rodzinnej za miesiące objęte sporem. Takiej bowiem sytuacji dotyczy cytowany powyżej przepis art.138 ust.4 ustawy emerytalnej, który właśnie w przypadku, gdy organ rentowy nadal wypłaca świadczenie pomimo zawiadomienia przez stronę o zajściu okoliczności powodujących m.in. ustanie prawa do świadczeń, umożliwia dochodzenie przez organ rentowy nienależnie pobranych świadczeń z tym jedynym ograniczeniem, że za okres nie dłuższy niż 12 miesięcy.

Reasumując, w ocenie Sądu zaskarżona decyzja organu rentowego odpowiada prawu i w konsekwencji w pkt 1 wyroku z mocy art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie ubezpieczonego jako bezzasadne.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu Sąd orzekł na podstawie §15 ust.2 i §4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( Dz.U. z 2019r., poz.68 ) powiększając je o stawkę podatku VAT.

(-)Sędzia Grzegorz Tyrka