Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2022r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lutego 2022 r. w K.

sprawy z powództwa K. J.

przeciwko (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda K. J. kwotę 4.806,75 zł (cztery tysiące osiemset sześć złotych i siedemdziesiąt pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 2.04.2021 r. do dnia zapłaty;

II.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda K. J. kwotę 1.300,00 zł (jeden tysiąc trzysta złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  Nakazuje zwrócić pozwanemu kwotę 106,00 zł (sto sześć złotych) tytułem zwrotu części niewykorzystanej zaliczki.

sygn. akt I C 493/21 upr

UZASADNIENIE

Powód K. J. wniósł o zasądzenie od (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. kwoty 4.806,75 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 02.04.2021 r. do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 12.12.2020 r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki N. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należący do R. M.. Sprawca kolizji był ubezpieczony u pozwanego. W dniu 13.12.2020 r. poszkodowana wynajęła od powoda pojazd zastępczy. Umowa najmu trwała do 27.01.2021r. Powód za wynajem pojazdu wystawił fakturę VAT nr (...) r. na kwotę 6.789,60 zł brutto. Pozwany uznał roszczenie co do zasady i w dniu 01.04.2021 r. wypłacił powodowi kwotę 1.982,85 zł, stąd do zapłaty pozostaje kwota dochodzona pozwem. Legitymacja czynna powoda do dochodzenia roszczenia wynika z umowy cesji wierzytelności w zakresie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Dalej powód podniósł, że poszkodowany nie ma obowiązku zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego z podanym przez ubezpieczyciela podmiotem. Zakwestionował także realność ewentualnych twierdzeń pozwanego co do zaoferowania i zorganizowania pojazdu zastępczego dla poszkodowanego przez rzekomo współpracujące z pozwanym wypożyczalnie.

Pozwany (...) S.A. V. (...) z siedzibą
w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wskazał, że kwestionuje roszczenie co do zasady i co do wysokości. Podniósł, że załączone do pozwu umowa najmu i faktura za wynajem pojazdu zastępczego, nie są wystarczającymi dowodowymi potwierdzającymi zasadność i wysokość dochodzonego roszczenia. Dodał, że w dniu zgłoszenia szkody poszkodowana została poinformowana o możliwości bezkosztowego udostępnienia pojazdu zastępczego, z czego nie skorzystała. W ocenie pozwanego uzasadniony wynajem pojazdu wynosił 23 dni, przy uwzględnieniu stawki najmu w wysokości 75,00 zł netto. Pozwany zakwestionował również samą umowę cesji zawartą pomiędzy poszkodowaną a powodem, wskazując, że jest ona nieważna, ponieważ poszkodowana nie poniosła żadnych wydatków związanych z najmem pojazdu i nie można przenieść praw, które jeszcze nie istnieją. Tym samym pozwany podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 12.12.2020r. o godz. 19.55 (sobota) doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki N. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należący do R. M.. Sprawca szkody zbiegł z miejsca zdarzenia, jednak jego tożsamość udało się ustalić jeszcze tego samego dnia. Sprawca posiadał ubezpieczenie OC (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W., jednakże ubezpieczyciel początkowo nie przyjął na siebie odpowiedzialności za zdarzenie, oczekując uznania winy sprawcy przez sąd. Ostatecznie odszkodowanie wypłacił poszkodowanej w dniu 25.01.2021 r.

W dniu 13.12.2020 r. (niedziela) R. M. zawarła z powodem K. J. umowę najmu samochodu C. (...) o nr rej. (...) na okres od dnia 13.12.2020 r. od godz. 15.30 do 27.01.2021 r. do godz. 16.00. Stawka najmu wynosiła 120,00 zł dziennie netto. Samochód został wynajęty przez poszkodowaną, ponieważ potrzebowała go do dojazdów do pracy, a dodatkowo w tym czasie opiekowała się osobą leżącą, która mieszkała w innej części miasta i poszkodowana musiała mieć możliwość szybkiego przemieszczania się, tym bardziej, że mieszkała z tylko z synem.

Po otrzymaniu odszkodowania poszkodowana wstawiła auto do warsztatu, a auto po naprawie odebrała w dniu 27.01.2021 r.

W dniu 27.01.2021 r. K. J. wystawił fakturę za najem na kwotę 6.789,60 zł brutto i jednocześnie zawarł z R. M. umowę cesji wierzytelności przysługujących poszkodowanej w stosunku do pozwanego z tytułu odpowiedzialności na podstawie obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów w zakresie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego przez okres potrzebny do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zaistnienia szkody lub do jej likwidacji w ramach szkody całkowitej.

Po zgłoszeniu szkody w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego przez powoda, pozwany
w dniu 01.04.2021 r. uznał roszczenie do kwoty 1.982,85 zł, akceptując zasadność najmu w okresie od 18.12.2021 r. do 09.01.2021 r. (23 dni) przy stawce 75,00 zł netto za dzień.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie następujących dowodów: umowy wynajmu samochodu – k. 7, cennika wynajmu – k. 9, faktury – k. 10, cesji wierzytelności wraz z załącznikami
k. 11-14, informacji o przebiegu naprawy k. 15, zeznań świadka R. M. k. 73 v, decyzji k. 16, akta szkody)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne.

Stan faktyczny sprawy był pomiędzy stronami bezsporny w zakresie zaistnienia szkody i jej okoliczności oraz podstaw odpowiedzialności pozwanego. Sąd ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie na podstawie przedłożonych przez powoda i pozwanego dokumentów, w tym akt szkody oraz zeznań świadka R. M.. Prawdziwość dokumentów oraz zeznania świadka nie były kwestionowane przez strony, nie budziły też wątpliwości Sądu. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, ponieważ były one spójne i logiczne.

Z okoliczności sprawy wynika, że pozwany kwestionował zarówno co do zasady wynajęcie pojazdu zastępczego przez poszkodowaną R. M. oraz wysokość kosztów wynajmu
w zakresie zastosowanej przez powoda stawki dobowej za wynajem pojazdu zastępczego a ponadto uzasadniony okres najmu pojazdu. W ocenie powoda wynosił on 46 dni, natomiast w ocenie pozwanego uzasadniony był wynajem na okres 23 dni.

Sporną pomiędzy stronami była również sama legitymacja czynna powoda, którą pozwany także kwestionował.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu braku legitymacji czynnej powoda, wskazać należy, że Sąd nie podzielił stanowiska pełnomocnika pozwanego co do nieważności umowy cesji zawartej pomiędzy poszkodowanym a powodem. W myśl art. 509 §1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Natomiast stosownie do § 2 przywołanego przepisu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa,
w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przelew wierzytelności – cesja – jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel – cedent – przenosi na rzecz osoby trzeciej – cesjonariusza – ogół uprawnień przysługujących mu ze stosunku prawnego łączącego go z dłużnikiem (por. H. Ciepła, Komentarz do art. 509 k.c., w: J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, wyd. II, WKP 2018). Ustawodawca nie przewidział dla tej umowy szczególnej formy,
z zastrzeżeniem art. 511 k.c. Do przejścia wierzytelności dochodzi na mocy porozumienia cedenta i cesjonariusza, wobec czego data zawarcia umowy jest datą przejścia wierzytelności na nabywcę. Umowa przelewu wierzytelności ma charakter rozporządzający. Przelew bowiem powoduje wyjście wierzytelności z majątku zbywcy i jej wejście do majątku nabywcy. Wyraża to przepis art. 510 § 1, który wyraźnie stanowi o rozporządzającym skutku umowy (Ciszewski Jerzy (red.), Nazaruk Piotr (red.), Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, opubl. LEX/el. 2021). Przeniesienie wierzytelności odbywa się więc zgodnie z zasadą, że nikt nie może przenieść więcej praw niż sam posiada(por. wyrok SA w Warszawie z dnia 26 maja 2015 r., VI ACa 1307/13). Z okoliczności rozpoznawanej sprawy wynika, że zamiarem stron umowy cesji z dnia 27.01.2021 r., tj. K. J. i R. M. było zawarcie umowy przelewu wierzytelności na podstawie OC sprawcy, powstałej w następstwie kolizji z dnia 12.12.2020 r., co oznacza, że powód skutecznie nabył wierzytelność przysługującą uprzednio poszkodowanej R. M.. SN w wyroku z dnia 10.01.2020 r. I CSK 734/18 wskazał, że mimo, iż co do zasady przelew ma charakter kauzalny, umowa przelewu nie musi określać podstawy prawnej. Ponadto w ocenie sądu z treści umowy cesji nie musiała być wskazana konkretna wysokość zbywanej wierzytelności. Dodatkowo w uzasadnieniu wyroku z dnia 29.10.2021 r. w sprawie II CSKP/125/21 SN wskazał, że dopuszczalny jest przelew wierzytelności przyszłej wynikającej z umowy ubezpieczenia, przy czym wymaga on dostatecznego oznaczenia tej wierzytelności, co może nastąpić przez określenie stosunku prawnego i tytułu jej powstania, wskazania dłużnika i wierzyciela, a także sprecyzowania czasu, w którym powinna powstać.

Z przedłożonej przez powoda umowy cesji jasno wynika jakiej wierzytelności dotyczyła – zwrotu kosztów pojazdu zastępczego, przy czym wysokość tej wierzytelności wynikała z faktury wystawionej przez powoda.

Co do zasadności samego wynajmu, zauważyć należy, że zupełnym nieporozumieniem jest twierdzenie pełnomocnika pozwanego, jakoby powód nie wykazał, że wynajęcie samochodu pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem. Takie twierdzenie pełnomocnika jest gołosłowne i świadczy jedynie o nieznajomości przebiegu procesu likwidacji. Z akt szkody w sposób jednoznaczny wynika, że uszkodzenia pojazdu poszkodowanej były bardzo duże, a sam pozwany zakwalifikował szkodę jako całkowitą. Dodatkowo poszkodowana w sposób logiczny i przekonywujący, już w trakcie zgłaszania szkody, wyjaśniła, w jakim celu niezbędny był jej pojazd zastępczy,
a oświadczenie jej w tym zakresie było również dołączone do pozwu.

Rozpoznając zasadność samej wysokości żądanego w pozwie roszczenia, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego S. T. (k. 53 - 69), z treści której wynika, że zastosowana przez powoda stawka za wynajmem pojazdu mieści się w granicach stawek stosowanych na rynku lokalnym. Biegły wskazał, że uzasadniony okres naprawy powypadkowej pojazdu wynosi 3-4 dni robocze, a uwzględniając technologiczny czas naprawy i czas oczekiwania na dostawę części mógł wynieść 7 do 11 dni roboczych. W ocenie biegłego poszkodowana korzystając z pojazdu zastępczego przez okres 46 dni zaoszczędziła na eksploatacji własnego pojazdu kwotę 94,76 zł. W ocenie Sądu opinia biegłego jest jasna, pełna, pozbawiona sprzeczności i błędów natury logicznej. Opinia nie była kwestionowana przez pozwanego. Powód kwestionował ją w zakresie, który nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia.

W świetle aktualnych poglądów doktryny i orzecznictwa, nie ulega wątpliwości, iż odpowiedzialnością ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego są objęte celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Mając na uwadze zasadę pełnego odszkodowania, wynikającą z art. 361§2 k.c. oraz treść art. 363§1 k.c., miernikiem odszkodowania są ceny występujące na lokalnym rynku - od najniższej do najwyższej (por. m.in. uchwałę SN z dnia 13 czerwca 2003r., III CZP 32/03, uchwalę SN z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11). Na poszkodowanym nie ciąży przy tym obowiązek poszukiwania sprzedawców oferujących swoje usługi najtaniej. Tylko w przypadku wykazania przez zakład ubezpieczeń nielojalnego postępowania, naruszającego obowiązujące wierzyciela - na podstawie art. 354 k.c. - wymogi współpracy z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania, można wierzycielowi postawić zarzut powiększenia rozmiarów szkody poprzez wybranie oferty z cenami wyższymi niż obowiązujące na danym rynku lokalnym i zlecić stosowną weryfikację wysokości odszkodowania (vide - wyrok SN z 25.04.2002r., I CKN 1466/99). Tylko wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, które znacznie przekraczają koszty obowiązujące na danym rynku lokalnym lub koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu nie są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (vide - uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017r., III CZP 20/17, OSNC 2018 nr 6, poz. 56).

Z przedłożonej przez powoda faktury VAT wynika, że poszkodowana skorzystała z wynajmu pojazdu z segmentu takiego samego jak uszkodzony pojazd. Jednocześnie z opinii biegłego wynika, że stawka po jakiej poszkodowana wynajęła pojazd mieści się w granicach średnich stawek stosowanych na rynku lokalnym. Stąd stawka zastosowana w sprawie przez powoda nie może być traktowana jako nadmierna.

W ocenie Sądu, za celowy i uzasadniony należy również uznać okres wynajmu pojazdu wskazany przez powoda na 46 dni. Przede wszystkim zauważyć należy, że poszkodowana potrzebowała pojazdu do dojazdów do pracy i do opieki nad osobą trzecią, która mieszkała w innej części miasta, a uszkodzenia jej pojazdu nie pozwalały jej na korzystanie z niego. W związku z tym uznać należy, że wynajęcie pojazdu następnego dnia po zdarzeniu, które nastąpiło w godzinach wieczornych było zasadne. W ocenie sądu niezasadne natomiast jest rozpoczęcie liczenia uzasadnionego terminu wynajmu pojazdu dopiero od dnia zgłoszenia szkody pozwanemu, ponieważ sytuacji tej nie była winna poszkodowana, która o danych osobowych sprawcy dowiedziała się dopiero podczas wizyty w Komendzie Policji w dniu 17.12.2020 r. (co wynika z nagrania zgłoszenia szkody z dnia 18.12.2020 r.). Fakt, że pozwana miała możliwość zgłoszenia szkody dopiero kilka dni po jej zajściu, nie oznacza, że nie przysługiwało jej wcześniej prawo do wynajmu pojazdu zastępczego. Inne stanowisko pozwanego jest nielogiczne i niczym nieuzasadnione. Podobnie kwestia przedstawia się co do uzasadnionej daty zakończenia najmu. Jak wynika z zeznań świadka R. M., pozwany wypłacił jej odszkodowanie około 25 stycznia 2021 r. i dopiero wówczas poszkodowana posiadała środki, aby oddać pojazd do naprawy, która trwała dwa dni i po jej zakończeniu świadek zdała pojazd zastępczy. Z dołączonych przez pozwanego akt szkody nie sposób wywnioskować, kiedy pozwany wypłacił poszkodowanej odszkodowanie, w związku z czym sąd nie znalazł podstaw aby kwestionować zeznania świadka w tym zakresie. Dodatkowo wskazywaną przez świadka datę wypłaty odszkodowania potwierdza dokument poświadczający okres naprawy pojazdu (k. 15), a z akt szkody wynika, że ubezpieczyciel jeszcze w styczniu 2021 r. ustalał odpowiedzialność sprawcy za zdarzenie, w związku z czym nie wiadomo na jakiej postawie przyjął, że poszkodowana winna naprawić swój pojazd do dnia 9.01.2021 r. Ubezpieczyciel nie może wymagać od poszkodowanego, aby naprawił uszkodzone auto za własne środki, jeszcze przed otrzymaniem odszkodowania. Poszkodowany nie ma obowiązku posiadania środków na taki cel, to odszkodowanie ma służyć likwidacji szkody. Sama naprawa pojazdu była krótsza niż czas wskazywany w opinii biegłego.

W ocenie sądu żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia nie miała wyliczona przez biegłego kwota oszczędności na eksploatacji własnego pojazdu przez poszkodowaną, tym bardziej, że pozwany nie żądał obniżenia ewentualnego odszkodowania o tę kwotę.

Wbrew stanowisku pełnomocnika pozwanego, w niniejszej sprawie w żaden sposób nie można również uznać, że poszkodowana w sposób nieuzasadniony nie skorzystała z propozycji wynajmu pojazdu zastępczego od pozwanego. Przede wszystkim, jak wskazano wyżej, poszkodowana wynajęła pojazd nie mając wiedzy na temat osoby sprawcy. Dodatkowo w dniu zgłaszania szkody, pracownik pozwanego nie przedstawił jej żadnej konkretnej informacji dotyczącej pojazdu zastępczego, to sama poszkodowana wskazała, że taki pojazd już posiada i wyjaśniła, dlaczego zdecydowała się na najem. Również podczas kolejnej rozmowy z innym pracownikiem pozwanego, nie poinformowano jej np.
o możliwości oddania obecnego pojazdu zastępczego i skorzystania w dalszym okresie z pojazdu oferowanego przez pozwanego. Sama informacja o akceptowanych przez pozwanego stawkach nie może przemawiać za tym, aby sąd obniżał należne odszkodowanie do żądanych przez pozwanego kwot.

W tych okolicznościach Sąd uznał roszczenie powoda za uzasadnione w całości i zasądził na jego rzecz dochodzoną kwotę.

O odsetkach Sąd orzekł stosownie do żądania pozwu od dnia 02.04.2021r. Żądanie to znajduje oparcie w art. 481§1 i 2 k.c. w zw. z art. 476 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, mając na uwadze datę wypłaty odszkodowania oraz fakt, iż brak było przeszkód by już w tej dacie odszkodowanie zostało wypłacone we właściwej wysokości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc, stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając nimi pozwanego. W pkt III wyroku sąd nakazał zwrócić pozwanemu niewykorzystaną zaliczkę.