Sygn. akt IV Ka 215/22
Dnia 7 kwietnia 2022 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący sędzia Sądu Okręgowego Mirosław Kędzierski - sprawozdawca
Sędziowie Sądu Okręgowego Małgorzata Bonisławska-Kania
Sądu Okręgowego Anna Warakomska
Protokolant st. sekr. sądowy Dominika Marcinkowska
przy udziale Wioletty Olszewskiej - prokuratora Prokuratury Rejonowej Bydgoszcz-Południe w Bydgoszczy
po rozpoznaniu dnia 7 kwietnia 2022 r.
sprawy K. S. s. Z. i A. ur. (...) w B. oskarżonego art. 177 § 2 k.k.
na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych
od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy
z dnia 3 grudnia 2021 r. sygn. akt IV K 713/20
1. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
2. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.
SSO Anna Warakomska SSO Mirosław Kędzierski SSO Małgorzata Bonisławska-Kania
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 215 /22 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1. |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 3 grudnia 2021 r., sygn. IV K 713/20 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
12 |
1. błędu w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu , że droga biegnąca obok jezdni we wsi O. , na której doszło do wypadku jest jednokierunkowa i pokrzywdzonego nie obejmował zakaz poruszania się nia dla kierunku jazdy S. – B., podczas gdy przeczą temu zarówno twierdzenia biegłego, jak tez oznakowanie umiejscowione w O. przy początku tej drogi rowerowej, a także obowiązujące przepisy, 2. rażącej niewspółmierności kary w postaci 1 roku pozbawienia wolności oraz środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych przez 5 lat wobec uznania, że co do oskarżonego nie istnieje pozytywna prognoza resocjalizacyjna, a ponadto sprzeciwiają się temu również postawa i sposób życia oskarżonego, podczas gdy postawa i tryb życia oskarżonego, w tym przeproszenie rodziny , niekaralność i bardzo młody wiek powinny skutkować przeciwnymi wnioskami i łagodniejszym wymiarem kary oraz środka karnego. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadne ☒ niezasadne |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Ad. 1. Zarzut niezasadny. Nie ulega wątpliwości, że rowerzysta mógł poruszać się jezdnią, mimo istnienia drogi dla rowerów i w tym aspekcie prawidłowa jest konstatacja sądu I instancji; mylnie natomiast sąd ten przyjął, iż „ ścieżka rowerowa nie była wyznaczona dla kierunku , w którym poruszał się pokrzywdzony” skoro: - nie ulega wątpliwości, że przedmiotowe miejsce było drogą rowerową; umieszczone na jednej tarczy symbole znaków C-13 i C-16 oddzielone kreską pionową oznaczały drogę dla rowerów i drogę dla pieszych; według rozporządzenia MSWiA w sprawie znaków i sygnałów drogowych droga dla rowerów oznaczona jest znakami: C-13 (początek) oraz C-13a (koniec) oraz znakami poziomymi, a pas ruchu dla rowerów oznaczony jest znakami pionowymi F-19 oraz znakami poziomymi; - droga dla rowerów różni się od pasa ruchu dla rowerów tym, że jest oddzielona od innych części konstrukcyjnie (np. krawężnikiem, pasem zieleni, rowem) lub za pomocą urządzeń (np. słupkami, barierkami – jak w niniejszej sprawie ), a może nawet stanowić samodzielny, wydzielony pas terenu, czyli drogę w rozumieniu art. 2 pkt 1 p.r.d., natomiast pas ruchu zawsze jest częścią drogi, oznaczoną najczęściej za pomocą znaków pionowych i poziomych; - jazda po drodze dla rowerów może odbywać się w obu kierunkach (obowiązują ogólne zasady ruchu, w tym ruch prawostronny oraz nakaz jazdy prawą stroną jezdni). Jazda po pasie dla rowerów może odbywać się wyłącznie w jednym kierunku, a jeśli odbywa się w kierunku przeciwnym niż jazda innych pojazdów na tej jezdni (z reguły jednokierunkowej), pas ruchu dla rowerów stanowi tzw. kontrapas. W tej sytuacji rowerzysta przemieszczający się w kierunku przeciwnym do kierunku kontrapasu powinien poruszać się jezdnią; Finalnie zatem stwierdzić należy, że w miejscu zdarzenia znajdowała się droga rowerowa, gdzie jazda mogła odbywać się w obu kierunkach. Nie zmienia to jednak oceny o prawidłowym rozstrzygnięciu Sądu i przyjęciu braku przyczynienia się rowerzysty do zaistniałego wypadku, skoro żaden przepis nie zakazywał poruszania się rowerem po drodze publicznej a konkretnie tej, na której doszło do zdarzenia; nie było na tej drodze znaku zakazu ruchu rowerów; zabronione jest bowiem korzystanie przez rowerzystę z jezdni i pobocza na drodze, na której ustawiony jest znak B-9 "zakaz wjazdu rowerów", oznaczający zakaz ruchu rowerów na jezdni i poboczu (§ 18 ust. 10 cyt. rozporządzenia); kierujący rowerem uprawniony był zatem do poruszania się po jezdni, możliwie blisko jej prawej krawędzi skoro nie było możliwe korzystanie z pobocza lub chodnika ( powyższe jednoznacznie wynika z niekwestionowanej opinii biegłego ). Dodatkowo w tym aspekcie należy podkreślić za biegłym, że „…nie jest znane miejsce, w którym momencie i gdzie na drogę wyjechał rowerzysta, bo są tam drogi boczne i być może wyjechał poza skrzyżowaniem, tym bardziej mógł nie wiedzieć, że istnieje droga rowerowa…” Nadto nawet gdyby wiedział o tej drodze i pokrzywdzony zamierzał nią jechać, musiałby przejechać na drugą stronę jezdni, przejeżdżając z prawej strony na lewą, jak zamierzał uczynić sygnalizując zamiar skrętu bezpośrednio przed wypadkiem. Ad. 2. Zarzut niezasadny. Wymierzona kara jest sprawiedliwa, odpowiednia do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, uwzględnia te wszystkie elementy, jakie są istotne dla jej wymiaru. Szkodliwość społeczna czynu zarzucanego oskarżonego i jego zawinienie są znaczne. Nadto : - „rażąca niewspółmierność kary”, o jakiej traktuje treść art.438 pkt 4 kpk zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną, a tą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary wskazanych w art.53 kk i art.54§1 kk oraz zasad wymiaru kary ukształtowanych ugruntowaną praktyką orzeczniczą. Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę w ocenach wymiaru kary, ale różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną można by nazwać, także w potocznym znaczeniu tego słowa „rażąco niewspółmierną”, to jest w stopniu nie dającym się zaakceptować; - w ocenie sądu Okręgowego orzeczona kara roku pozbawienia wolności nie może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk; niewątpliwie bowiem ustalone okoliczności przedmiotowe i podmiotowe przypisanego oskarżonemu czynu, powodują, że niepodobna jest skutecznie wywodzić, że wymierzona oskarżonemu kara razi surowością; - Sąd I instancji przeprowadził wszelkie te dowody, które leżały u podstaw rozstrzygnięcia w przedmiocie wymiaru kary względem oskarżonego, a swoje stanowisko w tym względzie przekonująco uzasadnił. Sąd odwoławczy stanowisko to podziela; - rozstrzygając w tej materii Sąd Rejonowy dostrzegł i należycie ocenił okoliczności łagodzące zwłaszcza przyznanie się do winy, dotychczasową niekaralność i obciążające umyślne naruszenie zasad ruchu drogowego oraz znaczne skutki przestępczego zachowania. W tej sytuacji apelacja obrońcy jest wyłącznie polemiką z rozstrzygnięciem Sądu I instancji; - w ocenie Sądu Okręgowego tylko wymierzenie kary bezwzględnej roku pozbawienia wolności będzie właściwą karą dla osiągnięcia wobec tego oskarżonego wszystkich jej celów, a nade wszystko skłoni go do przemyśleń nad własnym postępowaniem i zmobilizuje go do zmiany zachowania w przyszłości; - nie bez znaczenia jest, że orzekając karę sąd uwzględnia też potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Chodzi tu o wpływ, jaki orzeczona kara powinna wywrzeć w kierunku ugruntowania w społeczeństwie prawidłowych ocen prawnych i stosownego do tych ocen postępowania, o potwierdzenie przekonania, że w walce z przestępczością zwycięża praworządność, a sprawcy są sprawiedliwie karani; wymierzona w niniejszej sprawie kara bezwzględna pozbawienia wolności powyższe kryteria spełnia; w sytuacji bowiem czynu o tak znacznym stopniu społecznej szkodliwości, wymierzanie kary pozbawienia wolności w dolnej granicy ustawowego zagrożenia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, nie miałoby jakiegokolwiek uzasadnienia. Orzeczona względem oskarżonego kara uwzględnia rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu zabronionego, rodzaj i stopień naruszenia norm prawnych, oraz jego właściwości i warunki osobiste; - w realiach niniejszej sprawy żadną miarą nie sposób także uznać , iżby orzeczony środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 5 lat raził surowością. W tej materii Sąd Rejonowy w sposób należyty wskazał powody dla których uznał za zasadne orzeczenie tego środka w takim wymiarze a sąd odwoławczy powyższą ocenę w pełni akceptuje; - finalnie zatem, w ocenie Sądu Odwoławczego, środek karny w wysokości właśnie 5 lat, należy uznać za spełniający cele zakreślone ustawą, uwzględniający we właściwy sposób całokształt okoliczności przedmiotowych i podmiotowych niniejszej sprawy, spełniający w szczególności swą funkcję wychowawczą, a także spełniający właściwie swa rolę w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, uchodzący przy tym w odczuciu społecznym za karę sprawiedliwą. |
||
Wniosek |
||
O - zmianę zaskarżonego wyroku w pkt.1 i przyjęcie, że oskarżony najechał na tył „ nieprawidłowo jadącego przed nim w tym samym kierunku roweru”’ - zmianę orzeczenia o karze przez zawieszenie kary 1 roku pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 3 lata, - zmianę wyroku w pkt.2 przez orzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 4 lat. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadne |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wobec ustaleń i argumentacji Sądu Rejonowego oraz wskazanej wyżej argumentacji sądu odwoławczego argumentacja skarżącego nie pozwala na zmianę zaskarżonego wyroku w postulowanym zakresie. Na pełną akceptację zasługuje rozstrzygnięcie Sądu I instancji i przyjęcie braku przyczynienia się pokrzywdzonego - rowerzysty do zaistniałego wypadku, skoro żaden przepis nie zakazywał poruszania się rowerem po drodze publicznej a konkretnie tej, na której doszło do zdarzenia; nie było na tej drodze znaku zakazu ruchu rowerów ; zabronione jest bowiem korzystanie przez rowerzystę z jezdni i pobocza na drodze, na której ustawiony jest znak B-9 "zakaz wjazdu rowerów", oznaczający zakaz ruchu rowerów na jezdni i poboczu (§ 18 ust. 10 cyt. rozporządzenia); kierujący rowerem uprawniony był zatem do poruszania się po jezdni, możliwie blisko jej prawej krawędzi skoro nie było możliwe korzystanie z pobocza lub chodnika. Wymierzona oskarżonemu kara jest sprawiedliwa, odpowiednia do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, uwzględnia te wszystkie elementy, jakie są istotne dla jej wymiaru. Szkodliwość społeczna czynu zarzucanego oskarżonego i jego zawinienie są znaczne. W realiach niniejszej sprawy i czynu o tak znacznym stopniu społecznej szkodliwości, wymierzanie kary pozbawienia wolności w dolnej granicy ustawowego zagrożenia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, nie miałoby jakiegokolwiek uzasadnienia. Orzeczona względem oskarżonego kara uwzględnia rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu zabronionego, rodzaj i stopień naruszenia norm prawnych, oraz jego właściwości i warunki osobiste. Także środek karny w orzeczonej wysokości, należy uznać za spełniający cele zakreślone ustawą, uwzględniający we właściwy sposób całokształt okoliczności przedmiotowych i podmiotowych niniejszej sprawy, spełniający w szczególności swą funkcję wychowawczą, a także spełniający właściwie swa rolę w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, uchodzący przy tym w odczuciu społecznym za karę sprawiedliwą. . |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Orzeczenie o winie i karze |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Argumentacja jak powyżej.; apelacja niezasadna i w znacznej części polemiczna. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
2. |
Oskarżony z uwagi na swoją sytuację majątkową i konieczność odbycia kary pozbawienia wolności nie jest w stanie uiścić opłaty i wydatków postępowania odwoławczego, zaszły okoliczności wymienione w art. 624§1 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk. |
7. PODPIS |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1. |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 3 grudnia 2021 r., sygn. II K 713/20 |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |