Pełny tekst orzeczenia

WYROK

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2021 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Witold Zawisza

Protokolant: st. sekr. sądowy Aleksandra Nikiel

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2021 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. J.

przeciwko (...)S.A. w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. J. kwotę 4.274,21 zł (cztery tysiące dwieście siedemdziesiąt cztery złote 21/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 października 2018 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 603,40 zł (sześćset trzy złote 40/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 395,39 zł (trzysta dziewięćdziesiąt pięć złotych 39/100) tytułem kosztów sądowych tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa;

5.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 593,10 zł (pięćset dziewięćdziesiąt trzy złote 10/100) tytułem kosztów sądowych tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sędzia

Sygn. akt VI GC 62/19

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym dnia 9 października 2018 r. powód M. J. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...)S.A. w W. kwoty 5.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot: 8.413,20 zł od dnia 19 sierpnia 2016 r. do dnia 30 września 2016 r. i 5.000 zł od dnia 1 października 2016 r. i o zwrot kosztów procesu. Wskazał, że jako cesjonariusz dochodzi odszkodowania za skutki zdarzenia, którego sprawca był ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Powód dochodził części dalszego należnego odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego /k. 2-5/.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 16 listopada 2018 r. uwzględniono powództwo /k. 46/.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Wskazał, że w ramach bezpośredniej likwidacji szkody (...) S.A. w S. likwidowało szkodę i z tytułu najmu pojazdu zastępczego wypłacił odszkodowanie w kwocie 1.287,85 zł netto + 50% VAT, redukując okres najmu do 15 dni i stawkę czynszu do 77 zł netto za dobę. Wskazał, że bezpośredni likwidator poinformował poszkodowana o możliwości bezgotówkowego najmu w wypożyczalniach współpracujących. Zarzucił, że żądanie wyższych stawek prze powoda było niecelowe i ekonomicznie nieuzasadnione, a stawka powoda była wygórowana. Według pozwanego istotą było zastosowanie stawek rynkowych. Zarzucił, że powód nie udowodnił zasadności skorzystania z najmu pojazdu zastępczego ponad uznane 15 dni. Ponadto nie uznał roszczenia odsetkowego wskazując, że odszkodowanie zostało w ustawowym terminie wypłacone /k. 52-55/.

Pismem wniesionym w dniu 30 grudnia 2020 r. powód rozszerzył powództwo o kwotę 2.125,35 zł. Powód wniósł o zasadzenie na swoją rzecz łącznie 7.125,35 zł wraz z ustawowymi odsetki za opóźnienie liczonymi od kwot: 8.413,20 zł od dnia 19 sierpnia 2016 r. do dnia 30 września 2016 r. i 7.125,35 zł od dnia 1 października 2016 r. /k.163/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W wyniku zdarzenia z dnia 24 maja 2016 r. uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) (nr rej. (...), rok prod. 2001), będący własnością Iwony Pasławskiej, poszkodowanym był D. P. (1). Sprawca szkody był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego – (...) S.A. w W..

Bezsporne

W dniu 24 maja 2016 r. poszkodowana I. P. (1) upoważniła D. P. (2) do działania w jej imieniu, w tym zawarcia umowy najmu u powoda oraz do oświadczenia o cesji wszelkich roszczeń wynikających z zawarcia umowy najmu samochodu zastępczego na czas naprawy z roszczeniem o zwrot kosztów wynikających z umowy.

dowód: oświadczenie poszkodowanej /k. 11/

Szkoda została zgłoszona bezpośredniemu likwidatorowi w dniu 24 maja 2016 r. i w tym dniu poinformowano ubezpieczyciela o koniczności dokonania oględzin uszkodzonego pojazdu. Uszkodzony pojazd został przyjęty do warsztatu 17 czerwca 2016 r. i w tym samym dniu bezpośredni likwidator dokonał wypłaty odszkodowania. Przednaprawcze oględziny odbyły się 31 maja 2016 r. Warsztat zamówił części zamienne w dniu 18 czerwca 2016 r., a zostały one dostarczone w dniu 21 czerwca 2016 r. Naprawa rozpoczęła się 20 czerwca 2016 r., a zakończyła w dniu 30 czerwca 2016 r.

dowód: arkusz naprawy pojazdu /k. 13/, harmonogram likwidacji szkody /k. 14/, pismo z 24.05.2016 r. /k. 57/, akta szkody na płycie CD /k. 48/

Podczas oględzin w dniu 31 maja 2016 r. poszkodowana została poinformowana o możliwości skorzystania z najmu pojazdu zastępczego w wypożyczalniach współpracujących. Stawki wynosiły następująco: dla klasy (...) - 79 zł brutto,(...) - 86 zł brutto, klasy (...) - 95 zł brutto.

dowód: protokół z oględzin /k. 61/

Poszkodowany D. P. (1) w okresie od dnia 24 maja 2016 r. do dnia 30 czerwca 2016 r. wynajmował od powoda M. J. samochód zastępczy marki F. (...) przez okres 38 dni. Dzienny czynsz najmu wynosił 180 zł netto. Za cały okres najmu poszkodowana została obciążona czynszem w kwocie 8.413,20 zł brutto (38 dni x 180 zł netto + 23% VAT). Faktura za najem pojazdu zastępczego została doręczona pozwanemu w dniu 19 lipca 2016 r.

dowód: umowa najmu /k. 10/, protokół zdawczo-odbiorczy /k. 12/, faktura /k. 18/, wydruk śledzenia przesyłek /k. 18v/, wiadomość mailowa /k. 20/, cenniki /k. 38-42/

W oświadczeniu z dnia 30 czerwca 2016 r. poszkodowana poinformowała, że uszkodzony pojazd nie był przez nią wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej i nie był ujęty w ewidencji środków trwałych od 1 marca 2016 r., w związku z czym poszkodowanej nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

dowód: oświadczenie poszkodowanej /k. 16-17/

Umową zawartą w dniu 24 maja 2016 r przelał na rzecz powoda wierzytelność przysługującą mu wobec pozwanego z tytułu szkody wyrządzonej dnia 24 maja 2016 r. w zakresie zwrotu kosztów najmu auta zastępczego.

dowód: umowa cesji /k. 19/

Pismem z 29 września 2016 r. bezpośredni likwidator poinformował, że przyznał 1.287,85 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego redukując okres najmu do 15 dni (uznał okres 2 dni czasu organizacyjnego, 3 dni technologicznej naprawy, 2 dni wolnych od pracy i 8 dni od dnia wynajmu pojazdu zastępczego do czasu oględzin) i stawkę do 77 zł netto. Powód bezskutecznie odwołał się od decyzji i wzywał pozwanego do zapłaty pozostałej części odszkodowania w kwocie 7.125,35 zł.

dowód: potwierdzenie transakcji /k. 15/, decyzja z 29.09.2016 r. /k. 22/, odwołanie /k. 23-25/, wezwanie do zapłaty /k. 21, 26/, akta szkody na płycie CD /k. 48/

Uszkodzony pojazd (V. (...)) i najęty pojazd (F. (...)) należały do klasy (...). Stawki rynkowe czynszu najmu pojazdu klasy (...)wynosiły od 119 zł do 364 zł netto.

Uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 38 dni kalendarzowych, z uwzględnieniem technologicznego czasu naprawy, w tych technologicznych przestojów, przerw wywołanych dniami wolnymi od pracy oraz dodatkowych zdarzeń niezbędnych do przeprowadzenia naprawy.

dowód: opinia biegłego sądowego R. W. /k. 109-126/

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o wymienione powyżej dowody. Oparto się także na opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej R. W., jako że opinia została sporządzona rzetelnie, z wykorzystaniem wiedzy fachowej i doświadczenia zawodowego, logicznie uzasadniona oraz oparta na znajomości akt sprawy i akt szkody. Jedynie strona pozwana wniosła o sporządzenie opinii uzupełniającej przez innego biegłego, zgłaszając zastrzeżenia co do okresu i stawki najmu pojazdu zastępczego. Mając na względzie przytoczone okoliczności oraz dotychczasowe wyjaśnienia biegłego, wniosek pozwanego o opinię uzupełniającą sporządzoną przez innego biegłego oddalono.

Pozostałe wnioski dowodowe należało oddalić, w tym oddalono dowód z zeznań poszkodowanych I. P. (2) i D. P. (1), jako że istotne dla sprawy okoliczności wyjaśniono w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy. Nie było również celowym przesłuchanie w charakterze świadka R. P., mając na uwadze dołączane do sprawy dokumenty. Oddalono także umowy pozwanego zawarte z wypożyczalniami, gdyż umowy te nie zostały zawarte w okresie szkody poszkodowanych. Bezprzedmiotowy była także ugoda zawarta między bezpośrednim likwidatorem a poszkodowana, gdyż dotyczyła kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, a nie najmu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Podstawę prawną roszczenia stanowił przepis art. 822 § 1 k.c., który stwarza po stronie ubezpieczyciela obowiązek zapłacenia określonego w umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej odszkodowania za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, wobec której odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W rozpoznawanej sprawie zdarzenie ubezpieczeniowe i odpowiedzialność pozwanego z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, legitymacja czynna powoda, a także prawo poszkodowanych do najmu pojazdu zastępczego pozostawały poza sporem. Pozwany kwestionował koszty najmu pojazdu zastępczego – stawkę czynszu oraz okres najmu..

Mając na względzie powyższe, stwierdzić należy, że odpowiedzialność pozwanego jest ograniczona jedynie do obiektywnie koniecznych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów związanych z wyrównaniem szkody powstałej w majątku poszkodowanego. Dlatego też ustalając wysokość szkody związaną z najmem samochodu zastępczego, pod uwagę należało wziąć co do zasady przeciętny koszt najmu pojazdu odpowiadającego klasą pojazdowi wynajętemu oraz obiektywny okres, jaki jest konieczny, a zarazem wystarczający do wykonania czynności związanych z likwidacją szkody w postaci uszkodzenia pojazdu.

Odnośnie zarzutu co do dochodzonego okresu najmu , to nie może być ona dowolnie ustalana. W wartości szkody mieści się bowiem jedynie okres, który jest wymagany i potrzebny dla dokonania naprawy pojazdu z uwzględnieniem technologicznego czasu naprawy, czasu związanego z przyjęciem i wydaniem pojazdu, a także w zależności od okoliczności, czasu potrzebnego na zamówienie części oraz okresu od zgłoszenia szkody do ustalenia zakresu uszkodzeń. Okres niezbędnego czasu trwania najmu oraz stawkę czynszu najmu ustalono w oparciu o opinię biegłego, gdyż biegły szczegółowo i wnikliwie przedstawił sekwencję zdarzeń związanych z naprawą uszkodzonego pojazdu. W realiach rozpoznawanej sprawy ustalono, że konieczny czas naprawy wynosił 6 dni, w tym: 3 dni technologicznej naprawy, 19 dni czynności likwidacyjnych od 24 maja 2016 r. do 17 czerwca 2016 r., 2 dni oczekiwania na części zamienne, 1 dzień organizacyjny, 10 dni wolnych od pracy. Ponadto należy mieć na uwadze, że ze strony pozwanego wystąpiła nieuzasadniona zwłoka w dokonaniu oględzin uszkodzonego pojazdu, łącznie 17 dni. Tak przeprowadzona naprawa powinna zostać wykonana w okresie do 38 dni kalendarzowych. Uzasadniony czas naprawy pojazdu przekładał się na czas najmu, który powinien wynosić 38 dni kalendarzowych. W realiach sprawy najęty pojazd był wynajmowany przez 38 dni, czyli tyle samo jak ustalił to biegły.

Za podstawę oceny rynkowości stawki dobowej dochodzonej w sprawie przez powoda przyjęto stawki wskazane przez biegłego opinii biegłego. Uszkodzony pojazd marki V. (...) należał do segmentu (...). Wynajęty pojazd był taki sam jak uszkodzony. Stawka dobowa najmu ustalona przez powoda wynosiła 180 zł netto i mieściła się w stawkach rynkowych dla pojazdów klasy (...), gdyż minimalna dzienna stawka najmu wynosiła 119 zł netto/dzień (146,37 zł brutto), a maksymalna dzienna stawka najmu wynosiła 364 zł netto/dzień (447,72 zł brutto). Z kolei w ofercie najmu przez pozwanego, dobowa stawka najmu pojazdu w klasie (...) wynosiła 95 zł brutto. Pozwany przyznał stawkę w wysokości 77 zł netto w oparciu o wypożyczalnie współpracujące z pozwanym, a więc stawki zastosowane przez pozwanego były stanowczo zaniżone i nie mieściły się w przedziale stawek rynkowych dla pojazdu klasy (...). Pozwany podniósł zarzut dotyczący nieskorzystania przez poszkodowaną z propozycji organizacji najmu pojazdu we współpracujących wypożyczalniach. Faktem jest, że informacja o możliwości skorzystania z najmu pojazdu zastępczego została przekazana poszkodowanej podczas oględzin uszkodzonego pojazdu w dniu 31 maja 2016 r., a naprawa rozpoczęła się 20 czerwca 2016 r. Stawka za najem pojazdu zastępczego dla segmentu (...)wynosiła 95 zł brutto, a więc 77 zł netto ( czyli około tyle ile przyznał bezpośredni likwidator szkody). Oczywiście oferta tańszego najmu nie musiała być przez poszkodowaną przyjęta, ale skoro poszkodowana z niej nie skorzystała powinna poszukać na rynku oferty w miarę taniej. Dla jasności wypada dodać, że minimalne oferty rynkowe ( tj. takie jakie w ramach swobody umów mogła na „wolnym rynku” zawrzeć poszkodowana) są wyższe niż oferta pozwanego, albowiem minimalną taką stawkę biegły ustalił na 146,37 zł brutto. Dlatego też uznano za uzasadnioną stawkę najmu pojazdu zastępczego minimalną stawkę wskazaną przez biegłego, tj. 146,37 zł brutto, gdyż przyjęcie stawki proponowanej przez pozwanego oznaczałoby de facto skazanie poszkodowanego na konieczność wyboru oferty złożonej przez pozwanego tj. z naruszeniem prawa do swobodnego wyboru oferty na wolnym rynku. Podmioty świadczące najem, ale powiązane z ubezpieczycielami nie są w pełni uczestnikami „wolnego rynku” , ponieważ korzystając z dobrodziejstw umowy z ubezpieczycielem (m.in. zapewnionego w miarę stałego dopływy klientów kierowanych do nich przez ubezpieczycieli) mogą stosować większe upusty cenowe niż podmioty niezwiązane z nikim.

Wobec powyższego zasadne odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego wynosiło 5.562,06 zł (38 dni x 146,37 zł brutto). Poszkodowanym został wypłacona kwota 1.287,50 zł, wobec czego powodowi przysługiwało dalsze odszkodowanie w kwocie 4.274,21 zł.

Zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.274,21 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 października 2018 r. Odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Świadczenia odszkodowawcze zakładu ubezpieczeń są terminowe, co oznacza, że zakład ubezpieczeń nie pozostaje w opóźnieniu co do kwot nie objętych jego decyzją, jeżeli poszkodowany po jej otrzymaniu lub wcześniej nie określił kwotowo swego roszczenia (zob. uzas. wyr. Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 1999 r., III CKN 315/98). W ocenie Sądu Rejonowego dopóki poszkodowany nie dokona wyraźnego dookreślania kwoty jaką uważa za adekwatną do swojego roszczenia na etapie postępowania likwidacyjnego, czy też zamanifestowania swojego niezadowolenia z decyzji ubezpieczyciela np. odwołaniem do organów wyższych ubezpieczyciela lub wezwaniem do zapłaty - dopóty ubezpieczyciel ma prawo pozostawać w przekonaniu (nawet błędnym), iż wypłacona przez niego kwota w toku postępowania likwidacyjnego czyni zadość roszczeniu poszkodowanego. Odsetki zasądzono od dnia wytoczenia powództwa, tj. od 9 październik 2018 r., gdyż w tej dacie pozwany mógł najwcześniej dowiedzieć się o żądanym roszczeniu.

Zatem w pozostałym zakresie powództwo oddalano.

O kosztach rozstrzygnięto w oparciu o art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia stosownie do wyniku postępowania, które powód wygrał w 60%. Koszty postępowania w sumie wyniosły 4.034 zł. Na wskazane koszty złożyły się: poniesione przez powoda - opłata od pozwu 250 zł, opłata od rozszerzonego powództwa 150 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 1.800 zł (łącznie 2.217 zł) oraz poniesione przez pozwanego - wynagrodzenie pełnomocnika 1.800 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł (łącznie 1.817 zł). Wysokość wynagrodzenia pełnomocników wynikała z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Pozwany powinien ponieść koszty w wysokości 2.420,40 zł (60% z 4.034 zł), a poniósł koszty w kwocie 1.817 zł, zatem kwotę 603,40 zł należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda.

Zgodnie z art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 u.k.s.c., mając na uwadze stosunek w jakim strony przegrały sprawę (powód 40%, pozwany 60%) pobrano od nich nieuiszczone wydatki w postaci wynagrodzenia biegłego sądowego w wysokości 988,49 zł. Od powoda pobrano 395,39 zł, zaś od pozwanego 593,10 zł.

Sędzia