Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 sierpnia 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Daria Stanek

Sędziowie: SA Alicja Podlewska

SA Iwona Krzeczowska-Lasoń

po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2020r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy K. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o ubezpieczenia społeczne oraz o wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek zażalenia wnioskodawczyni K. R.

na postanowienie

Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 29 maja 2020 r., sygn. akt VII U 715/20

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

SSA Daria Stanek SSA Alicja Podlewska SSA Iwona Krzeczowska-Lasoń

Sygn. akt III AUz 285/20

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 29 maja 2020 r. Sąd Okręgowy – VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku na mocy art. 477 ¹³ k.p.c. umorzył postępowanie w sprawie, wskazując w uzasadnieniu, iż pozwany organ rentowy uwzględnił żądanie ubezpieczonej K. R. w przedmiocie uchylenia zaskarżonych w niniejszym postępowaniu decyzji w całości.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiodła ubezpieczona wskazując, że decyzja z dnia 13 listopada 2019 r. nie została przez ZUS uchylona i jest nadal aktualna. Ubezpieczona wniosła o uchylenie postanowienia i podjęcie procedowania w sprawie z odwołania z dnia 9 grudnia 2019 r.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Zażalenie wnioskodawczyni zasługuje na uwzględnienie.

Ubezpieczona K. R. prowadzi działalność fotograficzną jako (...) od 20 grudnia 2013 r.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż decyzją z dnia 13 listopada 2019 r. nr (...) pozwany organ rentowy stwierdził, że K. R. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu w okresie od 1 lutego 2015 r. do 7 listopada 2016 r. i od 1 czerwca 2017 r. do 31 października 2017 r., podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 1 lutego 2015 do 10 września 2015 r. i od 9 września 2016 r. do 7 listopada 2016 r. Organ określił również podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy za okres od lutego do maja 2015r., listopada 2016 r. i od czerwca do października 2017 r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona wskazując, że działalność gospodarczą prowadzi ponad 5 lat, a mimo przerw spowodowanych chorobą i urlopami macierzyńskimi osiągała dochody. Wskazała, że zgodnie z ustawą systemową miała prawo do dowolnego deklarowania wysokości podstawy wymiaru, jeśli mieści się ona w granicach ustawowych, a składki opłacała rzetelnie i terminowo.

Decyzją z dnia 9 stycznia 2020 r. nr (...) organ rentowy zmienił decyzję z dnia 13 listopada 2019 r. i stwierdził, że ubezpieczona K. R. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu w okresach od 1 lutego 2015 r. do 7 listopada 2016 r. i od 1 czerwca 2017 r. do 31 października 2017 r., podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 1 lutego 2015 do 10 września 2015 r., od 9 września 2016 r. do 7 listopada 2016 r. i od 1 czerwca 2017 r. do 3 października 2017 r. W uzasadnieniu organ rentowy stwierdził, że błędnie wskazał okres podlegania do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego przez ubezpieczoną. Pozostałe zapisy decyzji nr (...) pozostają bez zmian.

Decyzją z dnia 1 kwietnia 2020 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddziała w G. Inspektorat w K. wskazał, że uchylił decyzję dotyczącą obniżenia podstawy wymiaru składek z dnia 9 stycznia 2020 r. po ponownej analizie zgromadzonego materiału dowodowego na skutek odwołania ubezpieczonej z dnia 3 lutego 2020 r. W piśmie przewodnim dołączonym do decyzji organ rentowy wskazał, że zasadne stało się umorzenie postępowania sądowego jako bezprzedmiotowego.

Z analizy wskazanych decyzji wynika, że decyzją z dnia 9 stycznia 2020 r. organ rentowy zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 13 listopada 2019 r. tylko w części dotyczącej określenia okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Pozostałe zapisy decyzji dotyczące podstawy wymiaru składek pozostały bez zmian.

Uchylając decyzję z dnia 9 stycznia 2020 r. na mocy decyzji z dnia 1 kwietnia 2020 r. organ rentowy wyeliminował ją z obiegu i błędnie wniósł o umorzenie postępowania sądowego jako bezprzedmiotowego. Nadal pozostaje w obiegu pierwotna decyzja z dnia 13 listopada 2019 r., od której odwołała się ubezpieczona wszczynając tym samym postępowanie sądowe.

Zgodnie z art. 477 ¹³ k.p.c. zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji lub wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności zaskarżonego orzeczenia przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji lub orzeczenia uwzględniającego w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji lub orzeczenia nie ma wpływu na bieg sprawy.

Przepis ten stanowi lex specialis do art. 182–183 k.p.c. oraz art. 355 k.p.c. i przewiduje szczególny przypadek umorzenia postępowania, gdy – jak się podkreśla w doktrynie i orzecznictwie – dalsze jego prowadzenie jest zbędne z uwagi na to, że zaskarżona decyzja została przez organ rentowy zmieniona poprzez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony (w trakcie postępowania cywilnego przed wydaniem rozstrzygnięcia w sprawie przez sąd) i ubezpieczony osiągnął swój cel. Inne zmiany decyzji organu rentowego oraz jej wykonanie nie mają wpływu na bieg postępowania w sprawie (postanowienie SN z dnia 25 lipca 2012 roku, II UK 333/11, LEX nr 1274974). Z kolei w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 lipca 2011 roku, sygn. akt III UK 196/10, OSNP 2012/17-18/222, Sąd Najwyższy zauważył, że w przepisie art. 477 ¹³ k.p.c. chodzi o to, że nie może być umorzone postępowanie sądowe z pozostawieniem negatywnej dla skarżącego decyzji, od której wniósł odwołanie. Zaznaczyć należy, że poprzez uchylenie decyzji także możliwe jest uwzględnienie odwołania, i zachodzą w takim wypadku podstawy umorzenia postępowania w danej sprawie, stosownie o przepisów art. 477 ¹³ k.p.c. w zw. z art. 355 k.p.c., o ile uchylenie zaskarżonej decyzji powoduje uwzględnienie stanowiska ubezpieczonego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji dokonał nieprecyzyjnych ustaleń w zakresie przedmiotu każdej z wydanych decyzji przez organ rentowy i przez to przedwcześnie umorzył postępowanie w całości w sprawie. Z okoliczności faktycznych sprawy wynika natomiast, że decyzją z dnia 1 kwietnia 2020 r. uchylono decyzję z dnia 9 stycznia 2020 r. zmieniającą zaskarżoną decyzję z dnia 13 listopada 2019 r., ale nadal nie uwzględniono żądania ubezpieczonej ani w zakresie okresów podlegania ubezpieczeniu dobrowolnemu chorobowemu, ani w zakresie wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Tym samym decyzja z dnia 1 kwietnia 2020 r. jako nie uwzględniająca roszczenia ubezpieczonej, nie mogła stanowić podstawy umorzenia niniejszego postępowania, a sprawę z odwołania K. R. należy poprowadzić merytorycznie.

Reasumując zażalenie ubezpieczonej jako uzasadnione skutkowało orzeczeniem przez

Sąd Apelacyjny na mocy art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. jak w sentencji postanowienia.

SSA Daria Stanek SSA Alicja Podlewska SSA Iwona Krzeczowska-Lasoń