Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2014 r. w Szczecinie

sprawy J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 26 marca 2013 r. sygn. akt VI U 2645/12

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

Sygn. akt III AUa 409/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 lipca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił J. D. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uznając, że ubezpieczony odzyskał zdolność do świadczenia pracy.

J. D. odwołał się od powyższej decyzji, wskazując że wbrew orzeczeniu lekarzy orzeczników ZUS stan jego zdrowia nie uległ poprawie.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości.

Wyrokiem z dnia z dnia 13 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. w ten sposób, że przyznał J. D., poczynając od 1 kwietnia 2012 r., prawo do stałej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że J. D. (ur. w (...) roku) ma wykształcenie podstawowe, posiada prawo jazdy kategorii B, T, C i CE, a także uprawnienia kombajnisty i operatora maszyn do zbioru zielonek. Ubezpieczony posiada ponadto kwalifikacje do obsługi i konserwacji urządzeń wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających ciepło - kotłów parowych do 100 ^oC, kotłów parowych do 0,07 MPa na paliwo stałe, płynne i gazowe wraz z urządzeniami pomocniczymi, sieci i instalacji cieplnych wraz z urządzeniami pomocniczymi o przesyle ciepła pow. 50 kW. W czasie swojej aktywności zawodowej J. D. był zatrudniony kolejno na stanowiskach: traktorzysty (1974 - 1979 oraz 1979 – 1996), palacza c.o. (1997 – 1998 oraz 1998 – 1998), a ostatnio konserwatora (od 1998 r. do 20 marca 2008 r.).

W okresie od 1 grudnia 2009 r. do 31 marca 2011 r. ubezpieczony pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z uwagi na rozpoznanie u niego choroby zwyrodnieniowej stawów biodrowych - stanu po endoprotezoplastyce lewego stawu biodrowego (w dniu 19 października 2009 r.). Następnie od dnia 1 kwietnia 2011 r. do 31 marca 2012 r., ubezpieczony miał przyznane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Podstawą przyznania mu prawa do tego świadczenia było rozpoznanie u niego choroby zwyrodnieniowej stawów biodrowych, a także zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa z okresowym zespołem bólowym w odcinku C i L/S.

U J. D. rozpoznaje się:

- przebytą alloplastykę lewego stawu biodrowego w 2009 r. z dobrym efektem klinicznym,

- deformację palców obu rąk po przebytych urazach z zachowaną funkcją chwytna obu dłoni,

- dominantę subiektywną zespołu bólowego kręgosłupa na podłożu zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych kręgosłupa szyjnego bez upośledzenia funkcji narządu ruchu, podrażnienia obwodowego i centralnego układu nerwowego.

W ocenie Sądu Okręgowego, z uwagi na schorzenia ortopedyczne, ubezpieczony jest nadal po dniu 31 marca 2012 r. trwale niezdolny do pracy. Z uwagi na przebyty zabieg alloplastyki stawu biodrowego oraz stwierdzoną obecnie stenozę kanału kręgowego odcinka szyjnego kręgosłupa, istnieją u niego trwałe przeciwwskazania do wykonywania ciężkiej pracy fizycznej, w narażeniu na wibracje, pracę na wysokości. J. D. nie może w szczególności wykonywać pracy w zawodzie traktorzysty i kombajnisty. Ubezpieczony zachował zdolność do pracy na stanowiskach z niewielkim obciążeniem fizycznym, np. w charakterze konserwatora, portiera, dozorcy.

W oparciu o treść art. 12, 57 i 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. obowiązujący w dacie wydania zaskarżonej decyzji: Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm., dalej jako: „ustawa rentowa”) sąd pierwszej instancji uznał odwołanie J. D. za uzasadnione.

Ustalenia w przedmiocie stanu zdrowia ubezpieczonego oraz jego zdolności do pracy poczynione zostały przez Sąd Okręgowy w oparciu o analizę dotyczącej go dokumentacji lekarskiej, jak również na podstawie przeprowadzonych dowodów z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu: neurologii, ortopedii oraz medycyny pracy. Oceniając jednak trafność wyprowadzonych przez biegłych wniosków, co do zachowania przez ubezpieczonego zdolności do pracy, sąd pierwszej instancji wziął dodatkowo pod uwagę, że nie wszyscy biegli w należyty sposób rozumieli to pojęcie i nie kierowali się wyłącznie definicją z art. 12 ustawy rentowej. Rozbieżność poglądów biegłych odnośnie wpływu rozpoznanych schorzeń na zdolność J. D. do pracy zgodnej z jego kwalifikacjami powodowała konieczność wzięcia przez Sąd Okręgowy pod uwagę całego toku rozumowania biegłych i samodzielne wyprowadzenie na tej podstawie wniosków. Jak zauważył sąd pierwszej instancji ostateczna ocena, czy ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy, musi uwzględniać także inne elementy, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje. Ocena ta ma charakter prawny, stanowiąc subsumcję stanu faktycznego do norm prawnych i może jej dokonać wyłącznie sąd a nie biegły.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy zwrócił więc uwagę, że biegli z zakresu ortopedii oraz neurologii rozpoznali u ubezpieczonego przebytą alloplastykę lewego stawu biodrowego w 2009 r. z dobrym efektem klinicznym, deformację palców obu rąk po przebytych urazach z zachowaną funkcją chwytną obu dłoni, dominantę subiektywną zespołu bólowego kręgosłupa na podłożu zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych kręgosłupa szyjnego bez upośledzenia funkcji narządu ruchu, podrażnienia obwodowego i centralnego układu nerwowego. Nie odnieśli się jednak do rzeczywistych kwalifikacji ubezpieczonego, skupiając się na wyjaśnieniach, że jest on zdolny do pracy na ogólnym rynku pracy, doprecyzowując iż może w ich ocenie wykonywać lekkie prace fizyczne w charakterze np. konserwatora, którą to pracę wykonywał do 2008 r.

Zdaniem sądu pierwszej o częściowej niezdolności do pracy nie świadczy to, że osoba ubezpieczona nie może pracować w jakimkolwiek zawodzie, ale że nie może ze względu na stan zdrowia, pracować w zawodzie (na stanowisku pracy) zgodnym z jej kwalifikacjami. Pojęcie „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego). Przy ocenie niezdolności do pracy dla celów rentowych bardziej istotne są kwalifikacje rzeczywiste. J. D. legitymuje się wykształceniem podstawowym, jednak posiada uprawnienia i przez ponad 20 lat pracował jako traktorzysta i kombajnista (w latach 1974 - 1996). Ubezpieczony ma zatem kwalifikacje faktyczne (rzeczywiste), jak i formalne (kursy, prawo jazdy) do wykonywania tych prac. Z samego faktu, iż ubezpieczony jest zdolny do podjęcia pracy nie wymagającej szczególnych kwalifikacji (lekkiej pracy fizycznej w charakterze dozorcy, portiera, konserwatora), nie można wywodzić, że nie jest on częściowo niezdolny do pracy, skoro nie może wykonywać pracy zgodnej z kwalifikacjami z uwagi na przeciwwskazania zdrowotne.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy uznał, że na dzień wydawania przez organ rentowy zaskarżonej decyzji (oraz po dniu 31 marca 2012 r.) ubezpieczony był osobą częściowo niezdolną do wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami i zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał J. D. nadal, poczynając od 1 kwietnia 2012, prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy, zaskarżył rozstrzygnięcie w całości zarzucając mu:

1/ naruszenie prawa materialnego tj. art. 12 ust. 3 ustawy rentowej poprzez błędną ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy prowadzącą do uznania, że ubezpieczony jest częściowo trwale niezdolny do pracy podczas gdy stan jego zdrowia nie uzasadnia orzeczenia niezdolności do pracy,

2/ naruszenie prawa materialnego tj. art. 57 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy rentowej poprzez niewłaściwe zastosowanie prowadzące do uznania, że ubezpieczony J. D. spełnia przesłanki do przyznania mu prawa do renty na stałe z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 kwietnia 2012 r.,

3/ nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy poprzez nieustalenie jakiego rodzaju czynności wykonywał ubezpieczony na stanowisku konserwatora, czy czynności te wymagały określonych kwalifikacji, czy była to praca lekka i czy nadal może w tym charakterze pracować.

Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o:

1/ zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania ewentualnie

2/ o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że zgodnie z opinią biegłych sądowych stan zdrowia ubezpieczonego nie daje obecnie podstaw do przyznania częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy, uległ bowiem poprawie i ubezpieczony może pracować zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami jako konserwator, choć nie jest zdolny do pracy na stanowisku traktorzysty, kombajnisty a także do ciężkiej pracy fizycznej, w narażeniu na wibracje i na wysokości. J. D. może również wykonywać inne lekkie prace fizyczne na ogólnym rynku pracy, np. dozorcy, portiera, gospodarza domu. Sąd Okręgowy wyprowadził jednak inne niż biegli wnioski, co do zdolności do pracy ubezpieczonego stwierdzając, że jest on trwale częściowo niezdolny do pracy i przyznał J. D. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 kwietnia 2012 r. na stałe.

Zdaniem skarżącego stan zdrowia ubezpieczonego nie daje, podstaw do orzeczenia częściowej, trwałej niezdolności do pracy. Przy orzekaniu o niezdolności do pracy istotne znaczenie ma określenie faktycznej utraty sprawności zawodowej w wyniku choroby, a także stopnia zachowania możliwości zawodowych, a nie fakt istnienia schorzeń. Ubezpieczony ma wykształcenie podstawowe i zdobył kwalifikacje kierowcy oraz kombajnisty i operatora maszyn do zbioru zielonki, a także palacza CO. W tych zawodach nie pracował jednak przed uzyskaniem prawa do renty, bowiem wykonywał pracę konserwatora. J. D. w latach 1998-2008 r. pracował jako konserwator a zatem nabył wiedzę i umiejętności do wykonywania tej pracy. Opinie biegłych wyraźnie wskazują, iż stwierdzone u niego schorzenia nie stoją na przeszkodzie w dalszym wykonywaniu czynności konserwatora. Z tego zaś, zdaniem organu rentowego, wypływa wniosek taki, iż ubezpieczony zachował zdolność do pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku. Nie może być bowiem tak, że prawo do renty będzie przysługiwało każdej osobie, która straci zdolność do pracy zgodnej z kwalifikacjami, ale której to pracy nie wykonywała od lat, a przy tym zachowała zdolność do pracy wykonywanej przez szereg lat przed złożeniem wniosku o rentę. Sąd pierwszej instancji błędnie skupił się natomiast na umiejętnościach, które ubezpieczony nabył kilkadziesiąt lat temu i z których zawodowo ostatnio nie korzystał.

W apelacji podkreślono, że sąd pierwszej instancji nie ustalił, jakie czynności J. D. wykonywał jako konserwator, czy do tych czynności niezbędne były odpowiednie kwalifikacje i czy była to praca lekka, a zatem czy ubezpieczony zachował zdolność do tej pracy. Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowił zatem, zdaniem organu rentowego, aspekt medyczny, z pominięciem płaszczyzny socjalnej, gdyż dokonano oceny stanu zdrowia z punktu widzenia schorzeń ubezpieczonego, a nie jego zdolności do pracy w rozumieniu ustawowej definicji tej niezdolności i potencjalnej możliwości zarobkowania. Z tego względu niewłaściwie Sąd Okręgowy przyjął, iż J. D. spełnia przesłanki do przyznania mu stałej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się uzasadniona.

Sąd drugiej instancji podzielił pogląd skarżącego, że rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego zostało oparte na niepełnym materiale dowodowym z tego względu, że sąd pierwszej instancji nie ustalił zakresu czynności wykonywanych przez J. D. podczas zatrudnienia w charakterze konserwatora. Nie ocenił też czy taki zakres obowiązków pracowniczych oznaczał, że była to praca lekka, a zatem czy ubezpieczony odzyskał zdolność do tej pracy.

Sąd Apelacyjny miał na względzie, że zgodnie z art. 382 k.p.c. sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Postępowanie apelacyjne ma bowiem charakter merytoryczny i w tym znaczeniu jest przedłużeniem postępowania przeprowadzonego przed sądem pierwszej instancji. W postanowieniu z dnia 28 maja 2013 r. (sygn. V CZ 8/13, LEX nr 1360399) Sąd Najwyższy podkreślił, że z właściwości postępowania apelacyjnego wynika, że obejmuje ono merytoryczne rozpoznanie sprawy. Sąd odwoławczy, kontynuując postępowanie przed sądem pierwszej instancji, rozpoznaje sprawę na nowo w sposób w zasadzie nieograniczony.

Kierując się tymi dyrektywami Sąd Apelacyjny ustalił dodatkowo, że J. D. podczas zatrudnienia w latach 1997-2008 w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w M. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy jako palacz c.o. oraz konserwator. Do zakresy czynności palacza c.o. w kotłowni należało: sprawdzanie prawidłowości funkcjonowania poszczególnych urządzeń kotłowni , w tym sprawdzanie w kilku mieszkaniach temperatury wewnętrznej i zebranie uwag lokatorów odnośnie funkcjonowania ogrzewania, prowadzenie dziennika czynności palacza, zabezpieczenie dostawy ciepła do mieszkań, utrzymywanie porządku wokół kotłowni i budynków mieszkalnych (zamiatanie, sprzątanie liści, nieczystości, wykaszanie traw, białkowanie krawężników oraz zapobieganie niszczeniu (dowód: zakres czynności k. 110). W 1998 roku J. D. zapoznany został z nowym zakresem czynności, w którym wskazano, że obowiązany jest m.in. sprawować nadzór nad funkcjonowaniem kotłowni gazowej w dwóch budynkach, utrzymywać porządek w kotłowniach oraz wokół budynków mieszkalnych, dokonywać drobnych napraw zgłaszanych przez lokatorów, tj. wymiana szyb, klamek, naprawy zamków, odpowietrzanie grzejników c.o.; przegląd piwnic i klatek schodowych – wymiana żarówek, koszenie trawników (dowód: zakres czynności k. 109). Kolejny obowiązujący ubezpieczonego zakres obowiązków przewidywał m.in.: przeglądy instalacji elektrycznej, wodno-kanalizacyjnej, drzwi i okien (na klatkach), usuwanie awarii w mieszkaniach, usuwanie przecieków, prace malarskie i konserwacyjne, utrzymywanie porządku i czystości oraz zabezpieczanie posesji, okresowe sprzątanie chodników, w okresach zimowych odśnieżanie, posypywanie piaskiem, a także wykaszanie, wygrabianie i usuwanie trawy (dowód: zakres obowiązków na zajmowanym stanowisku pracy k. 107-108). Ponadto w dniu 10 kwietnia 2003 r. J. D. jako konserwator zapoznany został z zakresem czynności, zgodnie z którym miał obowiązek m.in. dbać o należyty stan powierzonych urządzeń i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy (k. 106).

Po uszczegółowieniu charakteru pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w latach 1997-2008, tj. w okresie ponad 10 lat bezpośrednio przez wystąpieniem z wnioskiem o rentę, Sąd Apelacyjny dopuścił dowód z uzupełniającej ustnej opinii biegłych sądowych opiniujących już w sprawie i na tej podstawie ustalił, że J. D. w ocenie lekarza medycyny pracy R. D. może pracować jako konserwator oraz palacz c.o., gdyż zakres tych czynności wskazuje, że jest to praca lekka. Ubezpieczony ma jedynie przeciwwskazania do pracy na wysokości, na podestach przy wysokich kotłach. Stan zdrowia ubezpieczonego poprawił się, od leczenia operacyjnego minął długi okres czasu i nie występują żadne powikłania (dowód opinia biegłej R. D. k. 125v). Z punktu widzenia ortopedycznego z opinii biegłego ortopedy A. K. wynika, że ubezpieczony również jest zdolny do wykonywania pracy z zastrzeżeniem, iż nie może pracować jako kombajnista i traktorzysta, ani podnosić ciężarów ponad 15 kg. Biegły ten wyjaśnił, że rozpoznana u J. D. dominanta subiektywna zespołu bólowego kręgosłupa oznacza, że ubezpieczony podaje dolegliwości bólowe kręgosłupa, które nie mają odzwierciedlenia w badaniu klinicznym (dowód: opinia biegłego A. K. k. 125v-126). Ponadto w ocenie neurologicznej u J. D. nie występuje mellopatia, tzn. ubytek, osłabienie siły mięśniowej kończyn górnych, zaniki mięśniowe kończyn górnych i odruchy patologiczne, zachowana jest ruchomość kręgosłupa szyjnego, chwytność obu rąk, siła kończyn górnych jest symetryczna. Bark również cech podrażnienia układu nerwowego, tj. konfliktu korzeniowo-bólowego, brak objawu dodatniego szczytowego, brak dodatnich objawów rozciągowych, postawa posturalna jest swobodna. Chód ubezpieczonego nie przejawia patologii. J. D. może wykonywać pracę konserwatora (dowód: opinia biegłej neurolog B. M. k. 126).

Sąd Apelacyjny uznał, że dopiero tak poszerzony materiał dowodowy daje podstawę do miarodajnego rozpoznania sprawy poprzez skonfrontowanie faktycznego charakteru pracy wykonywanej dotychczas przez J. D., z jego przeciwwskazaniami do wykonywania zatrudnienia. Pamiętać bowiem należy, że niezdolną do pracy nie jest osoba w organizmie której występują jakiekolwiek jednostki chorobowe, ale osoba u której nastąpiła utrata zdolności do wykonywania pracy. Jednocześnie, co prawidłowo dostrzegał, choć błędnie interpretował sąd pierwszej instancji, o niezdolności do pracy można mówić wyłącznie w sytuacji utraty zdolności do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji (art. 12 ust. 2 ustawy rentowej). Przy czym, przy ocenie stopnia niezdolności do pracy uwzględnia się m.in. możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy rentowej).

W ocenie sądu odwoławczego Sąd Okręgowy przypisał zbyt duże znaczenie okoliczności, że ubezpieczony posiada kategorie prawa jazdy uprawniające go do wykonywania zawodu kombajnisty i traktorzysty, które to zawody wykonywał w latach 1974 – 1996. Przede wszystkim Sąd Apelacyjny dostrzegł, że J. D. posiada wykształcenie podstawowe, nie zawodowe, a także że przez okres ponad 10 lat w ostatnim okresie swojej aktywności zawodowej wykonywał obowiązki palacza c.o. oraz konserwatora w spółdzielni mieszkaniowej. Zatem przez pryzmat czynności wykonywanych we wszystkich zawodach, również w tych ostatnich należało rozpatrywać ewentualną niezdolność ubezpieczonego do pracy.

Zarazem sąd drugiej instancji uważa, że czynności palacza kotłów gazowych oraz różnego rodzaju obowiązki polegające na sprzątaniu terenu, grabieniu liści, odśnieżaniu, posypywaniu solą, drobnych naprawach i bieżącym utrzymaniu w sprawności drzwi, klamek, czy wymianie żarówek; stanowią o tym, że praca wykonywana przez J. D. miała charakter pracy lekkiej. Ubezpieczony w jednoznacznej, przekonywującej oraz właściwie umotywowanej opinii wszystkich biegłych sądowych powołanych w sprawie do oceny tej okoliczności, został uznany za zdolnego do wykonywania pracy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego biegli zasadnie argumentowali, że podstawą przyznawania J. D. prawa do renty we wcześniejszych okresach była operacja lewego stawu biodrowego w 2009 r. Z powodu tego schorzenia był on początkowo całkowicie, a w dalszym okresie częściowo niezdolny do pracy. Obecnie minął odpowiednio długi okres od operacji, podczas którego nie ujawniły się żadne powikłania. U J. D. nie występuje osłabienie siły mięśniowej kończyn górnych, zaniki mięśniowe kończyn górnych i odruchy patologiczne, zachowana jest ruchomość kręgosłupa szyjnego, chwytność obu rąk, siła kończyn górnych jest symetryczna. Bark również cech podrażnienia układu nerwowego, tj. konfliktu korzeniowo-bólowego, brak objawu dodatniego szczytowego, brak dodatnich objawów rozciągowych, postawa posturalna jest swobodna. Chód ubezpieczonego nie przejawia patologii. Z tego względu uznać należało, że choć J. D. ma przeciwwskazania do pracy kombajnisty i traktorzysty, to jednak może wykonywać pracę konserwatora i palacza gazowego c.o., tj. pracę zgodną z posiadanymi wykształceniem i umiejętnościami, które nabył w całym okresie swojej kariery zawodowej.

W postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy - weryfikacja orzeczeń lekarzy orzeczników, z zasady wymaga wiadomości specjalnych. W takiej sytuacji, sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych, chociaż w sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy ostatecznie zawsze decyduje sąd, gdyż niezdolność do pracy jako przesłanka renty ma tu znaczenie prawne - art. 12 i 13 ustawy rentowej (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z 3 września 2009 r., sygn. III UK 30/09, LEX nr 537018). Stwierdzenie to ma jednak szczególne znacznie w związku z koniecznością konfrontacji rozpoznania medycznego dokonanego przez biegłych sądowych z tzw. elementem ekonomicznym, tj. rzeczywistymi kwalifikacjami ubezpieczonego.

W niniejszej sprawie biegli sądowi ostatecznie sprecyzowali, że ubezpieczony może wykonywać pracę, za wyjątkiem ciężkiej pracy fizycznej oraz pracy na wysokości. J. D. jest stosunkowo młodym człowiekiem (wiek emerytalny osiągnie dopiero za 7 lat), nie posiada wyuczonego zawodu, przez czas pracował w przeszłości jako kombajnista i traktorzysta, lecz nie sposób uznać aby stanowiło to o swoistych kwalifikacji skoro ubezpieczony przyuczył się do tych zawodów. W szczególności istotne jest to, że przez ostatnie 10 lat ubezpieczony pracował na innym stanowisku – konserwatora i pod względem również tej pracy należy oceniać zdolność ubezpieczonego do dalszego zatrudnienia Zarazem Sąd Apelacyjny zauważa, że od operacji biodra upłynął dość długi okres czasu, który pozwala przyjąć, że ubezpieczony odzyskał sprawność fizyczną w zakresie umożliwiającym mu wykonywanie lekkiej pracy fizycznej z uwzględnieniem stwierdzonych przeciwwskazań.

Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko wyrażone w apelacji organu rentowego, że wyrok sądu pierwszej instancji oparty został na niedostatecznie wyjaśnionych okolicznościach sprawy, a w konsekwencji rozstrzygnięcie to naruszało art. 12, 13 i 57 ustawy rentowej. J. D. jest po dniu 31 marca 2012 r. zdolny do pracy w charakterze konserwatora, a zatem prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy mu nie przysługuje. Z tych też wszystkich względów na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok sądu pierwszej instancji w ten sposób, że odwołanie J. D. od decyzji organu rentowego z dnia 13 lipca 2012 r. oddalił.

SSA Barbara Białecka SSA Anna Polak SSA Urszula Iwanowska