Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2022 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2022 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa E. (...) Spółki Akcyjnej w P.

przeciwko W. B.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 65/22

UZASADNIENIE

Powód – E. (...) S.A. z siedzibą w P. wniósł pozew przeciwko pozwanemu – W. B. o zapłatę kwoty 6.989,67 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 17 października 2019 roku powód zawarł z pozwanym umowę pożyczki pieniężnej (...), której przedmiotem było udzielenie pożyczki oraz świadczenie usługi terenowej obsługi pożyczki w wysokości: całkowita kwota pożyczki – 4.837,57 złotych oraz całkowity koszt pożyczki w wysokości 1.340,97 złotych. Powód zaznaczył, że pozwany podpisując umowę własnoręcznym podpisem wyraził wolę skorzystania z usługi obsługi pożyczki w domu i uiszczenia z tego tytułu opłaty za obsługę pożyczki w domu, to jest pozwany zobowiązał się do spłacania pożyczki bezpośrednio do rąk doradcy klienta działającego w imieniu powódki, która miała mieć miejsce w domu pozwanego. pierwsza rata była wymagalna w terminie 7 dni od dnia wypłaty kwoty do wypłaty, kolejne raty płatne tygodniowo zgodnie z historią spłat i umową. Terminem spłaty danej raty był dzień przekazania środków przedstawicielowi powoda przez pozwanego.

Powód podniósł, że pozwany był zobowiązany do uiszczenia opłaty z tytułu obsługi pożyczki w domu, niezależnie od tego czy rzeczywiście dojdzie do fizycznego przekazania danej raty do rąk własnych doradcy klienta działającego w imieniu powoda, który każdorazowo odbywał wizyty zgodnie z ustalonymi terminami.

Powód zaznaczył, że łączne zobowiązanie pozwanego względem powoda z tytułu zawartej umowy wyniosło 6.178,54 złotych i pozwany zobowiązany był do jej spłaty w 92 tygodniowych ratach, z których pierwsza wynosiła 67,89 złotych, a pozostałe po 67,15 złotych.

Powódka podkreśliła, że spełniła spoczywające na niej zobowiązanie wynikające zarówno z umowy pożyczki pieniężnej, jak i umowy o świadczenie usługi obsługi pożyczki w domu, jak również, że z uwagi na opóźnienia w spłatach naliczyła pozwanemu odsetki za opóźnienie w wysokości łącznie 921,13 złotych.

Powódka wskazała, że na poczet zobowiązania pozwany uiścił kwotę 110,00 złotych oraz, że termin wymagalności upłynął dnia 19 września 2020 roku, jak również, że na wartość roszczenia dochodzonego niniejszym pozwem składa się należność z tytułu wymagalnych, a niezapłaconych rat w łącznej wysokości 6.072,01 złotych, wartość skapitalizowanych odsetek maksymalnych za opóźnienie w wysokości łącznie 917,66 złotych, naliczanych od dnia następującego po wymagalności poszczególnych rat do ostatniego dnia tygodnia poprzedzającego datę sporządzenia pozwu według historii spłat.

Pozwany – W. B. przyznał, że zawarł z powodem umowę pożyczki. Podkreślił jednak, że otrzymał kartę, za pomocą której, po jej aktywowaniu, wypłacił jedynie kwotę około 1.260,00 złotych, ponieważ powód z pierwszej transzy potrącił swoje koszty oraz pierwszą ratę. Zaprzeczył aby otrzymał drugą transzę. Pozwany zakwestionował wysokość dochodzonego roszczenia wskazując, że spłacił tą kwotę 1.260,00 złotych, którą otrzymał od powoda. Jednocześnie zaznaczył, że w 2020 roku powód zaproponował mu drugą pożyczkę wskazując, że będzie ona obejmowała tą pierwszą pożyczkę, jednakże nie został on poinformowany w jakim zakresie, nie otrzymał również żadnego rozliczenia dokonywanych wpłat, mimo licznych próśb kierowanych do powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 października 2019 roku pozwany W. B. zawarł z powodem E. (...) S.A. z siedzibą w P., posługującym się znakiem towarowym i zwanym dalej „B. (...)”, ugodę restrukturyzacyjną nr (...), zwaną dalej (...). Na podstawie tej umowy, zgodnie z obowiązującą w dniu jej zawarcia ofertą, „B. (...)” udzieliło pożyczkobiorcy, spełniającemu warunki określone w niniejszej umowie, pożyczki na następujących warunkach: całkowita kwota pożyczki – 4.837,57 złotych, płatna w 2 transzach – I transza w wysokości 1.852,82 złotych i II transza w wysokości 2.984,75 złotych. Termin wypłaty II transzy ustalono na dzień 5 sierpnia 2020 roku. Pożyczkobiorca zobowiązany był również do uiszczenia prowizji za udzielenie pożyczki w wysokości 874,88 złotych, opłaty przygotowawczej w wysokości 50,00 złotych oraz opłaty za usługę terenowej obsługi pożyczki w wysokości 92,00 złotych. W umowie ustalono również wysokość oprocentowania na kwotę 324,09 złotych.

W konsekwencji całkowity koszt pożyczki wyniósł sumę 1.340,97 złotych, natomiast łączne zobowiązanie do spłaty kwotę 6.178,54 złotych, płatną w 92 tygodniowych ratach, przy czym wysokość pierwszej raty wynosiła kwotę 67,89 złotych, zaś pozostałych tygodniowych rat po 67,15 złotych. Termin spłaty pierwszej raty upływał w 7 dniu otrzymania przez pożyczkobiorcę do swobodnego wykorzystania całkowitej kwoty pożyczki, zaś kolejne raty płatne były tygodniowo. Termin spłaty każdej raty kończył się z upływem tego dnia danego tygodnia, który nazwą odpowiadał dniu tygodnia, w którym pożyczkobiorca otrzymał I transzę pożyczki. Za termin dokonania spłaty przyjmuje się datę przekazania środków doradcy klienta lub dzień wpłynięcia środków na rachunek pożyczkodawcy.

W przypadku przyjęcia przez „B. (...)”, reprezentowanego przez doradcę klienta, spłaty raty pożyczki, pożyczkodawca, dokonując pokwitowania przyjęcia wpłaty, wydaje osobie przekazującej daną ratę pożyczki dowód wpłaty potwierdzającej wysokość dokonanej wpłaty oraz sumy dokonanych wpłat dla pożyczki w układzie narastającym względem pożyczkodawcy dotyczącej spłacanej należności przy dokonaniu tej wpłaty.

W przypadku gdy pożyczkobiorca opóźniał się ze spłatą kwoty równej dwóm pełnym ratom pożyczki „B. (...)” mógł wezwać do zapłacenia zaległych rat w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem wypowiedzenia niniejszej umowy pożyczki pieniężnej, a w przypadku braku zapłaty mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia, biegnącego od dnia doręczenia wypowiedzenia.

Pożyczkodawca, w przypadku występowania jakichkolwiek zobowiązań pożyczkobiorcy wobec „B. (...)” mógł potrącić je z II transzy.

dowód: umowa nr (...) 12 - k. 9 – 15v.

W dniu zawarcia umowy pożyczkobiorcy W. B. umożliwiono swobodne dysponowanie I transzą pożyczki, ale jedynie w wysokości około 1.260,00 złotych albowiem z kwoty tej potrącono pierwszą ratę oraz koszty związane z umową (przyznane).

Pozwany spłacał pożyczkę do rąk przedstawicieli powoda, którzy przyjeżdżali do niego po raty. Nie otrzymywał on żadnych pokwitowań dokonywanych wpłat, mimo że zwracał się o wydanie takich potwierdzeń. Przedstawiciele powoda odnotowywali wpłaty jedynie w laptopie.

Po 7 – 8 miesiącach przedstawiciele pożyczkodawcy przestali przyjeżdżać do pozwanego i nie kontaktowali się z nim telefonicznie. Pozwany nie otrzymał od pożyczkodawcy żadnej informacji w zakresie spłaty zobowiązania, czy też o wysokości pozostałej do uregulowania kwoty i dlatego też nie regulował zobowiązania.

Pozwany nie otrzymał II transzy.

przyznane, nadto wyjaśnienia pozwanego W. B. 00:02:09 – 00:05:43 k. 43, 00:05:43 k. 43v.

W 2020 roku pożyczkodawca zaproponował pozwanemu kolejną umowę oświadczając, że zaległości zostaną zaliczone na poczet tej drugiej umowy, nie wskazując jednocześnie wysokości tych zaległości. Pozwany – W. B. podpisał drugą umowę, jednakże nie otrzymał fizycznie żadnych pieniędzy, jak również nie został poinformowany jaką faktycznie kwotę będzie musiał spłacić z tytułu tego zobowiazania. Pożyczkobiorca odezwał się do pozwanego po kilku miesiącach i oświadczył, że ma on do spłaty 6.000,00 złotych. Pozwany próbował ustalić u powoda wysokość tej kwoty wskazując, że otrzymał przecież do dyspozycji jedynie kwotę 1.260,00 złotych. Nie otrzymał jednak żadnej informacji na ten temat.

przyznane, wyjaśnienia pozwanego W. B. 00:12:05 k. 43v.

Pozwany – W. B. choruje na chorobę afektywną dwubiegunową i w czasie zawierania zobowiązania w 2020 roku nie był świadomy wielu rzeczy. W czasie zawierania umowy pożyczki w 2020 roku chorował on na nowotwór. Powód posiadał na ten temat wiedzę, ponieważ w czasie chemioterapii pracownik powoda przyjeżdżał do pozwanego po pieniądze.

Zobowiązania wobec powoda nie były jedynymi zobowiązaniami pozwanego.

przyznane, wyjaśnienia pozwanego W. B. 00:15:41 – 00:19:23 k. 43v.

Pismem z dnia 31 lipca 2020 roku powód wysłał pozwanemu W. B. wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z wezwaniem do zapłaty całkowitej kwoty zadłużenia w wysokości 6.188,66 złotych w terminie 30 dni od dnia otrzymania pisma.

Pismo to zostało odebrane przez pozwanego.

dowód: potwierdzenie odbioru k. 17 – 17v, dowód z innych wniosków dowodowych: wypowiedzenie umowy z dnia 31 lipca 2020 roku k. 16 – 16v.

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie powód dochodził roszczenia z tytułu niespłaconej wierzytelności wynikającej z ugody restrukturyzacyjnej zawartej przez pozwanego w dniu 17 października 2019 roku nr (...), zwaną dalej (...).

Pozwany – W. B. przyznał, że zawarł umowę z powodem, zakwestionował jednakże wysokość dochodzonego roszczenia wskazując, że otrzymał od pożyczkodawcy jedynie I transzę w wysokości pomniejszonej o koszty powoda oraz pierwszą ratę oraz, że nie otrzymał II transzy. Ponadto wskazał, że przez pewien czas spłacał zobowiązanie do rąk przedstawiciela powoda, który przyjeżdżał do niego, jednakże nie otrzymywał żadnych pokwitowań, mimo że wielokrotnie zwracał się o wydanie takich pokwitowań. Pracownik powoda odnotowywał wpłaty jedynie w laptopie. Pozwany wyjaśnił nadto, że zawarł kolejną umowę pożyczki z powodem, na podstawie której nie otrzymał żadnych pieniędzy, jak również, że ta druga umowa miała obejmować również zaległość pozostałą z pierwszej umowy. Pozwany nie otrzymał informacji o pozostałej do spłaty zaległości z pierwszej umowy.

W toku niniejszego procesu strona powodowa powinna udowodnić zarówno zasadność, jak i wysokość określonej wierzytelności. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi określone dla siebie skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów i spełnia przy tym dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady sporności (kontradyktoryjności) w procesie, po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 r.). Oznacza to zatem, że Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisu art. 232 k.p.c. Ponadto, zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa, obowiązek wskazania dowodów potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29), ponieważ Sąd został wyposażony jedynie w uprawnienie, a nie obowiązek, dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest - czy też nie jest - dostateczny do jej rozstrzygnięcia (art. 316 § 1 in principio k.p.c.). Dlatego też Sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a nie sądu. Podkreślić również należy, że zasada kontradyktoryjności winna być całkowicie zachowana zwłaszcza wówczas, gdy strony korzystają z pomocy profesjonalnych pełnomocników.

Zgodnie z treścią art. 720 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. Z kolei w myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U. z 2014 roku, poz. 1497 ze zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550,00 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki.

Przy umowie pożyczki, głównymi świadczeniami stron są, po stronie pożyczkodawcy udostępnienie określonych środków finansowych do korzystania na określony okres czasu, a ze strony pożyczkobiorcy, zwrot tych środków. Umowa pożyczki została przy tym ukształtowania w kodeksie cywilnym w taki sposób, że co do zasady może być zarówno umową odpłatną, jak i nieodpłatną. W przypadku zawarcia przez strony odpłatnej umowy pożyczki, wynagrodzenie pożyczkodawcy winno być wyraźnie określone w umowie.

W procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę tej kategorii, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. Biorący pożyczkę powinien zaś wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości, przy czym obie strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Powód – E. (...) S.A. z siedzibą w P. celem wykazania zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia przedłożył ugodę restrukturyzacyjną nr (...), historię spłat oraz wypowiedzenie umowy wraz z wezwaniem do zapłaty i dowodem doręczenia korespondencji.

W ocenie Sądu zaoferowany w sprawie materiał dowodowy potwierdza fakt zawarcia umowy pomiędzy powodem a pozwanym, który zresztą został przyznany przez samego pozwanego W. B.. Jednakże z uwagi na kwestionowanie przez pozwanego wysokości dochodzonego roszczenia oraz wyjaśnienia pozwanego w zakresie wysokości faktycznie otrzymanej kwoty tytułem I transzy pożyczki, spłaty zobowiązania, braku wypłaty II transzy i kolejnej umowy pożyczki, które to okoliczności nie były kwestionowane przez powoda w toku niniejszego procesu, Sąd powziął wątpliwości co do wysokości dochodzonego roszczenia.

Z analizy postanowień umowy wynika bowiem, że pożyczka miała zostać wypłacona pozwanemu w dwóch transzach. Przy czym pożyczkodawca zobowiązał się do przekazania kwoty pożyczki do swobodnego wykorzystania tytułem I transzy jednorazowo w miejscu zawarcia pożyczkobiorcy przy zawarciu umowy. Jednakże w przypadku występowania jakichkolwiek wymagalnych zobowiązań pożyczkobiorcy względem pożyczkodawcy mogły one zostać potrącone z I transzy. Natomiast wypłata II transzy kwoty pożyczki miała zostać przekazana pozwanemu w całości w miejscu zamieszkania pożyczkobiorcy w terminie wskazanym w umowie, chyba że występowały jakiekolwiek zobowiązania pożyczkobiorcy względem pożyczkodawcy, to mogły one zostać potrącone z II transzy. Istotnym jest również, że pożyczkobiorca zobowiązał się spłacić prowizję za udzielenie pożyczki, opłatę przygotowawczą i opłatę za usługę terenowej obsługi pożyczki oraz pozostałą kwotę wraz z oprocentowaniem w tygodniowych ratach.

W przedmiotowej sprawie, z treści przedłożonej przez powoda umowy absolutnie nie wynika, jaka faktycznie kwota została wypłacona pozwanemu tytułem I transzy. Ponadto powód nie zakwestionował wyjaśnień pozwanego, z których wynika, że z tej pierwszej transzy została potrącona I rata pożyczki oraz koszty powoda, o których nie został on dokładnie poinformowany. W konsekwencji tytułem pierwszej transzy pozwany otrzymał jedynie kwotę około 1.260,00 złotych. Powód nie kwestionował wyjaśnień pozwanego w tym zakresie, jak również nie wykazał jaka faktycznie kwota została wypłacona pozwanemu tytułem I transzy. Zatem Sąd biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, uznał te okoliczności za przyznane w trybie art. 230 kpc.

Istotnym jest również, że powód nie wykazał, jak również nie zakwestionował wyjaśnień pozwanego co do braku wypłaty II transzy, w szczególności czy została ona zaliczona na zaległości pozwanego wynikające z braku spłaty I transzy, a jeśli tak to w jakim zakresie. Powód nie kwestionował także okoliczności podnoszonych przez pozwanego, że nie otrzymywał on żadnych pokwitowań dokonanych wpłat, dlatego też Sąd uznał tą okoliczność za przyznaną w trybie art. 230 kpc, tym bardziej, że w toku niniejszego procesu powód nie wykazał aby faktycznie pracownik powoda przekazywał pozwanemu pokwitowania.

Powód nie kwestionował również okoliczności podnoszonych przez pozwanego aby zawarł z pozwanym kolejną umowę pożyczki, która miała objąć zaległość przedmiotowej umowy, jak również, że nie poinformował pozwanego o wysokości tej zaległości oraz, że z tytułu nowej umowy pożyczki pozwany nie otrzymał do dyspozycji żadnej kwoty.

Wobec powyższego, skoro strona powodowa w toku niniejszego procesu, nie odniosła się do okoliczności podnoszonych przez pozwanego w związku ze zobowiązaniem powoda, jak również nie zaoferowała żadnego materiału dowodowego, który w sposób nie budzący wątpliwości wykazałby wysokość faktycznie udostępnionej kwoty tytułem I i II transzy, albowiem z treści umowy absolutnie nie wynika jaka kwota została faktycznie udostępniona pozwanemu do dyspozycji, oraz okoliczności związanych ze spłatą zobowiązania, wydawania pokwitowań, to roszczenie strony powodowej nie może zostać uwzględnione z uwagi na wątpliwości co do wysokości dochodzonego roszczenia.

Dlatego też Sąd oddalił powództwo w całości.