Dnia 22 grudnia 2021 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny–Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Hanna Bartkowiak
Protokolant: p.o. staż. Katarzyna Szymczak
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań – Stare Miasto w Poznaniu Tomasza Jasińskiego
po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2021 r.
sprawy B. G.
oskarżonego z art. 286 § 1 i 3 kk
na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu
z dnia 14 czerwca 2021 r., sygn. akt VIII K 175/21
1. Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.
2. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. B. kwotę 619,92 zł (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej obrony udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.
3. Zwalnia oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym nie wymierza mu opłaty za II instancję.
Hanna Bartkowiak
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 1105/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 14 czerwca 2021 r., sygn. akt VIII K 175/21 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||
☒ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
1 |
B. G. |
Oskarżony w latach 2015-2021 był skazywany 34 wyrokami za występki z art. 286 § 1 kk bądź z art. 286 § 1 i 3 kk w zw. z art. 64 § 1 kk |
Karta karna na dzień 15.10.2021 r. |
223-226 |
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
Karta karna |
Dowód urzędowy, z danymi o karalności z Krajowego Rejestru Karnego na dzień 15 października 2021 r. Brak podstaw by podważać jego wiarygodność. Uaktualniona karta karna ukazała powtarzalność bezprawnych zachowań oskarżonego i dokonywanych oszustw na przestrzeni kilku lat, za co był on skazywany przez wiele polskich sądów karnych na różnego rodzaju kary oraz zobowiązywany do naprawienia szkody. |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła wskazań zawartych w apelacji odnośnie niewspółmierności kary zasadniczej w wymiarze 3 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wobec podsądnego B. G.. Zdaniem Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy czyniąc rozważania co do wymiaru kary za czyn przypisany temu oskarżonemu wziął pod uwagę wszystkie występujące w sprawie okoliczności obciążające oraz łagodzące, nadając im odpowiednią wartość i znaczenie. Sąd ten dokonał również właściwego wartościowania stopnia społecznej szkodliwości czynu jakiego dopuścił się podsądny oraz jego zawinienia, a przedstawione argumenty były logiczne i przekonujące. Sąd Okręgowy rozpoznając apelację oskarżonego miał oczywiście na uwadze to, że Sąd Rejonowy za aktem oskarżenia uznał jego czyn jako wypadek mniejszej wagi, z art. 286 § 1 i 3 kk, zwłaszcza z powodu niewielkiej wysokości szkody majątkowej jaką oskarżony wyrządził pokrzywdzonej M. H. i z racji kierunku wniesionego środka odwoławczego (wyłącznie na korzyść) brak było nawet podstaw procesowych do dokonywania niekorzystnych w tym zakresie modyfikacji. Okolicznością, która wymaga tu zaś zaakcentowania jest fakt, że osądzane zachowanie nie stanowiło wyjątku w życiu oskarżonego. Przeciwnie, tego typu postępek stanowił wręcz sposób na uzyskiwanie środków finansowych przez oskarżonego. Sam apelujący podał, że dopuścił się ciągu oszustw i ma za to około 100 wyroków. Poza tym, czyn został popełniony w warunkach recydywy, co świadczyło o niepoprawności sprawcy. Wszystkie tu analizowane okoliczności prowadzą do wniosku, że mimo krytycznego stosunku oskarżonego do popełnionego przestępstwa orzeczona kara pozbawienia wolności, bliska dolnej granicy zagrożenia (górna granica to 2 lata pozbawienia wolności) jest zasadna i sprawiedliwa. Odmienne wskazania oskarżonego w tej mierze były zatem nietrafione. Sąd Okręgowy nie zgodził się ze skarżącym, że wymierzona oskarżonemu przez Sąd I instancji kara razi swą surowością, a tylko w takim wypadku mogłaby podlegać złagodzeniu bądź zmianie na inną rodzajowo. Obecna postawa oskarżonego jest prawidłowa bo zdał on sobie sprawę z negatywnych życiowych wyborów, jakich dokonał wchodząc na drogę przestępczą. Z tym jednak wiąże się konieczność poniesienia odpowiedzialności karnej za popełniony czyn zabroniony Zrozumienie przez sprawcę naganności swojego niezgodnego z prawem zachowania i krytyczny stosunek do popełnionego przestępstwa nie są jednocześnie nadzwyczajnymi okolicznościami, zwłaszcza że nie stwierdzono by podsądny czynił starania o naprawienie szkody wyrządzonej pokrzywdzonej osobie. Co więcej sam oskarżony wnosił o wymierzenie mu kary w rozmiarze 3 miesięcy, co nastąpiło w trybie dobrowolnego poddania się karze. Na marginesie Sąd Okręgowy zauważa, że apelacja od wymiaru kary w takiej sytuacji jest niedopuszczalna z mocy ustawy (art. 447 § 5 kpk). W tym jednak przypadku apelacja wyjątkowo podlegała rozpoznaniu dlatego, że oskarżonego nie pouczono odpowiednio o tym ograniczeniu środka odwoławczego. Skarżący podkreślał, że obecny pobyt w zakładzie karnym spowodowany wyrokami w innych sprawach wpłynął pozytywnie na proces jego resocjalizacji przez co zrozumiał naganność tego typu zachowań jakie podjął względem pokrzywdzonej. Sądu Okręgowego nie przekonała ta argumentacja, która mogłaby zostać użyta w sprawie o ewentualny wyrok łączny. Konieczne jest wyjaśnienie, że zgodnie z dyrektywami wymiaru kary wynikającymi z art. 53 § 1 kk najważniejsze dla wymiaru kary są stopień winy i społecznej szkodliwości czynu (ocenione w tej sprawie jako znaczne), a dopiero w dalszej kolejności bierze się pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W ocenie Sądu Okręgowego kara 3 miesięcy pozbawienia wolności z obowiązkiem naprawienia szkody nie może być w okolicznościach badanej sprawy oceniana jako nadmiernie surowa i niesprawiedliwa. Przeciwnie, odzwierciedla ona zarówno stopień winy, jak i społecznej szkodliwości, a nadto zrealizuje wszystkie stawiane jej cele w aspekcie prewencji generalnej, jak i indywidualnej. B. G. jest osobą wielokrotnie karaną za umyślne przestępstwa przeciwko mieniu. Sądy karne wymierzały już wobec niego wolnościowe kary: grzywnę, ograniczenia wolności, a także pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary. Mimo tego nie unikał on kolejnych kolizji z prawem, dopuszczając się popełniania następnych przestępstw. Rację ma Sąd Rejonowy, że w tym przypadku, wobec sprawcy jedynie kara najsurowszego rodzaju, tj. kara pozbawienia wolności, jest w stanie zrealizować wszystkie cele. Potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa również przemawiały za orzeczeniem krótkoterminowej kary pozbawienia wolności. Niezbędne jest bowiem uświadomienie pozostałym obywatelom, że bezrefleksyjne naruszanie przepisów prawa karnego niesie za sobą zdecydowaną reakcję organów wymiaru sprawiedliwości. Tym bardziej taka stanowczość działań jest uzasadniona wobec sprawcy działającego w warunkach recydywy. |
||
Wniosek |
||
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie w miejsce kary pozbawienia wolności, kary 1 roku ograniczenia wolności |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na całkowitą niezasadność omówionego zarzutu. Kara wymierzona oskarżonemu przez Sąd Rejonowy nie była, wbrew stanowisku apelującego, niewspółmierna i nie było żadnych powodów by ingerować w jej wymiar, który mieścił się w ustawowym zagrożeniu za czyn z art. 286 § 1 i 3 kk i uwzględniał wszystkie okoliczności tej sprawy istotne dla wymiaru kary. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Powodem utrzymania wyroku w mocy była całkowita niezasadność zarzutów apelacji oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Przedmiot i zakres zmiany |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
2. |
Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 1 kpk do kosztów procesu należą koszty sądowe, którymi są m.in. wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania (art. 616 § 2 pkt 2 kpk). Jednym z wydatków Skarbu Państwa, na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk są wypłaty dokonane z tytułu nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych. Obrońca oskarżonego z urzędu na rozprawie apelacyjnej w dniu 22 grudnia 2021r. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz kosztów nieopłaconej obrony udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym. Przytoczone przepisy przemawiały za takim orzeczeniem. Wysokość kosztów adwokata została zaś ustalona w oparciu o § 2 pkt 1, § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 2 pkt 4 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1714). Dlatego zasądzono na rzecz obrońcy z urzędu – adw. A. B. kwotę 619,90 zł (wraz z podatkiem VAT), uwzględniając jeden dodatkowy termin rozprawy apelacyjnej (dodatkowe 20 % liczone od kwoty bazowej 420 zł). |
3. |
Zgodnie z art. 634 kpk jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, do kosztów procesu za postępowanie odwoławcze od orzeczeń kończących postępowanie w sprawie mają odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za postępowanie przed sądem I instancji. Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy opierając się na dyspozycji przepisu art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym nie wymierzył mu opłaty za II instancję. Oskarżony nie posiada żadnego majątku, jest pozbawiony wolności, co istotnie ogranicza jego możliwości zarobkowe. Nadto na oskarżonym ciąży zobowiązanie finansowe z tytułu naprawienia szkody orzeczone w niniejszej sprawie oraz szereg kolejnych z innych wyroków karnych. W tych okolicznościach Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego B. G. od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie apelacyjne, na które składa się m.in. powyżej opisane wynagrodzenie dla adwokata z urzędu i nie wymierzył mu opłaty za II instancję. Uznał, że należności te stanowiłyby dla oskarżonego nadmierną uciążliwość. |
7. PODPIS |
Hanna Bartkowiak |