Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział VII Gospodarczy i Własności Intelektualnej w składzie:

Przewodniczący: sędzia Jolanta de Heij-Kaplińska

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2022 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) w W.

przeciwko (...) sp. z o.o. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 3 lutego 2021 r., sygn. akt XXII GW 200/20:

1.  uchyla zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym co do kwoty 1 761, 16 zł (jeden tysiąc siedemset sześćdziesiąt jeden złotych szesnaście groszy) i w tym zakresie umarza postępowanie;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od (...) sp. z o.o. w W. na rzecz Stowarzyszenia (...) w W. kwotę 1 350 zł (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Jolanta de Heij-Kaplińska

Sygn. akt VII AGa 379/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 listopada 2020 r. Stowarzyszenie (...) z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. kwoty 5761,01 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zaległego wynagrodzenia wynikającego z zawartej między stronami umowy licencyjnej oraz o zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych.

Na dochodzoną kwotę składały się: należność główna w wysokości 5645,80 złotych oraz odsetki ustawowe za opóźnienie skapitalizowane na dzień 30 października 2020 r. w łącznej wysokości 115,21 złotych.

W dniu 1 grudnia 2020 r. w postępowaniu upominawczym Sąd Okręgowy w Warszawie wydał nakaz zapłaty.

Pismem z dnia 21 grudnia 2020 r. pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wnosił o oddalenie powództwa co do kwoty 4100,41 zł stanowiącej wynagrodzenie powoda z tytułu umowy licencyjnej za okres od połowy marca 2020 r. do września 2020 r.

Wyrokiem z dnia 3 lutego 2021 r. Sąd Okręgowy w Warszawie po rozpoznaniu sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) z siedzibą w W. przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z praw własności intelektualnej:

1. zasądził od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Stowarzyszenia (...) z siedzibą w W. kwotę (...),55 (pięć tysięcy siedemset pięćdziesiąt dziewięć 55/100) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tej kwoty od dnia 3 listopada 2020 r. do dnia zapłaty;

2. w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

3. zasądził od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Stowarzyszenia (...) z siedzibą w W. kwotę (...) (dwa tysiące dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Powyższe orzeczenie zapadło na podstawie następujących ustaleń faktycznych:

Pozwany prowadzi w lokalu przy Al. (...) w W. klub muzyczny pod nazwą L.. W związku z prowadzoną działalnością strony zawarły Umowę licencyjną nr (...) (...) na publiczne odtwarzanie utworów lokalach dyskotekowych, na podstawie której pozwany otrzymał licencję na odtwarzanie utworów muzycznych z repertuaru (...) podczas organizowanych przez siebie imprez. W zamian za otrzymaną licencję pozwany zobowiązany był do uiszczania na rzecz powoda zryczałtowanego wynagrodzenia w wysokości 540 zł netto miesięcznie.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze RP stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. z 2020 r., poz. 433 z późn. zm.), wydanym na podstawie art. 46 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2019 r., poz. 1239 i 1495 oraz z 2020 r., poz. 284, 322 i 374) z dniem 14 marca 2020 r. ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z rozprzestrzeniającą się epidemią wirusa Covid-19 na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Ustanowiono ograniczenie w prowadzeniu przez przedsiębiorców działalności twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki, co skutkowało przymusowym zamknięciem m. in. klubów muzycznych. Zakaz wykonywania tego rodzaju działalności został podtrzymany także w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r., poz. 566 z późn. zm.) oraz w późniejszych rozporządzeniach, m. in. rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2020 r., z którego wynikał zakaz prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu dyskotek i klubów nocnych, a także udostępnianiu miejsca do tańczenia organizowanego w pomieszczeniach lub innych miejscach o zamkniętej przestrzeni.

Klub pozwanego, będący klubem nocnym (otwartym od północy do godzin rannych) pozostawał zamknięty od dnia 15 marca 2020 r. do dnia wniesienia pozwu.

Na stronie internetowej ZAiKSu zamieszczona została informacja, że Stowarzyszenie odstępuje w marcu 2020 r. od poboru 50% należnych wynagrodzeń autorskich od użytkowników objętych m. in. zakazem prowadzenia działalności wymienionej w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r., a także nie planuje pobierać opłat w przyszłości, jeżeli okres zamknięcia miejsc, gdzie odtwarzana jest muzyka, zostanie wydłużony ze względu na epidemię. Celem uzyskania szczegółowych informacji polecono kontakt z inspektorami terenowymi ZAiKSu. Zgodnie z deklaracją powoda dotyczącą obniżenia wynagrodzeń autorskich należnych za marzec 2020 r., kwota na fakturze wystawionej pozwanemu została zmniejszona o połowę.

Członkowie zarządu pozwanej spółki na podstawie ww. informacji przekonani byli, iż spółka została zwolniona z opłat licencyjnych należnych od momentu wprowadzenia zakazu prowadzenia działalności i zamknięcia klubu (...). Nie skontaktowali się jednak z powodem w tej sprawie, także po wystosowaniu przez powoda wezwania do zapłaty z dnia 7 lipca 2020 r.

Od połowy marca 2020 r. klub pozostawał cały czas zamknięty, tj. nie były organizowane imprezy taneczne i nie dochodziło do odtwarzania utworów z nośników dźwięku. Sala była okazyjnie wynajmowana młodym artystom – dj – om, którzy prezentowali muzykę we własnym zakresie (osoby zainteresowane mogły posłuchać muzyki przez Internet). Pozwany pobierał jedynie opłatę za wynajem sali.

Na dzień 8 marca 2020 r. pozwana spółka zalegała wobec ZAiKSu z opłatą licencyjną za styczeń 2020 r. Należność za luty 2020 r. płatna była do dnia 14 marca 2020 r. Na dzień 15 marca 2020 r. również ta należność nie została uiszczona.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał powództwo za zasadne w przeważającej części.

Zgodnie z art. 15l ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374) - w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od przedsiębiorców (w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców) wstrzymuje się pobieranie: wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi wynikających z umowy, której przedmiotem jest korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych lub pobór wynagrodzenia za takie korzystanie, a wynagrodzenia te nie są określane jako wprost zależne od faktycznego przychodu lub dochodu tego podmiotu za świadczenie przez niego usług w danym okresie - jeżeli spełniają oni łącznie warunki określone w ust. 2. 2. Warunkiem skorzystania z wstrzymania poboru wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, są:

1) świadczenie przed wejściem w życie niniejszej ustawy przez przedsiębiorcę usług w miejscu, które umożliwia zapoznawanie się przez jego klientów z utworami lub przedmiotami praw pokrewnych;

2) bycie płatnikiem wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2;

3) uiszczenie wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 r.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na fakt, że pozwana spółka, w związku wydaniem rozporządzeń opisanych w stanie faktycznym, nie miała możliwości prowadzenia dotychczasowej działalności od dnia 15 marca 2020 r. do dnia wydania wyroku. Pozwana zalegała jednakże z opłatą licencyjną na rzecz powoda za miesiąc styczeń 2020 r. (płatną do dnia 14 lutego 2020 r. – faktura – k. 21), a po 14 marca 2020 r. także z opłatą za luty 2020 r. (płatną do dnia 14 marca 2020 r.), nie mogła zatem skorzystać z wstrzymania poboru wynagrodzenia za korzystanie z licencji na podstawie ww. przepisu.

Sąd wskazał ponadto, że niezależnie od niespełnienia przez pozwaną spółkę przesłanek do wstrzymania poboru opłat, brak było podstaw do przyjęcia przez członków zarządu spółki, że informacja zamieszczona na stronie internetowej powoda, czy też artykuły prasowe i wypowiedź rzecznika prasowego ZAiKSu automatycznie spowodują zwolnienie z obowiązku uiszczania wynagrodzenia zgodnie z zawartą przez strony umową.

Sąd Okręgowy podkreślił bowiem, że z § 10 ust. 1 umowy licencyjnej wynikało, iż zmiany umowy wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności, z wyjątkiem zmiany stawek wynagrodzeń na skutek ich waloryzacji.

W ocenie Sądu pozwana spółka mogła być zatem zwolniona od konieczności uiszczania opłat wynikających z umowy licencyjnej na podstawie ustawy (w tym przypadku przywołanej wyżej ustawy z dnia 2 marca 2020 r. – gdyby spełniła warunek w postaci uregulowania zaległych opłat) lub na mocy pisemnego porozumienia z drugą stroną umowy (ZAiKSem), np. aneksu do umowy, gdyby druga strona wyraziła na to zgodę. Podstawą zwolnienia od opłat nie mogła być natomiast ogólna wypowiedź rzecznika ZAiKSu, czy też informacja na stronie internetowej. Pozwana spółka nie dochowała należytej, wymaganej od przedsiębiorcy staranności, aby skorzystać z wstrzymania poboru opłat przewidzianego przez art. 15 l wskazanej powyżej ustawy z dnia 2 marca 2020 r. Pozwany nie powiadomił powoda o zaprzestaniu prowadzenia dotychczasowej działalności, nie wystąpił też z wnioskiem o wstrzymanie poboru opłat na mocy ww. przepisu i nie uiścił zaległości za miesiące styczeń i luty 2020 r. Zaniechania pozwanej nie mogą więc prowadzić do przyjęcia, że doszło do wystąpienia przesłanek z art. 5 k.c. tym bardziej, że nie wskazała, jakie to zasady współżycia społecznego zostały przez powoda naruszone.

Zdaniem Sądu Okręgowego, fakt, iż powód zmniejszył o 50% wynagrodzenie należne za marzec 2020 r., zgodnie z deklaracją na stronie internetowej, było wyrazem jego dobrej woli. Sąd stwierdził jednak, że nie można na tej podstawie oczekiwać od powoda całkowitego wstrzymania pobierania opłat od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą bez zbadania ich sytuacji faktycznej i finansowej (np. czy kontynuują działalność mimo zakazu lub rozpoczęły inną, dozwoloną działalność, czy skorzystały z pomocy państwa itp.).

Dodatkowo Sąd zauważył, że zwolnienie całkowite bądź częściowe od opłat wynikających z umowy można by rozważać na podstawie art. 357 ¹ k.c., gdyby pozwany powołał się na tę podstawę prawną w pozwie (czego nie uczynił), niemniej jednak i tak brak byłoby podstaw do zastosowania tego przepisu w stanie faktycznym ustalonym w sprawie. Pozwany musiałby uprawdopodobnić następujące przesłanki: 1) nadzwyczajną zmianę stosunków; 2) nadmierną trudność w spełnieniu świadczenia lub groźbę poniesienia rażącej straty; 3) związek przyczynowy pomiędzy zmianą stosunków, a utrudnieniami w wykonaniu zobowiązania czy groźbą straty; 4) nieprzewidzenie przez strony przy zawieraniu umowy wpływu zmiany stosunków na wykonanie zobowiązania. W ocenie Sądu pozwany nie wykazał jednak, aby wystąpił po jego stronie rażąca strata lub nadmierna trudność w spełnieniu świadczenia. Pozwany po spełnieniu określonych kryteriów – zapłaty zaległych opłat za styczeń i luty 2020 r. – zostałby zwolniony od opłat za kolejne miesiące, a zatem skoro nie skorzystał z tego przepisu, jego sytuacja finansowa musiała być dobra. Przy rozważaniu zaistnienia przesłanki rażącej straty Sąd Okręgowy odwołał się również do faktów powszechnie znanych, które zgodnie z art. 228 k.p.c. nie wymagają dowodu. Epidemia i jej skutki zapoczątkowały szereg programów pomocowych, przeznaczonych dla pracodawców w celach przezwyciężenia ekonomicznych skutków epidemii, co pozwalało na ograniczenie skutków nadzwyczajnej zmiany okoliczności. Pozwany nie wskazywał, aby korzystał lub próbował korzystać z tych uprawnień, co może świadczyć o jego dobrej kondycji finansowej. Sąd wskazał, że nie sposób zatem przyjąć, iż w związku z nadzwyczajną zmianą okoliczności pozwany poniósł rażącą stratę w rozumieniu art. 357 ¹ k.c.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy orzekł, jak w wyroku. Powództwo oddalono co do żądania zapłaty części skapitalizowanych odsetek za opóźnienie, tj. kwoty 1, 46 złotych, różnica dotyczyła wyliczenia skapitalizowanych odsetek:

a) od kwoty 664,20 zł od 15 lutego 2020 r. do 30 października 2020 r. w wysokości 27,93 zł (wyliczenie powoda) – z wyliczenia Sądu 26,77 zł;

b) od kwoty 664,20 zł od 17 marca 2020 r. do 30 października 2020 r. w wysokości 23.98 zł (wyliczenie powoda) – z wyliczenia Sądu 23,95 zł.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Na koszty poniesione przez powoda składały się kwoty: 400 zł – opłata od pozwu, 1800 zł – koszty zastępstwa procesowego i 17 zł – opłata od pełnomocnictwa.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniósł pozwany, zaskarżając je w całości i zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

a) art. 101 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy pozwany uznał roszczenie powoda co do kwoty 1 660,60 zł w sprzeciwie od nakazu zapłaty, które to naruszenie ma wpływ na wysokość zasądzonych kosztów procesu,

b) art. 505 § 2 k.p.c. w zw. z art. 379 pkt 3 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w części, zatem wyrok Sądu powinien odnosić się jedynie do kwoty spornej pomiędzy stronami, co prowadzi do nieważności postępowania poprzez orzeczenie w punkcie pierwszym wyroku o roszczeniu, tj. kwocie 1 660,60 zł, które zostało prawomocnie zasądzone nakazem zapłaty z 1 grudnia 2020 r.;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

a) art. 65 k.c. w zw. z art. 5 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że oświadczenie (...) o zwolnieniu przedsiębiorców od opłat nie może być podstawą do zwolnienia od opłat, w szczególności gdy na tej samej podstawie zmniejszona została opłata licencyjna za marzec 2020 r.,

b) art. 15l ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz. U. poz. 1842 z późn. zm.) (dalej: ustawa o (...)19), poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że zapłata świadczeń za okresy rozliczeniowe przypadające przed 8 marca 2020 r. musi nastąpić przed wytoczeniem powództwa, w sytuacji, gdy ustawa nie warunkuje terminu na dokonanie wpłaty, a zatem można dochodzić zwolnienia z opłaty ze skutkiem ex tunc w przypadku uiszczenia brakujących opłat,

c) art. 410 k.c. w zw. z art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy brak jest podstawy do zasądzenia dochodzonego świadczenia w związku z faktem, iż pozwany nie miał możliwości korzystania z licencji, co wynika wprost z powszechnie obowiązującego prawa, zakazującego działalności klubowo-dyskotekowej, zatem zamierzony cel świadczenia (udzielonej licencji) nie został osiągnięty, a zapłata dochodzonego świadczenia będzie stanowiła bezpodstawne wzbogacenie po stronie powoda.

Wskazując na powyższe naruszenia pozwana wniosła o:

1. uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania

ewentualnie:

2. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa co do kwoty 4 098,95 zł, zaś co do kwoty 1 660,60 zł umorzenie postępowania.

Ponadto pozwany wnosił o zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów postępowania w obu instancjach, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych.

Jednocześnie pozwany wnosił o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z potwierdzenia przelewu kwoty 1 761,16 zł na rzecz powoda, z tytułu opłat licencyjnych przypadających za okres przed 8 marca 2020 r. na wykazanie faktu dokonania zapłaty przez pozwaną opłat licencyjnych.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości wynikającej z pierwotnie dochodzonego roszczenia. Jednocześnie powód cofnął powództwo co do kwoty 1 761, 16 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Postępowanie w zakresie objętym zrzeczeniem się roszczenia przez powoda podlegało umorzeniu. W pozostałej części apelacja podlegała oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii częściowego cofnięcia powództwa wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, ponieważ analiza tej okoliczności jest niezbędna do określenia ram niniejszego sporu. Powód cofnął powództwo co do kwoty 1 761, 16 zł. Stosownie do art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Zacytowany przepis nie precyzuje, czy sformułowanie „wydanie wyroku” odnosi się również do rozstrzygnięcia przed sądem drugiej instancji, ale ze względu na sposób ukształtowania przepisów k.p.c., zwłaszcza art. 386 § 3 k.p.c., który stanowi, że jeżeli pozew ulega odrzuceniu albo zachodzi podstawa do umorzenia postępowania, sąd drugiej instancji uchyla wyrok oraz odrzuca pozew lub umarza postępowanie, należy przyjąć, iż cofnięcie pozwu jest możliwe również w postępowaniu apelacyjnym. Wobec powyższego, na podstawie zacytowanego powyżej art. 386 § 3 k.p.c., Sąd Apelacyjny uchylił wyrok co do kwoty 1 761, 16 zł i umorzył postępowanie w tym zakresie, o czym orzeczono w punkcie pierwszym sentencji wyroku. W świetle przytoczonych okoliczności Sąd Apelacyjny jest zatem zobowiązany do zbadania prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji co do kwoty 3 998, 39 zł.

Odnosząc się do meritum sporu, Sąd Apelacyjny uznaje, że nie potwierdził się zarzut pozwanego dotyczący nieważności postępowania, który pozwany upatrywał w rozpoznawaniu przez Sąd pierwszej instancji niniejszego sporu w całości, a nie tylko w części objętej sprzeciwem od nakazu zapłaty. Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym 1 grudnia 2020 r. w całości, na co jednoznacznie wskazuje pierwsze zdanie wniesionego sprzeciwu (k. 46). Z brzmienia art. 505 § 2 zd. 1 k.p.c. („Nakaz zapłaty traci moc w części objętej sprzeciwem.”) można wywieść wniosek, że w piśmie stanowiącym sprzeciw należy wskazać przede wszystkim zakres zaskarżenia nakazu zapłaty, ponieważ ten element sprzeciwu wyznacza ramy postępowania rozpoznawczego. W takiej sytuacji, skoro strona, zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika, jednoznacznie określiła zakres zaskarżenia, nie może być mowy o nieważności postępowania. Zasadnie zauważył powód w odpowiedzi na apelację, że w rozpatrywanej sprawie brak stanowiska co do części żądania 1 660,60 zł, mógł prowadzić do wydania wyroku w warunkach uznania przez pozwanego powództwa w części (art. 213 § 2 k.p.c.).

Nie potwierdził się także zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 101 k.p.c. przez pominięcie, iż zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Sposób skonstruowania zacytowanego przepisu wskazuje, że zwrot kosztów procesu należy się pozwanemu mimo uwzględnienia powództwa, jeżeli spełnił on łącznie dwie przesłanki, to znaczy przy pierwszej czynności procesowej uznał powództwo (co w niniejszej sprawie miało miejsce w odniesieniu do części dochodzonej pozwem kwoty), jak i nie dał powodu do wytoczenia sprawy. W realiach niniejszego sporu druga przesłanek z całą pewnością nie miała miejsca, skoro pozwany w żaden sposób nie zareagował na wystosowane wezwanie do zapłaty z 7 lipca 2020 r., nie skontaktował się z powodem w celu uregulowania należności, czy nawet omówienia swojej aktualnej sytuacji. W ocenie Sądu Apelacyjnego, przywołany powyżej przepis nie może zatem znaleźć zastosowania.

Chybione są również zarzuty naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa materialnego. Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd ten uwzględnił fakt, że powód obniżył o połowę wynagrodzenie z tytułu udzielenia licencji za marzec 2020 r. Powyższe znalazło odzwierciedlenie w ustaleniu, że należność wynikająca z faktury VAT obejmującej marzec 2020 r. została stosownie zmniejszona. Działanie tego rodzaju stanowiło zwolnienie z długu w zakresie połowy należności przypadającej za marzec 2020 r. Nie oznaczało jednak, że powód zwolnił licencjobiorcę z długu przyszłego.

Zwolnienie z długu jest umową i wymaga przyjęcia. Mocą tej umowy zawartej między wierzycielem a dłużnikiem, wierzyciel zrzeka się wierzytelności, a dłużnik zrzeczenie to przyjmuje. Umowa nie wymaga szczególnej formy co do swej ważności, ale jeżeli dług był zaciągnięty na piśmie, zwolnienie z długu powinno być również stwierdzone pismem. Zwolnienie z długu, jak każda umowa, może być ograniczone warunkiem lub terminem, gdyż ustawa nie zawiera zastrzeżeń. Zwolnienie z długu może nastąpić w sposób dorozumiany, gdy wierzyciel wydaje pokwitowanie stwierdzające spełnienie świadczenia. Taka czynność stwarza domniemanie, że dług wygasł. Dlatego ciężar dowodu, że zwolnienie z długu nie nastąpiło, spoczywa w tego rodzaj wypadku na wierzycielu (por. Kodeks cywilny. Komentarz, księga trzecia zobowiązania pod red. Z. Resich, Warszawa 1972, art. 508 k.c.).

Informacja na stronie internetowej (...) była wypowiedzią pewną i stanowczą do odstąpienia od poboru 50% zryczałtowanego wynagrodzenia za miesiąc marzec 2020. Mimo, że nie pochodziła bezpośrednio od osób uprawnionych do składania oświadczeń woli, nielogiczne jest by ukazała się bez wiedzy i bez zgody osób uprawnionych do składania oświadczeń woli. Potwierdzeniem informacji jako oświadczenia woli jest wystawienie przez (...) faktury za miesiąc marzec 2020 r. na zmniejszone o 50% wynagrodzenie ryczałtowe. Fakt ten jest wezwaniem do zapłaty obniżonego wynagrodzenia ryczałtowego i jednocześnie dorozumianym oświadczeniem o zwolnieniu z długu ponad obniżone wynagrodzenie ryczałtowe. Faktura o obniżonej wysokości wynagrodzenia została przyjęta przez pozwanego, czym dorozumianie oświadczył o przyjęciu zwolnienia z długu ponad obniżone wynagrodzenie ryczałtowe. Co do zasady dla manifestacji przyjęcia oferty tego rodzaju wystarcza to, że dłużnik nie odmówi zwolnienia z długu (por. System Prawa Prywatnego, tom 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018, § 68. Zwolnienie z długu).

Opierając się na ogólnych zasadach wykładni umów, zachowanie stron interpretuje się stosownie do okoliczności, w których zostało dokonane, z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów. Reguły wykładni z art. 65 §2 k.c. zawierają dyrektywy interpretacyjne na trzech poziomach, to jest ustalenia literalnego brzmienia umowy, ustalenia treści oświadczeń woli przy zastosowaniu reguł określonych w art. 65 §1 k.c. oraz ustalenie sensu złożonych oświadczeń woli poprzez odwołanie się do zgodnego zamiaru stron i celu umowy. Przede wszystkim należy dążyć do ustalenia rzeczywistej woli stron umowy opierając się w pierwszym rzędzie na znaczeniu, jakie według tychże stron miały złożone przez nie oświadczenia.

Decydujące znaczenie dla oceny sprawy ma norma prawa materialnego konkretnie art. 60 k.c. dotyczący wyrażenia woli w prawie cywilnym. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej. Artykuł 60 wyraża zatem regułę, według której wola osoby skierowana na wywołanie zamierzonego skutku prawnego związanego z dokonywaną czynnością prawną może być uzewnętrzniona w każdy dowolny sposób, który ujawniają ją tak, że staje się dostatecznie zrozumiała dla adresata. Sposobem tym jest przede wszystkim bezpośredni przejaw woli wyrażony słowem lub na piśmie za pomocą powszechnie zrozumiałych zwrotów, niewymagających tłumaczenia i zastanawiania się nad tym, co w rzeczywistości dany akt woli oznacza. Rozumienie artykułu 60 k.c. na plan pierwszy wysuwa nie wolę wewnętrzną osoby dokonującej czynności prawnej, ale przejaw (ujawnienie) woli i to w sposób możliwy do odczytania przez adresata. Konieczne jest zatem odwołanie się do kryteriów obiektywnych oceny, czy oświadczenie woli zostało złożone. Rozstrzygające jest, jak zachowanie składającego oświadczenie woli przedstawia się na zewnątrz przede wszystkim wobec jego odbiorcy, co uzasadnione jest potrzebą ochrony zaufania odbiorcy oświadczenia woli i szerzej względami bezpieczeństwa obrotu prawnego.

Ta sama informacja (...) nie była oświadczeniem woli dotyczącym przyszłych okresów rozliczeniowych. Jak wskazano, oświadczenie woli ma wyrażać w sposób dostateczny zamiar (wolę) wywołania skutku prawnego, tu zwolnienia z długu. Mimo, że było oświadczeniem złożonym na serio, nie miało przekazu stanowczego co do zamiaru wywołania skutków prawnych. Informacja była sugestią kolejnego zwolnienia z długu. Przedłużenie okresu zamknięcia i związane z tym pobieranie opłat było pozostawione sferze planów.

Deklaracja co do przyszłości rozliczeń nie miała charakteru stanowczego, a tym musi charakteryzować się każde oświadczenie woli. Oświadczenie woli nie jest wypowiedzią sprawozdawczą, informującą jedynie o podjętej decyzji lub zamiarach, ale wypowiedzią o charakterze normatywnym, zmierzającą do wywołania skutków prawnych (por. Z. Radwański, w: System Prawa Prywatnego, tom 2, Warszawa 2002, s. 13 i nast.). Użycie sformułowań „planuje” i warunku (zamknięcie miejsc, gdzie odtwarzana jest muzyka ze względu na epidemię) nie jest ofertą zwolnienia z długu. Ostateczna decyzja co do obniżki wynagrodzeń odłożona została na przyszłość oraz nie określono istotnych postanowień zwolnienia z długu, czyli w jakim wymiarze opłaty nie byłyby pobierane, w całości czy w części. Przy wykładni umów znaczenie ma tzw. kontekst sytuacyjny, czyli zachowanie stron. Potraktowaniu wypowiedzi (...) jako oferty przeczy brak przełożenia zapowiedzi na wystawiane faktury. Faktura obejmująca okres rozliczeniowy kwiecień 2020 r. została wystawiona w pełnej wysokości, co niweczy dorozumiane zwolnienie z długu. Wystawienie faktur za kolejne okresy rozliczeniowe bez zmniejszonej opłaty rozliczeniowej, nadawało właściwy kierunek wykładni informacji (...).

Kolejną sprawą jest ocena zwolnienia z długu przyszłego. Jeśli przyszły wierzyciel rezygnuje ze swojej wierzytelności, zanim dług powstanie, oznacza to raczej, że dług ten w ogóle nie powstanie. W judykaturze przeważa pogląd o dopuszczalności dokonania takiej czynności prawnej (zapoczątkowany wyrokiem Sądu Najwyższego z 3 października 2008 r., I CSK 125/08 o tezie „Zwolnienie z długu przyszłego należy uznać za czynność dopuszczalną. Zwolnienie z długu przyszłego wymaga dostatecznego sprecyzowania obowiązku świadczenia, od którego dłużnik ma być zwolniony. Przewidywania dotyczące możliwości powstania długu powinny być oparte na określonej, dostatecznie kształtowanej sytuacji prawnej”).

Sytuacja prawna w jakiej powstawał dług pozwanego z jednej strony musi uwzględniać postanowienia umowy łączącej strony, z drugiej zaś akty prawne wydawane w związku z ogłoszonym stanem epidemii. Strony wyraźnie przewidziały w umowie tryb postępowania na wypadek zawieszenia, ograniczenia bądź zakończenia prowadzenia działalności przez pozwanego. W § 9 umowy licencyjnej zawarto postanowienie następującej treści: „Licencjobiorca zobowiązany jest do niezwłocznego, pisemnego powiadomienia (...) o zawieszeniu, ograniczeniu lub zaprzestaniu prowadzenia działalności. W przypadku braku pisemnego zawiadomienia, Licencjobiorca zapłaci wynagrodzenie jak za czas prowadzenia działalności i w niezmienionym rozmiarze.” Konstrukcja umowy licencyjnej wskazuje na to, że po stronie licencjobiorcy kreuje uprawnienie do korzystania z utworu. Kwestią wtórną pozostaje natomiast to, czy licencjobiorca z tego uprawnienia rzeczywiście korzysta. Jeśli tego nie czyni, co do zasady nie oznacza to, że nie musi on wywiązywać się z obowiązków wynikających z zawartej umowy.

Po marcu 2020 roku nastąpiła zmiana formy działalności pozwanego, która wymagała poinformowania (...). Przejście na wypożyczenie sali DJ-om odpowiada umownemu ograniczeniu działalności, o której pozwany nie powiadomił. Okoliczność tę potwierdził Ł. K., przesłuchiwany w charakterze strony, na rozprawie z dnia 27 stycznia 2021 r. (nagranie rozprawy), stąd opłaty należne są jak za czas prowadzenia działalności. Sytuacja epidemiologiczna panująca w kraju wywarła wpływ na stosunki gospodarcze, ale modyfikacja zobowiązań umownych nadal leżała w dyspozycji stron. Mimo, że kolejne regulacje prawne o zakazie prowadzenia działalności stanowiły powszechne powiadomienie, od konkretnego stosunku prawnego zależało, jak ten stan wpływał na rozliczenia stron. Do tego akty prawne posługiwały się klasyfikacją (...), co nie zbiegało się z faktycznym profilem działalności przedsiębiorcy. Akt staranności pozwanego wymagał, by przekazał informację, iż spełnia warunki zakazu prowadzenia działalności w okresie stanu epidemii.

Na powstanie długu wpływ wywierały kolejno wydawane rozporządzenia Ministra Zdrowia i Rady Ministrów.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego z dnia 13 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 433) w okresie od dnia 14 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłaszało stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (§ 1). Stan zagrożenia epidemicznego zastąpiony został stanem epidemii. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 491 ze zm.) od dnia 20 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (§ 1).

Zgodnie z §5 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z 13 marca 2020 r. w okresie, o którym mowa w § 1, ustanowiono czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności:

a) polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.10.A), z wyłączeniem realizacji usług polegających na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub jej przygotowywaniu i dostarczaniu oraz działalności restauracyjnej lub barowej prowadzonej w środkach transportu, wykonywanej przez oddzielne jednostki,

b) związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając działalności polegające na zarządzaniu i dostarczaniu pracowników do obsługi terenów i obiektów, w których te imprezy mają miejsce (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 82.30.Z),

c) twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 90.0),

d) związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness,

e) związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 59.14.Z),

f) związanej z konsumpcją i podawaniem napojów (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.30),

g) związanej z prowadzeniem obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 55.20),

h) związanej z prowadzeniem kasyn, z wyłączeniem kasyn internetowych

Ograniczenia, o których mowa w §5 ust. 1 pkt 1 polegały na całkowitym zakazie prowadzenia wymienionych w tych przepisach rodzajów działalności.

Taką samą zasadę powtórzono w § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 20 marca 2020 r.

Kolejny akt Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 566) w §8 ust. 1 ustanawiał czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty, działalności:

a) polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.10.A), z wyłączeniem realizacji usług polegających na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub jej przygotowywaniu i dostarczaniu oraz działalności restauracyjnej lub barowej prowadzonej w środkach transportu, wykonywanej przez oddzielne jednostki,

b) związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając działalności polegające na zarządzaniu i dostarczaniu pracowników do obsługi terenów i obiektów, w których te imprezy mają miejsce (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 82.30.Z),

c) twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 90.0),

d) związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness,

e) związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 59.14.Z),

f) związanej z konsumpcją i podawaniem napojów (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.30),

g) związanej z prowadzeniem kasyn, z wyłączeniem kasyn internetowych,

h) związanej z fryzjerstwem i pozostałymi zabiegami kosmetycznymi (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 96.02.Z),

i) związanej z działalnością salonów tatuażu i piercingu (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 96.09.Z),

j) usługowej związanej z poprawą kondycji fizycznej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 96.04.Z),

k) związanej z prowadzeniem usług hotelarskich w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 238).

Stan całkowitego zakazu prowadzenia wymienionych rodzajów działalności, w tym związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness, trwał do Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii z dnia 7 sierpnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1356).

Zgodnie z § 8 do odwołania prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 90.0) i działalności związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 59.14.Z) jest dopuszczalne:

1) w pomieszczeniach, w tym w klubach muzycznych i salach widowiskowo-sportowych, a także w amfiteatrach oraz muszlach koncertowych pod warunkiem:

a) udostępnienia widzom lub słuchaczom co drugiego miejsca na widowni, z tym że nie więcej niż 50% liczby miejsc, w przypadku braku wyznaczonych miejsc na widowni przy zachowaniu odległości 1,5 m pomiędzy widzami lub słuchaczami,

b) zapewnienia, aby widzowie, słuchacze, zwiedzający lub uczestnicy realizowali obowiązek zakrywania ust i nosa, o którym mowa w § 24 ust. 1;

2) na obiektach sportowych na otwartym powietrzu (otwartych lub półotwartych, z miejscami siedzącymi dla widzów lub bez) pod warunkiem:

a) udostępnienia co drugiego miejsca na widowni, w rzędach naprzemiennie, w przypadku braku wyznaczonych miejsc na widowni przy zachowaniu odległości 1,5 m, z tym że nie więcej niż 50% liczby miejsc przewidzianych dla publiczności,

b) zapewnienia, aby widzowie, słuchacze, zwiedzający lub uczestnicy realizowali obowiązek zakrywania ust i nosa, o którym mowa w § 24 ust. 1;

3) na otwartym powietrzu pod warunkiem:

a) zapewnienia, aby jednocześnie liczba widzów, słuchaczy, zwiedzających lub uczestników była nie większa niż 1 osoba na 5 m2,

b) zachowania odległości co najmniej 1,5 m od innych osób przez wyznaczenie znakami poziomymi miejsc dla publiczności uwzględniających zachowanie odległości 1,5 m,

c) zapewnienia, aby widzowie, słuchacze, zwiedzający lub uczestnicy realizowali obowiązek zakrywania ust i nosa, o którym mowa w § 24 ust. 1, chyba że zostanie zachowana odległość nie mniej niż 1,5 m od innych osób, z wyłączeniem osób, o których mowa w ust. 2.

Dług pozwanego w dochodzonej wysokości powstał wobec braku postępowania na wypadek zawieszenia bądź ograniczenia prowadzenia działalności przez pozwanego przewidzianego umową oraz wobec braku kwalifikowania się do wstrzymania pobierania opłat.

Nie znajduje potwierdzenia w stanie faktycznym sprawy zarzut naruszenia art. 15l ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych i wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Wychodząc naprzeciw ograniczeniu do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych dodano art. 15l ustawą z dnia 31 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 568), która weszła w życie 31 marca 2020 r., z mocą od 8 marca 2020 r.

Zgodnie z art. 15l w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców wstrzymuje się pobieranie wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi wynikających z umowy, której przedmiotem jest korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych lub pobór wynagrodzenia za takie korzystanie, a wynagrodzenia te nie są określane jako wprost zależne od faktycznego przychodu lub dochodu tego podmiotu za świadczenie przez niego usług w danym okresie. Jednym z warunków skorzystania z wstrzymania poboru wynagrodzeń i opłat było uiszczenie wynagrodzeń i opłat za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 r.

Nie było przedmiotem sporu, że pozwany do wytoczenia powództwa nie uregulował zryczałtowanego wynagrodzenia autorskiego za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 roku. Pozwany do dnia wytoczenia powództwa i w dacie orzekania przed Sądem pierwszej instancji nie kwalifikował się do wstrzymania poboru wynagrodzeń za okres od kwietnia do września 2020 roku.

Przepis art. 15l posługuje się terminem „wstrzymania poboru wynagrodzeń i opłat”. Znaczenie językowe „wstrzymać się” według Słownika Języka Polskiego PWN oznacza 1. «spowodować zatrzymanie się czegoś będącego w ruchu», 2. «odłożyć na później, zawiesić coś», 3. «powstrzymać się przez chwilę od czegoś». Prawny sens uregulowania wstrzymania poboru wynagrodzeń skierowany jest na przyszłość, a nie anulowanie długu już powstałego. Złożenie dowodu opłaty uiszczenia wynagrodzeń za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 roku w postępowaniu apelacyjnym wpływa więc na korzystanie ze wstrzymania poboru wynagrodzeń przyszłych, następujących po momencie uregulowania. Sąd Apelacyjny uznaje, że uregulowanie ex post za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 roku, nie uprawnia pozwanego do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 15l ustawy z dnia 2 marca 2020 r. dla tych rozliczeń, które stały się wymagalne przed momentem uregulowania Ingerencja ustawodawcy w stosunki prawne nie może zmierzać do nadania wykładni art. 15l nie wynikającej z przepisu. Wstrzymanie poboru wynagrodzeń nie jest równoznaczne w anulowaniem wymagalnych wynagrodzeń.

Stanowisko, jakoby możliwość skorzystania z dyspozycji przepisu art. 15l, uwarunkowana była uiszczeniem w jakimkolwiek terminie wymagalnych wynagrodzeń za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 r. aby uwolnić się od wymagalnych wynagrodzeń po 8 marca 2020 r., stoi w sprzeczności z funkcjonalną wykładnią wskazanego przepisu. Celem ustawodawcy nie było premiowanie przedsiębiorców, którzy nie regulowali wynagrodzeń w okresach rozliczeniowych poprzedzających sytuację epidemiologiczną, a przez to nie kwalifikowali się do wstrzymania pobierania wynagrodzeń. Przychylne traktowanie przedsiębiorców, którzy dotychczas wywiązywali się z obowiązków wynikających z zawartych umów, oznaczało że ewentualne problemy z płatnościami podyktowane były nadzwyczajną sytuacją wywołaną koronawirusem.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 410 k.c. w zw. z art. 5 k.c., gdyż nie można mówić o bezpodstawnym wzbogaceniu po stronie powoda, który pobierał należne mu wynagrodzenie na podstawie umowy stron, a pozwany nie dopełnił swoich obowiązków wynikających z umowy i nie powiadomił powoda o ograniczeniu czy zaprzestaniu działalności, nie skontaktował się z powodem nawet po otrzymaniu od niego wezwania do zapłaty w celu wyjaśnienia swojej sytuacji i ewentualnego uniknięcia sporu sądowego. Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się także naruszenia zasad współżycia społecznego po stronie powoda. Ocena jurydyczna komunikatu umieszczonego na stronie internetowej (...)u (załącznik do sprzeciwu od nakazu zapłaty) została powyżej przeprowadzona. Dodatkowo powód zachęcał do kontaktu z inspektorami terenowymi w celu uzyskania odpowiedzi na pytania związane z ówczesną sytuacją. Tego rodzaju informacje nie mogły być jednakże odbierane przez pozwanego jako prawnie wiążące deklaracje w obliczu zobowiązań umownych łączących z powodem oraz treści art. 15l ustawy z dnia 2 marca 2020 r. Nie można także pomijać faktu, że kwestię naruszenia przez jedną ze stron zasad współżycia społecznego należy oceniać przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy. Jak już wielokrotnie podkreślono, pozwany przed wytoczeniem niniejszego procesu wykazywał bierność, nie zabezpieczył w wystarczającym stopniu swoich interesów, nie zareagował na wezwanie do zapłaty, nie skorzystał z przysługujących środków prowadzących do zwolnienia z obowiązku zapłaty wynagrodzenia za okres, w którym prowadzenie działalności było zakazane.

W tej sytuacji orzeczenie Sądu pierwszej instancji, w zakresie objętym rozpoznaniem, należało uznać za prawidłowe i Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w punkcie drugim sentencji wyroku. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie trzecim sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz powoda koszty postępowania apelacyjnego w pełnej wysokości, zgodnie z wnioskiem, ponieważ powód cofnął powództwo wraz ze zrzeczeniem się roszczenia co do części kwoty, którą pozwany uiścił na jego rzecz w toku postępowania. Nie istnieją zatem podstawy do uznania, że powód w tej części żądania uległ pozwanemu. Kwota 1 350 zł stanowi koszty zastępstwa procesowego ustalone na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).

Sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 374 k.p.c. albowiem żadna ze stron nie złożyła wniosku o przeprowadzenie rozprawy. Skład Sądu Apelacyjnego wynikał z wynikał z art. 15 zzs ¹ ust. 1 pkt 4) ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w brzmieniu nadanym Dz.U. z 2020r, poz. 1090.

Jolanta de Heij-Kaplińska