Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 marca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2022 r. w Toruniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w G.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4182 zł (cztery tysiące sto osiemdziesiąt dwa złote) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 6 marca 2018 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2059,18 zł (dwa tysiące pięćdziesiąt dziewięć złotych osiemnaście groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty;

IV.  zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 144,84 zł (sto czterdzieści cztery złote osiemdziesiąt cztery grosze) tytułem wydatków pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa.

V.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 484,91 zł (czterysta osiemdziesiąt cztery złote dziewięćdziesiąt jeden groszy) tytułem wydatków pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt X C 816/21

UZASADNIENIE

Powód (...) sp.z o.o. w G. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Towarzystwo (...) S.A. w W. kwoty 5387,40 zł tytułem odszkodowania za poniesione koszty wynajmu pojazdu zastępczego wraz z odsetkami ustawowymi oraz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 10 grudnia 2017 r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w której uszkodzony został pojazd A. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca kolizji był stroną umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z pozwanym. Z uwagi na znaczne uszkodzenia pojazdu poszkodowany skorzystał z usług przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. i od 31 stycznia 2018 roku do 19 lutego 2018 roku wynajmował pojazd zastępczy. Strony ustaliły, że stawka najmu za jeden dzień wyniesie 249 zł netto. Jednocześnie 31 stycznia 2018 roku poszkodowany przelał wierzytelność wynikająca z najmu pojazdu zastępczego wobec pozwanego na (...) sp. z o.o. Uzasadniony najem pojazdu trwał 20 dni, a jego koszt wyniósł 6125,40 zł brutto. Pozwany uznał swoja odpowiedzialność do kwoty 738,00 zł i w takiej wysokości wypłacił odszkodowanie.

W dniu 12 kwietnia 2021 roku referendarz sądowy wydal nakaz zapłaty zgodny z żądaniem pozwu. Pozwany następnie złożył sprzeciw. Wniósł o oddalenie powództwa. W jego ocenie zasadny czas najmu pojazdu zastępczego to 3 dni, przy czym zweryfikowana przez niego dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego to 246,00 zł.

Sąd ustalił, co następuje :

W dniu 9 listopada 2016 roku w wyniku zdarzenia komunikacyjnego został uszkodzony pojazd marki A. (...) o nr rej. (...), należący do A. P.. Sprawca zdarzenia posiadał zawartą z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi telefonicznie kolejnego dnia. W dniu zgłoszenia szkody ubezpieczyciel sprawcy szkody proponował poszkodowanemu w rozmowie telefonicznej wynajem pojazdu zastępczego, z opcją podstawienia auta pod wskazany przez poszkodowanego adres. Poszkodowany wskazał, ze jest zainteresowany autem zaproponowanym przez warsztat naprawczy. Konsultant zapewnił go, że jest taka możliwość, poinformował go jednak, że wyśle mu pismo informujące o stawkach refundowanych przez ubezpieczyciela oraz o instrukcji najmu pojazdu zastępczego.

okoliczność bezsporna; nadto dowód: akta szkody, nagranie zgłoszenia szkody na płycie CD, k. 104;

A. P. w dniu 31 stycznia 2018 roku wynajął od (...) Sp. z o.o. w W. samochód zastępczy marki O. (...) o nr rej. (...), za kwotę 249 zł netto/doba. Tego samego dnia strony zawarły umowę cesji wierzytelności, na mocy której poszkodowany przelał na rzecz spółki (...) sp. z o.o. swoją wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Najem trwał 20 dni, do dnia 19 lutego 2018 roku. Za najem pojazdu, spółka (...) Sp. z o.o. w W. wystawiła fakturę na rzecz A. P. na kwotę 6125,40 zł obejmującą najem pojazdu na okres 20 dni po stawce 249 zł netto.

dowód: umowa najmu samochodu nr k. 35-41; faktura k. 42

(...) Sp. z o.o. w W. na mocy umowy sprzedaży wierzytelności przelała roszczenie wynikające z umowy najmu pojazdu zastępczego przez A. P. na rzecz (...) S.A. w G., która następnie scedowała tę wierzytelność na rzecz (...) sp. z o.o. w G..

dowód: umowy cesji k. 10-14 oraz 15-28

(...) sp. z o.o. w G. wezwał ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy do uiszczenia kosztów najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego. Ubezpieczyciel uznał jednak, że odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego powinno wynieść 738,00 zł – za zasadny czas najmu uznał bowiem 3 dni, przy dobowej stawce 246,00 zł.

Dowód: decyzja w aktach szkody k. 104

Niezbędny i konieczny czas naprawy pojazdu marki A6 o nr Rej. (...) oraz niezbędny i konieczny okres najmu pojazdu zastępczego wynosi 20 dni. Zakres stawek za najem pojazdu zastępczego adekwatnego do klasy pojazdu wynajmowanego na rynku lokalnym wynosi od 130,00 zł netto do 325,58 zł netto.

dowód: opinia biegłego k. 139-158

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został w całości ustalony w oparciu o przedłożone przez strony postępowania dokumenty. Strony nie podważały wiarygodności przedłożonych do sprawy dokumentów, a również Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich autentyczności.

Sporządzoną w niniejszej sprawie opinię biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej i maszynowej M. P. Sąd uznał za rzetelną i fachową. Biegły po dokonaniu analizy zgromadzonych w sprawie dokumentów, akt szkody oraz po dokonaniu analizy rynku lokalnego, wydał jednoznaczną w swych wnioskach i spójną opinię w sprawie. Sąd uznał, że opinia biegłego sądowego w sposób wiarygodny ustala stawki rynkowe najmu pojazdu zastępczego w okresie objętym pozwem.

W niniejszej sprawie stan faktyczny nie budził w zasadzie wątpliwości. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za szkodę powstałe na skutek zdarzenia z dnia 10 grudnia 2017 roku, a nadto uznał i wypłacił zgłoszone roszczenie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w części, to jest do kwoty 738,00 zł. Pozwany nie kwestionował samej zasadności najmu pojazdu zastępczego. Twierdził jednak, ze działanie poszkodowanego przyczyniło się do powiększenia szkody, albowiem był on informowany o możliwości skorzystania z pojazdu zastępczego zorganizowanego przez ubezpieczyciela. Ponadto, zastosowana przez powódkę stawka jest zawyżona i nie występuje powszechnie na rynku lokalnym.

Przechodząc na grunt rozważań natury prawnej podkreślić należy, iż zgodnie z art. 822 §1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przepisy kodeksu cywilnego (art. 361-363 k.c.) precyzują, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W sytuacji gdy poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Ponadto w myśl art. 19 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t.) poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Jak stanowi art. 34 wyżej wskazanej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. (III CZP 20/17, LEX nr 2340475) wskazano, iż wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Sąd Najwyższy w przytoczonej uchwale stwierdził, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione". W tym kontekście istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego czy też obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy uznać wytoczone powództwo za uzasadnione co do zasady. Poszkodowany został co prawda poinformowany przez konsultanta o możliwości dostarczenia mu pojazdu zastępczego, równocześnie jednak uzyskał informację, że może wynająć pojazd od innego podmiotu. Ubezpieczyciel poinformował go jednak o stosowanych przez siebie stawkach najmu pojazdu oraz przekazał instrukcję najmu.

Odnosząc się zatem do stawki najmu należy wskazać, iż dzienna stawka czynszu najmu pojazdu odpowiadającego klasie pojazdu poszkodowanego w okresie od 10 grudnia 2017 roku do 19 lutego 2018 roku zawiera się w przedziale od 130 do 323,58 zł netto. Biorąc jednak pod uwagę, że poszkodowany zawarł umowę najmu pojazdu już po przedstawieniu mu przez ubezpieczyciela opcji najmu pojazdu zastępczego oraz po upływie prawie 2 miesięcy od nastąpienia szkody, Sąd uznał, że zastosowana powinna zostać stawka ustalona przez ubezpieczyciela – czyli 246,00 zł. Poszkodowany miał bowiem czas, aby skorzystać z pojazdu zastępczego przy zaoferowanej przez ubezpieczyciela dobowej stawce czynsz najmu.

Odnosząc się z kolei do okresu najmu pojazdu zastępczego, Sądu uznał, iż okres 20 dni jest zasadnym okresem najmu pojazdu zastępczego. Okres ten stanowi uzasadniony czas przeznaczony naprawę uszkodzonego pojazdu.

Wobec ustalenia, iż okres najmu pojazdu zastępczego na okres 20 dni był okresem ekonomicznie uzasadnionym, Sąd uznał roszczenie powoda o zapłatę pozostałego kosztu najmu pojazdu zastępczego za uzasadnione na podstawie art. 822 § 1 k.c. i art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 509 § 1 k.c. i orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku. W zakresie w jakim powódka domagała się zasądzenia dobowej stawki przekraczającej 246,00 zł powództwo podlegała oddaleniu.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek wydano w oparciu o art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 509 § 1 k.c. Przepis art. 481 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wskazuje, że zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Koszty powoda wyniosły 3217 złotych, na co złożyły się następujące kwoty: 400 zł opłaty stosunkowej od pozwu, 1000 zł tytułem zaliczki na poczet sporządzenia opinii przez biegłego, 17 złotych opłaty od pełnomocnictwa oraz 1800 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego przez radcę prawnego ustalonych zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804). Koszty pozwanego wyniosły 1817 zł (wynagrodzenie pełnomocnika oraz opłata skarbowa). Powód wygrał proces w 77 %. Po wzajemnej kompensacji, pozwany powinien zwrócić powodowi kwotę 2059,18 zł. W pkt IV i V Sąd nakazał ściągnięcie od powódki i pozwanego – stosownie do wyniku sprawy – kwot wyłożonych tymczasowo ze Skarbu Państwa na poczet wynagrodzenia biegłego.

SSR Katarzyna Malinowska